Morgunblaðið - 27.09.1966, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 37. sept. 196«
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjón: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Knstinsson. -
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 7.00 eintakið.
VALIÐ ER LJÓST
Kærleikur eða framagirni?
Franskt vikublað ræðir
fortíð Henris greifa
Á næstu vikum mun það ráð
ast hvort almenn sam-
staða næst um stöðvun verð-
bólgunnar. Valið er ljóst.
Annarsvegar er nú um að
ræða tækifæri til þess að
stöðva þá verðhækkunaröldu,
sem lengi hefur staðið í þessu
landi, og gera þá jafnframt
atvinnuvegunum kleift að
starfa áfram að óbreyttum
aðstæðum, tryggja atvinnu-
öryggi í landinu og treysta
þann árangur, sem náðst hef-
ur á undanförnum árum með
ótvíræðum kjarabótum laun-
þegum til handa. Verði sú
leið ekki farin, liggur hin
jafn ljós fyrir, áframhaldandi
víxlhækkanir kaupgjalds og
verðlags, vaxandi erfiðleikar
atvinnuveganna af þeim völd
um, atvinnuöryggi stefnt í
voða, svo og þeim miklu
kjarabótum, sem launþegar
hafa fengið á síðastliðnum
tveimur árum.
Ef marka má yfirlýsingar
þeirra aðila, sem hér eiga
hlut að máli, virðast nú allar
forsendur vera fyrir hendi til
þess að verðbólgan verði
stöðvuð með sameiginlegu á-
taki. Stjórnarandstæðingar
hafa í sumar og haust lagt á
það mikla áherzlu í ræðum
og riti, að atvinnuvegirnir
þyldu ekki verðbólguna, og
ríkisstjórnin yrði að hafa for
ustu um stöðvun hennar. Með
niðurgreiðslum á búvöru-
verði hefur ríkisstjórnin sýnt
í verki vilja sinn til þess að
stöðva verðhækkunarölduna,
og stigið fyrsta skrefið í þá
átt. Næsta skrefið er komið
undir félagssamtökum vinnu
veitenda og launþega, að
þeir kjarasamningar, sem nú
standa fyrir dyrum verði á
þann veg, að þeir stuðli að
framgangi þeirrar stefnu,
sem ríkisstjórnin hefur mark
að. Á herðum stjórnarand-
stæðinga hvílir sú ábyrgð, að
þeir af sinni hálfu stuðli að
þessan stefnu og beiti áhrif-
um sínum í samtökum vinnu
veitenda og launþega í þá
átt að gerðir verði hófsam-
legir kjarasamningar, sem
byggjast fyrst og fremst á
nauðsyn þess að stöðva verð-
bólguna.
Fyrir liggja margítrekaðar
yfirlýsingar allra þessara að-
ila, ríkisstjórnar, stjórnarand
stöðuflokkanna, fulltrúa
verkalýðshreyfingarinnar og
fulltrúa vinnuveitenda um
það, að þeir vilji fyrir sitt
leyti stuðla að stöðvun verð-
bólgunnar. Þess vegna virð-
ist nú e. t. v. í fyrsta skipti
um langt skeið allar nauð-
synlegar forsendur vera fyrir
hendi til þess að þetta tak-
ist. Þjóðin á þá kröfu á hend
ur öllum þessum aðnum, að
þeir varpi fyrir borð skamm-
sýnum flokkssjónarmiðum
eða þröngum hagsmunasjón-
armiðum, og taki allir hönd-
um saman við þetta brýna
verkefni. Skerist einhverjir
þeirra úr leik, er ábyrgð
þeirra mikil, og ef svo yrði
þurfa þeir sömu aðilar að
svara til saka frammi fyrir
þjóðardómi.
En sem betur fer verður
ekki annað markað af skrif-
um, yfirlýsingum og verkum
allra þessara aðila nú, að þeir
séu reiðubúnir til þess að
varpa fyrir borð gömium
væringum og einbeita sam-
eiginlega kröftum sínum í
þessu verkefni. Tækifærið er
fyrir hendi, valið er ljóst,
þjóðin væntir þess að þetta
takist.
NÝR
MENNTASKÓLI
að var vissulega hyggileg
leið, sem valin var, þeg-
ar ákveðið var að byggja
nýjan menntaskóla í Reykja-
vík, en halda áfram starf-
semi þess, sem fyrir var í
hinum gömlu húsakynnum
hans.
Menntaskólinn við Lækjar
götu er sögufræg stofnun,
sem byggir á gamalli hefð
og traustum grunni. Þau húsa
kynni sem hann hefur starf-
að í bera yfir sér ljóma
merkra atburða og enginn
vafi er á því að þetta gamla
hús hefur sín sérstöku áhrif
og þroskavænleg á þá nem-
endur, sem þar stunda nám
um fjögurra ára skeið.
Hinum nýja menntaskóla í
Hamrahlíð fylgja góðar ósk-
ir, og vissulega er ástæða til
þess að taka undir þau orð,
að á herðum hinna fyrstu
nemenda hans hvílir sú á-
byrgð að skapa þann anda
í hinum nýja skóla, sem móta
mun starf hans í framtíðinni.
oftlega á það bent, að Við-
Nýr menntaskóli í Reykjavík
er meikur viðburðux í skóla-
málum okkar, og þess ber að
vænta, að hann megi veita
nemendum sínum jaLi alhliða
menntun og skapa þá þroska-
möguleika,'sem hin virðulega
stofnun við Lækjargötu hef-
ur jafnan gert.
ÁNÆGJULEG
TIÐINDI
TVTefnd sú, sem skipuð var til
að gera athuganir varð-
andi rekstur Viðtækjaverzl-
unar ríkisins, hefur skilað á-
liti og komizt að þeirri niður-
stöðu, að hana beri að leggja
ÞEIR voru ekki seinir að taka
við sér hjá bókaforlagi Biil-
mann og Eriksen í Virum,
þegar kvisaðist um trúlofun
þeirra Margrétar prinsessu
JOana og Henris greifa ite
Eaborde de Monpezat.
Hinn ungi bókaútgefandi
Gerhard EriKsen, hafði þegar
í stað samband við greifann
og gerði samning við hann um
útgáfu bókar um hann. Að svo
búnu safnaði hann að sér
nokkrum Ijósmyndurum og
ritfærum mönnum og hélt
með þessu liði til Frakklands
til að safna upplýsingum um
greifann. Sumir fóru þó til
Englands til þess að kanna
starf hans og dvöl þar og
fylgjast með honum þar í
nokkra daga. Bókin er nú
þegar komin svo vel á veg, að
búizt er við að hún komi út
5. október, daginn sem búast
má við að opinberlega verði
lýst yfir trúlofuninni, að
fengnu samþykki danska
þingsins.
I bókinni verður meðal
annars samtal við Henri
greifa, skrifað af Gerhard
Eriksen og rithöfundinum
Bengd Lindskog. Fór samtal-
ið við greifann fram í íbúð
forstöðumanns franska ton-
listarháskólans 12. sept. sl., að
því er „Exerabladet“ danslta
segir og bætir blaðið við, að
greifinn, sem mjög sé músí-
kalskur maður, hafi þá leik-
ið Bach-prelúdíur á orgelið
fyrir þá Eriksen og Lindskog.
Blaðið hefur eftir Eriksen,
að hann hafi mikið álit á
Henri greifa, — „maðurinn
er afar aðlaðandi og ég fékk
enn meira álit á honum og
fjölskyldu hans eftir að ég
niður. Þessum málalokum
hlýtur Mbl. að fagna, enda
skynsamlegum tilgangi leng-
ur, hún tilheyri fortíðinni.
Á síðustu árum hefur hún
eingöngu starfað sem inn-
heimtustofnun, og augljós-
hafði heimsótt föður hans í
fallegu höll hans La Cayrou
við Lot-fljót. Henri er sagður
einn af sterkustu persónurn
fjölskyldunnar, sem heíur
við orð, að hann sé bæði
„viljasterkur" og „fram-
gjarn“. — Það verður hver að
ákveða fyrir sig hvaða merk
inu hann leggur í þessi orð“,
segir Eriksen.
Og það eru víst ekki allir,
sem leggja jákvæða merk-
im» í orðin ,viljasterkur“ og
„framgjarn", t.d. franska
vikuritið „Minute“. sem i síð-
asta hefti bar fram nokkrar
spurningar, sem mjög hafa
velgt dönskum undir uggum.
Meðal annars spurði blaðið
hvort Henri og fjölskylda
hans tilheyrðu ójumdeilanlega
hinum franska aðli og hvort
samband hans og Margrétar
prinsessu væri raunverulega
sprottið af kærleika eða hvort
annað lægi þar undir.
Blað þetta fjallar um
Henri greifa í heilsíðugrein
og gerir sér einkar tíðrætt
um stúdentaár hans, er hann
ásamt vinum Henri Louis
Valentin lét sér, að sögn
blaðsins, títt um ungar stúlk-
ur af auðugum og valdamiki-
um ættum. Vinurinn, segir
blaðið að hafi haft góð sam-
bönd víða, þar eð frændi
hans, Andre Guillabert, haíi
þá verið dómsmálaráðherra i
Senegal og síðan sendiherra
lands síns í Frakklandi. Nu
sé hann varaforseti þingsins
í Senegal.
„Minute“ segir, að allar
ungar stúlkur í Avenue
Foch, helzta tizkuhverfi Paris
ar, hafi haft nafn Henris
greifa og símanúmer í vasa-
lega getur sú starfsemi farið
fram með öðrum hætti.
Á vegum ríkisins er rekin
ýmis önnur starfsemi, sem
ástæðulaust er að ríkið hafi
með höndum, svo sem Ferða-
skrifstofu- og járnsmiðju-
bókum sínum og vart hafi
liðið svo mánuður, að nann
væri ekki sagður trúlofaður
einhverri þeirra. Blaðið spyr
síðan, hversvegna aldrei hafi
orðið neitt úr þessum meintu
ráðahögum — fyrr en nú, að
svo virðist sem greifinn munr
ná í Margareti prinsessu. Og
svarið er, segir blaðið, að i
auðugum og valdamiklum fjöl-
skyldum frönskum eru gerðar
meiri kröfur til mannsefna
dætranna en svo, að greifinn
hafi getað uppfyllt þær. En
aðalstitlar hans séu á engan
hátt eins sannfærandi og
hæfileikar hans sem kvenna-
manns. Á átjándu öld hafi
fjölskylda hans tilheyrt borg-
arastéttinni í Frakklandi. en
þá hafi þær reglur gilt um
aðalinn, að fjölskylda hafi
orðið að eiga óðalsseuir og
hafa viðurkenndan aðalstitii
í þrjár kynslóðir samfle.ytt til
þess að ná fullri viðurkenn-
ingu aðalstéttanna. Fjói-
skylda greifans hafi næstum
því verið búin að ná þessum
réttindum þegar byltingm
var gerð 1789 — en bo ekki
alveg og þess vegna sé sögu
hennar ekki að finna í skýrsl
um franska aðalsins.
Um fjölskyldu Henris hefur
„Minute“ einnig nokkuð að
segja, m.a. að móðir hans
hafi verið dóttir söðlasmiðs '
Perpignan og áður verið gift
húsverði í fatækrahverfi i
Bordeaux“. í lok greinarinn-
ar segir „Minute“, að norr-
ænu „Víkingarnir" hafi sýnt
í verki sitt stórbrotna hugar-
far — þeir hafi veitt Httnri
mikla uppbót á líf sitt.
Dönsk blöð eru að sjált-
Framhald á bls. 25
rekstur, og vonandi að þ°ssi
niðurstaða varðandi Við-
tækjaverzlunina sé undan-
fari þess, að ríkið losi sig við
ýmsan annan atvinnurekstur,
sem það hefur enga þörf iyr-
ir að reka.