Morgunblaðið - 22.11.1966, Síða 14

14
MORCUNBLAÚID
Þrlðjudagur 22. nóv. 1966
N auðungaruppboð
Eftir kröfu Einars Viðars, hrl., og Árna Grétars
Finnssonar, hdl., verður húseignin Faxatún 17,
Garðahreppi, þinglesin eign Hafsteins Hanssonar,
seld á nauðungaruppboði, sem háð verður á eigninni
sjálfri fimmtudaginn 24. nóv. 1966 kl. 2 e.h.
Uppboð þetta var auglýst í 44., 45. og 46. tölublaði
Lögbirtingablaðsins, 1966.
| Sýslumaðurinn i Gullbringu- og Kjósarsýslu.
Nauðungaruppboð
Eftir kröfu Sigurðar Sigurðssonar, hrl., Landsbanka
íslands og Brunabótafélags íslands verður verkstæð-
ishús Smiðjunnar s.f. víð Sjávargötu í landi Lands-
hafnar í Ytri-Njarðvík, þinglesin eign Smiðjunnar
s.f. selt á nauðungaruppboði, sem háð verður á
eigninni sjálfri miðvikudaginn 23. nóvember, 1966,
kl. 2,30 e.h. — Uþpboð þetta var auglýst í 68., 69.
og 70 tbl. Lögbirtingablaðsins, 1965.
Sýslumaðurinn í Gullbringu- og Kjósarsýsiu.
Knattspyrnudomarar
Aðalfundur Knattspyrnudómarafélags Reykjavíkur
verður haldinn í Leifsbúð, Hótel Loftleiðum, sunnu-
daginn 27. þ. m. og hefst kl. 2 e.h.
DAGSKRÁ:
Venjuleg aðalfundarstörf.
Önnur mál.
Stjórnin.
Með
uppþvotfarefni
fáið þér alltaf skínandi hreint leirtau
Sooiat
f allar tegundir uppþvottavéla
GRODI
ÞAÐ er alkunna að orð ag
oróasambönd fá jákvæða eða
neikvæða merkingu. Hár og
grannur maður er eflaust Æöng.u
legur, en sé honum lýst sem
löngum og mjóum, þá er hann
ólánlegur. í»eim sem finnst
Gróa Ijótt nafn hafa ef til viill
orðið fyrir áhrifum frá Gróu á
Leiti og svo mætti lengi telja.
En hvernig stendur á því að
orðið gróði hefur yfirleitt nei-
kvæða merkingu, eða er að
minnsta kosti illa séð hjá mörg-
um íslenzkum dánumanni, svo
að ég noti upprunalega merk-
ingu þessa orðs.
Orðin ábati, hagnaður, fjár-
magnsmyndun og afrakstur
tákna sama og gróði, en láta
eflaust betur í eyrum. En
hvernig stendur á því að hið
gamla, góða íslenzka orð gróði,
sem sjálfsagt er skylt orðun-
um að gróa, gróður og gróandi
sem eru ölH mjög jákvæð orð,
lætur svona illa í eyrum
margra?
Sjálfsagt á þetta sögulegar
og siðfei'ólslegar rætur. Kúgað-
ir og hálfsoltnir landar haifa
eflaust áður fy-rr haft ástæðu
till þess að hafa horn í síðu
þeirra, sem betur máttu sín,
eða jafnvel hiögnúðust á þeirra
vesæld. Eflaust er nú til illa
fenginn gróði, en megnið af
fjármagninu í dag er til orðið
vegna framsýnna, hagsýnna og
duglegra einstaklinga, sem bet-
ur fer, því þessir einstakilingar
eru án efa máttarstólpar þjóð-
félagsins í efnáhagslegu tilliti,
og fjármagnsmyndunin nauð-
synlag florsenda uppbyggingar-
innar, eða eins og máltækið
segir, aifil þeirra hlluta sem gera
skal.
Ýmsir ætla að gróðinn sé tak
mank þeirra einstaiklinga og fé-
laga, sem flást við atvinnurekst-
ur. Ég vil öllu hefidur líta á
gróðann sem einkunn eða
mæilikvarða á velgengni fyrir-
tækisins, eða þess starfs, sem
menn hafa valið sér. Ég áilít
a’ð sé fyrirtækið vel starfrækt
fylgi gróðinn eða góð einkunn
af sjálfu sér.
í frjáisu og þroskuðu þjóðifé-
lagi þnífast ekki atvinnufiyrir-
tæki nema þau sýni sæmilegan
ihagnað, eða einkunn. Ef ekki,
þá eru þau tekin til endurskoð-
unar og framkvæmd á þeirn
nauðsynleg aðgerð eins og á
hverjum öðrum sjúklingi.
Með tiLLiiti til þess sem hér er
sagt, fær ekki staðizt að draga
fyrirtæki í dilLka, annarsvegar
þjónustuifyrirtæki og hinsiveg-
ar gróðafyrirtæki.
í þessu sambandi dettur mér
í hug bréf sem ég Las fyrir
nokkru 'hér í Velvakanda, frá
farþega með ElugfiéLagi ís-
lands. Hann iýsti ánægju sinni
yfir góðri þjónustu, en bætti
vfð að þetta fé'lag væri ekki að
hugsa um gróðann. Ég vil ekki
á neinn hátt draga úr hrifn-
ingu bréfritarans í garð FLug-
félags íslands, en haifi þetta átt
að vera sneið till hins flugfé-
Gæla
vara
Handboltaskór
Körfuboltaskór
TRETORN skórnir áttu sinn þátt í velgengni íslenzka
handknattleiksliðsins, sem komst í úrslit í V-Þýzka-
landi 1961.
SKÓSALAN Laugavegi 1
lagsLns, Laffleiða, þá vii ég
bæía því við að ég áiít að Loft-
ieiðir veiti svo góða þjónustu,
sem raun ber vitni, einmitt
vegna þess að þeir eru að
hugsa um gróðann. Hann gerir
þeim kleift að kaupa nýjar og
bétri flugvélar, byggja hótel
og bæta aðstöðu sína á ýmsan
hátt, farþegum til þæginda og
öryggis.v
Án gróðans geta Lciftieiðir
ekki innt af hendi fyrstu
greiðsilu flugvélanna, og án Lik-
inda fyrir áframhaLdandi gróða
myndu engir fllugvé'Iasmiðir
treysta þeim til að inna skil-
víslega af hendi fullnaðar-
greiðslu. Þijiónustan er undir-
staða gróðans, en gróðinn er
forsenda aukinnar þjónustu,
því verður þetta tvennt eigi
aðskiilið.
Allur heiðarlegur atvinnu-
rekstur í heilbrigou þjóðfélagi,
er í raun og veru þjónusta og
möguleikarnir fyrir því að fyr-
irtækið geti innt aukna þjón-
ustu af hendi felast í fjármagns
mynduninni eða gróðanum. For
sendan fyrir því áð fyrirtæki
fái að þrífast er einmitt að það
veiti sem ailra mesta þjónustu,
en uppskera þjónustunnar sam-
fara heilbrigðri efnahagslegri
þróun, er einmitt gróðinn.
Svo Lítur út fyrir að heimur-
inn sé að sikiptast í tvær heild-
ir, hin svonefndu sósialisku
lönd og hinsvegar kapítalísku-
eða fjármagnslönd. Einn helzti
munurinn er sá að á öðru
leitinu á fljármagnsmyndunin
sér stað í nafni ríkisins, en á
hinu, hjá einsitaklingum og fé-
Lögum þeirra.
Eins og nafnið á hinum siðar-
nefndu ber með sér er gróðinn,
þ.e.a.s. fjármagnsmyndunin og
fjármagnið uppistaðan og drif-
fjöðurin enda þótt naúðsyn
gróðans sé viðurkennd af báð-
um. Hér er því ekki um þýð_-
ingarlítið fyrirbæri að ræða. Á
þeim umrótartímum sem nú
eiga sér stað í efnahagsmálum
þjóðar vorrar, tel ég tímabært
að aimenningur geri sér nokkra
grein fyrir á hverju efnahags-
kenfið byggist, sem við búum
nú við.
Ég vill Leiða hjá mér að gera
upp á miLLi ofannefndra þjióð-
fé'Iagskerfa, en ég fer ekki í
grafgötur með þa'ð, að við
hljótum að haliást að öðru
hvoru kerfinu og síðan getum
við ekki til langframa þver-
brotið grundvaillarreglur þess.
Áform mi-tt var ekki að ræða
hér efnahagsmá'lin yfirleitt, en
aðeins einn þátt þeirra örlítið,
og ékki þann veigaminnsta,
þ.e.a.s. verzlunina.
Sögur segja að þá fyrst hafi
byrjað að rofa til hjá okkur
þegar verzílunin var gefin
frjiáls og hún færðist á inn-
lendar hendur. Ef tekið er tillit
til þess að ísilendingar haifa til-
tölulega meiri utanríkisverzlun
en nokkur önnur þjóð, þá má
mönnum lijóst vera hve þý'ð-
ingarmikið er að verzlunin fari
vel úr hendi, að vel takist til
með sölu útflutningsafurð-
anna og sömúleiðis að vörurnar
sem keyptar eru til landsins
séu hagnýtar og verðið hag-
stætt. Það hlýtur að vera æski-
legt og um leið keppikefli ís-
lenzkrar verzlunairstéttar, að
h'ér sé ávallft á boðstólum fjöl-
breytt úrval af vörum á verði,
sem ekki er óhagstæðara en
gengur og gerist í öðrum lönd-
um.
Þeir, sem fei*ðazt haifa um
útlönd, hatfa flestir veitt því
eftirtekit að vöruverð og þjón-
usta eru svipuð í ýmsum lönd-
um hins vestræna beims og
stendur til að samræma þetta
enn meira með bandalagi þesis-
ara landa. Enn tfremur er
kunnugt að verð hér heima er
mun hærra á mörgum innfllutt-
um vörum. Háir itollar eru
meginorsöík þessa mismunar. ’’
Enda þótt tollar hafi verið
lækkaðir að mun á síðustu ár-
um, munu þeir í mörgum til-
fellum ennþá vera 80—100% en
algengustu tollar í öðrum vest-
rænum löndum munu vera um
20—30%.
Erfitt eða ógerningur mun.
vera að lækka þessa tolla án
þess að jafnframt verði lækk-
aðar kröfur um greiðslur úr
ríkissjó'ði á tapi ýmsrar starf-
rækslu í landinu.
Auk þess að við munum með
þessum tollum ekki vera tækir
í samfélag annarra vestrænna
þjóða, má mönnum ljóst vera
hve óhagstætt slí'kt verzlunar-
fyrirkomulag er öllum lands-
mönnum, ekki einungis með tii-
liti til óhagstæðs vöruverðs,
heldur einnig með tilliti til
þess að smásöluhagnaðurinn af
verziun þeirri, sem óumflýjan-
lega fer fram í útlöndum, þar
sem vöruverðið er hagstæðara,
verður þar eftir. Verzlunirv
'hefur ekki enn verið flutt fuil-
komlega inn í landið.
Ég get ekki skilið svo við
gró'ðann, að ég minnist ekki á
annað rangtúlkað orð, verð-
lagshöflt. Orðið verðlagshöft
þýðir höft á verðlagi eða al-
mennu söluverði vara. I reynd-
inni er svo alls ekki, heldur er
hér um að ræða höft á álagn-
ingu, eða brúttógróða, miðað
við tiltekfð innkaupsverð. llla
innkeypt vara má kosta hvað
sem vera skal ef aðeins gróð-
inn er takmarkaður. Reyndia
er sú að ekkert fast innkaups-
verð er til á flestum vörum»
Það fer eftir t.d. hvar og hve-
nær varan er keypt, magni,
umbúðum, flutningi, greiðslu
og fleiru.
Lágt söluverð hér, getur ver-'
ið samfara gróða kaupmanns-
ins og öfugt. Af þessum ástæð-
<um hafa öll vestræn lönd af-
numið fyrir löngu gróðahöft
(verðlagshöft) og fela almenn-
ingi að velja beztu þjónustuna,
þ.e.a.s. beztu og ódýrustu vör-
una.
Stjórnmálamenn munu vera
á einu máli um þýðingarleysi
verðlagshaftanna, en á meðan
trúin á þau ríkir hjá háttvirt-
um kjósendum, þá verður verzl
unin ekki gefin frjáls eins og 1
öðrum löndum hins vestræna
heims.
K. G. G.
Vel með farnir bílar til sölu
og sýnis í bílageymslu okkar
I að Laugavegi 105. Tækifæri
til að gera góð bílakaup.. —
| Hagstæð greiðslukjör. —
Bílaskipti koma til greina.
Taunus 17 M station ’64
Taunus 17M 2ja dyra '63
Taunus 17M 4ra dyra '63
Taunus 17M 4ra dyra '61
Taunus 12M 4ra dyra '66
Opel Kapitan '60
Opel Caravan '60
Moskwitch 4ra dyra '66
Cortina 2ja dyra '65
Volkswagen sendif.b. '63
Commer, sendif.b. ’64, ’65
Mercury Comet sjálfsk. 63
Anglia sendif.b. ’63
Fairlane ’63
Mercedes-Benz 220S ’63
Mercury Comet '65.
Opel Karavan, 4 dyra '65
llökum góða bíla í umboðssðlu
1 Höfum rúmgott sýningarsvæði
innanhúss.
'&5F&P UMBOÐIÐ
SVEINN EGILSSON H.F.
LAUGAVEG 105 SlMI 22466