Morgunblaðið - 09.03.1967, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. MARZ 1967.
21
MIKILL SKORTUR
Á SJÚKRAHÚSUM
sagði Alfreð Gíslason
ALFREÐ Gíslason hafði í gær
framsögu á Alþingi fyrir þings-
ályktunartillögu er hann flytur
nm athugun á heUbrigðismálum.
Fer hér á eftir frásögn af ræðu
hans en ræðu Jóhanns Hafsteins
er hann flutti í þessum umræð-
um er getið annars staðar í blað-
ábyrgð væri hins vegar að þv£
leyti meiri, að vandinn hefði
aldrei verið meiri en nú. Læknar
hefðu vaknað nú og hafið gagn-
rýni. Fyrri ríkisstjórnir hefðu
fengið að sofa í friði, en ekki
væri svefnfriður fyrir núverandi
ríkisstjórn. Ræðumanni þótti við-
brögð ríkisstjórnarinnar ekki lofa
góðu, >að væri ráðist á lækna-
stéttina ef hún vildi bætta að-
stöðu og öðru svarað með tóm-
læti. Útvarpsþáttur hefði verið
bannaður, en þar gagnrýndu
læknar á hlutlausan hátt ástand-
ið í heilbrigðismálum.
í lok ræðu sinnar sagði Alfreð,
að þögn hjálpaði ekki í þessum
málum, heldur umræður þeirra,
er gerst kunna skil á þessum
málum.
inu.
Alfreð Gíslason (K) sagði I
ttpphafi ræðu sinnar, að ástandið
væri þannig í heilbrigðismálum,
að óviðunandi væri með öllu.
Löggjöf er ekki mikil að vöxtum
en furðuleg að mörgu leyti, m. a.
úir þar af mörgum afgömlum og
úreltum lagaákvæðum. Benti
ræðumaður m. a. á löggjöí um
heilbrigðiseftirlit, er væri um 30
ára gömul. Væru sum atriði henn
ar í stíl við 18. öld en nútímann,
cn þar væri lögreglustjórum,
♦ollstjóra og bæjarfógetum falin
umsjón með sóttvarnargæzlu.
Ræðumaður eyddi mörgum
orðum að landlæknisembættinu
og sagði að það minnti sig á
eyðisker, er uppi stæði eitt af
stóru meginlandi. Landlæknis-
embætti hefðu skipað frá upp-
hafi ágætismenn, en þeir ekki
fengið að njóta sín. Væri varla
tS svo lítill karl í dóms- og
kinkjumálaráðuneytinu, að hann
væri ekki áhrifameiri til nei-
kvæðra áhrifa, en landlæknir til
jákvæðra. Væri núverandi staða
landlæknis talandi tákn um ó-
reiðuna í þessum málum. Uppi
hefðu verið raddir um að breyta
landlæknisembættinu og stofna
heilbrigðisráð, en sú tillaga ekki
fengið hljómgrunn, því að þeirn
væri ekki um að svefnfriði
þeirra væri raskað.
í>á ræddi Alfreð Gíslason um
•júkrahúsmál, og sagði að skort-
ur væri mikill á sjúkrahúsum og
hefðu menn jafnvel misst lífið
at þeim sökum. Ætti fjöldi sér-
greina hvergi inni eða byggju við
léleg kjör. Nefndi ræðumaður
sem dæmi augnsjúkdóma og
kvensjúkdóma. Bygging sjúkra-
húsa var vanhugsuð að dómi
ræðumanns. Væri hvergi til full-
komið fyrsta flokks sjúkrahús á
mælikvarða frændþjóðanna. —
Væri ekki fyrirsjáanlegt að slíkt
hús yrði reist hér og væri það
okkur sjálfum að kenna.
Ræðumaður ræddi um aðstöðu
lækna og hag þeirra. Sagði hann
að kjör þeirra væru viðunandi,
en tillögum þeirra verið svarað
með tómlæti og jafnvel reiði.
Hefði meira að segja Læknafélag
íslands tekið málið til meðferð-
ar og gert samþykkt um að gera
þyrfti heildarskipulag heil'brigð-
ismála. Væri það glöggt dæmi
um ástandið að það félag gerði
ályktun. Væri það ekki vant að
segja sitt álit nema ástæða væri
m.
Ræðumaður sagði að allar rík-
lsstjórnir landsins ættu að sínu
leytl ábyrgð á þessu ástandi.
Væri núverandi ríkisstjórn ekk-
ert fremur sek en aðrar. Hennar
Endurskoðun luga um heilbrigð-
isnefndir- og sunþykktir
í RÆf)u sinni á Alþingi í gær
skýrði Jóhann Hafstein frá því
að skipuð hefði verið nefnd til
þess að endurskoða lög um heil-
brigðisnefndir og heilbrigðissam
þykktir og gera tillögur eftir því
sem þurfa þykir til nýskipunar
og stuðla að því að tryggja raun
hæfa og hagkvæma framkvæmd
heilbrigðiseftirlitsins á þessu
sviði. í nefndina hafa þegar
verið skipaðir, Benedikt Tómas-
son, formaður, Sigurgeir Jóns-
son, bæjarfógeti og Þórhallur H.
Halldórsson en auk þess mun
einn héraðslæknir taka sæti í
henni, en ekki er enn ákveð-
ið hver það verður.
Miklar ógæftir hjá
Vestfjarðabátum
Yfirlit um aflabrögðin í febrúar
ísafirði, 8. maxz.
HEILDARAFLI Vestfjarðabáta
í febrúar varð 3729 lestir, og er
það miklu rýrari afli en í sama
mánuði í fyrra.
I yfirliti Fiskifélags fslands
segir svo um aflabrögðin: Fyrstu
viku febrúar voru sæmilegar
gæftir, en síðan má heita að
verið hafi stanzlausar ógæftir.
Komust línubátar ekki á sjó
nema dag og dag, og mjög erfitt
var fyrir netabáta að athafna sig
við veiðar.
Engin steinbítsganga var kom-
in á miðin, en var á sama tíma
í fyrra. Er aflamagn línubátanna
því ákaflega rýr. Netabátarnir
lögðu frestir net sín niður í Vík-
urálnum, en fluttu sig suður á
Breiðfjörð um mánaðamótin, en
afli var yfirleitt ákaflega tregur
í net. Febrúaraflinn er því veru-
lega rýrari í öllum verstöðvum
á Vestfjörðum, borðið saman við
árið áður, nema á Bíldudal, þar
sem aflinn er svipaður. Heild-
araflinn I mánuðinum var 3729
lestir, og er heildaraflinn frá ára
mótum þá orðinn 6733 lestir. f
fyrra var febrúaraflinn 5192 lest
ir, og heildaraflinn frá áramót-
um 7576 lestir. Aflahæsti bátur-
inn í fjórðungnum í febrúar er
Helga Guðmundsdóttir frá Pat-
reksfirði • með 269 lestir í 15
róðrum. Sami bátur er einnig
aflahæstur frá áramótum 358
lestir. Aflahæsti bátur á sama
tírna í fyrna var Jón Þórðarson
frá Patreksfirði með 356 lestir.
Aflinn í einstökum verstöðv-
um:
Patreksfjörður: Helga Guð-
mundsdóttir 269.1 í 15 róðrum,
Jón Þórðarson 173 1. í 11 róðr-
um, Þrymur með 171.3 í 11 róðr-
Um, Þorri með 16.1 í 10, Dofri
(línu) með 0.4 lestir í 5 róðrum.
Tálknaf jörður: Jörundur III.
með 204.1 í 13 róðrum, Sæfari
(1/n) 100.1 í 12 róðrum, Brim-
nes (1.) 50.7 í 10 róðrum. Bíldu-
dalur: Pétur Thorsteinsson með
146.6 í 11 róðrum, Andri (1/n)
105.7 í tíu, Þórður Ólafsson (1.)
40.0 í 10 róðrum. Þingeyri: Fram
nes með 140.6 í 10 róðrum,
Sléttanes með 111.9 í 10 róðrum,
Fjölnir (1.) 58.5 í níu róðrum.
Flateyri: Sóley 126.8 í 9 róðr-
um, Ásgeir Torfason (1) 50.6 í
níu róðrum, Hindrik Guðmunds-
son (1.) 49.6 í 9 róðrum. Suður-
eyri: Ólafur Friðbertsson 161.7
í 8 róðrum, Barði (1.) 64.4 í 9
róðrum og Friðbert Guðmunds-
son (1.) 59.3 í 11 róðrum, Sif
(1.) 59.2 í 10 róðrum, Stefnir
(1.) 50.7 £10 róðrum, Páll Jóns-
son (1.) 57.5 £ 9 róðrum. Bol-
ungarvík; Heiðrún II. (1.) 92.9
14 róðrum, Sólrún 88.5 i 10 róðr-
um, Hugrún 81.6 i 12 róðrum,
Bergrún 63.8 i 12 róðrum. Hnífs-
dalur: Hólmstjarnan (1.) 44.7 i
12 róðrum, Mímir (1.) 37.9 í 10
róðrum, Guðrún Guðleifsdóttir
30.6 í 2 róðrum. fsafjörður: Guð-
björg 103.0 í 12 róðrum, Guðbjart
Þingsólyktun um öryrkjuheimili
og endurhæfingustöðvur
Samþykkt á Alþingi í gær
SAMEINAB Alþingi samþykktl
í gær samhljóða þingsályktun,
er Oddur Andrésson og séra
Gunnar Gíslason fluttu. Er hún
•vohljóðandi:
Alþingi ályktar að skora á rík
isstjórnina að undirbúa og
leggja fyrir Alþingi frumvarp
til laga um öryrkjaheimili og
•ndurhæfingarstöðvar.
Axel Jónsson (S) flutti nefnd-
arálit allsherjarnefndar um til-
löguna, og sagði hann að nefndin
væri sammála um samþykkt til-
lögunnar. Hún hefði verið send
Landlækni til umsagnar og
hefði hann talið tillöguna æski-
lega. Þá hefði Landsamband lam
aðra og fatlaðra mælt eindreg-
ið með því, að tillagan yrði
samþykkt.
Axel sagði, að ekkert heildar-
skipuiag væri í þessum málum,
en það skipti mikiv máli að haf-
ist yrði handa í því efni. End-
urþjálfunarstöðvar hefðu að
vísu verið reknar hér um skeið,
en slík þjálfun væri ko3tnaðar-
söm og gera þyrfti úrbætur til
að ríkisvaldið komi þeim aðilj-
um, er endurhæfingar þurfa
með, til hjálpar.
ur Kristján (1.) 95.5 í 14 róðrum.
Guðný (1.) 82.2 í 14 róðrum,
Guðrún Jónsdóttir 74.9 í 11 róðr-
um, Víkingur II. (1.) 71.2 í 13
róðrum, Hrönn (1.) 60.6 í 13 róðr
um, Gunnhildur (1.) 55.4 í H
róðrum, Gylfi 48.7 í 11 róðrum,
Straumnes (1.) 48.4 í 11 róðrum,
Dan (1. 47.8 í 9 róðrum. Súða-
vík: Svanur (1.) 74.0 í 13 róðr-
um, Freyja (1.) 40.3 í 10 róðrum,
Trausti (1.) 35.5 í 10 róðrum.
— Högni.
- ÚR ÝMSUM
Framhald af bls. 16
inga á hlutdeild þessa lands-
hluta í ríkistekjunum. Einnig
eru þar uppi kvartanir vegna
greiðslna til fyrri opirvberra
starfsmanna, sem nú eru bú-
settir í austurhlutanum.
Mikilvægari samt en þessi
fjárthagserfiðleikar er vax- 1
andi ótti á meðal leiðtoga
Austur-Nigeriu, að verið sé
að ráðgera herferð gegn þeim
í því skyni'að koma í veg fyr
ir hvers konar klofningsað-
gerðir af þeirra hálfu. Ótti
þeirra beinist einkum gegn
Norður-Nigeriumönnum, sem
þeir bafa sakað um að hafa
kleypt von erlendis frá þar á
meðal orrustuþotur frá ítal-
íu.
íbúar Norður-Nigeriu ala á
hinn bóginn sams konar grun
semdir gagnvart íbúunum i
austurhluta landsins. Vitað er,
að 'hinir síðarnefndu eru
einnig að. vígbúast, en það er
aðeins gert, að því er þeir
þeir halda ákveðið fram, í
því skyni að koma í veg fyrir
að þeir verði sigraðir svo
auðveldlega, ef gripið yrði til
hernaðaraðgerða gegn þeim.
Vandinn er sá, að þegar tor
tryggnin er orðin svo mikil,
sem raun er á, þá trúir eng-
inn ástæðum hins fyrir vax-
andi vígbúnaði. Almennt á lit
ið er sá möguleiki ekki fvrir
hendi, að íbúar austurhlutans
ráðist á nokkra aðra; vopna-
búnaði þeirra er ætlað að
vera til varnar. En ættu þeir
að ráða yfir nógu miklum
styrkleika til þess að tryggja
eigið sjálfstæði, ef þeir myndu
segja skilið við ríkisheildina
eða verða neyddir til þess
eftir 31. marz, án þess að láta
fyrst fram fara -almenna at-
kvæðagreiðslu varðandi sjálf-
stæði, þar sem þeir, er byggju
á landsvæði þeirra, en væru
ekki af Ibokynþættinum,
hefðu kosningarétt? Það er
þessi spurning, sém er ástæð-
an fyrir þeirri andúð að
miklu leyti, sem beinist gegn
vígbúnaði austuhhluta lands-
ins.
Hvaða rök liggja til grund-
vallar ótta fbúa austurhlut-
ans um, að íbúarnir úr öðr-
um hlutum landsins kunni að
ráðast á þá í því skyni að
hindra þá í að kljúfa sig út úr
ríkinu? Enginn vafi leikur á,
að meirihluti herforingja og
stjórnmálaforingja í Nigeriu
eru andvígir öllum slíkum
hernaðaraðgerðum. En þeir
eru samt til, enda þótt þeir
séu í minni hluta, sem opin-
skátt mæla með því, að slík
leið verði farin og það eru
raddir þeirra, sem ýta undir
grunsemdir íbúa austurhlut-
ans.
Allt vandamálið takmark-
ast því við traust og Nigeriu-
m-enn eru mjög tortryggnlr
gagnvart hver öðrum. Á þjssu
er samt ekki útilokað að ráða
bót, þrátt fyrir trúar- og ætt-
flokkaágreining. Þetta kom í
ljós í janúar sl., þegar allir
æðstu mennirnir í hernum
kpmu saman á fund í Aburi
í Ohana og komu sér fljótt
saman um samkomulags-
grundvöll, sem unnt væri að
byggja gagnkvæmt traust á
að nýju.
Því miður er sá andi, sem
ríkti í Aburi, horfinn og það,
sem þar var samið um, ihefur
ekki verið efnt. Klögumálin
ganga á víxl, hver beri ábyrgð
á því, að samkomulagið fór
út um þúfur og það mun
verða miklu^ erfiðara nú að
komast að samkomulagi, ef
forystumennirnir kæmu sam-
an á annan fund. Þetta er
ástæðan fyrir því, að það
ástand, sem hefst um næstu
mánaðamót, er þeim mun
hættulegra en nokkuð annað.
sem gerzt hefur áður, þegar
alvarlega 'horfði.
Enn er ekki of seint að
koma í veg fyrir ógæfuna í
því landi, sern eitt sinni virt-
ist ætla að verða traustast
hinna nýju ríkja Afríku. Það
hefur áður gengið fram á
brúnina en hörfað síðan aft-
ur til baka. En það getur ekki
gengið lengi, að landinu sé
stjórnað á hmn háskalega
hátt og nú er. Sá alvarlegi
möguleiki er fyrir hendi, að
Nigeria muni raunverulega
klofna í lok þessa mánaðar.
- AUÐSÆJAR
Framhald af bls. IT
votta? Áður en þú svarar þeirrl
spurningu, lesari góður, vil ég
biðja þig að lesa söguna at
David Lang, sem hér fer á eftir“,
Þannig byrjar 3. þáttur bókar-
innar, sem er frásaga af atbtírði
á þessa leið. í 9. þætti er hins-
vegar sagt frá „fljúgandi diski“,
sem settist um stund á hæð
nokkra skógivaxna, og hrylli-
lega þefillu skrimsli, sem virtist
tilheyra þessu farartæki. Nú tek
ég að vísu ekki í ábyrgð sann-
leiksgildi þessara frásagna, en
virðist þó að þær þurfi ekki endi
lega að vera ósannar. Eins og
margir munu hafa heyrt talað
um, þá hefir það stundum borið
við á miðilsfundum, að komið
hafa fram svipir eða líkhaming-
ar framliðinna manna, sem um
stund hafa orðið jafn sýnilegir
og áþreifanlegir og aðrir þar
viðstaddir. Og hafi þetta raun-
verulega átt sér stað, sem ég ef-
ast heldur ekki um, þá þykir
mér sem þessi tvö umræddu
dæmi geti alveg eins verið hugs-
anleg. Einungis er þar um að
ræða tvær hliðar hins sama, lík-
ömun og aflíkömun, og verður
vitanlega að ætla, að einhver
sérstök skilyrði hafa hlotið að
liggja til hvors fjrrirbærisins fyr-
ir sig. Til mannhvarfsins eða af-
líkömunarinnar get ég hugsað
mér að legið hafi eitthvert sér-
stakt ástæði á einhverri ann-
arri stjörnu, ef til vill sambands-
tilraun svo aðdragandi og lífs-
eðlislega ástæð David Lang, að
'hann hlaut að hverfa þangað
hvort sem hann vildi eða ekki.
En að framkomu „flugdisks-
ins“ þykir mér hinsvegar likleg-
ast, eins og ég hefi heyrt mann
halda fram um slík fyrirbæri,
að standi hinn mikli tækniáhugi
jarðarbúa nú og þá ekki sízt
varðandi flug og ferðalög um
geiminn og mætti þá í framhaldi
af því ætla, að skrímslið eða
ófreskjan hafi verið einhvers-
konar framleiðsla þess anda,
sem svo mjög hefir orðið ríkj-
andi þjóða á milli á þessari öld.
Að lokum skal hér vikið að
efni 32. þáttar, sorgarsögu um
undrabarn, og get ég þó ekki
látið ógert að minnast einnig á
42. þátt. Er þar talað um að
maður nokkur, Andrew Crosse
að nafni,, hafi um 1800 tekist að
kveikja líf af liflausu efni, og
hefði þar nú að vísu ekki verið
um annað að ræða en það, se:n
gerzt hefir ihér frá því að jörð-
in var með öllu lífvana. Það
þarf að sjálfsögðu ekki að draga
það í efa, að lífið hefir hér vax-
ið upp úr hinni líflausu náttúru,
þó að ólíklegt sé, að þar hafi
gerzt án sambanda við líf á enn
öðrum stöðum. Ættá af þessu
ekki að vera óhugsanlegt, að
með réttum efnahamsetningi
mætti búa svo í hagiifti fyrir
tilgeislandi lífmagn, að fram
komi hinir allra frumstæðustu
lífsneistar. En hafi þarna hjá
Crosses verið um að ræða á
einihvern 'hátt þróaðar skordýra-
tegundir, þá hlýtur einhverskon
ar líkömun að hafa komið þar
trl greina. En það sem ég eink-
um vildi minnast á varðandi hið
ógæfusama undrabarn, er sú eft
irtektarverða hending, að þaS
skyldi einmitt vera eftir að hafa
flutt erindi um 4. víddina, að
undrabarn þetta missti stjór i á
sér. Þykir mér það gefa ástæðu
til að ætla, að það hafi ekki ein-
ungis verið hin ranga meðhöndí
un föðursins á þessu undrabarni
sínu, heldur einnig rangstefna
sumra hinna ríkjandi vísinda,
sem gerði sögu þess sorgarsögu.
Hvað sem öllum stærðfræðibrell
um líður og flóknum röksemd-
um, þá hlýtur það að liggja
ljóst og einfaldlega fyrir allri
eðlilegri skynsemi, að 4. vídd
getur ekki verið raunveruleg, og
ihefir því hlátur og fliss hins 14
ára unglings verið fullkomlega
eðlilegt í sambandi við hana.
Þorsteinn Jónsson
frá Vlfsstödum.