Morgunblaðið - 26.03.1965, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 26. marz 1965
ANN PETRY:
STRÆTIÐ
— Eg bíð eftir þvíaðklukkan verffi hálf átta og útsendingin
hefjist.
vandamál við. — Það er óþarfi
að vera að taka sig krók til að
lenda í vandræðum, var svarið
hans við hverri alvarlegri spurn
ingu, sem að honum var beint.
Amma hefði getað ráðið henni
heilt, hefði hún lfiað. Hún hafði
aldrei getað gleymt sumu því,
sem amma hafði sagt við hana,
og því, sem hún hafði sagt við
pabba. Og oftast hafði hún haft
á réttu að standa. Hún var vön
að sitja í ruggustólnum sínum,
hrukkótt og skorpin, og tala með
sömu áherzlum og hún ruggaði
sér. Amma hafði meira að segja
séð fyrir manntegundir eins og
húsvörðinn. Hún hafði sagt við
pabba: — Láttu hana giftast
Grant. Annars verður eilífur elt-
ingaleikur við hana, svona lag-
lega. Hún þarf að giftast.
Og það hafði hún gert. Þegar
hún var sautján ára, og lauk við
gagnfræðaskólann, hafði hún
gifzt. En það hafði bara farið
í hundana — eins og svo mikill
fjöldi slíkra hjónabanda.
Og frú Hedges hafði vikið að
þessu sama, skömmu eftir að
hún flutti í húsið. Lutie var að
koma heim úr vinnunni, og frú
Hedges hafði heilsað henni vin-
gjarnlega útum gluggann og
sagt: — Ertu gift, góða mín?
Það var eins og hryggurinn
í henni stirðnaði og hún varð
öll eins og stjörf. Hélt þessi kven
maður, að Bub væri einhver
nafnlaus hórungi, sem hún hefði
lagt sér til einhverstaðar á dimm
um gangi? — Við erum skilin,
sagði hún hvasst.
Einhverntíma skyldi hún
segja við frú Hedges, að flestar
konur þarna í götunni væru frá-
skildar, og spyrja hana hvers
vegna. Frú Hedges mundi áreið-
anlega geta sagt henni ástæð-
una, því að hún þekkti næstu
húsasamstæður betur en venju-
legt fólk þekkir sitt eigið heim-
ili, og hún mundi líka geta sagt
henni, hvort þessar konur hefðu
verið fráskildar áður en þær
komu hingað, hvort það væri
sjálfu strætinu að kenna. Ef trúa
mætti frú Hedges, var strætið
alsett uppleystum heimilum og
henni datt í hug, að mennirnir
hefðu verið eitthvað svipaðir og
Jim — hefðu gefizt upp á því
að þola þetta öreigalíf, þar sem
einskis var að vænta nema í
hæsta lagi matar og þaks yfir
höfuðið. Og konurnar þrælandi
eins og hún hafði gert, og menn-
irnir svo leiðir á öllu saman og
hefðu náð sér í annan kvenmann.
Hún kipptist við af óþolin-
mæði og ýtti frá sér diskinum.
Bub var að fikta við ketflís, sem
hann renndi til og frá á diskinum
sínum, en raðaði svo loksins baun
um kring um hana.
— Langar þig ekki í bíó?
spurði hún.
— í kvöld? spurði hann og
þegar hún kinkaði kolli, ljómaði
andlitið á honum. En svo hleypti
hann brúnum. — Höfum við efni
á því? spurði hann.
— Já, já. Flýttu þér nú að
klára að borða. Og ketið og baun-
irnar hurfu á svipstundu af disk-
inum. Hann var enn að tyggja
þegar hann stóð upp frá borðinu
til að hjálpa henni að telja pen-
ingana fyrir aðgöngumiðanum.
— En heyrðu til sagði hún. —
Þú færð ekki að fara einn inn
svona seint. . . .
— Víst fæ ég það. Ég þarf
ekki annað en biðja einhverja
gamla konu að lofa mér að fara
með sér. Ég sýni henni bara
peningana og læt hana sjá, að
ég geti borgað fyrir mig sjálfur.
Það gengur alltaf, bætti hann
við önugur/
Svo var hann farinn og skellti
á eftir sér hurðinni og hljóp í
spretti niður stigann. Hún opnaði
útvarpið í stofunni og hlustaði
á danstónlistina, sem fyllti hana,
og henni datt í hug, að sig lang-
aði til að fara eitthvert þar sem
svona tónlist var og svo dans
og ungt fólk, hlæjandi.
Frammi í eldhúsinu andvarp-
aði hún djúpt um leið og hún
Mnnmn
8
fór að þvo upp. Það ekki rétt
að láta Bub fara einan á bíó.
Hvernig vissi hann, hverning
hann ætti að sleppa inn, þegar
börnum var bannaður aðgangur
að kvöldi dags? Líklega hafði
hann lært það af hinum krökk-
unum á götunni eða í skólanum.
En þetta var ekki rétt af henni.
Hún hefði heldur átt að lofa hon-
um að fara snemma laugardags
eða þá um leið og hann kom úr
skólanum síðdegis.
Hann yrði að hafa eitthvað fyr-
ir stafni eftir skólatímann, ein-
hvern stað þaf sem honum væri
óhætt. Það var ekki beint hollt
fyrir dreng á hans aldri að halla
sér út um gluggann og horfa á
hundana á ruslahaugnum. Hún
yrði að fiytja eitthvert þar sem
enginn leikvöllur var eða garður
í nánd. Hann hafði verið svo feg-
inn að fá að fara í bíó. Ekki
þurfti nú meira til að gleðja
hann. Hún vonaði, að hann hefði
skilið, að þetta var friðþæging
fyrir að hafa sleppt sér við hann
og barið hann.
Hún fann, að hún var að láta
diskana glamra, til þess að vega
móti _ þögninni, sem þarna var
inni.Útvarpið var 1 gangi með
fullum krafti, en bak við hávað-
ann var einhver kyrrð, sem lá
yfir allri stofunni. Það eru þess-
ar herbergja-rottuholur, sugsaði
hún. En samt hélt hún áfram að
líta um öxl, rétt eins og hún
byggist við, að einhver væri að
læðast aftan að henni, í skjóli
þagnarinnar.
Já, hugsaði hún. Það er vegna
þess, hvað þessi herbergi eru
lítil. Eftir að hún hafði verið
inni í þeim nokkrar mínútur,
fannst henni rétt eins og vegg-
irnir færðust að henni frá öllum
hliðum og lokuðu hana inni. Nú,
þegar hún hafði náð í þessa íbúð,
ætti það að verða hennar fyrsta
verk að finna aðra með stærri
herbergjum. En hún gat 'bara
ekki borgað hærri leigu en hún
nú gerði, og að flytja í einhverja
nærliggjandi götu, yrði ekkert
annað en breytt heimilisfang, því
að þar yrðu sömu litlu og dimmu
herbergin. Allt annað yrði
óbreytt — salernin, sem voru
stífluð, dimmir gangar með
hlandlykt og sömu litlu glugga-
smugurnar. Það væri sama, hvert
hún flytti — meira en þessa
tuttugu og níu dali gat hún ekki
borgað í leigu.
Hún hengdi uppþvottatuskurn
ar í grindina yfir vaskinum og
sléttaði úr þeim, svo að kant-
arnir stóðust á og stóð svo og
horfði á þær, án þess þó að sjá
þær. Og hún hélt áfram að hugsa
um þetta eina orð: húsaleiguna.
Sumt fólk tók svo eða svo
mikið af kaupinu sínu í hverri
viku og stakk því inn í bók, eða
bolla eða tekönnu, til þess að
hafa nóg í mánaðarlokin til að
afhenda húseigandanum eða hús-
verðinum eða hver það nú var,
sem innheimti leiguna. En svo
fengu sumir tannpínu, eða misstu
atvinnuna, eða urðu fyrir van-
skilum af háifu framleigjend-
anna, og þá var ekki nóg til fyrir
húsaleigunni. Þá fór húseigand-
inn að kalla hana inn á hálfs-
mánaðarfresti, stundum viku-
lega, ef hann var sérlega tor-
trygginn gagnvart leigjandanum.
Hún mundi eftir því, að pabbi
vildi borga leiguna vikulega, því
að á laugardögum hafði hann
mikla verzlun með heimabrugg-
ið, sem hann bjó til, og hafði
þannig leiguna tilbúna á sunnu-
dagsmorgun til að afhenda um-
boðsmanninum.
Frá því mamma hennar dó,
þegar hún var sjö ára og þangað
til hún giftist sautján ára, voru
laugardagskvöldin öll hvert öðru
lík. Skömmu eftir að hún var
komin í rúmið, var drepið laumu
lega á dyr. Þá fór pabbi á fætur
og samtal fór fram í hvísling-
um við dyrnar. Svo gekk hann
eftir ganginum og síðan aftur
að dyrunum. Amma hraut svo
hátt, að heyra mátti um alla íbúð
ina, af því að hún vissi um sprútt
sölu pabba og var henni andvíg,
enda þótt hún vissi, að hver
svona heimsókn færði þau nær
því að geta staðið í skilum með
leiguna.
Og svo hrelldi pabbi ömmu
ennþá meir með því að segja, að
segja að lokinni hverri sölu: —
Biddu fyrir þér. Það gæti vakið
lík upp frá dauðum-
Stundum reyndi pabbi að fá
sér reglulega atvinnu, en kom
þá aftur heim eftir nokkra
klukkutíma, bálvondur og sagði:
—Það er ómögulegt að eiga við
þetta hvíta hyski. Og svo fór
hann að undirbúa nýja „lögun“.
Amma var vön að líta á hann
með kuldasvip og sýndi tennur
um leið og hún sagði: — Svona
menn komast aldrei áfram, Lutie.
Þeim finnst aðrir séu þeim skyld-
ugir um lífsuppeldi. Og kannski
eru þeir það, en ekki nærri eins
og hann heldur.
Lutie fór sjálf að brjóta heil-
ann um það, hvort pabbi hefði
ekki orðið öðruvísi ef hann hefði
átt heima í öðrum borgarhluta
og getað ferigið almennilega at-
vinnu, sem hefði neytt hann til
að nota krafta sína og dulda
hæfileika. Pabbi var alls ekki
neinn heimskingi, en lífið virtist
hafa farið illa með hann og gert
hann undirförlan og óheiðarleg-
an. Ef til vill var það ein að-
ferðin til að ná sér niðri.
Jafnvel þessi runa af kærust-
um, sem hafði komið eftir að móð
ir hennar dó, getur hafa verið af-
leiðing af þessu sama — að hann
vildi sýna, að hann stæði ekki
öðrum karlmönnum að baki,
hvort sem hvítir voru eða svartir.
En hans eigin skýring á þessu
var sú, að hann vildi bara ekki
giftast aftur. — Það gengur
aldrei í annað sinn, og ég vil hafa
mitt frelsi, sagði hann.
Amma hafði litið allar þessar
holdugu kærustur hornauga, og
fór ekkert dult með það, en það
lét hún í ljós með því að stríkka
varirnar og rugga sér tíðar en
venjulega. Loks kom að því, að
illilegt augnatillit ömmu fældi
jafnvel þær frekustu þeirra burt,
en fáum vikum seinna kom bara
ein fituklessan í viðbót og settist
upp hjá pabba, til borðs og sæng-
ur.
Aftur skynjaði hún þögnina
gegn um útvarpsglyminn. Hún
gekk því inn í stofuna og að út-
varpstækinu til þess að láta dans
hljómlistina kæfa þessa óhugn-
anlegu þögn. Hún hafði verið svo
æst í að sleppa með Bub frá
pabba og Lil, að hún hafði ekki
hugsað nægilega um, hvað við
tæki. En nú gat hún ekki til
þess hugsað að verða að dúsa hér
um alla eilífð og hafa ekkert að
hlakka til.
F.n hvað gat hún annað gert?
Ekki gat hún vonazt eftir kaup-
hækkun nema taka viðbótarpróf
og það gat tekið tvö, tiu eða jafn
vel tuttugu ár. Eina ráðið var að
finna einhvern mann í góðri
stöðu, sem vildi giftast henni.
En þar voru möguleikarnir litlir,
því að undir eins og þeir kæm-
ust að því, að hún var ekki lög-
lega skilin, misstu þeir áhugann
og vildu bara búa með henni.
Höfn
i Hornafirði
BRÆÐURNIR Ólafur og
Bragi Ársælssynir á Höfn í
Hornafirffi eru umboffsmenn
Morgunblaffsins þar. Þeir
hafa einnig meff höndum
blaðadreifinguna til nær-
liggjandi sveita og ættu
bændur, t.d. í Nesjahreppi
aff athuga þetta.
Sandur
UMBOÐSMAÐUR Morgun-
blaffsins á Sandi er Herluf
Clausen. Gestum og gang-
andi skal á þaff bent, að í
Verzl. Bjarg er Morgun-
blaffið selt í lausasölu.
Grundarfjörður
VERZLUN Emils Magnús-
sonar í Grundarfirði hefur
umboff Morgunblaðsins meff
höndum, og þar er blaðið
einnig selt í lausasölu, um
söluop eftir lokunartíma.
Blaðburðarfólk
óskast til blaðburðar í eftirtalin hverfi
Sími 22-4-80
Lindargata
Hverfisgata
frá 4 - 62
Meðalholt
Hraunteig
KALLI KUREKI
-Xr-
— Þú þarft á byssu að halda þegar
þú ert að fást við ágenga snáka og
naut í vígahug. Eina skiptið sem þú
miðar byssu þinni á menn er þegar
áhættan er sú að hann hitti þig fyrst.
— -K~
>f —
Teiknari: J. MORA
<ID,A MflWI0EEDS A 6UN FOE SMAKES.-AM’ ^
6TEERS OM TH' PEOD.-BUT TH' CMLY TIME YOU
•------—æ=rt=r\ PULLOMEOMAMAN IS
X n ■ -r-H so he cant plus- you
firstY/-
I ÖUESS I 0USHTA THANk; ya, stead
0F CUSSIN'YA/ WHEIOI GITOUTA JAIL
I’LLGOBACKT'TH’FARM AN'G-IT ,
T’WOeK'
NEWT, YOU RECKOM
JAILISTH’RIGHT
PLACE FOeTHIS
FELLER. ? MAYBE--.
AW,LETHIM GITHIS HOESE
AM’ GO HOMEf HEAIW’TGOTA
ZÉCORD..- AM' I DON'T WAMTA
HAMGOME OM HIM/
— Ég býst við að ég ætti að þakka
ykkur í stað þess að ásaka ykkur.
Þegar ég losna úr íangelsinu, þá ætla
ég aftur heim á búgarðinn og vinna.
— Lögreglustjóri, heldur þú að
fangelsi sé rétti staðurinn fyrir ná-
unga eins og þennan?
— Æ, hann hefur ekki ennþá kom-
izt á sakaskránna og ég vil ekki verða
fyrstur til þess.