Morgunblaðið - 17.12.1967, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. DES. 1967
13
Vikingur hefur reynzf
gott og lipurt
síldveiðiskip
-segir Valdimar Indriðason frá Akranesi
VALDIMAR Indriðason, fram
kvæmdastjóri Síldar- og fisk-
mjölsverksmiðju Akraness, er
einn þeirra útgerðarmanna á
LÍÚ-fundinum, sem er full-
trúi fyrir togaraútgerð. Valdi-
mar er maðurinn sem stendur
að baki tilraunanna með tog-
arann Víking, sem nú er
stærsta síldiveiðiskip, sem

veiðir me'ð hringnót í Norður-
Atlantshafi. Við hefjum því
samtalið við Valdimar með
því að spyrja hann um til-
raunirnar með Víking:
— Við létum setja viðbót-
arútbúnað til síidveiða á Vík-
ing síðastliðið haust, en því
miður hefur ekki gefið á sjó
— tíðarfar hefur verfð slæmt.
Þó hefur hann farið á veiðar
og kastað nokkrum sinnum og
virðast tilraunimar hafa gef-
izt vel. Allt virðist vera í
bezta lagi, skipið lipurt og
gott. Bindum við miklar og
góðar vonir við skipið.
— Nei, það er ekki ákveð-
ið, hve lengi hann verður á
síld. Það fer eftir aflamagni
togaranna. Víkingur hefur ís
um borð og er nú nýfarinn
frá Akranesi á mfðin fyrir
austan. Mun hann jafnvel
sigla með aflann, sem fæst
og selja hann á Þýzkalands-
markaði.
— Það er mjög tvísýnt með
afkomu sjávarútvegsins I dag.
Erfitt er að segja, hverja
stefnu málin taka, en óhætt
mun að segja að vandamálin,
sem að steðja eru mörg og
afar mikil. Ég tel mjög óvíst,
hvort sú gengisfelling, sem
gerð var nægi sjávarútvegin-
um, svo að hann komist úr
þeirri kreppu, sem hrjáð hef-
ur hann að undanförnu. En
það verður að bjarga þessum
atvinnuvegi, svo að hann geti
enn sem á'ður gegnt því for-
ustuhlutverki, sem hann hef-
ur gert í íslenzku þjóðlífi.
— Jú, umræður hér á fund-
inum hafa verið mjög fjörug-
ar, en menn eru mjög ugg-
andi og nú er ekki unnt að
sjá hvernig málin munu þró-
ast, sagði Valdimar að lokum.
VIÐ náðum tali af Svani Sig-
urðssyni, skipstjóra, sem er
einn af eigendum útgerðarfé-
lagsins Braga hf. á Breiðdals-
vík. Svanur sagði:
— Frá Breiðdalsvík hafa
verið gerðir út tveir bátar
Eru það Sigurður Jónsson, og
í sumar og haust á síldina.
v.b. Hafdís, og hafa báðir
þessir bátar landáð aflanum
Þurfum að finna
aðferðir til að nýta
aflann betur um borð
-segir Svanur Sigurðsson frá Breiðdalsvik
að miklu leyti heima. Eru þeir
búnir að fá um 3000 tonn
samanlagt, þannig að útgerð-
in kemur mjög illa frá þessari
vertíð. Við gátum ekki stund-
að síldveiðarnar meðan síld-
in var fjærst í burtu, því að
bátarnir höfðu ekki nægilega
stóra olíugeyma til áð komast
báðar leiðir á miðin, og við
urðum að halda kyrru fyrir
talsverðan tíma.
— Voru ykkar skip ekki í
hópi þeirra fyrstu, sem reynd-
uð að salta síld um borð?
— Jú, ég held að við höfum
verið fyrstir ásamt v.b. Ár-
sæli Sigurðssyni. Við gerðum
tilraun til þess að fara me'ð
tunnur á miðin og salta um
borð í því skyni að fá meiri
verðmæti fyrir aflann. Við
fórum fyrstu ferðina hinn 10.
september og fóru báðir bát-
arnir tvær slíkar ferðir. Við
fullsöltuðum hluta aflans en
settum hinn í pækil, en síðan
var sú síld unnin að fullu
þegar heim kom. Skapaði
þetta gó'ða atvinnu heima á
Breiðdalsvík, og þótti góð
verkun á síldinni, og m.a.
Svíarnir kváðu þetta vera ein
hverja beztu síld, sem til Sví-
þjóðar hefði komið.
Það ér tiltölulega auðvelt
að framkvæma þetta. Við
komum t. d. með pækilinn til-
búinn í tunnum, og vorum við
þá aðeins um sólarhring að
setja síldina í 700 tunnur.
Hins vegar byrjúðum við því
miður alltof seint á þessu, og
ég tel að mjög athugandi sé,
að einstaka bátar stundi þetta
eingöngu, þegar leyfi til sum-
arsöltunar hafa fengizt að
nýju. Þessi aðferð hefur líka
einn annan stóran kost, því að
með þessu móti þurfa skip-
stjórarnir ekki að hafa stöð-
ugar áhyggjur af því, að farm
urinn skemmist og verði að
graiít í lestinni. í stað þess fer
þetta allt í mat, og kemur
aúðvitað mun betur út bæði
fyrir áhöfn og útgerð.
— Hvað hyggist þið fyrir
í vetur?
— Ég býst við að báðir bát-
arnir verði gerðir út á net
í vetur. Ég hef trú á að það
geti gengið sæmilega, við
verðum að gæta þess áð hafa
ekki of mikið af netum úti í
einu, og þá ættum við að geta
dregið á öll í sæmilegu tíðar-
fari, og fengið upp sæmilegt
hráefni. Miðin sem við sækj-
um á eru frá Stokksnesi hér
rétt austan við Hornafjörð og
allt vestur að Hjörleifshöfða,
en á þessum sló'ðum hefur ver
ið reytingsafli undanfarin ár.
Annars er ákaflega erfitt að
segja nokkuð til um veiðarn-
ar í vetur, því að þetta er
allt svo óljóst ennþá, en við
erum ákveðnir að reyna, svo
framarlega sem flotinn fer al-
mennt af stað í vetur.
En svo ég víki að verkun
aflans, þá er það ákaflega
áríðandi einmitt núna, að við
reynum áð finna okkur nýj-
ar leiðir til að nýta aflann um
borð, þannig að hann verði
að mat og það góðum mat, m.
a. með því að setja síld í pæk-
il eða með því að fullsalta um
borð. Þá hef ég þá trú, áð
útkoman yrði betri ef þessir
stóru bátar reru með net og
söltuðu þann afla um borð.
En á hinn bóginn geri ég ráð
fyrir að erfitt yrði að fá mann
skap til þessa, því að vinnan
er bæði erfið og vinnuaðstað-
an um borð slæm.
Ég hef fylgzt nokkúð með
saltfiskveiðum Norðmanna á
4—600 tonna skipum með yfir
byggðu þilfari, og tel að vert
væri fyrir okkur að gefa þeim
gaum. Þessi skip fara tvo
túra á ári á Grænlands- og
Nýfundnalandsmið þar sem
þau stunda línuveiðar og salta
aflann um borð en frysta einn
ig. Hefur útkoma þeirra verið
mjög góð. í ár fóru t. d. 15
skip í fyrri túrinn og fengu
þau frá 300 og upp í 510 tonn
af saltfiski og frystum flök-
um. Að vísu þarf nokkru
stærri áhöfn á þessi skip, en
útkoman hefur samt sem áður
verið mjög gó'ð, jafnt fyrir út
gerð sem áhöfn. Efast ég ekki
um, að við ættum að geta
afrið eins að ef síldin byrgð-
ist.
Sumir síldveiðikaup-
endur hafa dregið
kaup sín til baka
— segir Hreiðar Valtýsson trá Grenivík
f
■W
ViiwSSti
HREIÐAR Valtýsson, Greni-
vík, er fulltrúi útgerðarfyrir-
tækisins Valtýr Þorsteinsson,
sem gerir út þrjá báta, Þórð
Jónasson, Akraborg og Ólaf
Magnússon. Við hefjum við-
talið með því að spyrja Hrei'ð-
ar, hvernig síldveiðarnar hafi
gengið og hann svarar:
— Vertíðin hefur verið
ákaflega erfið. I fyrsta lagi
hefur bræðslusíldarverðið
lækkað geysilega og í öðru
lagi hefur aldrei verið eins
langt að sækja síldina og ein-
mitt nú í sumar. Þegar síld-
in svo loks kom var komið
haust og skapaði þetta atriði
mikil vandamál.
— Jú, við rekum tvær síld-
arverkunarstöðvar, aðra á
Raufarhöfn og hina á Seyðis-
firði. Þær eru sem sagt eins
vel staðsettar og unnt er mið-
að við síldargöngurnar. En
ýmist ótíð eða síldarskortur
hafa lagst á eitt til að mynda
erfiðleikana. Við höfum nú
saltað á báðum stöðum 15.500
tunnur, sem er líti'ð saman-
borið við t. d. í fyrra, er við
söltuðum 25 þúsund tunnur
og þar áður 28 þúsund. Nú
er t. d. ekki enn lokið við að
salta upp í gerða samninga.
Síðustu tölur, sem ég heyrði
nefndar voru að 60 000 tunn-
ur vantaði svo að unnt væri
að standa við skuldbindingar.
Sumir kaupendur hafa og
dregið samninga sína til baka
af þessum sökum. Markaður-
inn breytist þegar haustar og
því er ekki gott að sitja uppi
með mikið magn síldar á er-
lendum markaði. Auk þess
breytist fitumagn síldarinnar
og hún rýrist öll með haust-
inu.
— Það er erfitt að svara
því, hver áhrif gengislækk-
unin hefur á fiskiðnaðinn.
Enn er ekki fyllilega unnt að
gera sér grein fyrir afleið-
ingunum, en ég óttast og það
gera einnig flestir, sem ég
þekki til, að hún hrökkvi
skammt fyrir öllum þörfum,
sagði Hreiðar áð lokum.
Fyrra bindi Grikkland
eftir Durant komið út hjá Menningarsjóði
ásamt fimm öðrum bókum
VT eru komnar á vegum bóka-
útgáfu Menningarsjóðs og Þjóð-
vinafélagsins sex bækur, og að
auki þrjú tímarit. Þá eru vænt-
anleg til viðbótar ein bók, svo
og eitt tímarit. ,
Á fundi með blaða'mönnum í
gær gerði Gils Guðmundsson,
framkvæmdastjóri útgáfunnar
nokkra grein fyrir þessum bók-
um. Hann kvað bókaútgáfu
Menningarsjóðs nú vera nokkru
minni en oft áður, og væn höf-
uðástæðan fyrir þessu sú, að
talsvert fé væri bundið í öðrum
verkefnum, sem ekki voru tök
á að koma út á þessu ári. f þvi
sambandi gat hann sérstaklega
alfræðiorðabákarinnar, sem hann
kvaðst vona að mögulegt væri
að koma út á næsta ári.
.Tíimaritin þrjú sem Menningar-
sjóður og Þjóðvinafélagið gefa
út í sameiningu eru: Studia Is-
landia, sem Steingrímur J. Þor-
steinsson, prófessor, ritstýrir,
Andivari, sem Helgi Sæmundsson
ritstýrir og Almanak Þjóðvina-
félagsins, en ritstjóri þess er
Þorsteinn Sæmundsson. Hann
tók við ritstjórn á því í fyrra,
og jók efni þess og breytti, og
hefur hann haldið þeirri stefnu
áfram með almanaki því, er nú
kemur út. Eftir áramót kemur
væntanlega út tímarit, sem gefið
er út í samvinnu við Félag
íslenzkra fræða.
Af útgáfubókunum sjálfum
skal fyrsta telja fyrsta bindi af
Grikklandi hinu forna, eftir
bandaríska sagnfræðinginn Will
Durant, í þýðingu Jónasar Krist
jánssonar. Áður hefur komið út
hið forna
hjiá Menningarsjóði Rómaveldi
eftir Durant, sem hlaut hér
mjög góðar viðtökur. Durant
hófst handa um að semja sögu
mannkynsins árið 1927, og átta
árum síðar birtist fyrsta bindið,
um frumsögu austrænna þjóða,
en tíunda og síðasta bindið er
nýkomið út, og fjallar um
frönsku stjórnarbyltinguna.
Þá er að nefna nýja bók í
flokknum Lönd og Lýðir. F.r
þetta 17 bókin í þessum bóka-
flokki, og fjallar um Frakkland,
en höfundur hennar er Magnús
G. Jónsson, menntaskólakenn-
ari.
Ennfremur kemur út núna
ferðabók eftir Jóhann Briem,
listmálara, sem hann nefnir Til
Austurheims. Segir hann þar frá
ferðum sínum um Arabalöndin
1965, og ennfremur eru í bók-
inni teikningar og myndir eftir
bókarhöfund frá ýmsum stöðum.
Þá er að nefna bók Hannesar
Péturssonar skálds, og nefnist
hún Eyjarnar átján. Þar segir
Hannes frá Færeyjardvöl sinni
og er bókin unnin upp úr dag-
bókarblöðum, sem hann skrif-
aði meðan á dvöl hans stóð þar.
Hann ritar einnig löng inngangs
orð um sögu lands og þjóðar.
Allmargar teikningar eru í bók-
inni, eftir listamanninn Sven
Havsteen-Mikkelsen, sem er af
færeysk-íslenzkum ættum.
Menningarsjóður og Þjóðý-ir.a-
félagið gefa út í sameimngu lít-
ið kver eftir Helga heitinn
Hjörvar ,sem nefnist Konur á
Sturlungaöld. Er hér um að ræða
erindi er Helgi flutti í útvarp-
ið skömmu áður en hann lézt.
Þá er að lokum að geta um
bók í smábókaflokki Menningar-
sjóðs, sem byrjað var að gefa
út 1959, og hafa nú komið út
23 bækur í þessum flokki undir
ritstjórn Hannesar Péturssona'-.
Er hér um að ræða forngríska
harmleikinn Agamemon eftir
Aiskýlos í þýðingu dr. Jóns Gís.a
sonar, skólastjóra, sem jafn-
framt ritar ýtarlegan inngang að
bókinni um skáldskap Forn-
grikkja.
Viðskiptafræðingur
ÓSKAR EFTIR ATVIIMM)
með nokkurra ára starfsreynslu
Tiiboð sendist afgreiðslu Morgunblaðsins, merkt:
„Áramót — 5152“.