Morgunblaðið - 03.01.1967, Qupperneq 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. JANÚAR 1967.
Lydia
Eftir
■
£. V. Cunningham
— Það er vel að orði komizt,
sagði Finney. — Ég býst þá við
að það eina, sem á áhuga yðar,
sé hálsmenið?
— Rétt.
— Jæja, ég veit nú annars
ekkert um það — nema svona
rétt undan og ofala af.
— Ég var að vona, að þér vær
uð með það á yður og þér ætl-
uðuð að afhenda mér það.
— Það verða víst bara von-
brigði úr því. Nei, ég veit ekki,
hvar menið er, en ég veit hver
drap hann Davíð Gormann—
svona nokkurn veginn.
Ég hugsaði um þetta stundar-
korn — Nokkurn veginn. Hvern
ig vitið þér svona nokkurn veg-
inn, hver hafi drepið hvern:
— Ég hef enga sönnun.
— Mér finnst nú samt, að þér
ættuð að fara með það í lög-
regluna.
— Mig langar ekkert í lögregl
una, Krim, En ef þér viljið
hlusta á mig, þá hlustið. Mig
langar ekkert til að luma á því.
Yður er áríðandi að niá í menið,
og þetta stendur að vissu leyti í
sambandi við menið, svo að þess
vegna gætuð þér kannski haft
ábuga á því.
—• Sannarlega hef ég það,
sagði ég. En ég vil vera hrein-
skilinn við yður. Ég vil fá men-
ið, en ekki morðingjann hans
Gormans. En ef þér gefið mér
upplýsingar, sem srtanda í sam-
bandi við dauða Gormans eða
morð, eða hvað það nú var, þá
verð ég að láta það ganga boð-
leið til lögreglunnar.
— Það var morð.
— Jæja, hvað sem það var,
verður það að ganga boðleið. Ég
get hilmað yfir þjófnaði, til þess
að ná aftur í þýfið, en ekki yfir
morð. Ég get ekki geymt upp-
lýsingar um morð og þagað yf-
ir þeim.
— En hvernig er með gróða-
bragð, sem leiðir af sér morð?
— Ég yppti öxlum. — Við sjá
um nú til. Hversvegna segið þér
mér ekki frá þessu með hann
Gorman, hvað sem það nú kann
að vera?
— Gott og vel. Sjáið þér nú
til. Davíð var vinur minn og
gekk mér næstum í föðurstað,
og mér þótti vænt um hann.
Hann kom mér fyrst á framfæri
sem leikstjóra. Hann treysti
mér. Hann kenndi mér margt.
Hann var góð og vingjarnleg
sál. Ég veit ekki, hversu mikið
þér þekkið til leikstjóra á Broad
way, af afspurn eða öðruvisL
Þeir eru nú allra tegunda, en
Dave Gorman var af heiðarlegu
gerðinni. Ég gæti sagt yður frá
leikritum, sem voru leikin fyrir
fullu húsi í tvö ár, og kostnaðar
mennirnir fengu tuttugu af
hundraði af framlaginu sínu. En
þannig var það ekki hjá Gor-
mann. Kostnaðarmennirnir
fengu það, sem þeir áttu að fá
og stórgræddu. Leikararnir
sættu mannsæmandi meðferð,
og hann hafði til að bera smekk
og almenna skynsemi, sem er
sjaldgæf 1 leikhúsheiminum. Ég
ætla nú ekki að fara að halda
neinn fyrirlestur um leikhúsin
í New York — þau geta verið
atvinnugrein og hún góð, en að
mestu er þetta þefillt svínabæli.
Þessvegna misstum við mikið
með Davíð Gorman.
— Nú var það þarna eftir
þetta kvöldiboð á sunnudags-
kvöldið, þá fórum við konan
mín og Dave í leigubíl, og hann
sleppti okkur út. Ég man ekki
eftir neinu óvenjulegu, en eitt-
hvað nefndi hann samt háls-
menið. Ég man nú ekki, hvað
það var, en þó minnir mig, að
hann spyrði hana Jean, konuna
mína, hvort hana langaði ekki
að eiga annað eins. IÞað er að
segja demanta-hálsmen. Hún
sagði, að ef hún eignaðist það,
mundi hún bara selja það og svo
mundura við lifa á andvirðinu
og draga okkur í hlé frá störf-
um. Dave svaraði því einhverju,
ég man ekki hverju, en það var
víst eittlhvað á þá leið, að það
mundum við ekki gera. Ég hlust
aði ekkert sérstaklega á þetta.
— Þetta var á sunnudag. Dag-
inn eftir — í fyrradag — hringdi
hann til mín og sagðist vilja
tala við mig um hálsmenið. Ekki
hvað hann ætlaði að tala um það
en hann ætlaði bara að tala við
mig. Og svo sagði hann dálítið
skrítið — héldi ég, að Mark
Sarbine væri Þýzkari. Þar sem
ég væri amerískur, þá mundi ég
hafa gleggra eyra fyrir erlend-
um hreim en hann hefði sjálfur.
Sagði ég þér annars nokkuð um
Dave? Hann var þýzkur Gyðing
ur — og varð fyrir ýmsu mót-
16
læti áður en hann slapp úr landi.
Það heyrði ég hjá öðrum, en
ekki hjá honum sjálfum. Svo
að þegar hann spurði mig um
Sarbine, fór ég að hugsa mig
um — þú veizt hvernig þetta
er .... það getur verið ofurlít-
ill málhreimur, og ef maður tek
ur ekki sérstaklega eftir hon-
um, þá gleymir maður honum
aftur. Ég þekkti nú Sarbine ekk
ert sérlega mikið — hafði að-
eins hitt hann einu sinni áður
— en hann er einn þessara
manna, sem virðist hafa eitt-
hvað upp úr sambandi sínu við
leikhúsin og hann bauð okkur
Jean, fyrir miiligöngu Hart-
manns, sem hefur sett mikið fé
í þessa sýningu. Þau hjónin
voru þarna lika, eins og þú
manst. Svo að ág get ekki sagt,
að ég hafi neitt verið að hugsa
um, hvort Sahbine væri Þýzk-
ari eða ekkL
— En þú mannst þó eftir ein
hverjum málhreim?
— Það held ég næstum, sagði
Finney, — en þó man ég það
ekki fyrir vist. En mér tókst
ekki að hitta Dave, hvorki mánu
dag né þriðjudag. Æ, hjálpi mér,
ég er einn þessara náunga, sem
hef alltaf svo mikið að gera. Það
er ekki til neinn maður jafn
eigingirnislega önnum kafinn og
upprennandi leikstjóri, en það
er ég. Ég hringdi til hans á
þirðjudag, til að aflýsa stefnu-
móti í mat, x dag, miðvikudag.
Svo að ég hef ekki talað við
hann nema í síma, og hann sagði
þá eitthvað, sem ég tók sem ein
kennilega gamansemi, þegar
hann sagði það. Hann sagði —
ég held með þessum orðum —
„Ef Sarbine verður ekki búinn
að myrða mig áður, hitti ég þig
á morgun, Jackie“. Ég vissi
ekkert um hvað hann var að
tala, og þegar ég gekk á hann,
sagðist hann hafa verið með
bjánalegar fyrirspurnir, og hann
ætti að vera búinn að læra að
halda sér saman, en hann skyldi
segja mér frá þessu við hádeg-
isverðinn daginn eftir. En hann
spurði mig um eitt: Vakti nafn-
ið „von Kesselring" nokkrar end
urminningar hjá mér? Ég sagði
nei... ætti það að gera það?
Hann sagði nei, svo væri guði
fyrir að þakka og það væri eldri
saga en svo, að ég gæti munað
hana. Svo hló hann og fór eitt-
hvað að tala um alla vitleysuna,
sem gömlum mönnum gæti dott
ið i hug. En svo, í morgun, ætl-
aði hann að ganga yfir þvera
götu og beið bana.
— Var Sarbine þar að verki?
— Það veit ég ekki, andvarp-
aði Finney. — Ef ég færi til lög-
reglunnar, hvað gæti ég þá sagt
henni? Að Dave hafi eitthvað
verið að gera að gamni sínu um,
1*6? Peugeot
404 U
1967
404
5 manna kr. 242 þús.
7 manna station kr. 265 þús.
Sterkbyggðir
Sparneytnir
Háir frá vegi
204
Frábærir aksturseiginleikar —
Odýrastir sambærilegra bíla
204
5 manna station kr. 225 þús.
5 manna kr. 208 þús.
HAFRAFELL HF.
Brautarholti 22.
Símar 23511 og 34560.
að Sarbine mundi drepa hann?
yrði nokkurt mark tekið á öðru
eins?
— Ég veit svei mér ekki. Kart
öflusúpan var orðinn eitthvað
þung í maganum á mér. Ég var
gramur yfir að hafa ekki haft
upp úr ferðinni hingað annað en
þessa reyfarasögu. — Ég veit
ekki, sagði ég. — Hundruð
manna er ekið á árlega. Það er
ekki nema einn þáttur í brjál-
æði þessa heims, sem við lifum
í. Og hver veit nema Gorman
hafi farizt þannig. Hvernig.
ætti maður að vita það?
Finney horfði á mig með eftir
tekt. — Þú veizt, Krim, að þeta
kemur ekki nokkurn skapaðan
hlut við þig. Þér er vitanlega
fjandanssama, hver drap Dave
Gorman, eða yfirleitt, hvort
hann var myrtur eða ekki.
— Ætti mér ekki að vera
sama um það?
— Jú, líklega, svaraði Finney
lágt. — Það er engin ástæða til
þess, að þú sért að fárast um ör-
lög óviðkomandi manna. Aldrei
þekktir þú Gorman neitt.
— Við þekkjumst nú heldur
ekki neitt, sagði ég, — og höfum
aldrei sézt fyrr en í kvöld. Ég
er engin engill hefndarinnar,
heldur bara venjulegur náungi,
sem er að reyna að vinna fyrir
sér — og það heldur vesældar-
lega, ef að vanda lætur. Hvað
finnst þér þú vilja, að ég geri?
Á ég að finna morðingja vinar
þíns — ef hann þá er til?
Finney hristi höfuðið.
— Þú ert greindari maður en
ég, Finney. Ef ekki væri svo,
þá væri ég að stjórna leikriti
og þú værir að slíta skónum þín
um á því að finna eitt hálsmen.
Heldurðu, að Gorman hafi stol-
ið því?
— Þetta er heimskulega spurt,
sagði Finney.
— Gott og vel. Látum það
vera heimskulegt. Ég kem með
heimskulegar spurningar. Hann
seldist eftir reikningnum, en ég
varð fljótari til. Hann heimtaði
að borga reikninginn, þar eð
hann hefði boðið mér, og mig
langaði að segja honum að fara
fjandans til, en stillti mig samt,
lagði einn dal á borðið í drykkju
peninga og greiddi síðan reikn-
inginn hjá gjaldkeranum. Finn-
ey sat eftir við borðið og horfði
á mig, eins og utan við sig.
Ég gekk áleiðis til miðborgar-
innar, og velti stykkjunum i
myndgátunni fyrir mér í hugan-
um, en reyndi um leið að sann-
færa sjálfan mig, að ég væri
ekki einhver hundingi. Hvort-
tveggja mistókst og loks náði ég
í leigubíl og ók til skrifstofunn-
ar.
Eftir klukkan sex eiga menn
að skrifa sig inn niðri. í skrif-
stofunni var engin sála nema
hreingerningakonan, og ég fékk
ofurlítinn hroll, er ég gekk fram
hjá öllum mannlausu skrifborð
unum, inn í litlu kompuna
mína. Ég hafði nú aldrei verið
hrifinn af þeirri skrifstofu, en
sízt af öllu þegar hún var mann-
tóm.
Ég settist við skrifborðið mitt
og hugsaði dálítið málið, en svo
hringdi ég til Lucille Dempsey,
bókavarðarins. Sízt af öllu lang
aði mig til að vera aleinn í
kvöld. Hún var með annan fót-
inn í baðkerinu, að þvi er hún
sagði mér. Hvað gæti hún gert
fyrir mig?
— Haltu í höndina á mér, af
því að skuggar næturinnar lykj-
ast um mig. Mér væri ánægja að
fara með þig í bíó eða leikhús
eða á ballet, eða hvað það nú
kynni að vera, sem hjarta þitt
girnist.
— Þú komst of seint, Harvey,
ég er boðin út í kvöld.
— Svo er lífs míns saga! En
hefurðu ekki mínútu til umráða
núna?
— Æ, Harvey, ég stend hér
með handklæði utan um mig og
baðkerið bíður og svo er þetta
boð kortéri fyrir átta.
Ég skal vera stuttorður. Þd
veizt allan skrattann. Hvaða
samband sérðu með þýzkum
flóttamanni og demöntum?
— Ertu að gantast við mig,
Harvey ?