Morgunblaðið - 18.12.1966, Blaðsíða 8

8
MORCUNBLADID
Sunnudagur 18. des. 1966
Kaj Langvad verk-
fræðingur sjötugur
KAJ LANGVAD, verkfræðing-
ur, verður 70 ára þ. 19. þ. m.
Hann er mörgum að góðu kunn-
«r af starfsemi sinni hér á landi.
Hann er fæddur í Kaupmanna-
lnöifn, varð stúdent iþar 1915 og
Jayiggingarverkfræóingur frá
Tækniháskólanum í Kaupmanna
höfn 1920. Var hann þar samtím-
m ýmsum íslenzkum verkfræð-
ingum og kynntist þeim þá þeg-
mr. Hann kvæntist 1923 Selmu
Gruðj ohnson Þóx*ðardóttur kaup-
manns á Húsavík og konu hans,
Maríu Kirsten Þórðardóttur
faeknis Sveinibjörnssonar. Er hiún
þvá að meiri Muta íslenzk að
æ>bt og alin hér upp til ungl-
ingsaldurs.
Kaj LangvaKl kom hingað til
lands í ársibyrjun 1937 sem verk-
fræðingur frá verktakafirmanu
Hlöjgaard & Sehultz, er tekið
hiafði að sér byggingarfram-
fcvæmdir við virkjun Ljósafoss
og skyldi hann Ijúka þeim þá
um haustið, en framkvæmdirn-
«r, sem höfðu byrjað vorið 1935,
voru orðnar töluvert á eftir áætl
tm í höndum fyrirrennara hans.
Karj Langvad tókst stjóm verks-
ma svo vel að hann gat unnið
upp töfina um sumarið og skil-
að verki íiínu svo til alveg á
*am ni ngsb u ndn um tíma. Komst
Virkjunin í gagnið 16. okt þá um
haustið eftir að prófun á vélum
hafði farið fram. Sýndi Kaj
OLangvad þá þegar, að hann var
aflbra.gðs stjómandi á slikum
vinnustað sem þessum og kynrvti
framúrskarandi veL Fannst
hionum hann vera, ef ekki skyld-
ur, þá venzlaður íslendingum.
Að lokinni þessari fram-
kvæmd hélt hann aftur til firma
■líns í Kaupmannaíböfn, sem var
eitt af fremstu verkfræðifirm-
etm iþar á þeirri tíð. Hafði hann
starfað í firmanu síðan 1923 vi'ð
gnargvísleg störf, þar á meðal í
deild fyrirtækisins í Riga í Lett-
Íandi árin 1930—32, einkum við
hafnargerðir. En kynnin við ís-
land áttu eftir að haidast. Á
árunum 1938—1947 stjórnaði
hann framkvæmdum fyrirtækis
síns hér á landL Tvennar virkj-
anir, hin fyrri virkjun í Laxá í
Suður-Þingeyjarsýslu fyrir Ak-
ureyrL Skeiðfossvirkjuninni fyr-
ir Siglufjarðarkaupstað og la^n-
ingu Hitaveitu Reykjavíkur. Átti
Kaj Lgngvad þar mikinn hlut
að, bæði í upphafi og sáðar, að
það tókst að koma þeim í fram-
kvæmd, þótt erfiðleikar styrjald-
aráranna yLðu til að tefja veru-
•lega fyrir.
Árið 1947 hvarf Kaj Langvad
frá firma sínu, er hann hafði
þjónað í 24 ár, og gerðist með-
eigandi í verktakafirmanu E.
Phil & Sön, er var gamalt og
gróið múrarameistarafélag, sem
einkum starfaði við byggingar
og eingöngu innan alnds. Voru
störfin þar fýrstu ár Kaj Lang-
vad einkum byggingarvinna fyr-
ir Carlsberg brugghúsin, er þá
voru með margþættar bygging-
arframkvæmdir á þekn árum.
Þegar írafossvirkjunin var
boðin út haustið 1949 varð firm-
að E. Phil & Sön Jægstibjóðandi
ásamt tveim sænskum verktaka-
firmum, en húsbóndi Kaj Lang-
vad fyrrum, firmað Höjgaard &
Schultz, hæstbjóðandL Þessi
sænsku firmu voru östlands
Byggnads A.B. og Sellbegs flutn-
ingafyrirtæki. Stjórn Sogsvirkj-
unar samdi við þessi firmu um
framkvæmdir byggingarvirinunn
ar við írafoss á sumrinu 1950,
en þau stofnuðu með sér firm-
að Fosskraft hér utan um verk-
ið. Skiluðu þau af sér verkinu
á réttum tíma haustið 1953.
Þegar virkjun Efra Sogs var
boðið út 1955 komu aðeins tvö
tiKboð í byggingaframkvæmdir,
hið lægra frá E. Phil & Sön en
hitt frá islenzkum verktökum.
Stjórn Sogsvirkjunar hikaði við
að ganga fram hjá innlendum
verktökum. Þá bauð Kaj Lang-
vad hinum íslenzku verktökum
að ganga með sér inn í hans til-
boð og skyldu þeir siíðar gera
Norðmenn vinna að
fyrirframsölu mjöls
Ætla að samræma síldveið-
arnar við útflutninginn
NORSKA blaðið Lofotposten
greinir frá því fyrir nokkru að
Norðmenn hafi nú selt allar
birgðir af síldarmjöli, sem fyrir
▼oru í landinu, eða 240 þúsund
lestir, svo og að unnið sé að
fyrirframsölu á framleiðslunni
fyrir árið 1967 og hafa þeir þeg-
«r selt talsvert magn. Ennfremur
•egir að heimsmarkaðsverðið á
siidarmjöli og lýsi fari haekkandi.
Af birgðunuim á mjölinu 1 ár
munu Norðmenn vera búnir að
*kipa út hehningnium í janúar
nlk., en afgartgurinn verður af-
greiddur á tímabilinu frá febrú-
ar til marz.
Blaðið segir ástæðuna fyrir
Los Angeles, 17. des. — AP
BANDARÍSKA kvikmynda-
gtjarnan Hedy Lamarr hefur
höfðað mál gegn kvikmyndafé-
lagi í Hollywood fyrir samnings-
*of. Lamarr hafði verið ráðin tii
að fara með hlutverk í kvik-
myndinni „Mamma er dáin“, en
var sagt upp aftur, eftir að hún
▼ar handtekin fyrir búðarþjófn-
að, sem hún síðar var sýknuð af.
Krefst leikkonan 99.000 dollara í
skaðabætu^
batnandi maricaðslhorfum vera
margar, og netfnir þar, að vegna
verðsins hafi neytendiur í Aimer-
íku og Bvrópu flutfit inn mikið
magn acf jurtamjöli, síldariðnað-
urinn í Perú hatfi átt í við lang-
varandi verkfall sjómanna að
stríða, og að síldveiðin við ts-
land hafi ekki skilað þeirri
framleiðslu, sem búizt var við.
Blaðið hetfur það eítir for-
manni sölunetfndar síldarmjöls-
verksmiðjunnar í Noregi, að
síldveiðiabnmið við Noreg hafi
einnig átt miikinn þátfit í þvi að
gera markaðinn stöðugri. Hann
segir ennfremur, að hortfurnar
hafi batnað mjög, en þó sé vart
hægt að gera ráð fyrir jatfngóð-
um aðstæðum og í fyrra, hvað
verðsnertir. Útflutfningur á síld-
armjöli sé ætíð háður því, að
það sé samkeppnisfærtf í verði
við soyjamjöl og kokosmjöl, því
að þegar hægt sé að bjóða síld-
armjöl á hætfilegu verði, sé það
yfirleitt tekið framyfir.
Að endingu segir hann, að
Norðmenn muni nú samræma
fiskveiðarnar við útflutnimginn,
og lagerar tæmdir, þannig að
veiðarnar geti gemgið átfram að
fullu, hvernig sem horfur annars
verðs>
með sér félag um framkvæmd-
imar. Þetta tókst. Stofnu'ðu þeir
félagið Efra Fall og luku virkj-
unarframkvæmdum 6. ágúst,
nærri tveim mánuðum fyrir táma
sem tilskilinn hafði verið í samn
ingL
Firmað Efra Fall hefir starfað
hér sdðan og eru aðilar að því
E Phrl & Sön og Almenna bygg-
ingarélagið. Auk þessara virkj-
unarframkvæmda hefur firmað
tekið að sér hafnargerðir í Þor-
lákshöfn og í Njarðvíkum, svo og
jarðgangagerð, svo sem við
Stráka hjá Siglufirði o. £L
Nú sifðast þegar Landsvirkjun
tók til starfa og bauð út bygg-
ingar sínar við BúrfeUsvirkjun
varð hlutskarpast sameiginlegt
tilboð firmans K Phil & Sön,
Almenna byggingafélagsins, á-
samt hinu þekkta sænska verk-
takafirma í StokkhólmL Seutak.
Hófu þeir framkvæmdir í sum-
ar og stofnuðu nýtt félag, Foss-
kraft, um þær. Eru þessar frám-
kvæmdir, eftir okkar mæli-
kvarða, stórvirkjun, sem á að
verða lokið sumarið 1969.
í þessari starfsemi E. Fhil &
Sön hefur Kaj Langvad verið
aðalmaðurinn og stjórnandi
þessara sameiginlegu félaga.
Hann hafði beint yfireftirlit
með framkvæmdum fyrir Sogs-
virkjunina og nú við Rúrfells-
virkjun tekur sonur hans við
eftirlitsstarfi framkvæmdanna,
en sjálfur er hann í stjórn fé-
lagsins. Það má þvi segja að
hann hafi haft mikil umsvif
vegna allra þessara framkvæmda
en hann hefir ekki einskor'ðað
sig við þessi umfangsmiklu störf
bér á landi. Firma hans rekur
aðalstarfsemi sína í Danmörku
og hefir haft þar mörg og mikil
störf. Sum þeirra eru fram-
kvæmd, ekis og hér á landi, í
samstarfi við önnur dönsk verk-
takafirmu, sem Kaj Langvad
hafði komið á fót utan um tiLl
tekin verk. Þar mun mega telja
hina miklu og vandasömu hafn-
argerð á Vestur-Jótlandi viða-
mestu framkvæmdina. E. PhiL <5s
Sön hefir og tekið að sér hatfn-
argerðir á Borgundarhólmi og
jarðgangagerðir 1 Færeyjum á
þessum árum. Er það fyrst og
fremst árangur af dugnaði Kaj
Langvad og útsjónarsemi á þeim
19 árum síðan hann hóf starf-
semi sina í firmanu K Phil Se
Sön.
Á 70 ára afmæli sínu er hann
enn í fullu starfsfj'öri og fær um
að vinna sig enn til álits ai
verkum sínum. Við íslendingar
getum þakkað honum vel unníri
störf og væntum enn að njóta
starfskrafta bans. Er þess a’ð
óska að bann megi halda vel
heilsu sinni, að hann læri þá list
að stilla störfum sínum í hóf við
aldur og njóta ríkulega ávöxt
óvenjumikilla og farsællar starfa
ævL
Steingr. Jónsson. I
★
Fyrir þá mörgu kunningja
Kaj Langvads, sem senda vildu
honum kveðju, skal þess getið
að heimilisfang hans er: Gyld-
enholmsallé 16, Gentofte.

Þrír nýir hæstaréttarlögmenn
ÞRÍR lögfræðingar hafa
fyrir skömmu orðið hæsta-
réttarlögmenn. Það eru þeir
Barði Friðriksson, Bárður
Jakobsson og Hjörtur Torfa-
son.
Bragi Friðriksson
Barði Friðriksson er fædd-
ur 28. marz 1922 að Efri-
Hólum í Norður-Þingeyjar-
sýslu sonur hjónanna Frið-
riks Sæmundssonar bónda
þar og Guðrúnar Halldórs-
dóttur ljósmóður. Barði lauk
stúdentsprófi frá Menntaskól
anum á Akureyri 1943 og
embættisprófi í lögfræði frá
Háskóla íslands 1949.
Hann starfaði síðan um
skeið hjá Olíuverzlun íslands
en 5. júlí 1949 gerðist hann
erindreki hjá Vinnuveitenda-
sambandi íslands. Þar hefur
hann starfað síðan og verið
skrifstofustjóri Vinnuveit-
endasambandsins frá 1953.
Hann varð héraðsdómslög-
maður 14. apríl 1950.
Barði Friðriksson hefur
látið félagsmál all mikið til
sín taka m.a. verið formaður
Stúdentafélags Reykjavíkur,
átt sæti í stjóm landsmálafé-
lagsins Varðar auk hinna um
fangsmiklu starfa á sviði fé-
lagsmála, sem fylgt hafa
stöðu hans sem skrifstofu-
stjóra Vinnuveitendasam-
bandsins.
★
Bárður Jakobssön er fædd-
ur 29. marz 1913 í Bolungar-
vík. Foreldrar hans voru
Jakob Elías Bárðarson sjó-
maður og kona hans Dóróth-
Helga Dyvikka. Bárður
varð stúdent frá Menntaskól-
anum á Akureyri 1935 og
lauk embættisprófi í lögfræði
frá Háskóla íslands 1942.
Bárður hefur lagt stund á
sjómennsku og blaða-
mennsku auk lögfræðistarfa,
en héraðsdómslögmaður varð
hann S. september 1950. Full-
trúi bæjarfógetans á ísafirði
varð hann 1961 en frá 1964
hefur hann stundað sjálfstæð
lögfræðistörf á ísafirði Hann
er fyrsti hæstaréttarlögmað-
Bárður Jakobsson
urinn, sem setzt að þar.
Bárður hefur lagt tals-
verða stund á ritstörf og
blaðamennsku sem að framan
segir. Hann var m.a. um
skeið fréttaritari fyrir dagbL
Vísi og blaðið íslending í
London með öðrum þar, en
þar kynnti hann sér m.a.
starfshætti enskra málflytj-
enda 1955 og 1956 og varð
æfifélagi í Grey’s Inn í Lond
on 4. marz 1959. Hann hefur
skrifað ýmsar greinar og rit
gerðir lögfræðilegs eðlis m.
a. um brezka málflytjendur
og störf þeirra og um sigl-
ingarétt Rómaveldis.
Þá hefur Bárður þýtt
nokkrar bækur á íslenzku
þar á meðal bókina „Hug-
rakkír menn“ (Profiles in Co
urage) eftir John F. Kennedy
hinn látna forseta Bandaríkj-
anna.
Bárður á sæti í kjördæmis-
ráði Sjálfstæðisflokksins í
Vestfjarðarkjördæmi, í
fræðsluráði ísafjarðar og
stjórn héraðsbókasafnsins
þar. Kona hans er frú Vil-
borg Kristjánsdóttir.
Bárður Jakobsson lauk
prófi hæstaréttarlögmanns
28. nóvember sL
★
Hjörtur Torfason er fæddur
19. septemlber 1935 á ísafirði,
sonur hjónanna Torfa Hjart-
arsonar tollstjóra í Reykjavík
og Önnu Jónsdóttur. Hjörtiur
varð stúdent frá Menntaskól-
anum í Reykjavík 1964 og
lauk emibættisrpófi í lögfræði
frá Háskóla íslands 1960. Hér-
aðsdómslögmaður varð hann
20. des. sama ár.
Næsta ár á eftir fór Hjört-
ur utan frá framhaldsnáms í
Toronto í Kanada á styrk frá
Canada Council og lagði fyrir
sig félagsrétt, samkeppnisrétt
og skaðabótarétt. Þar skritfaði
hann m.a. ritgerð um íslenzku
stóreignaskattana frá 1950 og
1957 með tilliti til hlutafé-
laga, og birtist hún í Iögfræði
tímariti lagaskólans þar.
Hjörtur hefur starfað að
málflutningi síðan hann lauk
námi og rekur niú málflutn-
Hjörtur Torfason
ingsskrifstofu í Reykjavík á-
samt Eyjólfi Konráð Jórissyni
og Jóni MagnússynL Auk þess
hefur hann m.a. starfað með
samninganefndum ríkisstjóirn
arinnar í samningum hennar
við erlenda aðila um ál-
bræðslu í Straumsviík og kásii
gúmverksmiðju við Mývatn.
Kvæntur er Jljörtur frú
Nönnu Þoriáksdóttur og eiga
þau tvö börn.
Hjörtur Torfason varð
haestaréUanlögmaður hinn 28.
nóvemiber sL

T