Morgunblaðið - 25.11.1967, Side 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. NÓY. 1967
Börn safnca fyrir
Hallgrímskirkiu
Á SUNNUDAGINN kemur mun
yng-sta fólkið í Hallgrímssöfnuði
í Reykjavík standa fyrir al-
mennri 'fjársöfnun til áframhald
andi byggingar Hallgrímskirkju
á Skólavörðuhæð.
Söfnun þessari verður þannig
hagað, að í nýbyggingu kirkj-
unnar — forkirkjunni — verða
GJAFABRÉF HALLGRÍMS-
KIRKJU á boðstólum, en þau
eru til í 100, 300, 500, 1000 og
5000 kr. upphæðum. Ennfremur
verða þar fáanlegir PASSÍU-
SÁLMAR sr. Hallgríms Péturs-
sonar í enskri þýðingu A. Cook.
Bók þessa gaf Hallgrímssöfnuð-
ur út á sl. ári í tilefni þess að
þá voru 300 ár liðin frá fyrstu
prentun Passíusálmanna. Þetta
er valin bók til að senda ensku-
mælandi vinum erlendis nú fyrir
jólin, en þessa dagana er einmitt
tímabært að hugsa fyrir slíkum
sendingum. Loks verða þama á
boðstólum jólakort Líknarsjóðs
Hallgrímskirkju, smekkleg kort
og mjög ódýr.
Líkan Hallgrímskirkju verður
til sýnis þarna í kirkjunni á
sunnudaginn og hjá því verður
sámskotabaukur — opinn fyrir
gjöfum, smáurn og stórum til
kirkjuby gging arinnar.
Gert er ráð fyrir að fólkið í
HalLgrímssöfnuði fjölmenni í
Hallgrímskirkju á sunnudaginn
•— í tilefni prestskosningarinnar
— og gefst þá einnig gott tæki-
færi til að skoða og styrkja með
framlögum framkvæmdir við
kirkjubygginguna.
Um þessar mundir er verið að
steypa neðsta h>luta turnspír-
unnar og jafnframt er unnið að
uppsetningu fólkslyftu í turnin-
um, svo hú fer sá tími væntan-
lega að nálgast, að almenning-
ur geti notið hins mikla og fagra-
útsýnis úr turni Hallgrímskirkju.
Húsnæðið á 1. hæð í nyrðri
álmu turnsins er nú fullinnrétt-
að — eða svo til — og hefir
safnaðarsystirin, Unnur Halldórs
dóttir, haft þar barnastarf sitt að
undanförnu, Biblíufélagið hefir
einnig haft þar bækistöð sína síð
an á sl. vori og á sunnudaginn
verður þarna kjörstaður fyrir
prestskosningar í Hallgrímssöfn
uði. Síðan mu-n hið nýja Safn-
aðarheimili í Hallgrímskirkju
verður tekið í notkun fyrir fjöl-
berytt, kirkjulegt starf almenna
safnaðarfundi, • æskulýðsstarf,
undirbúning fermingarbarna,
starfsemi Hallgrímskórsins og
Kvenfélags og Bræðrafélags
Hallgrímskirkju o.fl., auk þess
sem þar verða skrifstofur sókn
arprestanna og safnaðarsystur.
Kapellan í kórkjallaranum
verður enn um sinn notuð fyrir
guðsþjónustu Hallgrímssafnaðar
eða a.rn.k. þar til lokið er innri
frágangi á suðurálmu 1 .hæðar
turnsins.
Ánægjulegum áfanga við
kirkjubygginguna er nú náð
með tilkomu hins nýja Safnaðar
heimilis — en betur má — því
mikið verk og kostnaðarsamt er
framundan við að fullgera Hall-
grímskirkju. Nú er sérstaklega
heitið á fólkið í Hallgrímssöfn-
uði að minnast kirkju sinnar á
sunnudaginn kemur — einnig
með fjárframlögum til kirkju-
byggingarinnar.
Reykjavík, 24. nóv. 1967.
Byggingamefnd Hallgrímskirkju
Matthías Á. Mathiesen formaður
þingmannasamlaka NftTO
Brússel, 24. nóvember, NTB.
MATTHÍAS Á. Mathiesen, al-
þingismaffur, var einróma kjör-
inn formaffur þingmannasamtaka
NATO á fundi samtakanna í
Brussel í dag. Tveir affrir íslenzk
ir þingmenn sitja fundinn, þeir
Matthías Á. Mathiesen.
Friffjón Þórffarson og Jón Skafta
son.
Bandarískur þingmaður, Mend
ell Rivers, lagði til á fundinum í
dag, að Spáni yrði veitt aðild að
NATO, en margir aðrir ræðu-
menn gagnrýndu tillöguna harð-
lega, þeirra á meðal Erik Kragh
úr danska íhaldsflokknum, sem
taldi að Spánverjar gætu ekki
tekið þátt í samstarfi NATO. Ef
taka ætti þetta mál til umræðu
verður að undirbúa það vand-
lega, bætti hann við.
Rivers gagnrýndi Frakka harð
lega og sagði, að spánska stjórn-
in væri hreinskiptari gagnvart
Bandaríkjamönnum en fransk-a
stjórnin. Hann sagði, að ef Spán-
verja hefði ekki notið við væri
ástandið við Miðjarðarhaf enn
hörmulegra en það væri nú.
Hann harmaði að bandarískir her
menn væru flæmdir burtu úr
Frakklandi. aðeins nokkrum ár-
um eftir að bandarískir hermenn
fómuðu lífi sínu fyrir frelsi
Frakklands.
Nokkrar ályktanir voru sam-
þykktar á fundinum í dag, með-
al annars ein, þar sem herfor-
ingjastjórnin í Grikklandi er
gagnrýnd fyrir að fótumtroða lýð
ræði, frelsi og mannréttindi.
Skorað er á öll aðildarríki NATO,
að beita öllum tiltækum ráðum
til að leggja fast að grísku stjórn
inni, að endmreisa lýðræði og
þingræði í landinu.
BRIDGE
EFTIR fjórar umferðir í úrslita-
keppni Bridgefélags Reykjavík-
ur er staðan þessi:
1. Símon Símonarson
Þorgeir Sigurðsson +184
2. Jón Ásbjörnsson
Karl Sigurhjartarson +149
3. Óli M. Guðmundsson
Páll Bergsson +118
4. Steinþór Ásgeirsson
Vilhjálmur Sigurðsson + 92
5. Halla Bergþórsdóttir
Kristjana Steingrímsd. + 77
6. Ásmundur Pálsson
Hjalti Elíasson + 72
7. Jóhann Jóhannsson
Gunnl. Kristjánsson + 50
8. Benedikt Jóhannsson
Lárus Karlsson + 43
9. Sigurður Helgason
Jón Arason + 40
10. Guðlaugur Jóhannsson
Guðmundur Pétursson + 24
Næsta umferð verður spiluð á
miðvikudagmn og hefst kl. 20.
Dr. Jóhannes Nordal les tilkynningu Sefflabank ans um lækkun á gengi íslenzku krónunnar í gær
á fundi meff fréttamönnum blaða, sjónvarps og útvarps. Við hliff hans situr Davíff Ólafsson einn af
bankastjórum Seðlabankans.
— Gengi
Framhald af bls. 1
þ.m. var gefin út tilkynning um
gengislækkun sterlingspunds/ er
næmi 14,3%. Var þá þegar hafin
svo víðtæk atihugun sem unnt
var á því, hver áhrif þessi geng
isbreyting ásamt öðrum, setrn
færu í kjölfarið, mundi hafa á
efnaibagslega stöðu íslendinga.
Var það bráðlega ljóst, að það
mundi valda útflutningsatvinnu
vegum Islendinga mikilli tekju-
rýrnun, ef gengi íslenzku krón-
unnar yrði óbreytt. Stafar þetta
ekki eingöngu af því, að nœr
þriðji hluti út.flutnings íslend-
inga fer til landa, er fellt hafa
gengi sitt, heldur er mikill hluti
annarra viðskipta ákveðinn í
sterlingspundum. Má gera ráð
fyrir því, að útflutningsatvinnu
vegirnir mundu verða fyrir
tekjurýrnun það sem eftir er
þessa árs og á næsti ári, sem
næmi u.m eða yfir 400 millj. kr.,
ef gengi íslenzku krónunnar
héldist óbreytt. Er óihugsandi
með öllu við núverandi aðstæð-
ur, að þeir gætu tekið á sig elík-
ar byrðar, og kom því ekki til
greina að breyta gengi íslenzku
krónunnar minna en til samræm
is við gengislækkun sterlings-
pundsins.
Úr því fyrir lá þegar af þess-
um sökum óhjákvæmileg nauð-
syn þess, að skráð yrði nýtt
gengi íslenzku krónunnar, hlaut
að koma til álita. hvort gengis-
lækkun til samræmis við sterl-
ingspund væri hin rétta leið með
tilliti til.þeirra m-iklu vandamála,
sem nú er við að etja í þjóðar-
búskap íslendinga. Það hlýtur
ætíð að vera grundvallarstefna
í gengismálum að leitast við að
koma í veg fyrir gengisbreyt-
ingar, og skaþa ekki óróa og van
trú varðandi verðgildi gjaldmið-
ilsins. Sterk rök mæltu gegn því,
að tekið yrði upp nýtt gengi
krónunnar, nema það yrði þann-
ig ákveðið. að það gæti tryggt
viðunandi jafnvægi í efnahags-
málum og staðið til frambúðar.
Væri gerð gengisbreyting, er
ekki uppfyllti þessi skilyrði,
hefði mátt vænta vantrausts og
ótta við frekari aðgerðir í geng-
ismálum. er hefðu getað gert
lausn efnahagsvandamálanna enn
erfiðari en ella.
Það sem hér hlaut öðru frem-
ur að koma til álita var þróun
útflutningsframleiðslu og verð-
lags. svo og greiðslujafnaðar, að
undanförnu. Er það kunnara en
frá þurfi að segja, að í þessunj
Járnbrautarslys í Belgíu
Brussel, 23. nóv.
NTB—Reuter.
'ÞRJÁTÍU og átta manns slös-
uðust, er farþegalest ók
aftan á flutningalest í
grennd við Charleroi í gær.
Mikil þoka var, þegar slysið
vaið og lestarstjórinn sá ekki
stöðvunarljósið. Flestir sluppu
með skrámur.
efnum 'hafa komið upp á árinu
meiri vandamál en Íslendingar
hafa staðið frammi fyrir um ára-
tugi. Hafa horfur varðandi út-
flutningstekjur farið síversnandi
síðustu mánuði og veldur því
margt svo sem verðfall margra
mikilvægustu framleiðsluafurða
þjóðarinnar, lokun skreiðarmark-
aða og erfið aflabrögð. nú síðast
á haustsíldarveiðum vegna þrá-
látra ógæfta. Til loka september-
mánaðar var útflutningur orð-
inn einum fjórða minni en á
sama tíma árið 1966, og er útlit
fyrir, að samainburðurinn verði
enn óhagstæðari, þegar á árið í
heild er litið. Hdfur þessi þró-
un annars vegar valdið alvar-
legri rýrnum í afkomu og fjár-
hagsgetu sjávarútvegsins. en
hins vegar mjög miklum halla í
viðskiptum þjóðarinnar við út-
lönd, enda hafði gjaldeyrisstaðan
rýrnað um tæpar þúsund milljón
ir frá áramótum til októberloka.
Samfara hinnj miklu tekjurýrn-
un sjávarútvegsins hefur jafn-
framt orðið almenn tekjuskerð-
ing í þjóðfélaginu, lækkun þjóð-
artekna og stöðnun í atvinnumál-
um.
Stefna sú. sem fylgt hefur ver-
ið í efnahagsmálum að undan-
förnu, hefur miðað að því að
leita lausnar á þessum vanda-
málum án lækkunar á gengi ís-
lenzku krónunnar. Þótti rétt að
freista þess svo lengi sem kost-
ur var, þar sem gengisbreyting
hlýtur ætíð að hafa ýmis efna-
hagsleg vandamál í för með sér.
Eftir gengisfellingu sterlings-
pundsins varð gengisbreyting
krónunnar hinsvegar ekki leng-
ur umflúin, og var það skoðun
Seðlabankans, að við þær aðstæð
ur kæmi ekki annað til mála en
að miða hina nýju skráningu
hennar við heildaraðstæður í ís-
lenzkum þjóðarbúskap, eins og
þáer eru nú. Miðar því hið nýja
gengi að því, að hægt verði að
reka útflutningsatvinnuvegi
þjóðarinnar í heild hallalaust og
án styrkja úr ríkissjóði. Er jafn-
framt að því stefnt, að gengis-
breytingin geti haft örvandi
áhrif á aðrar framleiðslugreinar,
svo sem ýmsar mikilvægar grein
ar iðnaðar, sem átt hafa við
örðugleika að etja að undan-
förnu.
Megintilgangur gengisbreyting
ar þeirrar. sem nú hefur verið
ákveðin. er að skapa bætt skii-
yrði til framleiðsluaukningar og
verðmætasköpunar, en til þess
að honum verði náð, er nauð’syn-
legt að framkvæma ýmsar hliðar
ráðstafanir, er tryggi grundvöll
hins nýja gengis og komi í veg
fyir óeðlilega efnahagslega rösk-
un. Atburði þó, sem að dómi
Seðlabankans hafa gert þessa
gengisbreyt’ngu óumflýjanlega,
bar brátt að, og hefur tími til
ákvarðana verið svo stuttur, að
ekki hefur reynzt kleift að
kanna til fulls, hverra aðgerða
væri þörf í þessu efni. Eru mál
þassi nú til galumgæfilegrar at-
hugunar, en Seðlabankinn vill
þó þegar á þessu stigi taka fram
eftirfarandi, er hann telur miklu
skipta.
í fyrsta lagi er á það að benda,
að afkoma ýmissa greina sjávar-
útvegsins er mjög mismunandi,
og hefur því við gengisbreyting-
una fyrst og fremst orðið að
hafa hliðsjón af meðalafkomu
atvinnuvegarins í heild, en ekki
af þeim rekstri, sem sýnir beztu
afkomu, né heldur þeim, sem
verst er staddur. Af þessu leiðir,
að nauðsynlegar verða ráðstaf-
anir til tekjuöflunar innan sjáv-
arútvegsins, svó og aðgerðir, er
miði að endurskipulagningu og
endurbótum þess hluta fiskiðn-
aðarins, sem haft hefur lakasta
afkomu að undanförnu. Jafn-
framt er nauðsynlegt, að þetta
tækifæri sé notað til þess að
koma á öflugum verðjöfnunar-
sjóði fiskiðnaðarins, er geti í
framtíðinni að nokkru leyti var-
ið bæði sjávarútveginn sjálfan
og þjóðfélagið í heild gegn á-
hrifum sams konar verðsveiflna
erlendis og átt hafa sér stað und-
anfarið.
í öðru lagi er það meginskil-
yrði þess, að gengisbreytingin
geti haft þau áhrif, sem til er
ætlazt og leiðrétt það misræmi,
sem myndazt hefur í þjóðarbú-
skap íslendinga að undanförnu,
að tryggt sé, að ávinningur henn
ar eyðist ekki upp að nýju í
hækkunum innlends verðlags og
kostnaðar. Hér verður að hafa í
huga, að óhjákvæmilegt er að
leiðrétta þann heildarhalla, sem
myndazt hefur í þjóðarbúskapn-
um vegna tekjurýrnunar undan-
farins árs, með því að samræmt
sé að nýju neyzla og fjárfesting
annars vegar og raunverulegar
þjóðartekjur hins vegar. Seðla-
bankinn telur einnig sérstaka á-
stæðu til að benda á það í þessu
sambandi, að hinir háu tollar,
sem greiða verður af mörgum
vöruflokkum hér á landi, hafa í
för með sér misræmi í verðlagi,
sem tækifæri er til að leiðrétta,
þegar gengisbreyting á sér stað.
Er nauðsynlegt að endurskoðun
bolla með þetta fyrir augum
verði framkvæmd sem allra
fyrst.
Að lokum vill Seðlabankinn
lýsa þeirri von sinni, að takast
megi að halda svo á málum, að
ekki eigi sér stað, vegna gengis-
breytingarinnar rýrnun á verð-
gildi peninga umfram það, sem
óumflýjanlegt er. Jafnframt mun
hann hefja að nýju viðræður við
viðskiptabankana um leiðir til
þess að taka sem fyrst upp verð-
tryggingu sparifjár á grundvelli
löggjafar, sem fyrir hendi er um
það efni.