Morgunblaðið - 30.06.1967, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. JÚNÍ 1967.
19
Benedikt Kristinsson
- Minning
1 DAG er fluttur til hinztu
favíldar Benedikt Kristinsson
frá Patreksfirði þar sem hann
var borinn og baænfæddur.
Benedikt var fæddur á Patreks-
firði 8. maí 1015, sonur hjón—
anna Eflalíu Kristjánsdóttur og
Kristins Benediktssonar pósts.
Foreldrar Benedikts fluttust á
Patreksfjörð úr Rauðasands-
fareppi 1905. Var Kristján afi
ÍBenedikts siðasti bóndi í Bröttu
falíð á Rauðasandi. Var Kristján
talinn mikill dugnaðar- og harð
Endurskoða lög
um mannunöfn
MENNTAMÁiLARÁÐUNEYTIÐ
hefur í dag skipað nefnd til
þess að endurskoða lög nr. 54
frá 27. júní 1025, um manna-
nöfn.
Nefndarmenn eru: Klemenz
Tryggvason, hagstofustjóri, for-
maður, Ármann Snævarr, há-
skólarektor, Einar Bjarnason,
ríkisendurskoðandi, dr. Halldór
Halldórsison, prófessor, og Matt-
hías Johannessen, ritstjóri.
V Menntamálaráðuneytið
27. júní 1967.
— Öræfajökull
Pramhald af bls. 14
einn mesti skriðjökull Vatnajök-
uls Breiðamerkurjökull og nær
faann fram á Breiðamerkursand
og mun hann vera sá jökull, sem
næstur komst því að ná til sjáv-
ar á landi hér.
Austan Breiðamerkurjökuls
sjáum við svo hvern fjallgarðinn
fram af öðrum allt austur á
Vestrahorn austan Hornafjarðar.
í suður átt hið næsta okkur get-
ur að líta sléttu Öræfajökuls með
itindaröð umbverfis, en síðan tók
faafið við. Eftir tveggja stunda
viðdvöl á tindinum fórum við
loks að búast til niðurgöngu.
Sumir héldu spölkorn niður í
morðurhlíðina til að geta virt fyr
ir sér norðurhlíð Hvannadals-
fanjúks. Þar neðarlega í hlíðinni
er Klettastrýta ein er hlotið hef
mafnið Kirkjan, og sést hún
mjög greinilega af bæjarhlaðinu
í Skaftafelli. Að loknum þessum
útúrdúr, var haldið sömu leið
til baka suður og niður af hnjúkn
um, þangað sem skíði okkar og
annað dót beið. Undir honum
isunnan í móti var hitinn svo
ofsalegur, að engu var likara en
staðið væri við glóandi hraun-
faellu.
Frá Hvannadalshnjúk gengum
við svo á tæpum klukkutíma
suður að Hnapp þar sem tjöid
okkar voru. Hafist var handa að
Ibúast af stað, því áætlað var að
gista næstu nótt á Fagurhóls-
mýri. Höfðum við ekki lokið
samantekt er skollin var á kaf-
aldsmugga og allt útsýni horfið.
(Er komið var alllangt niður jök
ulinn komum við skyndilega
miður úr muggunni og höfðum
eftir það bjart veður niður að
Fag urhólsmýri.
IÞeir sem hyggjast þreita
göngu á Hvannadalshnjúk ættu
að öllu jöfnu að velja leiðina frá
Sandfelli, sem nú er eyði'býli
nvili Svínafells og Hofs. Sjálfsagt
er að taka daginn mjög snemma,
því jökullinn er*faelzt jþokulaus
íyrri hluta dags. Þegar þessi
leið er valin, er haldið upp fjall-
fð skammt norðan túns á Sand-
felli upp svokallaða Sandfells-
faeiði og er þar all bratt upp að
fara. Eftir rúmlega klukkustund
«r göngu, dregur allverulega úr
farattanum, en leiðin gerist æ
grýttari eftir því sem ofar dreg-
ur. í rúmlega 1200 metra hæð
faefst svo jökullinm og er þá gott
•ð sveigja ögn til vinstri hand-
leika maður til hvers konar
starfa, hvort sem var við bú-
skap eða sjósókn.
Meðal móðursystkina Bene-
dikts má nefna hina þekktu
greindarmenn Þórarin er lærði
vélfræði í Noregi fyrstur fs-
lendinga er lauk vélstjóraprófi
og var alla starftíð vélstjóri á
hinum stærstu diesel mótorskip-
um Norðmanna eftir að farið
var að setja diesel vélar í hin
stærstu skip þeirra. Annar móð
urbróðir Benedikts var Guð-
mundur úrsmiður og fræðimað-
ur, dó hér í Reykjavík fyrir
allmörgum árum.
Hagleiks var víða vart í móð-
'Urætt Benedikts sáluga og enn-
fremur mikil fróðleiksþrá.
Benedikt kvæntist 1944 Guð-
björgu Ólafsdóttur, Einarssonar,
búfræðings frá Stakkadal á
Rauðasandi, og eignuðust þau
þrjú börn: Guðmund Valdimar,
Ólaf Elías og dóttur Kristínu.
Eru þau öll vel gerð enda vand
að til uppeldis þeirra svo sem
máttL
1952 varð Benedikt sálugi
fyrir miklu slysi á vinnustað
hér í Reykjavík, sem hann bjó
að allt til síðasta, svo að hann
var að mestu óvinnufær. Ollu
veikindi hans honum miklum
þunga, sem erfitt var að yfir-
stíga. Reyndi þá mjög á hæfi-
leika og stillingu hans mikil-
hæfu eiginkonu, því vel var að
öllu gert, hjúkra rúmliggjandi
ar og liggur leiðin þá meðfram
jaðri Fjalljökulsins sem áður er
nefndur. Skriðjökull þessi eða
jökulfoss er víðast hvar alófær
yfirferðar og er óráðlegt að
hætta sér út á hann. Handan
'Falljökulsins rís Svínafellsfjall
og upp af því gengur snjólaus
hryggur upp eftir jöklinum, en
efst á þessum hrygg rís Hvanna-
dalshnjúkur.
Efst á Sandfellsheiðinni er út
sýnis þegar orðið allmikið, eink
anlega til norðurs og vesturs.
Handan Skeiðarársands rís upp
hæsta standberg á íslandi, Lóma
gnúpur, og lengra í burtu breið-
ir Mýrdalsjökull úr sér. Nær okk
ur miklu og norðar gefur að
líta Hrútfjallstinda, Þumal og
Miðfellstind. Þá sér og í bak-
sýn inn á Vatnajökul til Geir-
varta og Þórðarhyrnu. Upp yfir
öllu þessu gnæfir svo hæsti tind
ur landsins og sýnist aðeins
steinsnar undan.
Upp með jaðri Falljökulsins
liggur leiðin eins O'g áður segir,
en hann liggur í lægð all djúpri,
sem hann hefur grafið, og er all
hátt af aðaljöklinum niður á
hann. Gæta skal þess að fara
ekki mjög framarlega, því víða
slúta jökulheingjurnar fram yfir
sig. Þegar hærra dregur á jökul-
inn, verður hann allmjög sprung
inn, en víðast hvar er auðvelt að
krækja fyrir þær. Seinni parts
sumars eru sprungur þessar flest
ar opnar og sjást vel, en snemma
vors eru þær margar hverjar
lokaðar með snjóloftum svo erf-
iðara er að varast þær.
Brún Öræfajökuls, þar sem
komið er upp er rúmlega 1800
metra hæð yfir sjó, og þaðan er
var klukkustundar gangur að rót
um Hvannadalshnjúks. En
krækja verður austur fyrir upp-
tök Falljökulsins, og er þá kom-
ið að hnjúknum að sunnan
verðu, en þar er auðveldast til
uppgöngu.
Ýmsir hafa og gengið í hnjúk
inn að norðanverðu, fyrir upp-
tök Svínafellsjökuls og fram hjá
kirkjunni, sem áður hefur verið
nefnd.
í Öræfum er gott að gista og
gaman að heimsækja staði eins
o.g Ingólfshöfða, Skaftafell og
Bæj arstaðaskóg og marga fleiri.
Ferðafélag fslands hefur ferð í
Öræfi á áætlun sinni, og er þá
tækifæri til jökulgöngu, ef veð-
ur leyfir. En eigi getur ferð þang
að austur talist fullkomin,
nema gengið sé á Öræfajökul.
Góða ferð!
Heildarumsetning SIS
jókst um 236.4 millj
Kjörbúðin í Austurst. verður lögð niður
eiginmanni og vanda til fósturs
velgefinna barna.
Benedikt Kristinsson andaðist
á Landsspítalanum 23. þ.m.
------♦♦♦--------
- ÍÞRÓTTIR
Framhald af bls. 30
herðar yfir keppinauta sína.
írsku blöðin voru mjög hrifin
af Guðmundi og skrifuðu mikið
um afrek hans. Sögðu, sem er,
að það er undravert að jafn-
gamall maður skuli taka eins
stórstígum framförum.
Kringlukastkeppnin var mjög
skemmtileg og spennandi og
sýndi Erlendur Valdimarsson
mikla keppnishörku og náði
öðru sæti. Árangur hans var
ágætur, enda ekki beint gott
„kringlukastveður.“
í sleggjukastinu var Jón Magn
ússon óheppinn, þar sem sleggja
hans slitnaði í fyrsta kastinu og
hann datt. Virtist hann aldrei
ná sér verulega á striik, en náði
samt allgóðum árangri. En þetta
fer að koma hjá Jóni. Ef til vill
íslandsmet í sumar.
Góðar móttökur
— Móttökur franna voru sér-
staklega góðar. Félagsandi ís-
lenzka liðsins var mikill og
skemmtilegur. Hópurinn sérstak
lega vel samstilltur. Þá ber líka
að geta fararstjórn Þórðar B.
Sigurðssonar sem var með hin-
um mestu ágætum.
fþróttamenn okkar þurfa fleiri
tækifæri til keppni
— íslenzkir „topp“ menn í
frjálsum íþróttum þurfa nauð-
synlega að fá fleiri tækifæri til
að keppa við erlenda íþrótta-
menn sem eru svipaðir þeim að
getu. Þá er það ennfremur þann
ig að veður hér er oft ákaflega
óhagstætt til keppni í frjálsum
íþróttum og kemur það vitan-
lega niður á árangri íþrótta-
manna.
— Það sem fyrst og fremst
skortir er fjármagn. Bæði til að
koma beztu frjálsíþróttamönn-
um okkar í keppni og til að örfa
og laða unga menn til að fara
að æfa. Hér er, eins og alltaf
er verið að segja, nóg til af
efnilegum íþróttamötnnum, en
það er bara alls ekki nóg. Menn
verða aldrei annað og meira en
efnilegir ef viljinn og áhuginn
er ekki fyrir hendi.
Æfingaaðstaðan er í aðalat-
riðum góð, nema hvað Melavöll-
urinn er ofsetinn og ég tel það
brýna þörf að íþróttafélögin
skapi sér sjálf eða séu sköpuð
skilyrði til þess að eiga eigin
æfingasvæði. Þar eiga félagar í
þeim að æfa, og koma svo sam-
an til keppni.
Handknattleikur
Sl. vetur þjálfaði Jóhannes
handknattleikslið Hauka, en tók
nú nýlega við þjálfun FH liðs-
ins. Var því ekki úr vegi að
spyrja Jóhannes hvernig FH-
ingar æfðu núna.
— Æfingasókn hjá FH hefur
verið ágæt að undanförnu og ég
geri mér miklar vonir með lið-
ið. Fyrir stuttu var pólski þjálf
arinn hjá okkur og höfðum við
mikið gagn af þeirri heimsókn.
Um hvort við vinnum útihand-
knattleiksmótið vil ég ekki spá.
Það kemur náttúrlega einhvern
timann að því að FH missi þar
sinn íslandsmeistaratitil, en
Fréttatilkynning frá Sam-
bandi íslenzkra samvinnufélaga.
AÐALFUNDUR Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaga hófst að
Bifröst í Borgarfirði á fimmtu-
dagsmorgun. Voru þar saman-
komnir rúml'ega hundrað full-
trúar 56 kaupfélaga um land allt
ásamt stjórn Sambandsins og
framkvæmdastjórn.
Formaður, Jakob Frímannsson,
setti fundinn og minntist lát-
inna forvígismanna. Fundarstjóri
var kosinn Karl Kristjánsson
frá Húsavík og fundarritarar
Þráinn Þórisson og Óskar Jóns-
son.
Jakob Frímannsson flutti
skýrslu stjórnarinnar. Ræddi
hann um þá erfiðleika sem sam
vinnufélögin eiga við að stríða
og hvatti til órofa samstöðu allra
samvinnumanna um úrlausn
þeirra.
Síðan tók til máls Erlendur
Einarsson, forstjóri Sambands
íslenzkra samvinnufélaga og
flutti ársskýrslu Sambandsins
fyrir 1966. í skýrslu ferstjórans
kom m.a. þetta fram:
Árið 1966 var mjög óhagstætt,
þegar litið er á rekstur Sam-
bandsins. Reksturskostnaður hélt
áfram að hækka fram eftir ári.
Vaxtahækkunin frá 1. janúar
1966, sem nam 1% á ári, hækk-
aði rekstrargjöldin verulega.
Tekjuaukning varð mun minni
en hækkun rekstrarkostnaðar,
og því varð rekstrarafkoman
mjög óhagstæð. Umsetningin
jókst mun minna en undanfar-
in ár. Sala innflutnings-, véla-
og iðnaðardeildar óx mjög lítið
og hafði það að sjálfsögðu áhrLf
á reksturinn.
Heildarumsetning Sambands-
ins árið 1966 nam 2.776.6 millj.
króna, en var 2.540.2 milljónir
1965. Aukningin á árinu-er því
236.4 milljónir króna, eða 9.30%.
Rekurskostnaður hækkaði
mikið á árinu. Launagreiðslur í
rðkstursreikningi urðu kr. 197.6
milljónir á móti 168.5 millj. ár-
ið 1965. Hækkunin er 29.1 millj.
eða 17.3%. Þess ber þó að geta,
að starfsmenn voru færri í árs-
auðvitað vona ég að það verði
ekki núna.
Núna eru nokkrir af eldri
leikmönnum liðsins hættir
keppni og yngri teknir við, en |
það tekur nokkurn tíma að
byggja liðið upp og fá þá yngri
til að falla inn í. En ég hef mi'kla
trú á liðinu og ef okkur tekst
nú að binda það vel saman, held
ég að það verði sterkara en áð-
ur. Annars má það nánast flokk-
ast undir kraftaverk að það skuli
yfirleitt vera nokkur handknatt-
leikur til í Hafnarfirði, þar sem
æfingaaðstaða er nánast engin.
— Ég tel að íslendingar standi
riú á nokkrum tímamótum í
handknattleik. Við höfum stað-
ið mjög framarlega á alþjóðleg-
um mælikvarða, en nú er hætt-
an sú, meiri en nokkru sinni
fyrr, að ef við fylgjumst ekki
vel með þeim nýjungum 1 þjálf-
un sem allir eru að taka upp,
þá munum við dragast aftur úr.
Við verðum að gera okkur ljósa
grein fyrir því hvað við ætlum
að gera. Hvort við eigum áfram
að reyna að standa jafnframar-
lega, eða hvort við eigum ð
sætta okkur við að dragast aftur
úr.
— Ég tel það slæmt skipulag
að hafa útimótið um mitt sum-
ar. Það þyrfti að vera í byrjun
sumars, þannig að hægt væri að
nota mánuðina ágúst, sept, og
okt., til undirbúnings innanhúss
mótsins.
Jóhann Sæmundsson
lok 1966 en þeir voru í byrjun
ársins.
Rekstursreikningur Sambands
ins fyrir árið 1966 sýnir halla,
að upphæð 406 þús. krónur, en
þá hafa sambandsfélögunum
verið greiddir vextir af stofn-
sjóði rúmar 7 milljónir króna.
Fastafjármunir hafa verið af-
skrifaðir 22.6 millj. króna og
færður hefur verið til tekna
hagnaður af eignasölu 19.7 millj.
króna. Reksturinn hefur því að-
eins skilað til félaganna og til
afskrifta 9.5 millj. króna, sem
er mun minna en um langt ára-
bil.
Stofnsjóður Sambandsins, aðr
ir varasjóðir og höfuðstóll hækk
uðu á árinu um 9.2 millj. króna,
úr 193,4 milljónum í 203.6 millj.
króna.
Heildarvelta sambandsfélag-
anna nam á árinu 1966 4.263
millj. króna, sem er 20% meira
en árið áður, og er þá ekki talin
með velta útgerðar og fisk-
vinnsluhlutafélaga, sem rekin
eru á vegum kaupfélaganna.
Af heildarumsetningu nam
vörusala 2.113 milljónum króna,
sem er 8.6% meira en árið áð-
ur.
Rekstursafkoma kaupfélag-
anna stórversnaði yfirleitt á
árinu. Mikil verðbólga undan-
farin ár hefur haft mjög óhag-
stæð áhrif á rekstur þeirra.
Vandinn, sem við er glímt, er
tvíþættur. Annars vegar stórauk
inn reksturskostnaður og hins
vegar mikill skortur á reksturs-
fé og stofnlánum.
Það kom einnig fram 1
skýrslu forstjórans, að ætlunin
er að leysa húsnæðisvandræði
verzlananna í Kirkjustræti í
Reykjavík með því að flytja
þær í Austurstræti, en leggja
niður kjörbúðina þar. Jafnframt
verður kjötverzlun Sambands-
ins við Snorrabraut aukin.
Að lokum sagði Erlendur Ein-
arsson:
„Um leið og Sambandið og
sambandsfélögin leggja frarn um
að vinna bug á erfiðleikunum,
verða þau einnig að vænta vel-
viljaðar fyrirgreiðslu stjórnar-
valda til eflingar heilbrigðs rekst
urs í landinu.“
-----♦♦♦--------
I STIimi MÁLI
Moskvu, 20. júní — AP-NTB
MIÐSTJÓRN sovézka kommún-
istaflokksins kom saman til fund
ar í morgun til þess meðal ann-
ars að ræða ástandið í löndunum
fyrir botni Miðjarðarhafs og
marka stefnu Sovétríkjanna. og
sjónarmið í þeim máluni frá
stjórnmálalegu og hugmynda
fræðilegu tilliti. Þá er og gert
ráð fyrir, að miðstjórnin ræði
innanríkispólitísk mál, og þá
einkum vígorð þau, sem einkenna
munu hátíðahöldin vegna hálfr-
ar aldar afmælis októberbylting
arinnar í haust. Leonid Brezhnev
var fyrstur á mælendaskrá og
flutti stefnuyfirlýsingu stjórnar
innar um Austurlönd nær og er
það hald manna að sú ræða hafi
verið mjög keimlík þeirri er
Moskvu 28. júní — AP — NTB
SPRENGJA sprakk við grafhýsi
Lenins á Rauða torginu í Moskvu
í dag. Torginu var þegar lokað
fyrir allri umferð og fengu
fréttamenn ekki aðgang. Fregn-
ir hermdu að sprengingin hefði
orðið við hinn eilífa eld og að
einn maður hefði beðið bana
við hana og nokkrir særzt.