Morgunblaðið - 22.11.1966, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 22. nóv. 1966
MORGUNBLAÐIÐ
5
ÞaS er angan landsins í „Gamalla blóma angan“.
Mörg ný
Kjarval á
málverk
- Angan landslns - og heilsuböð / sveifinni
MÁLVERKAUPPBOf) verður nefnast: Venus, Venus og
haldið hjá Sigurði Benedikts epli og Venus við þvottaskál-
syni kl. 5 í dag á Hótel Sögu ina. Eftir Einar Jónsson mynd
og verður þar margur dýr-
gripurinn falur til kaups.
Selja á samtals 53 málverk
eftir 25 málara og í skrá yfir
máiverkin má m.a. sjá sem
höfundarnöfn: Jón Engilberts,
Finn Jónsson, Jón Þorleifsson,
Snorra Arinbjarnar, Jón Helga
son biskup, Kristínu Jónsdótt-
ur, Gunnlaug Blöndal, Einar
Jónsson, Jóhannes S. Kjarval
og Ásgrím Jónsson.
Eftir Jón Engilberts verða
seldar fjórar myndir og má
til nefna olíúmálverkið Nat-
ure morte. Eftir Finn Jónsson
eru tvö olíumálverk: Snæfell
og Bátar og hús; eftir Jón
Þorleifsson eitt olíumálverk:
Frá Hornafirði; eftir Snorra
Arinbjarnar ein vatnslitamynd
af Heklu, eftir Jón Helgason
tvær blýantsteikningar, ein
vatnslitamynd og eitt olíumál
verk er nefnist Skútur á
Reykjavíkurhöfn; eftir Krist-
ínu Jónsdóttur er eitt olíumál-
verk, er nefnist Við Þingvalla
vatn; eftir Gunnlaug Blöndal
eru þrjú stór oliumálverk er
höggvara er afsteypa af vegg-
skildi er nefnist Konungurinn
í Thule og eftir Ásgrím eru
tvö stór olíumálverk: Fjalla-
sýn á Þingvöllum og Úr Borg
arfirði.
Jóhannes Kjarval er höfund
ur flestra málverkanna á upp
boðinu, eða 17 alls. Elzta
mynd hans er frá 1917 og er
það vatnslitamynd af segl-
skútu. Annars eru flestar
myndir hans nýjar og sagði
Sigurður Benediktsson okkur
að sú nýjasta þeirra hefði
tæpast verið orðin þurr, er
Kjarval kom með hana í gær
morgun, enda hefði hann þá
látið þau orð falla, að þá
mynd þyrftu menn ekki að
kaupa frekar en þeir vildu.
Á meðan við gengum um
salinn og skoðuðum málverk-
in bar Kjarval að í eigin
persónu og um leið og hann
kom upp stigann blasti við
honum eitt af málverkum
Gunnlaugs Blöndals. Varð þá
Kjarval að orði: Mikil óskap-
leg mýkt er í þessu. — Þessi
fer á nokkur hundruð þúsund.
Svo gengur meistarinn í sal
inn og skoðar málverkin og
ræðir um þau. Hittir frétta-
mann Morgunblaðsins og
taka þeir tal saman, enda
kunnugir vel. Fréttamaður
leiðir Kjarval með sér að
tveimur stórum myndum sem
hanga á einum veggnum.
Myndum sem ekki er hægt að
lýsa með öðrum orðum en
þeim að þær eru af grjóti
gróðri og vatni og eru eftir
Kjarval. Við látum freistast
og prentum hér á eftir dálítið
samtal, þó að Kjarval hafi
sagt: Ekkert samtal við mig.
Maður er þreyttur á reklami,
kominn á þennan aldur. Þið
eigið að tala við Sigurð
Benediktsson.
Fréttam.: Kjarval, þú mál-
aðir þessar myndir í sumar,
það er skemmtilegt.
Kjarval: Nei, nei. Það er
ein hérna gömul, síðan nítján
hundruð þrjátíu og eitt-
hvað........
Fréttam.: En hinar eru nýj-
ar?
Kjarval: Nei, þú átt ekkert
samtal að hafa við mig.
Fréttam.: Það verður ekkert
samtal. Við bara segjum frá
þessu í frétt. Þær eru nýjar
þessar myndir hérna.
Kjarval: Það gleður mig að
sjá þig.
Fréttam.: Málaðirðu þessar
myndir uppi á Kjalarnesi?
Kjarval: Ég náði þessu út
úr böðunum. Loksins opnað-
ist mér nýr heimur fyrir
mótívi. Ég fór uppeftir bara
af heilbrigðisástæðum og svo
loksins finn ég þetta mótív.
Mikið óskapa skelfing er
þetta einkennilegt. Þarna hef
ur þú fundið nýtt mótív sem
passar fyrir myndlist.
Fréttam.: Er þetta áin sem
listmálarinn baðaði sig í?
Kjarval: Já.
Fréttam.: Af hverju sést
ekki fjallið á þessax-i mynd?
Kjarval: Það er af því að
það er óþarfi. Aðalmótívið
er árbakkarnir og áin sjálf.
Annars ættuð þið heldur að
taka Blöndal og láta hann
í blaðið.
Fréttam.: Voru þessar mynd
ir málaðar eftir baðið. Var
þetta svona hressing eftir
það?
Alfakroppar
ÚR
ÖLLUM
ÁTTUM
. 1 .. . ... V .
______________:__
Kjarval: Nei, nei. Ég var
ekki með neitt þegar ég fór
í baðið, það var bara af heil-
brigðisástæðum, en ég fann
mótívið á þessari leið.
Fréttam.: Hvaða á er þetta?
Kjarval: Hún heitir Bleik-
dalsá.
Fréttam.: Bleikdalsá? Það
er fallegt nafn.
Kjarval: Já, ég veit það,
en ég held að við ættum ekki
að segja frá því, þá kemst
upp að ég hef verið þarna
að stela mótivum.
Fréttam.: Hvað — Held-
urðu að þú eigir ekki mótívin
eins og hver annar?
Kjarval: Það er ég ekki
viss um.
Og nú færum við ökkur að
öndverðum vegg og virðum
fyrir okkur mynd sem heitir
„Gamalla blóma angan.
Fréttam.: Hvaða minning
liggur að baki „Gamalla
blóma angan?“
Kjarval: Ekkert annað en
að finna út mynd eftir þessu
kvæði. Það mætti alveg eins
kalla myndina eitthvað ann-
að.
Fréttam.: Er þetta angan
minningarinnar, eða angan
landsins?
Kjarval: Það er sjálfsagt
angan landsins.
Og síðan ræðum við um
myndir annarra málara sem
þarna eru uppstilltar og töl-
um um dugnað Kjarvals og
Kjarval um ferðalög okkar.
Kveðskap ber á góma og er
ekki að sökum að spurja. Far-
ið er út í fjarlægasta horn
salarins, stungið saman nefj-
um og við erum á svipinn
eins og strákar sem eru að
undirbúa prakkarastrik. Stönd
um þarna um stund með vísur
og vísubrot á takteinum.
Leiðir skilja. Kjarval býður
okkur að sitja í niður á Morg-
unblað og lætur bifreiðastjór-
ann aka Tjarnarbrúna og hef-
ur á orði að þetta sé skemmti
legustu krókar í bænum.
Kveður stökur og spyr okkur
hvort veðrið muni hafa áhrif
á málverkauppboðið. Við full
yrtum að lægðin færi fram
hjá að þessu sinni.
Alþýðusamband íslands
kært fyrir að veita áfengi
f SKÝRSLU forseta Alþýðu-
sambands íslands, er dreift var
á 30. þingi ASÍ sl. sunnudag
kemur fram að Áfengisvarnar-
nefnd Reykjavíkur hefur kært
ASÍ fyrir Landssambandinu
gegn áfengisbölinu, vegna þess
að áfengi var haft um hönd á
50 ára afmæli sambandsins, og
hinn 5. maí sl. ritar Landssam-
bandið ASÍ bréf um þetta mál.
Forseti ASÍ ræddi málið við
forráðamenn Landssambandsins
oe lét hann þess þá getið, að
ASÍ þætti miður að ekki hefði
verið bent á þetta áður en um-
rætt afmælishóf fór fram. ASÍ
er aðili að Landssambandinu
gegn áfengisbölinu og þótti rétt
að gengið væri úr skugga um,
hvort styrktarfélög hefðu bind-
indisskyldu, en yrðu að hætta
aðstoð við bindindissamtökin að
öðrum kosti.
f bréfi Hannibals Valdimars-
sonar til Björns Magnússonar
prófessors forsvarsmanns Lands-
sambandsins segir m.a.:
„Bréf yðar sent að afmælinu
afstöðnu getur engu breytt, og
hefði verið ólíkt viturlegri
vinnubrögð, að senda stjórn AI-
þýðusambandsins erindi fyrir
afmælið og óska þess, að áfengi
yrði ekki um hönd haft í sam-
bandi við hátíðahöldin.
Alþýðusambandið vildi með
aðild sinni að Landssambandinu
gegn áfengisbölinu leggja bar-
áttunni gegn áfengisbölinu stuðn
ing og viðurkenningu. Hitt er
ljóst, að hvorki verður krafizt
bindindisheita af miðstjórn AI-
þýðusambandsins, né af stjórn-
um verkalýðsfélaga og enn sið-
ur af einstökum félagsmönnum
í verkalýðshreyfingunni“.
Síðan segir í bréfinu:
„En sé það skoðun stjórnar
Landssambandsins gegn áfengis-
bölinu, að Alþýðusambandið
hafi skaðað málsstað Landssam-
bandsins með því að hafa um
hönd áfengisveitingar og slíkt
getur endurtekið sig bæði á þess
vegum og sambandsfélaga þess
— þá er miðstjórn Alþýðusam-
bandsins reiðubúin til að segja
sig úr Landssambandinu".
A fundi A.S.I. í gær upplýsti
forseti þess, Hannibal Valdimars
son, að Landssambandið gegn
áfengisböJinu teldi ekki, að
A.S.Í. hefði brotið gegn sam-
bandinu varðandi veitingu
áfengis innan A.S.Í. Heldur því
Alþýðusambandið áfram stuðn-
ingi sínum við Afengisvarnar- i
samtökin.
Til Erlendar
Jónssonar
Herra Erlendur Jónsson.
í Morgunblaðinu 19. þ.m. segið
þér um bók mína, Svefneyjar:
„Nú væri kannski vegur að stæla
það, sem bezt var og frumlegast
ort á síðastliðnum áratug. En
að apa eftir þær tilraunir, sem
lakast tókust — það finnst mér
að bera í bakkafullan lækinn, og
er þá vissulega vægt að orði
kveðið".
Gjörið svo vel að nefna í Morg
unblaðinu einhverjar þær „til-
raunir, sem lakast tókust“, og
sem þér teljið „apað eftir“ í bók
minni, og leiða rök að áliti yðar
með samanburði. Vonandi kem-
ur í ljós, hvort ber að líta á
ummæli yðar sem dóm eða
þvaður.
Reykjavík, 20.11. ’66
Baldur Óskaxsson.