Morgunblaðið - 15.11.1966, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 15. des. 1966
Erie Ambler:
Kvíðvæniegt ferða'ag
Hann gat v&rla búizt við, að þér
færuð að standa kyrr meðan
hann miðaði betur. Og það sagði
ég honum. En hann var yður enn
þá reiður, svo að þegar hann
kom um borð, heimtaði ég að
geyma skammbyssuna hans fyr-
ir hann. Hann er ungur og þessir
Rúmenar eru svoddan æðíkoll-
ar. Ég vildi ekki láta neití gerast
ofsnemma.
— Mér þætti gaman að vita,
sagði Graham, — hvort þér heit
ið ekki réttu nafni Möller.
— Guð minn góður! Ekki datt
mér i hug, að þér væruð svona
fróður. Haki ofursti hlýtur að
hafa verið í skrafhorninu. Vissi
hann, að ég var í Istambul?
Graham roðnaði: — Því býst
ég ekki við.
Möller skríkti. — Nei, ég bjóst
ekki við því. Haki er sniðugur
maður, sem ég ber mikla vírð-
ingu fyrir. En hann er nú bara
maður og þessvegna getur hon-
um skjátlazt. Já, eftir ófarimar
í Gallipoli, fannst mér ráðlegra
að taka málið í eigin hendur. Og
þá, þegar allt var til reiðu, voruð
þér svo ónærgætin að hreyfa
yður, svo að Mavrodopoulos
hitti ekki. En ég erfi það ekkert
við yður, hr. Graham. Ég varð
vitanlega dálítið vondur fyrst.
Hann Mavrodopoulos ....
— Það er hægara að segja Ban
at.
— í>akka yður fyrir. Eins og
ég var að segja, ollu þessi mistök
Banats mér auka fyrirhöfn. En
nú er ég ekkert vondur lengur.
Meira að segja hef ég bara gam-
an af þessu ferðalagi. Ég kann
vel við mig sem fornfræðing. Ég
var dálítið órólegur fyrst, en
undir eins og ég sá, að mér tókst
að gera yður leiðan, vissi ég að
allt var í lagi. Ef þér viljið fá
ræðurnar mínar á prenti. get ég
mælt með þessari bók. Hún er
eftir Fritz Haller og verðleik-
arnir hans standa hér fremst í
bókinni tíu ár við Þýzku Stofn-
unina í Aþenu, tíminn í Oxford,
og svo allir lærdómstitlarnir —
það er alltsaman upptalið hérna.
Hann virðist vera eindreginn
lærisveinn Spenglers, enda vitn
ar hann mikið í meistarann. Það
er skemmtilegur formáli, sem ég
hafði mikið gagn af og þér
munuð finna kaflann um eilífðar
sannindin á bls. 341. Vitanlega
lagaði ég efnið dálítið til, eftir
eigin þörfum. Og svo hafði ég
líka talsvert gagn af lengstu neð
anmálsgreinunum. Þér skiljið, að
það sem ég vildi virðast vera,
var lærður en elskulegur gam-
all leiðindaskrjóður. Og ég held,
að þér játið, að mér hafi tekizt
það sæmilega.
— Svo að Haller er þá til?
Möller setti á sig stút. — Já.
já. Mér þótti nú leiðinlegt að
gera honum og konunni hans
ómak, en það varð ekki hjá þvi
komizt. Þegar ég heyrði, að þér
ætluðuð með þessu skipi, sá ég,
að það gæti verið gagnlegt, ef
ég yrði yður samferða. Auðvitað
hefði ég ekki keypt mér far á síð
ustu stundu, án þess að það vekti
athygli Haki — þessvegna yfir-
tók ég far og vegabréf Hallers.
Hann og konan hans urðu nú
ekkert hrifin af því. En þau eru
góðir Þjóðverjar og þegar þeim
var bent á að hagsmunir lands-
ins þeirra yrðu að sitja í fyrir-
rúmi fyrir þeirra eigin þægind-
um, létu þau undan. Eftir fáa
daga verða vegabréfin endur-
send þeim, með réttu myndun-
um á. Einu óþægindin, sem ég
hef haft eru af Armeníukonunni,
sem leikur prófessorsfrú Haller.
Hún talar mjög lítið þýzku og
er í raun og veru hálfviti. Ég
hef orðið neyddur til að láta
sem minnst á henni bera. Ég
hafði ekkert svigrúm til þess að
ganga betur frá þessu, skiljið
þér. Sannast að segja átti mað-
urinn, sem útvegaði mér hana,
fullt í fangi með að sannfæra
hana um, að ekki ætti að flytja
hana í eitthvert hóruhús á Ítalíu.
Já, hégómaskapurinn í þessu
kvenfólki er stundum yfirgengi-
legur. Hann dró upp vindlinga-
veski. — Ég vona, að yður þyki
ekki fyrir því, að ég skuli vera
að segja yður þetta allt, nr.
Graham. En ég vil bara vera
hreinskilinn við yður. Ég held
nefnilega, að hreinskilnin sé
frumskilyrði fyrir árangursrík-
um viðræðum um viðskiptamál.
— Viðskiptamál?
— Einmitt. Setjizt þér nú nið
ur og fáið yður reyk. Þér haf-
ið gott af því. Hann rétti fram
vindlingaveskið. — Þér hafið
verið dálítið óstyrkur á taugun
um undanfarið, er það ekki?
— Segið þér það, sem þér ætl
ið að segja og hafið yður síðan
út.
Möller skríkti. — Já, sannar-
lega eruð þér taugaóstyrkur.
Hann setti allt í einu upp alvöru
svip. — Ég er hræddur um, að
það sé mér að kenna. Þér skilj-
ið hr. Graham, að ég hefði nú
viljað eiga þetta viðtal við yð-
ur fyrr, en vildi samt bíða þang
að til þér væruð móttækilegri
í huganum.
Graham hallaðist upp að hurð
inni. — Ég held að huga mínum
sé bezt lýst með því að segja,
að mér er skapi næst að sparka
beint upp í kjaftinn á yður. Ég
hefði getað gert það, áður en
þér kæmuð byssunni við.
Möiler lyfti brúnum. — Og
þér gerðuð það ekki samt? Var
það hugsunin um hærurnar
mínar, sem hélt aftur af yður,
eða var það hræðsla við afleið-
ingarnar? Hann þagði. — Nú,
ekkert svar? Þér afsakið ef ég
dreg bínar ályktanir af því?
Hann kom sér betur fyrir í sæt-
inu. — Þessi sjálfsvarnarkennd
er dásamlegur hlutur. Það er
hægast fyrir menn að vera hetj
ur með því að fórna lífinu fyrir
einhverja hugsjón meðan þeir
búast ekki við, að þess verði
krafizt. En þegar þeir hafa þef-
inn af hættunni í nösunum, fara
þeir að verða dálítið raunsærri.
Þá sjá þeir kostina ekki í ljósi
skammar eða heiðurs, heldur
sem skárri eða lakari kostinn.
Ég vildi gjarna láta yður takast
að líta á mitt sjónarmið.
Graham þagði. Hann var að
reyna að stilla hræðsluna, sem
hafði gripið hann. Hann
að ef hann opnaði munninn,
mundi hann skamma hinn, þang
að til honum væri orðið illt í
hálsinum.
Möller var að setja vindling-
inn í rafmunnstykki, rétt eins
og hann hefði nógan tíma til
alls. Sýnilega hafði hann ekki
búizt við neinu svari við spurn-
ingu sinni. Hann var með þenn-
an rósemssvip manns, sem hef-
ur komið of snemma á áríðandi
stefnumót. Þegar hann hafði
lokið við munnstykkið, leit
hann upp. — Mér fellur vel við
yður, hr. Graham, sagði hann.
— Ég skal játa, að ég varð dá-
lítið svekktur, þegar Banat tókst
. 1
29
svona klaufalega í Istambul. En
nú, þegar ég þekki yður, er ég
feginn, að svona fór. Þér komuð
vel fram í sambandi við þetta,
sem gerðist við borðið fyrsta
kvöldið okkar hérna um borð.
Þér hlustuðuð með þolinmæði á
alla velluna, sem ég var búinn
að læra utanbókar, Þér eruð dug
legur verkfræðingur, en samt
ekki ágengur. Mér félli það illa,
ef einhver þjónn minn dræpi —
myrti — yður. Hann kveikti í
vindlingnum. — En samt eru
þessar kröfur, sem lífið gerir til
okkar svo vægðarlausar. Ég er
Svona neitaði prinsinn að eiga prinsessuna og hann liíði ham-
ingjusömu lífi til dauðadags.
neyddur til að vera ágengur. En
ég verð að segja yður, að að öllu
óbreyttu frá því, sem nú er,
verðið þér orðinn dauður maður
innan fárra mínútna frá því þei
gangið á land í Genúa.
Nú var Graham búinn að fá
fullt vald á sér. — Það þykir
mér leiðinlegt að heyra, sagði
hann.
Möller kinkaði kolli til sam-
þykkis. — Það gleður mig, að
þér skulið taka þessu svona ró-
lega. í yðar sporum yrði ég
dauðhræddur. — En vitanlega
mundi ég þá — hann kipraði
saman ljósbláu augun — þá
mundi ég vita, að ég hefði ekki
neinn möguleika á að sleppa.
Þrátt fyrir klaufaskapinn í Ist-
ambul, er Banat ægilegur mað-
ur. Og þegar ég hugsaði um þá
staðreynd, að í Genúa biðu eftir
mér margir menn, hinum fær-
ari, þá mundi ég gera mér ljóst,
að mér væri algjörlega ómögu-
legt að komast á neinn griða-
stað, áður en ég væri allur. Þá
væri ekki eftir nema ein von
— að þeir gengju svo kunnáttu-
lega að verki, að ég mundi alls
ekkert af því vita.
— En hvað áttuð þér áðan
Mest selda gólfteppiö i Scandinavíu
- selt í öllum helztu
,verzlunur,v
eppiö í Scandinavíu , hftztil
*•«w.ssstíssS*
"„'.í'ÍAríyn-tt1'---------- 1
relief
VELOUR
STRUKTI
TWEED
avanti
80 %> hrein, ný ull
20 % nylon _
VFLOUK 100 %> hrein, ny u
otrukTUR 100 %> hrein, ny u
SAtLÍv, U 100 %> hrein, ný ull
100 % acryl
það á að véra sniðið
eftir stofu ýðar
þessvegna
kjósa
allir
GÓLFTEPPIÐ á ölu gólf
oar. -----
Umboð og 'aðal útsala Álafoss h.f., þingholfssfræti 2, Reýkjavlk
þessu
„að öllu
við með
óbreyttu?“
Möller brosti sigri hrósandi.
— Æ, hvað ég er feginni Þér
hafið hitt beint á kjarna máls-
ins. Ég átti við það, hr. Gra-
ham, að þér þurfið ekki endi-
lega að deyja. Yður býðst annar
kostur.
— Ég skil. Skárra böl? En
hjartað í honum hoppaði samt,
þrátt fyrir allt.
— Varla er nú hægt að kalla
það böl, sagði Möller í mót-
mælatón. — Annar kostur þarf
ekki endilega að vera slæmur.
Hann kom sér betur fyrir í sæt-
inu. — Ég hef þegar sagt, að ég
kann vel við yður, hr. Graham.
Lofið mér að bæta því við, að
mér er alveg eins meinilla við
öll ofbeldisverk og yður er. Ég
er mesta raggeit. Það játa ég
fúslega. Ég er til í að taka á mig
krók til þess að þurfa ekki að
horfa á afleiðingarnar af bíl-
slysi. Svo að þér skiljið, að ef
einhver leið er að því að gera
út um málið án allra blóðsút-
hellinga, þá mundi ég gjarnan
vera tilleiðanlegur til þess. Og
ef þér eruð enn í óvissu um vei-
vild mína til yðar, þá leyfið mér
að setja það í annað og skarp-
ara ljós. Morðið yrði að fremja
í hasti og það mundi leggja
fremjendurna í hættu og því
verða miklu dýrara en ella. Mis
skiljið mig ekki. Ég er reiðu-
búinn að leggja í hvaða kostnað
sem er, ef það gerist nauðsyn-
legt. Ég get fullvissað yður um,
að enginn, að sjálfum yður óund
anteknum, verður fegnari en ég,
ef hægt er að gera út um mál-
ið í allri vinsemd. Ég vona, að
þér trúið nú loksins, að ég sé
hreinskilinn um það atriði.
Graham tók að reiðast. —
Mér er alveg fjandans sama,
hvort þér eruð hreinskilinn eða
ekki.
Það var eins og Möller yrði
vonsvikinn. — Já, það er yður
sennilega. Ég var búinn að
gleyma því, að þér hafið orðið
fyrir svo mikilli taugaáreynslu.
Þér hafið vitanlega ekki áhuga
á neinu öðru en komast heill á
húfi til Englands. Það getur orð
ið mögulegt. Það er bara undir
því komið, hversu rólega og rök
rétt þér takið málinu. Það er
nauðsynlegt, eins og þér vitið
bpzt sjálfur, að verkið verði
tafið. Nú, ef þér deyið, verður
einhver annar sendur til Tyrk-
lands til að ljúka verkinu og
þarf að gera það allt upp aftur.
Mér skilst að á þennan hátt
mundi verkið tefjast um sex