Morgunblaðið - 25.05.1965, Blaðsíða 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 25. maí 1965
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 5.00 eintakið.
GÖFUGLYNDI OG
VINÁ TTA í VERKI
^ldrei hefur nokkur þjóð eða þing sýnt annarri þjóð
annað eins göfuglyndi og vináttu í verki og danska
þjóðin og þjóðþing Danmerkur hefur sýnt íslendingum með
samþykkt lagafrumvarpsins um afhendingu íslenzku hand-
yitanna.
í þeirri ákvörðun felst í senn einstæð óeigingirni og hróð-
tu-hugur, sem er glæsilegt fordæmi til lausnar vandamál-
unurn í okkar deilugjörnu veröld. íslenzku handritin í Kaup-
mannahöfn eru ekki aðeins þjóðardýrgripir íslendinga. Þau
»ru einn af traustustu hornsteinum norrænnar menningar.
Engan íslending þarf að undra, þótt margir danskir fræði-
menn og menntamenn væru tregir til þess að láta þessa dýr-
gripi af hendi. Um allan heim eru bóka- og listasöfn full af
gömlum listaverkum, sem sköpuð hafa verið af öðrum þjóð-
um en þeim, sem þeirra geyma. Danska þingið og danska
þjóðin hafa með afhendingu íslenzku handritanna stigið
spor, sem er einstakt í veraldarsögunni.
★
Þing og stjórn Danmerkur á ekki aðeins skilið einlæga og
heita þökk Islendinga fyrir göfuglyndi sitt. Danska þjóðin
hefur gefið öllum heiminum fagurt fordæmi um það, hvern-
ig leysa beri viðkvæm ágreiningsmál. Heimurinn þarf á
slíkri fórnarlund að halda í dag. Margvísleg ógæfa hefur
steðjað að þjóðum heimsins vegna þess, að hún var ekki fyr-
ir hendi.
Danmörk hefur stækkað við framkomu þjóðþings síns í
handritamálinu. Öll Norðurlönd hafa stækkað. Hinar frið-
Samningar hafnir við
Hlaf og. Dagsbrún
F Y R S T I samningafundur
milli Vinnuveitendafélags
Hafnarfjarðar, Vinnumálasam
bands SÍS og Vinnuveitenda-
sambands íslands annars veg-
ar og verkamannafélaganna
Hlifar, Hafnarfirði, og Dags-
brúnar í Reykjavík hins veg-
ar hófst kl. 2:15 í gær í Odd-
fellowhúsinu. Stóð fundurinn
til kl. 5 siðdegis.
Hlíf og Dagsbrún lögðu
fram ákveðnar kröfur um 44
stunda vinnuviku með ó-
skertu kaupi og 4 vikna oriof.
ur hefur ekki komið fram enn
þá.
Á samningafundinum voru
kosnar undirnefndir til að
ræðast við og er ákveðið, að
fyrsti fundur þeirra verði á
miðvikudag kl. 2 síðdegis.
Samningar Hlifar og Dags-
brúnar renna út 5. júní n.k.
og hefur samningum verið
sagt upp.
Myndin var tekin í gærdag
af samningafundinum, frá
vinstri: Halldór Björnsson,
Tryggvi Emilsson, Tómas
hensen, Kristján Jóhannsson,
Guðmundur J. Guðmundsson,
Eðvarð Sigurðsson (Allir frá
Dagsbrún), Einar Árnason
frá Vinnuveitendasambandi
íslands, Hjörtur Hjartar, Guð
mundur Ásmundsson, Harry
Fredriksen frá Vinnumála-
sambandi SÍS, Björgvin Sig-
urðsson, Kjartan Thors, Guð-
mundur Vilhjálmsson, Bene-
dikt Gröndal, Jón H. Bergs
og Barði Friðriksson frá
Vinnuveitendasambandi ísl.,
Guðmundur Guðmundsson frá
Vinnuveitendafélagi Hafnar-
fjarðar, Guðlaugur Bjarna-
son, Hermann Guðmundsson,
Hallgrímur Pétursson, Sig-
valdi Andrésson og Gunnar
Guðmundsson frá Hlíf og
Kristján Ragnarsson frá
Landssambandi ísl. útvegs-
Endanlegt form á aðrar kröf- Hallgrímsson, Hannes Step- manna. Ljósm.: Ól. K. M.
1
Sannleikurinn og ekkert
sömu og þroskuöu menningar- og lýðræðisþjóðir, sem hyggja
þessi lönd hefur á liðnum tíma greint á um margt. Ymis við-
kvæm ágreiningsefni hafa komið upp á milli þeirra. En þau
hafa verið leyst með friðsamlegum hætti á grundvelli gagn-
kvæms skilnings og einlægs vilja til þess að láta réttlætið
ráða í skiptum þessara náskyldu þjóða. íslendingar og Danir
eiga nú engin ágreiningsefni. Vinátta þessara þjóða er í dag
djúptækari og traustari en nokkru sinni fyrr.
★
Við íslendingar munum segja öllum heiminum frá göfug-
lyndi dönsku þjóðarinnar og leiðtoga hennar. Sú vinátta, sem
hún hefur sýnt í verki, mun aldrei þverra. Hinn 19. maí 1965,
sá dagur þegar danska þingið samþykkti afhendingu hand-
ritanna, mun^geymast í sögunni, og af honum mun leggja
bjarma langt fram um aldirnar. Hinar gömlu skinnbækur og
handrit munu ekki aðeins halda áfram að vera þjóðardýr-
gripir íslendinga, heldur mun geymd þeirra á íslandi jafn-
framt verða óbrotgjarnt minnismerki um göfuglyndi og
þroska dönsku þjóðarinnar.
★
fslendingar munu nú leggja höfuðkapp á að gæta skyldu
sinnar gagnvart handritunum, hinum forna menningararfi
norrænna þjóða. Höfuðborg íslands er og verður miðstöð
norrænna fræða. Allt verður gert sem unnt er, til þess að
hagnýta hinn forna menningararf í þágu framtíðarinnar. Er-
lendir vísindamenn, og þá ekki hvað sízt norrænir, þurfa að
eiga greiðan aðgang að handritunum. Þau eru okkur í dag
meira virði en nokkru sinni fyrr. Þau hafa gefið okkur vin-
áttu mikillar þjóðar, sem er stór af verkum sínum, manndómi
og menningu.
★
Ef Árni Magnússon mætti í dag mæla, mundi hann hylla
danska þjóð, þakka Kaupmannahafnarháskóla, sem um aldir
var Háskóli íslands. um leið og hann fagnaði heimkomu sinna
gömlu bóka á íslenzka grund.
nema sannleikurinn
Felugreín / Búnaðarblaðínu og
starfsskýrsla ráðunautar
LESTUR 4. tölublaðs 5.
árg. Búnaðarblaðsins, sem
út kom fyrir skemmstu, gaf
mér tilefni til nokkurra
hugleiðinga og nokkurra
spurninga til forystumanna
í landbúnaðarmálum.
í fyrrgreindu blaði er
gestaþraut á bls. 20. Þar er
yfirprentuð grein, sem nán
ast er illlæsileg, en fyrir-
sögnina má greinilega lesa:
„Til hvers eru tilraunirn-
ar?“
NÚ hefir ungur maður með
sérstakri natni náð að lesa í
málið, þótt kyrfilega hafi ver-
ið yfirprenta'ð. Greinin hljóð-
ar svo:
„Það er mikið rætt um þau
vandræði, sem yfir sauðfjár-
ræktina hafa gengið undan-
farin ár, þar sem fallíþungi
dilka hefir farið aílækkandi.
Það er ekki nema von að
menn leiti skýringa á því
fyrirbæri, allstaðar þar sem
hugsast getur að þær sé að
finna. Helzta skýringin á rýr’ó-
inni síðustu árin hefir verið
sú, að vorfóðrun f j‘ár hafi far-
ið versnandi.
Þessu mótmæla bændur
víða í landinu og telja hrein-
ustu fjarstæðu.
Sauðfjárræktarráðunauts-
embætti Ðfl. ísl. imá á hinn
bóginn ekki heyra minnst á,
að eitthvað af rýrðinni geti
verið skakkri kynbótastefnu
að kenna, heldur er fullyrt, að
um stöðugar kynbótaframfar
ir sé að ræða í sauðfjárrækt-
inni.
Okkur skortir sannanir fyrir
hvoru tveggja, bæði um að
stefnan sé skökk og að um
framfarir sé að ræða í sauð-
fjárræktinni vegna kymbóta.
Tilraunir með háfætta hrúta,
sem mest hefir verið rifist um
undanfarin ár er eina til-
raunin, sem gerð hefir verið
í landinu til að reyna að átta
sig á því hvað er að ske í kyn
bótum. Niðurstaðan bendir
til þess, að eitthvað af rýrð-
inni geti stafað af skakkri
stefnu í kymbótamólum.
Og til hvers erum við með
tilraunastarfsemi, ef ekki á
að reyna að fylgja eftir þeim
niðurstöðum, sem helzt gefa
bendingar um, hvar lausnar á
vandanum gæti verið að leita?
Höfundur greinarinnar mun
vera Stefán Aðalsteinsson bú-
fjárfræðingur við Landbún-
aðardeild Atvinnudeildar Há-
skólans, en hann er sérfreeð-
ingur í sauðfjórrækt og gerði
sjálfur þá tilraun, sem itm er
fjallað í felugneininni.
Innan agrónómastéttarinnar
er felugreinin nokkurt gam-
anmál og það er kunmugt að
út um sveitir sitja menn og
rýna í þessa grein og reyna
að ráða hana eins og kross-
gátu, eða eins og fræðimenn
í Árnasafni, sem ráða vilja
með ljósspeglum rúnir gam-
alla skinnibóka.
Stefán Aðalsteinsson hefir
látið þau orö falla að það
myndi kosta aðgerðir gegn
honum, ef hann hefði látið
fyrrgreinda felugrein á þrykk
út ganga.
Nú spyr ég. Hvernig má
það vera, að fær tilrauna-
maður, eins og Stefán,
kannski sá menntaðasti og
færasti, sem miðstöð ís-
lenzkra búvísinda hefir á að
skipa, þarf a'ð vera hræddur
við að spyrja til hvers til-
raunir og tilraunaniðurstöður
séu? Getur það verið af því
að tilraun þessi falli ekki í
kramið hjá eldri tilrauna-
mönnum og sérfræðingum,
sem þó eru ekki meiri vísinda
menn en svo, að þeir vilja
hylja það, sem tilraun hefir
sýnt fram á, af því að þa'ð
fellur ekki að skoðunum
þeirra? Er nema vona að vís-
indamaðurinn spyrji: „Til
hvers eru tilraunirnar?“
Er íslenzkur landfoúnaður
kominn á það stig vesældar,
að frjáls skoðanamyndun má
ekki þróast innan stofnana
hans? Það sem hlýtur að vera
megin spurning vísindamanns
ins, er vlsvitandi hægt að
ganga fraan hjá vísindalegum
niðurstöðum?
Ef þetta er satt, þá er stór-
vaihugaverð starfsemi rekin
innan stofnana landlbúnaðar-
ins og það er krafa þeirra,
tem bera hag landlbúnaðarins
fyrir brjósti, að starfsemi