Morgunblaðið - 17.12.1967, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. DES. 1967
Alveg
ný
skriftækni
Við hugsuðum sem svo:
Þar sem kúlupennar eru mest
notaðir allra skriffæra í heiminum,
er þá ekki hægt að smíða
kúlupenna, sem er fallegri í lögun
og þægilegri í hendi,
nákvæmlega smíðaður —
með öðrum orðum hið
fullkomna skriffæri.
Svo var hugmyndin undir
smásjánni árum saman. —
Síðan kom árangurinn.
6-æða blekkúlan,
sem tryggir jafna blekgjöf
svo lengi sem penninn endist.
Og til viðbótar hin demantharða
Wolframkúla í umgerð úr ryðfríu stáli,
Ekki má þó gleyma blekhylkinu,
sem endist til að skrifa
10.000 metra langa línu.
Að þessu loknu var rannsakað
á vísindalegan hátt hvaða
pennalag væri hendinni hentugast
Þá var fundið upp Epocalagið.
Ennþá hefur ekkert pennalag
tekið því fram.
REYNIÐ BALLOGRAF- EPOCA
OG ÞÉR HAFIÐ TILEINKAÐ
YÐUR ALVEG NÝJA
SKRIFTÆKNI
J3aí£OGRAJF
epoca
Sænsk gæðavara, sem ryður sér til rúms
um víða veröld.
Umboð: ÞÓRÐUR SVEINSSON & CO. H.F.
Konur í garðinum. (Brot)
— Monet...
Framhald af bls. 3.
aldamótin voru máluð á Signu.
Camille Monet lézt árið 1880
og eiginmaður hennar fluttist
til Giverny með seinni konu
sinni, Alice Hoschedé, árið 1883.
I Giverny læsti Monet í kerfi
aðferðir sínar við að þróa all-
margar „stúdíur" af sömu fyrir
mynd í myndaröð, eftir breyti-
leik ljóssins, samkvæmt þeim
formála impressionista að Ijós-
ið kæmi fyrst en síðan fyrir-
myndin er ljósið uimlék.
Frægust þeirra verka, sem
kennd eru við Giverny, eru
„vatnagarðarnir", sem Monet
málaði með Epte-fljótið að fyr-
irmynd. Áður en langt um leið
var hægt að finna málverk
Monets af vatnaliljum, írisblóm
um og pílviðum í flestum
meiriháttar listasöfnum heims-
ins. Síðustu ár sín helgaði hann
þessu „vatnalandslagi" þrátt
fyrir þverrandi sjón.
í fyrri heimsstyrjöldinni
ákvað Monet að vinna að mál-
verki til að færa frönsku stjórn
inni að gjöf, og var hann hvatt-
ur til þess af vini sínum, stjórn
málamanninum George Clem-
enceau. Monet lézt 5. desemiber
1926 áður en hann lauk við
listaverkið, en næsta vor var
röð stórra máiverka af garðin-
um sett upp í ávölu sölunum
tveimur í Tuilerie-höllinni.
Impressionisminn.
Impressionistarnir sóttust
eftir því að festa á léreft
skynjun andartaksins og
miðla bneytileik hlutanna
í hverfulleik Ijóssins. Stefn-
an sjálf, impressionisminn, á
sér rætur í natúralismanum.
Málarar uppgötvuðu í fyrsta
sinni, að himinninn var ekki
endilega blár og tréð ekki
grænt eða kýrin rauð. Þeir
tóku eftir því, að sólin gefur
himninum gulan litblæ og að
í sólskini felur háifrökkvaður
skógarlundur í séf næstum allt
litrófið. Hitt er annað mál, að
impressionistarnir uppgötvuðu
ekki þessi fyrirbrigði náttúr-
unnar í einni svipan.
í Frakklandi hófst 19. öldin
með ófrjórri klassískri endur-
nýjun, þar sem voru kaldar en
vandvirknislegar myndir Dav-
ids og Ingres. En þá kom
skyndilega fram á sjónarsviðið
hinn snilligáfaði Delacroix.
Verk hans voru öllu mannlegri.
í höndum hans varð klassísk
dráttlist leikræn — stundum
dramatísk — og ’hann ruddi
brautina fyrir impressionis-
mann sem leit dagsins ljós
hálfri öld síðar. í Englandi var
Constable farinn að íhuga
margvísleg tilbrigði jarðarinn-
ar og meðferð Turners á lit-
um var þrungin bakþönkum
og undirhyggju. Vatnslita-
myndir hans voiu að vissu
leyti undanfari þess kvenlega
samræmis sem gætir í myndum
Monets.
Árið 1885 rituðu frönsku im-
pressionistarnir bréf til for-
stjóra Grosvenor-listasfansins,
þar sem þeir lýstu almennum
tilgangi hins nýja skóla í mál-
aralist:
„Hópur franskra málara, sem
sömu fagurfræðilegu áhugamál
tengja saman, sem barizt hafa
í tíu ár gegn viðteknum venj-
um og hefð — náttúrustæling-
um — sem af ástriðu hafa 'helg-
að sig túlkun realískrar hreyf-
ingar og flóttafyrirbrigði
ljóssins, geta ekki gleymt því,
að einn var sá sem fór á und-
an þeim, hinn mikli meistari
enska skólans, afburðamaður-
inn Turner“
Tæknin.
Vísindalegur grundvöllur
fyrir myndlist Mor.et og sam-
herja hans var einfaldlega
þessi: Litblanda, sem lögð er
flöt með pensli, er aldrei eins
lífræn né ljómandi og deplar
eða gárar frumliianna, sem í
blöndunni voru, lagðir hlið við
hlið á striganum og renna sam
an í nethimnu augans í réttri
fjarlægð: divisionismi.
Margt það, sem eldri meist-
arar myndlistarir.nar höfðu