Morgunblaðið - 24.03.1968, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 24.03.1968, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. MARZ 196« Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík. Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson. Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur. Matthías Johannessen. Eyjólfur Konráð Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson. Fréttastjóri: Björn Jóhannsson. Auglýsingastjóri: Árni Garðar Kristinsson. Ritstjórn og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 10-100. Auglýsingar: Aðalstræti 6. Sími 22-4-80. í lausasölu: Kr. 7.00 eintakið. Áskriftargjald kr. 120.00 á mánuði innanlands. FÉLAGSLEG VANDA- MÁL í BORGINNI ess verður vart í vaxandi mæli, að Reykjavík stend ur frammi fyrir svipuðum vandamálum í félagslegum efnum og stórborgir erlend- is. Þetta kemur glögglega fram í starfi skóla, barna- verndarnefndar, æskulýðs- ráðs, lög”eglu og annarra að- ila, sem starfa á svipuðum vettvangi. Líklegt er, að þessi vandamál hafi lengi verið fyrir hendi, en það er ekki fyrr en á allra síðustu árum, sem þau mótast að ráði í vit- und hins almenna borgara. Barnaverndarnefnd og skól arnir eru þeir aðilar sem verða tvímælalaust fyrst var ir við þau félagslegu vanda- mál, sem hér er við að etja. Barnaverndarnefnd fær til meðferðar vandamál fjöl- skyldna, sem af einhverjum ástæðum er þannig ástatt um, að þær þurfa á aðstoð að halda og oft naumast verj- andi að láta börn dveljast á slíkum heimilum. Skólarnir verða varir við vandamálið, þegar nemendur sækja illa * skóla, vinna ekki heimavinnu sína, skrópa, koma of seint o.s.frv. Lögreglan kynnist vandamálinu, þegar ungling- arnir lenda á villigötum, ger- ast sekir um smáhnupl og al- varlegri afbrot og um .svipað leyti kemst æskulýðsráð í tengsl við vandann. Félags- málastofnun Reykjavíkur- borgar stendur svo m.a. frammi fyrir vandanum, þeg- ar fólk er komið á fullorðins- ár og þarf á framfærsluað- stoð að halda, húsnæði eða annarri fyrirgreiðslu. Hið alvarlega við þessi , miklu vandamál er það, að oft virðast tvær og jafnvel þrjár kynslóðir sömu fjöl- skyldu lenda á sömu braut og hægt væri að nefna fjöl- mörg dæmi um það, að for- eldrar, börn og barnabörn koma með einhverjum hætti til meðferðar ofangreindra aðila. Oft er undirrótin eryf- iðar heimilisástæður, drykkju skapur, fjárhagslegir erfið- leikar, sambúðarvandamál hjóna o. fl., sem veldur börn- um og unglingum sálrænum kvölum og stuðla að því að eyðileggja þá manneskju, sem er að vaxa úr grasi. Reykjavíkurborg hefur þeg ar gert sér grein fyrir því, að hér er að koma fram á sjón- arsviðið viðamikið vandamál, sem krefst róttækra aðgerða. Til þess þarf bæði fjármagn og vel menntað starfslið og ýmis konar starfsaðstöðu, nauðsynlegar stofnanir og aðrar forsendur, sem þurfa að vera fyrir hendi. Á sl. ári var gerð grund- vallarbreyting á hinu félags- lega starfi borgarinnar, þeg- ar Félagsmálastofnunin og félagsmálaráð voru sett á stofn, en með þeirri skipu- lagsbreytingu er grundvöll- ur lagður að því, að hin fé- lagslegu vandamál borgar- innar verði tekin nýjum tök- um, sem eru í samræmi við þarfir tímanna. Hitt er svo ljóst, að hvorki fjármagn né velmenntað starfslið nægir, ef skilning borgarbúa skortir. Þess vegna ríður á miklu að borg- arbúar séu vaktir til vitund- ar um það mikla vandamál, sem hér er að skapast. Þetta er ekki vandamál efnahags- eða atvinnulífs, þetta er vandamál, sem snertir fólkið í borginni meir en flest ann- að, spurning um það, hvort við ætlum að láta verulegan hluta íslenzkrar æsku eyði- leggjast í höndunum á okk- ur eða ekki. Borgarstjórn og Reykjavíkurborg hafa gert sér grein fyrir vandanum, en það þarf samhent átak borg- arbúa allra til þess að leysa hann. ÖNUG VIÐBRÖGÐ Ckrif Framsóknarblaðsins ^ um yfirlýsingu ríkis- stjórnarinnar um aðgerðir í atvinnumálum eru næsta furðuleg og aldeilis óskiljan- legt, að blaðið skuli halda áfram dag eftir dag stöðug- um þvættingi um þetta mál. í forustugrein blaðsins í gær er því haldið fram, að þurft hafi verkfall til þess að rík- isstjórnin fengist til aðgerða í atvinnumálum. Sannleikurinn er auðvitað sá, sem Framsóknarblaðið ætti að vita, að svo til öll þau atriði, sem drepið er á í yfirlýsingu ríkisstjórnar- innar, hafa verið til athug- unar og umræðu hjá ríkis- stjórninni um nokkurt skeið. Hér er því hvorki um að ræða „útdrátt“ út atvinnu- málatillögum ASÍ né það, að ríkisstjórnin hafi verið „knú- in“ til þessara athugana. Hún hefur lýst því yfir, að hún muni hraða þeim athug- unum og aðgerðum, sem hún hefur um skeið haft í undir- búningi. Annars verða hin önugu viðbrögð Framsóknarblaðs- VJSJ UTAN ÚR HEIMI Kynt undir Gyð- ingahatri í Póllandi Ókyrrðin í löndum Austur- Evrópu hefur að því er virð- ist aðeins eitt sameiginlegt: óskina um aukið frelsi. Innan lands beinist hún að meira 4 lýðræði og frjálsari stjótnar- háttum, en út á við að meira sjálfstæði gagnvart Sovét- ríkjunum. Það er þessi sama grundvaltarþrá, sem knýr stú denta, menntamenn og aðra þá, sem að mótmælaaðgerðum hafa staðið og einkum hafa látið að sér kveða í Tékkó- slóvakíu og Póllandi. I Að öðru leyti er mikill mun ur á þeim aðferðum, sem beitt hefur verið, þeim árangri sem hefur náðst eða þeim afleið- ingum, sem fylgt hafa í kjöl- farið. Þar sem „frjálslyndari kommúnistar" í Tékkóslóva- kíu hafa náð svo miklum ár- angri, að þar er unnt að tala um „hláku“, þá hafa mótmæla aðgerðir pólskra stúdenta, sem hafa verið miklu ofsa- fengnari, orðið að sæta svo harðhentum gagnráðstöfunum að nú virðist sem „uppreisn“ þeirra hafi verið brotin á bak aftur með valdi. Ríkisstjórn Gomulkas hef- ur beitt aðferðum, sem minna óþægilega á Stalíns- og að nokkru leyti Hitlers-tímabilið beitt verkamönnum gegn menntamönnum. Hún hefur beitt lögreglumönnum búnum stálhjálmum, vopnum og vatns slöngum gegn þeim, sem tóku þátt í mótmælaaðgerðum ekici aðeins til þess að kljúfa rað- ir þeirra, heldur til þess að brjóta á bak aftur kjark þeirra og skapa ótta á með il þeirra, sem felur í sér langt- um meiri hrottaskap. Stjórnin hefur oft látið refsa aðstand- endum þeirra, sem hún hefur viljað ná sér niður á. En pólska stjórnin hefur þó einkum grafið upp gamait vopn, sem á að baki sér ö- hugnalega fortíð í pólskri sögu, þ.e. Gyðingaandúðina. Þetta orð hefur að vísu ver- ið notað af varkárni. í komm- únistískum löndum er kyn- þáttamismunun opinberlega bönnuð. En Gyðingahatrið er skelfileg staðreynd, er liggur að baki vaxandi áróðursferð ar af hálfu valdhafanna, þar sem Gyðingum og meintu „al- þjóðlegu samsæri zionista" er kennt um ókyrrðina í Pól- landi. ins við yfirlýsingu ríkis- stjórnarinnar um atvinnu- mál ekki skilin á annan veg en þann, að Framsóknar- mönnum sé eitthvað í nöp við hinar fyrirhuguðu að- gerðir til eflingar atvinnu- lífi landsmanna. Er það og í samræmi við almenna af- stöðu þeirra til allra til- lagna um uppbyggingu ís- lenzks atvinnulífs. INNLEND TILBOÐ A borgarstjórnarfundi í sl. viku var til umræðu tillaga frá borgarfulltrúum Sjálfstæðisflokksins þess efn- Fyrir aðeins stuttu hefði það virzt óhugsandi að beita þessu vopni. f fyrsta lagi eru aðeins 20—25 þúsund Gyð- ingar eftir í Póllandi, þar sem meiri hluti þeirra 3ja millj. Gyðinga, sem voru í landinu fyrir stríð, var útrýmt í fanga búðum Hitlers og síðan hafa mæli ítaðhæft, að „alþiSð'egi zionisminn" stæði að r.aki ö- kyrrðinni í landinú. Aðgerð- ir skipulagðar af opinberri hálfu gegn mótmæalaaðgerð- um í Varsjá og öðrum stærri borgum landsins hafa m.a. mótazt af því, aðskilti og spjöld hafa verið mjög áber- andi, þar sem letraðir hafa verið textar eins og „Hreins ið flokkinn af zionistum" og „Niður með fimmtu herdeild- ina“. Þá hefur útvarpið skýrt frá heilli mótmælaöldu „frá hinu vinnandi fólki gegn ögr unum zionista". Það er einkennandi fyrir þró unina, að allri skuldinm vegna kröfunnar um aukið frelsi, sem mjög mikill hluti Hér hafið þið óeiraseggina. margir þar að auki flutzt út til ísraels. Af þeim, sem eftir eru, er fjórðungurinn á elli- heimilum. Það ætti því að vera erfitt að sannfæra nokk urn mann um það, að stjórn landsins stafaði nokkur hætta af Gyðingum. í öðru lagi ætti stuðningur pólskra stjórnarvalda við á- iróðursíierfarð austurþýzku stjórnarinnar gegn nýnazisma sem haldið er fram, að kom- inn sé upp í Vestur-Þýzka- landi, að verða til þess að Gyðingaandúð sé ekki vakin eða and-zionisminn, eins og hún er opinberlega nefnd. Þegar staðreyndin reyndist samt ekki síður sú og það smám saman í verulegum og vaxandi mæli, getur það ein- ungis bent til örvæntingarfull rar óskar valdhafanna um að brjóta allar frelsistilhneing- ar á bak aftur með öllum ráð- um. í þessu felst aðalmunur- inn á Tékkóslóvakíu og Pól- landi. „Alþjöðlegi síonisminn“ á sök ina Blöð, útvarp og sjónvarp í Póllandi, sem stjórnarvöld- ín ráða yfir, hafa í siaut'uim is, að við mat á tilboðum í vörur og þjónustu á vegum borgarinnar skuli jafnan taka tillit til þjóðhagslegs gildis þess, að tilboðum inn- lendra aðila verði tekið, þótt þau séu nokkuð hærri en til- boð erlendis frá. Slíkar reglur gilda víða um lönd. Bragi Hannesson, borgar- fulltrúi, benti á í ræðu, sem hann flutti fyrir tillögunni, að þótt ákveðnar reglur hefðu ekki verið fyrir hendi fram til þessa hefði þessa sjónarmiðs þó verið gætt í tilteknum málum. Þannig hefði t.d. verið tekið tilboði innlendrar skipasmíðastöðv- þjóðarinnar stendur að, er smám saman skellt á Gyð- inga. Þetta kemur fram í á- lyktunum, sem samþykktar eru á fundum, sem engir sér- stakir aðilar standa að, en eru samt skipulagðir að ofan, Þar er krafizt refsingar yfir þeim, sem standi að baki ó- eirðunum, en það séu „zion- istiskir áhangendur, sem hafi öðlast hvatningu vegna þess umburðarlyndis sem þeim hafi verið sýnt.“ í einni ályktun var sagt: „Við munum ekki leyfa, að zion- istar hljóti vernd með því að ásaka okkur um Gyðigahat ur“. Það er smám saman að verða að mjög útbreiddu kænskubragði á mörgum stöð um í heiminum að halda því fram, að and-zionismi ogGyð ingahatur sé tvennt ólíkt.En hin opinbera afstaða pólskra stjórnarvalda kemur fram í svari í flokksblaðinu „Try- buna Ludu“ við spurningum frá mörgum lesendum blaðs- ins, hvað zionismi er. Þar seg ir, að „zionismi sé hin borg- aralega þjóðernisstefna Gyð- Framh. á bls. 31 ar í strandferðaskipin, þótt það hafi verið nokkru hærra en lægsta erlend tilboð og á sama hátt hefði verið ákveð- ið að byggja yfir hina nýju vagna SVR hérlendis, þótt það verk hefði fengizt á nokk uð hagkvæmara verði er- lendis. Þessi sjónarmið eru auð- vitað sjálfsögð, enda hlýtur það að skipta atvinnulíf þjóð arinnar töluverðu máli, að sem allra flest verk, sem hægt er að vinna í landinu sjálfu, verði unnin hér en ekki erlendis. Þeirri reglu eiga a.m.k. opinberir aðilar að fylgja svo sem kostur er.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.