Morgunblaðið - 22.06.1967, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 1967.
Sjötugur í dag:
Gunnar Schram
ÁRID 1912 var stofnað embætti
ritsímastjóra í Reykjavík. Áður
hafði Landssímastjórinn annast
rekstur þeirrar stöðvar.
Þau 5ð ár, sem liðin eru síðan,
hafa aðeins þrír menn gegnt
þessu starfi, síðastur þeirra
Gunnar Schram, sem í dag er
sjötugur og mun því innan
skamms kveðja þessa stofnun.
A'llir þessir menn hafa sett svip
á stofnunina, og verið til fyrir-
myndar um embættisrekstur,
enda mótaðir af nánum kynnum
við strangan og kröfuharðan hús
bónda, þar sem Forberg lar#ls-
símastjóri var.
Gunnar Schram hefur þó að-
eins gegnt núverandi starfi í
rúmt ár, eða frá 1. marz 1966, en
hafði áður, um 42ja ára skeið,
verið ritsima- og umdæmis-
stjóri á Akurejrri.
Hann gerðist símritari í
Reykjavík 1. maí 1915, og mun
því enginn opinber starfsmaður
hér á landi eiga lengri starfs-
feril að baki sér, þó ekki megi
það á honum sjá. Árið 1920 varð
hann varðstjóri við ritsímann i
Reykjavlk, en umdæmisstjóri á
Akureyri 1. júní 1924.
Sama árið og Gunnar hóf
starfsferil sinn hjá Landssíman-
um voru félagssam'tök sfcna-
manna stofnuð. Og það var
íyrst og fremst starf hans á því
sviði, sem ég vildi með þessum
fáu orðum rifja upp. Launþega-
samtök voru þá ekki vel séð.
Opinberir starfsmenn voru í aug
um margra bitlinga'lýður og
heyrðist sú nafngift jafnvel inn-
an þingsalanneu
Gunnar varð formaður þessara
ungu samtaka og ritstjóri félags
blaðs þeirra 1918, og var það til
1924 er hann varð sfcnastjóri á
Akureyri.
Á þessum árum kynntist ég
honum fyrst og af þeim kynn-
um er mér ljóst, að símamanna-
stéttin stendur í mikilli þakkar-
skuld við hann. A'llt varð að
byggja upp frá grunni og jafn-
an undir högg að sækja. Eng-
ar reglur voru til um þau mörgu
hlunnindi, sem nú þykja sjálf-
sögð. En á þeim árum, sem
Gunnar var formaður félagssam
takanna, gerbreyttist þetta, og
samvinna símastjórnarinnar og
félagsins varð skaplegri og
betri, eftir orrahríð, sem lengi
var minnisstæð. En eftir það
var hlustað á málflutning þess-
ara félagssamtaka, og var það
engum einum manni að þakka
að jöfnu við Gunnar Sohram.
Tvisvar hafði hann lagt stöðu
sína í hættu, en borið sigur af
hólmi, og gert félag sitt sterk-
ara.
Fyrir samstarfið á þessum ár-
um, og fyrir þann skerf ér hann
lagði til félagsmála símamanna
vildi ég þakka honum í dag fyr-
ir mína hönd og a'llra þeirra,
sem notið hafa ávaxtanna af
hans óeigingjarna brautryðjanda
starfi.
Þjóðfélagið hefur ekki þörf
fyrir hans óbiluðu starfsorku
lengur.
En næst er ég legg leið mína
á fótboltavöllinn, kæmi mér
ekki á óvart, þó ég sæi hann
þar, með fótboltann á leið í
mark eins og í gamila daga.
Svo óska ég þér og fjölskyldu
þinni til hamingju með þennan
merkisdag.
A.G.Þ.
Sveinspróf í húsasmíði
Sveinspróf í húsasmíði hefjast laugardaginn 24.
þ.m. kl. 2 e.h. í Iðnskólanum, gengið inn frá Berg-
þórugötu.
PRÓFNEFNDIN.
Samband eggjaframleiðenda
heldur aðalfund að Hótel Selfossi sunnudaginn
2. júlí kl. 2 e.h. — Venjuleg aðalfundarstörf.
Allir eggjaframleiðendur velkomnar.
STJÓRNIN.
Viljum ráða bifvélavirkja
eða menn vana bílaviðgerðum.
DIESELVÉLAR H.F.,
Suðurlandsbraut 16 — Sími 32360.
Skrifslofuhúsnæði
til leigu í Kjörgarði, 3. hæð. Upplýsingar
í síma 22206.
Vatnabátur
til sýnis og sölu að Grænuhlíð 13 milli
kL 17.30 — 20, í kvöld.
Hefur unnið hjá Lands-
símanum í 52 ár
Rætt við Gunnar Schram,
ritsímastjóra, sjötugan
SEGJA MÁ, að með lagningu
sæsímans hingað til lands ár
ið 1906, hefjist nýr þáttur i
sögu þjóðarinnar, og ökiki sá
þýðingarminnsti. Áður hafði
lítillega verið notazt við loft-
skeyti, en þetta ár varð stór-
breyting til batnaðar í við-
skiptum við umhedminn og
innanlandis naestu árin, sem
átti eftir að hafa mákil og
góð áhrif á viðskipti landis-
manna. Síminn var að vísu
illa séður af mörgum fyrst í
stað — margir vildu eins og
kunugt er loftskeytin— en
það sýndi sig eftir þvi, sem
árin iiðu, að farið var inn á
rétta braut. Hér var miklu
átaki lyít og erfiðleikarnir
miargvíslegir hjá þeim, sem
ruddu brautina. En með
þrautseigju og dugnaði þeirra
manna, sem störfuðu að síma
málum á bernskudögum
landssfcnans, tókst að kom-
ast yfir örðugleika fyrstu ár-
anna, og vinna marikvisst og
skipulega að vexti hans.
Mörg nöfn manna, lífs og
liðinna, mætti nefna, sem
bezt og ötlulegast hafa unn-
ið að uppvexti og framgangi
sfcnans hér á landi, bæði inn
lendra og erlendra, en þeirra
ekki getið nú utan eins
þeirra, sem að öðrum ólöst-
uðuim. hefur átt hvað mes-
an þátt í upphyggingu sím-
ans. Er það Gunnar Schram,
fyrrum umdæmissjóri á Akur
eyri og nú ritsímastjóri í
Reykjarvík, sem á sjötugsaf-
mæli í dag, 22. júní. Hann
hóf starf hjá Landssfcnanum
1. febrúar árið 1915 og hefur
því unnið í 52 ár hjá sömu
stofnun, sem mun vera með
eindœmum. En hann er sá
maður, sem mun einna lengst
hafa unnið í þágu his op-
inbera.
í tilefni af þessum merku
tfcnamátum fór fréttamaður
blaðsins á fund Gunnars í
gær og innti hann eftir nokkr
um afburðum frá fyrri árum.
Að vonum var ríkast í huga
hans starfið, og því einkum
minnst á það hér í þessu
stutta rabbi.
— Stýrimannastígurmn hef
ur verið mér hjartfólginn
alla tíð. I>ar bjuggu foreldr-
ar minir Ellert Schram skip-
stjóri og Magdalena Árnadótt
ir, og þar ólumst við systkin-
in upp. Vesturbærinn er mér
ákaflega hugljútfur, og þaðan
á ég miínar bernsku- og ungl-
ingsmánningar í leikjum og
starfi. Það er nú ekki ástæða
til að rifja upp hér hvern-
ig Vesturbærinn leit út á
þessum árum, svo mikið hef-
ur verið skrifað um gömlu
húsin og túnin hér fyrr á ár-
um. Allir þekkja til dæmis
minningar séra Bjarna og
annarra góðra manna. Nema
hvað, við strákarnir lékum
okkur á túnunum, sem voru
gníðarmikil, allt niður að
Grjótagötu og vestur að
Bnæðraborganstíg, og í fjör-
unni var oft líf í tuskunum.
Fóilk undi vel við sitt, þótt
hvonki væri rafmagn né
vatnsrennsli í húsurn, enda
ekki miklar kröfur gerðar til
lífsins í þá daga. Snemma
gekk maður svo í KR og byrj
aði að sparka fótbolta, eins
og aðrir strákar í Vestur-
bænum, og á ég góðar minn-
ingar frá veru minni í því
félagi. Og þannig liðu upp-
vaxtarárin í vesturbænum,
þar sem ég hef ávallt kunn-
að bezt við mig. í Mennta-
skólanum var ég nokkur ár,
en hætti námi og fór að
starfa hjá Landssfcnanum 1.
febr. 1915. Ég gerðist sfcnrit-
ari, en þá var allt þar mjög
á byrjunarstigi og eingöngu
notað Morse. Ritsfcnastöðvar
voru þá liíka á Akureyri, ísa-
firði, Borðeyri, Seyðisfirði og
í Vestmiannaeyjum. Sfcninn
var á þeim dögum þar, sem
nú er lögreglustöðin, en þar
vann ég til ársins 1924, þar
af nokkur ár sem varðstjóri.
Gunnar Schram
Til gamans miá geta þess, að
ég var viðstaddur þegar
Hannes Hafstein hélt ræðu
og opnaði sæsímann hingað
frá Seyðiisfirði 1906.
— Hvernig var það ann-
ars með lagningu sfcnans
hingað suður? Tók það ekki
langain tíma og miklum erf-
iðleikum bundið í þá daga?
Ekki voru þá stórvirkar
vinnuvélar til að flytja
staura og annan útbúnað upp
um fjöll og firnindi?
— AlHir flutningar voru að
sjálfsögðu miklum erfiðleik-
um bundnir, en hingað réð-
ust duglegir menn og vanir
sfcnlagningu frá Noregi. Olav
Porberg, sem síðar varð
fyrsti landssfcnastjórinn, var
ráðinn hingað til að leggja
línu milli Reykjavíkur og
Austfjarða. Þessu starfi lauk
hann ásamt hópi Norðmanna
og íslendinga á einu sumri,
sem þótti mjög vel aff sér vik
ið. Að verki þessu loknu var
svo farið að leggja línur víðs
vegar um landið, og síminn
náði skjótt mikilli úrforeiðslu.
Fyrr á árum varð að flytja
alla staura og annan útbún-
að á hestum, sem hafði marg
víslega erfiðleika í för með
sér, en einhvern veginn bless
aðist þetta allt saman.
— Hverær gerðist þú svo
umdæmisstjóri símans á Ak-
ureyri?
— Árið 1924 var kornið að
miáli við mig og ég beðinn
að taka að mér þetta starff
fyrdr norðan, og átti það ekki
að vera nema nokkra mán-
uði, en urðu 42 ár. Þá voru
rúmlega 200 númer á Akur-
eyri en eru nú komin upp í
2500. Næstu árin var lögð á-
herzla á að boma sfcnanum
út um sveitirnar norðan
lands, og einnig bættust við
jaffnt og þétt sfananúmer eft-
ir því sem ífoúum Akureyr-
ar fjölgaði. Árið 1950 var svo
byggð sjálvirk stöð þar, en
(áður (1945) flutti símiinn í
nýtt hús, sem hefur verið
stækkað síðan og á að nægja
í náinni framtdð. Akureyring-
ar hafa ávallt sýnt mikinn
áhuga á að bæta sfanaþjónust
una þar. Það var t.d. algert
einsdæmi hér á landi þegar
þeir keyptu skuldabréf fyrir
eina og hálffa milljón króna
til þess að hægt væri að
koma upp sjálfvirku stöðinni.
Síðan hafa bætzt við sjáltfvirk
ar stöðvar á Hjalteyri, Dal-
Vík, ólafsfirði, Húsavik og
‘Rautfarhöfn. — Og stöðugt
er verið að bæta og auka
sfcnaþjónustuna, og verður
Teyndar aldrei lokdð.
Það v.ar ánægjulegt að
vera á Akureyri og á ég marg
ar ljúfar endurminningar það
an. Annans nær umdæmis-
stjórastarfið þar yfir allar
sfcnastöðvar og línukerfi í
Skagafirði, Eyjaffirði og Þing
eyjarsýslum, þannig að nóg
var að startfa.
— Og svo komstu aftur
hingað til Reykjavíkur.
— Já . 1. marz 1966 var
ég skipaður ritsímastjóri, sem
má segja að sé hliðstætt
starf og ég hafði fyrir norð-
an. Hér er ég auk þess um-
dæmisstjóri með landssfana-
stöðvum á Suðurlandi og
hyggst starfa þar til mdnum
tíma, sem opinbens starfs-
manna er lokið, um næstu
áramót.
Gunnar Schnam er maður
lítið fyrir að berast á, og því
verður þetta affmælisrabb
ekki öllu lengra. Hins vegar
mlá geta þess, að ha-nn er sá
maður, sem hvað mest og
dyggilegast hefur unnið að
bættni símaþjónustu hér á
landi. Á Akureyri og Nonður
landi hetfur hann unnið ó-
trauður og alit þar til er hann
hætti störfum, að því að bæta
og auka sfcnakertfið, sem nú
er orðið hið fullkomnasta.
Hann lét sig félagsmál sfcna-
manna mjög skipta, og var
ritstjóri Elektnon og síðar
Sfcnablaðsins á árunum 1917-
24 og í stjórn FÍS. í fjölda
ára. Þá var hann einn af
stafnendum Golflklúbbs Akur
eyrar og hefur ávallt stund-
að þá íþrótt mikið.
Gunar er kvæntur Jónínu
Jónsdóttur, útveggbónda í
Arnannesi vdð Eyjafjörð, Ant
onssonar, og eiga þau tvö
börn.
Aðvörun vcgna
úðnnor gorðn
AR sem úðun trjáa stendur
ú yfir í borginni, er enn á-
stæða til að vara fólk alvanlega
við hættum þeim, sem úðun-
inni eru samtfana. Sérstaklega
skal fólk varað við að láta börn
vera nærri þar sem úðun fer
fram, Iláta sængurtföt, barna-
vagna, fatnað, leikföng og þesa
háttar vera úti þar sem hætta
er á, að þau mengist.
Komi óhöpp fyrir, er mjög
brýnt fyrir fóilki að þvo lyfið
atf með sápu og vitja læknis, ei
einkenni koma fram.
Borgarlæknir.