Morgunblaðið - 08.05.1968, Blaðsíða 3

MOKGtrNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. MAÍ 1968
3
FUND Norðaustur-Atlants-
haísveiðinefnidarinnar, sem
haldinn er í Reykjavík um
þessar mundix, sitja yfirmenn
fiisikimála aðildarríkjanna og
sérfræðingar í fiskfræðium,
Fiskimálastjórar Bretlandis og
alls 80 manns frá 16 löndum.
Þýzkalands eru meðal full-
trúa og náði Mbl. snöggvast
tali af þeim.
Dr. Gerhard Meseck, sem
herfur með yfirstjórn fiski-
mála að gera í VesturÞýzka-
landi, kvað aðalvandamál í
f is kvei ð i mál u m þar, vera
minnkandi markað fyrir íisað
an fisk og því teldu Þjóðverj
ar nauðsynlegt að fækka tog
urum sínum. Vegna þessara
erfiðieika á ísfiskmarkaði í
Þýzkalandi, sé mjög mikil-
vægt að íslenzkir togarar,
sem vilja selja þar í landi,
fylgi reglum og vísibending-
«m samstarfsnefndar land-
anna varðandi sölurnar, eigi
að geta orðið framlhald á þess
u«i sölum með lækkuðum
tollkvóta. Og hann útskýrði
þetta n^nasr.
Hanin sagði, að vegna fyrr-
nefndra/ erfiðleika á söLu á
ísflski togaranna, væri nú haf
in þriggja ára áætlun í Þýzka
landi um að fækka þeim úr
Mr. Graham, fiskimálastjóri Breta( lengst til hægri) og dr. Meseck, fiskimálastjóri Þjóð-
verja (annar frá vinstri). Með þeim eru tveir af þýzku fulltrúunum, G. Moecklinghoff og
próf. R. U. Schmidt frá rannsóknarstöðinni í Hamborg.
Mikilvægt aö íslenzkir togarar fylgi reglum
vilji þeir landa áfram ísfiski í Þýzkalandi
Rætt við fiskimálastjóra
Þjóðverja og Breta —
100 í 40—50. En vonir stæðu
til að hægt yrði að auka
neyzlu á nýjum fiski heima
uipp í 90 þúsund tonn á ári.
Aftur á móti sæju Þjóðverj-
ar fram á að markaður fyrir
bátafisk færi batnandi, því
sa f'iskur væri fjölfbreyttari
og betri. Væru Þjóðverjar
því ekki svo mikið að hugsa
um að auka magnið heldur
gæðin með því að fækka tog
urunum og nota meira báta-
fisk. Vildi stjórnin stuðla að
þvi að gera bátana betuir úr
garði eftir kröfum tímans og
byggja nýja í stað hinna
gömlu, en gera ekki náð fyr-
ir mikiLli fjölgun þeirra.
— Við viljum auka fram-
leiðslu bátanna, sem veiða í
hemahöfnum, sagði dr. Mes
eck. En með fækkun togar-
anna, dreguir úr veiðum norð
ur frá og þá við ísiLand. Hvað
togara snertir, treystum við
meira á 3 verksmiðjuatogara
og frystiskip í framtíðinni.
Þau veiða á fjarlægustu mið
um, fara til Gnænlanls, New-
foundiand og til Suður Af-
ríku. Nú síðast hötfum við
sent slik skip að ströndum
Argentínu. Þessar veiðar eru
miðaðar við heimsmarkað og
viðskipti við önnur lönd. Bát
arnir landa svo heima. Notk-
unin hefur lítið minnkað þar,
aðeins breytzt. Togaratfiskur
er að víkja fyrir frosnum
fiski á markaðinum. Notkun
á iðnaðarvarningi er almennt
að vaxa í veröldinni.
— Hvaða áhriif hefuir þetta
á viðskiptin við ísland?
— Minnkandi notkun á tog
arafiski hefur líka áhritf á við
skipti af því tagi við útlönd.
Við getuim ekki ilutt togara-
fisk inn frá öðrum löndum í
jafn ríkum mæli og áðuir. Að
aUnntflutningurinn á ísuðum
fiski í Þýzkalandi hetfur kom
ið frá islenzkum togurum.
ur.
Jón Jónsson, fiskifræðingur,ræðir við tvo erlendu fulltrú-
anna í kaffihléi.
Þetta hlýtur að tákna það, að
þau viðskipti fari smá minnk
andi. Við höfum séð að það
sama er að gerast hjá ykk-
ur, togarafloti ykkar farið
minnkandi undantfariin ár og
heldur .líklega áfram á þess-
ari braut. Samt hatfa landan-
ir íslenzkra togar í Þýzka-
landi jafnvel vaxið eitthvað
nú nýlega. Þar kemuir til
gengisfelling knónunnar.
— En ég áUt, að etf ykkar
togarar ætla að ná góðum ár-
angri með sölu á ístfitski í
Þýzkalandi, þá ættu þeir að
laga sig betur að þeim réð-
um sem samistartfsnetfndin legg
ur varðandi sölur og landan-
ir, til að forðast sem mest
truflanir á markaðinum. Við
eigum í erfiðleikuim með okk
ar eigin atfla og því er það
stjórnmálaileg stefna að reyna
að forðast truflanir á mark-
aðinum.
— Við höfum veitt kvóta
fyrir _innflutning á ferskfiski
frá Islandi m.eð lækkuðum
tolli. I framtíðinni getur að-
eins orðiö fiamihald á þeiim
kvóta, ef við höfum trygg-
ingu fyrir þyi að togarairnir
ykkar fylg. reglum samstarfs
néfndar beggja aðila, sem sét
ur reglur um söluna. Félag
þýzkra togaraeigenda, Legg-
ur þegar að stjórnarvöldum
að losa sig við þessa lágu
tollakvóta. Stjórnin vill frjáls
lyhda stefnu í fisksölumál-
um. En rétt er að hafa í huga
að á næsta ári exu kosningar
í Þýzkalandi. Því er mjög mik
iilvægt að togararnir íslenzku
haidi regluir um Landanir í
Þýzkalandi. Það er öllum í
hag og þannig beztur árang-
Okkur er að sjáltfsögðu
kunnugt um hve mikilvægiur
útflutningur á fiski er fyrir
íslendinga og erfl®leika á því
sviði og höfum skilning á því.
Þegar við mótum stefnu, okk
ar á þessu sviði hugsum við
á Evrópumælikvarða og það
eru önnur lönd sem taka þarf
tilUt til.
Að lokum spurðúm við dr.
Meseck um afstöðu hanis til
lokunar svæðiisins norðaust-
ur af Langanesi fyrir toguirum
en það mál er eitt aðalmál-
ið á f.undum Norðausturfisk-
veiðnetfndarinnar nú. Hann
SIAKSTtíWIÍ
Hvar var
áhuginn þá?
hafði um það fá orð, en sagði
að hann teldi að þar þyrfti
meiri vísindalegrar irannsókn-
ar, áður en ákvörðun yrði tek
in.
Takmörkun togveiða við NA-
land, kæmi harðast niður á
Bretum.
Þessa spurningu lögðum
við einnig fyrir Gtraham,
fiskimálastjóra Breta, er við
náðum snöggvast tali atf hon,-
um í hádegishléi. Hann kvað
þetta vera eitt mikiilvægasta
rnálið á ráðstefnunnd og ætti
eftir að taka það fyrir, svo
hann gæti ekki rœtt það á
þessu stigi, en lokun þessa
svæðiis fyrir togunum væri
mál, sem kæmi einna harðast
niður á Bretum.
— Mr. Gralham sagði að
stóra vanidamálið varðandi
fiskimál í Bretlandi væri, eins
og í mörgum öðrum llöndum,
verðlfall á fiskii, sem veldur
miklum erfiðleiikum í heild
og von á að fré henni heyrð-
ist um það mjög bráðlega.
Því bíða þeir, sem við fisk-
' veiðar fást, nú átekta.
Erfiðleikarnir væru ekki
svo mikilir hjá bátunum, sem
veiða við ströndina. Þeim
hefði gengið miklu betur að
undanförnu. En vanidinn væri
með togaraflotann, sem veið-
ir á fjarlægum miðum. —
Vandamál okkar er að mark-
aðurinn í Bretlandi er mjög
opinn, sagði mr. Gralham. Við
höfum ekki mlkla tolla á
fiski. Og þegar erifiðleikair
steðja að, þá hetfur það til-
hneigingu til að koma niður
á okkar markaði. Fiskiðnað-
urinn hefur beðið um vernd
vegna erfiðleikana. En við
bíðum semsagt, etftir stetfnu
stjórnarinnar varðandi þetta,
eins og ég sagði áður.
Að lokum mitnntist mr.
Graham á togarana, sem fór
ust við íslandsistrendur í vet
ur og aðstoð íslendinga, og
sagði að ailt það mál sýndi
betur en nokkuð annað eðl-
islæga samstöðu fiiskimanna,
hvað sem öldum viðskiptamál
um ldður. Hann kvaðst ekki
fjölyrða um þakklæti Breta,
það væri alkunnugt. Ekki
léki vafi á hinu góða sam-
bandi, er ríkir mMli þessara
tveggja fiskiveiðiþjóða.
Vísir segir í forustugrein í
gær:
„Tíminn taldi ástæðu til þess
í leiðara fyrir helgina að minna
á, að Framsóknarþingmenn
hefðu flutt á síðasta alþingi til-
lögur um iðnaðarmál, en engin
þeirra hefði náð fram að ganga,
— að því er blaðið taldi vegna
sinnuleysis stjórnarflokkanna
um hagsmunamál iðnaðarins.
Segjum nú, að hér hafi ekki
aðeins verið um sýndartillögur
að ræða. En þá vaknar spurning-
in um, hvers vegna þessir ágætu
menn fluttu ekki þessar tillögur
á alþingi, meðan þeir höfðu
stjórnarforustu og gátu tryggt
þeim framgang í þinginu? Það
væri æskilegt, að Tíminn gerði
grein fyrir þessu. %
Ef til vill halda sumir, að þá
hafi verið svo mikil umbrot í
lagasetningu iðnaðinum til hags,
að þessar tillögur hafi ekki
komizt að. Framsóknarmenn
höfðu síðast stjórnarforustu frá
miðju ári 1956 til ársloka 1958, —
á dögum Vinstristjórnarinnar.
Ef menn fletta lagasafninu og
leita að iðnaðarmálalöggjöf
þessa tímabils, kemur hins vegar
í ljós, að „kirkja fyrirfinnst eng-
in“. Það er með öðrum orðum
enga nýja lagasetningu að finna
iðnaðinum til hags á Vinstri-
stjórnartímanum. Hvað voru
iðnaðarkempur Framsóknar þá
að bauka?“.
Týnd tillaga
Og Vísir heldur áfram:
„Úr upptalningu Tímans á til-
löguflutningi Framsóknarþing-
manna nú tapaðist hins vegar
ein tillaga, og er rétt að hjálpa
honum að muna eftir henni. Það
er tillagan, sem Framsóknarþing
menn hafa flutt þing eftir þing
um nauðsyn þess að rannsaka
„samdráttinn“ í iðnaði. Það er
„samdráttur“ iðnaðarins, sem
þeim hefur ár eftir ár verið mest
i mun að leiða í ljós.
Nú liggur hins vegar fyrir, að
ekki var samdráttur í íslenzkum
iðnaði, þegar Framsóknarþing-
mennirnir fluttu þessa tillögu
hvað eftir annað. í rauninni var
stöðug framleiðsluaukning og
hagvöxtur. Samkvæmt nýjustu
upplýsingum var á árunum
1960-1966 um 31% framleiðslu-
aukning í iðnaði. Samtímis er
ljóst, að fjármunamyndun hefur
aldrei verið eins mikil í iðnað-
inum, bæði í vélvæðingu og
byggingum, og síðustu ár. Jafn-
vel árið 1967, þegar illa gekk í
þjóðarbúskaprtum, varð meiri
f jármunamyndun í iðnaði en
nokkru sinni áður. Skýrir þetta
meðal annars hin mikla rekstrar-
fjárskort iðnfyrirtækjanna“.
Mikil fjár-
munamYndun
„Tvö síðustu ár var fjármuna-
myndun í iðnaði um 500 milljónir
króna hvort ár. Sé þetta borið
saman við fyrri ár og reiknað á
sambærilegu verðlagi, — verð-
lagi ársins 1967, sést, að tilsvar-
andi fjármunamyndun var ekki
nema helmingur af þessu í tvö
ár Vinstristjórnarinnar, 1957, og
1958.
I>að er erfitt fyrir Framsókn
að finna það, sem ekki er til, en
hún ætti ekki að þurfa að tapa
úr afrekaskránni samdráttartil-
I, lögunni margfrægu".