Morgunblaðið - 08.05.1968, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLABIÐ, MIÐVÍKtlDAGÚR 8. ÍVÍÁf Íáð8
Fordæmir rithöfunda-
ofsóknir Sovétstj.
Frá aðalfundi Félags íslenzkra rithöfunda
Aðalfundur Félags íslenzkra
rithöfunda var haldinn í Tjarn-
arbúð, mánudaginn 29. apríl. For
maður félagsins, Þóroddur Guð-
mundsson setti fundinn og minnt
ist í upphafi látinna félaga.
Starf félagsins hefur verið blóm-
legt í vetur, m.a. voru haldnar
tvær allvel sóttar kvöldvökur
fvrir félagsmenn og gesti þeirra.
Þessir rithöfundar lásu úr verk-
um sínum á kvöldvökunum: Bragi
Sigurjónsson, Guðmundur Dan-
íelsson, Ingimar Erlendur Sig-
urðsson, Hugrún, Ingólfur Krist-
jánsson og Stefán Júlíusson.
Allmiklar umræður urðu um
listamannalaun urðu á fundin-
um, og voru ræðumenn á eitt
sáttir um að fjárupphæð sú sem
Alþingi veitir væri allt of lág.
Eftirfarandi ályktun stjórnarinn
ar var samþykkt á fundinum:
„í tilefni af síðustu úthlutun
listamannalauna ályktar Félag
íslenzkra rithöfunda eftirfarandi
1. Félagið vekur athygli á því,
að þjóðkunnir og mikilvirkir
rithöfundar, sem lengi hafa
notið listamannalauna, eru
sniðgengnir, eða nú felldir
niður við úthlutunina.
2. Félagið telur að fenginni
reynslu við tvær síðustu út-
hlutanir listamannalauna, að
löggjöfin um hina nýju flokks
skipun leggi Alþingi á herð-
ar skyldur til þess að auka
til mun fjárveitingar til lista-
manna, enda hefur úthlutun-
arfyrirkomulagið leitt til þess
að rúmlega fjórðung færri
listamenn njóti nú launa en
áður, þrátt fyrir fjölgun í öll-
um listgreinum.
3. Þá vill félagið vekja athygli
á því, að þótt úthlutun lista-
mannalauna hafi nú tvívegis
farið fram samkvæmt löggjöf-
inni um listamannalaun, hafa
ekki enn komið til framkv.
starfsstyrkir þeir, sem heitið
var við þá lagasetnngu, en
stuðningur rithöfunda við frum
varpið til þeirra laga var ein-
mitt bundinn því fyrirheiti.
4. Félag íslenzkra rithöfunda tek
ur eindregið undir þá skoð-
un úthlutunarnefndar, „að
heiðurslaunaflokki skifli ekki
greitt fé af fjárhæð þeirri,
sem ætluð er nefndinni til
úthlutunar listamannalauna,
heldur verði ætluð sérstök
fjárveiting í þessu skyni“.Lít
ur félagið svo á, að fjárv.eit-
ing til heiðurslaunaflokks megi
í engu skerða þá fjárveitingu
sem nefndin hefur til úthlut-
unar almennra listamanna-
launa“. ^
Þá mælti Indriði G. Þorsteins-
son fyrir eftirfarandi tillögu, sem
var einróma samþykkt:
„Fundur í Félagi íslenzkra rit
höfunda lýsir yfir stuðningi
sínum vif framkomið frumvarp
til laga um listamannalaun,
þar sem kveðið er á um það,
að söluskattur af íslenzkum
bókum skuli renna til skálda
og rithöfunda."
Einnig var svohljóðandi álykt-
un stjórnarinnar samþykkt:
Borgorstjóri
Edinborgar
í heimsókn
BORGARSTJÓRI Edin.borgar,
Sir. Herbert A. Brechin, og kona
hans koma í heimsókn til-Reykja
víkur 30. maí n.k. í boði borgax-
stjórnarinnar .
Hérna dveljast þau hjónin i
fimm daga og munu kynna sér
Reykjavíkurborg og málefni
hennar.
„Félag íslenzkra rithöfunda
fordæmir harðlega ofsóknir
þær, sem rithöfundar hafa orð
ið fyrir af hálfu stjórnarvalda
i Ráðstjórnarríkjunum að und-
anförnu, sérstaklega með til-
liti til svonefndra Ginsburgs-
réttarhalda gegn ungum rit-
höfúndum, sem mótmælt hafa
dómunum yfir þeim Sinjavskí
og Daníel."
Stjórn Félags' íslenzkra rit-
höfunda var endurkjörin, en
hana skipa eftirtaldir menn: Þór
oddur Guðmundsson, formaður,
Jóhann Hjálmarsson, ritari, Ár-
mann Kr. Einarsson, gjaldkeri,
og meðstjórnendur þeir Stefán
Júlíusson og Jón Björnsson. í
stjórn Rithöfundasambands ís-
lands voru kosnir þeir Ingólfur
Kristjánsson og Stefán Júlíus-
son, og varamaður Jóhann Hjálm
arsson. Helgi Sæmui. dsson var
kosinn í stjórn Rithöfundasjóðs
ríkisútvarpsins.
(Frá Félagi íslenzkra rith.)
Tollum og hömlum aflétt
svo hægt sé að taka fernuvélar í notkun
Frá aðalfundi Mjólkursamsölunnar
Aðalfundur Mjólkursamsöl
unnar var haldinn í fundarsal
hennar að Laugavegi 162 þriðju
daginn 23. apríl. Fundinn sátu
kjörnir fulltrúar af sölusvæðinu
stjórn og framkvæmdastjóri.
Formaðurinn, . Sigurgrímur
Jónsson, setti fundinn, og eftir
að hafa minnst látinna forystu-
manna í sölusamtökunum, flutti
hann skýrslu um störf og fram-
kvæmdir stjórnarinnar á árinu.
Forstjórinn, Stefán Björnsson,
lagði fram ársreikninga Mjólkur
samsölunnar, skýrði þá og flutti
yfirlit yfir rekstur hennar og
framkvæmdir á árinu og yfir
framleiðslu mjálur á öllu sölu-
svæðinu, mjólkuriðnað og sölu.
Innvegið mjólkurmagn til
mjólkurbúanna varð 53.529.884
lítrar. Er það 1.27% minna en ár
ið áður, sem þó hafði lækkað
frá árinu þar áður. Gert er ráð
fyrir að meðalverð til bænda
verði 884,6 aurar á lítra og vant
ar þá um 7,1/4 eyris á að grund
vallarverð hafi náðst.
35.014 þús. lítrar neyzlumjólk
755 — — rjómi
380 — kg smjör
1.067 — — skyr
97 — — mjólkurostur
495 — — undanrennumjöl
331 — — nýmjólkurmjöl
Auk þess undanrenna, mysa,
kasein, dósamjólk, mjólkurís o.fl.
Nægði framleiðslan ekki alltaf
til að fullnægja eftirspurn og
varð að flytja inn á svæðið
mjólk, rjóma og skyr frá mjólk
urbúunum á norður- og austur-
landi.
Af andvirði afurðanna fengu
bændur í sunn hlut rúml. 71%
til verðmiðlunar- og til Stofn-
lánasjóðs fóru um 1.4% og
rekstur mjólkurbúanna og
Mjólkursamsölunnar, flutnings
afurðanna á sölustað, vörurann
sókna o.fl. 27,5% rúmlega.
Mjólk var seld í 128 búðum,
auk kjörbúðavagna, á dreifing-
arsvæði Mjólkursamsölunnar.
Þar af reka aðrir en hún 59
búðir. Starfsmenn Mjólkursam-
sölunnar við árslok voru 444.
Úr stjórn Mjólkursamsölunn-
ar áttu að ganga Ágúst Þor-
valdsson og Einar Ólafsson og
voru báðir endurkjörnir. Aðrir
í stjórn eru: Sigurgrímur Jóns-
son, Ólafur Bjarnason og Sig-
Hafa sungið í Dómkórnum í
hálfan sjötta áratug
HALLUR Þorleifsson varð
i 75 ára á annan í páskum síð-
astliðinn. Þann dag var með-
fylgjandi mynd tekin af hon
um og konú hans ásamt dr.
Páli ísólfssyni, fyrrum dóm-
organista, en þau hjón hafa
sungið í Dómkórnum í ná-
lega hálfan sjötta áratug, öll
árin, sem dr. Páll fór með
stjórn kórsins.
Mbl. ræddi vi‘ð þau hjón,
Hall og konu hans frú Guð-
rúnu Ágústsdóttur fyrir
skömmu. Hallur bauð okkur
til stofu og við bárum upp
erindið.
— Já, það eru brátt 54 ár
síðan við hittumst fyrsta
sinni, þessi unga kona og ég,
segir Hallur og lítur tii konu
sinnar, en þá var ég nýráð-
inn til þess að syngja í Dóm-
kórnum, sem þá var undir
stjóm Sigfúsar Einarssonar.
Guðrún söng þá í kórnum og
þessi kynni sem hófust á að-
fangadag 1914 urðu að hjóna-
bandi nokkru síðar.
— Ég hafði nokkru áður
verfð beðinn um að syngja í
söngfélaginu 17. júní, sem
stofnað var vegna 100 ára af-
mælis Jóns Sigurðssonar, for-
seta. Komst Sigfús, sem
æfði kórinn, þá að því að ég
hafði þokkalegan bassa og
þremur árum síðar bað hann
mig að ganga í Dómkórinn.
Ég féllst á það, en varð á
undan að ganga undir próf.
— Ég man enn kvað ég var
taugaóstyrkur, fyrir þessa
prófraun, enda voru prófdóm
ararnir ekki af verri endan-
um, Pétur Halldórsson, borg-
arstjóri og Árni Thorsteins-
son, tónskáld. Prófið fór fram
á laugardagskvöldi og nóttina
áður svaf ég ekki fyrir kvíða,
en þegar á hólminn kom gekk
allt eins og í sögu og ég fékk
inngöngu í kórinn. Á'ður hafði
ég sungið með Karlakór KF
UM, sem nú eru karlakórinn
Fóstbræður. Gengi Fóst-
bræðra hófst er Jón Halldórs-
son tók við stjórn þeirra.
— Og hvernig hófst söng-
ferill frúarinnar í Dóm-
kórnum?
— Ég var í Kvennaskólan-
um, segir frú Guðrún, en þar
var Sigfús Einarsson söng-
kennari og bað hann mig um
að koma og syngja með kórn-
um. Ég var þá 15 ára og
fannst að vonum mikið til
um þennan trúnað, er mér
var sýndur. Mér hefur og
alltaf fundizt mikið til þess
koma að syngja í kórnum og
margar og ómetanlegar
ánægjustundir hef ég átt
þar.
— Það er víst, segir Hall-
ur, að söngurinn er einhver
bezta og heilnæmasta leik-
fimi, sem unnt er áð iðka,
bæði andleg og líkamleg.
Okkur hefur verið það mikil
ánægja að halda niður í
kirkju á sunnudagsmorgna og
syngja þar fyrir fólk. Ekki
hefur það heldur verið hvað
sízt ánægjulegt Vegna þeirra
manna, sem stjórnað hafa
kórnum, fyrst Sigfúsar og nú
dr. Páls.
— En reyndist frúnni aldrei
erfitf að syngja og annast
heimilisstörf að auki?
— Jú, oft var erfitt að
koma því saman, en á með-
an börnin voru á erfiðasta
aldrinum, var ég ekki fast-
ráðin í kórnum, segir frú
Guðrún.
— Hvert var erffðasta tíma
bilið í söngferli ykkar í Dóm-
kórnum?
— Tvímælalaust veturinn
1918, segja þau bæði hjónin.
Þá gekk spænska veikin og
voru jarðarfarir þá frá
morgni til kvölds og gafst
manni varla tími til að fara
heim og borða. Jarðarfarirn-
ar voru þá ekki eina starfið
heldur voru ætíð húskveðjur
áður og þangað þurftum við
einnig að fara til þess að
syngja.
— Nú og mesti tónlistar-
viðburðurinn þessi ár?
— Þáð var mjög svo
skemmtilegt tímabil, er Páll
kom heim á sumrin og hélt
tónleika. Var oft og tíðum
dásamlegit á hann að hlýða,
en mestur tónlistaviðburður
Á fundinum voru gerðar
nokkrar breytingar á lögum
Mjólkursamsölunnar.
Fundurinn samþykkti sam-
hljóða eftirfarandi tillögur: Að-
alfundur Mjólkursamsölunnar
haldinn í Reykjavík 23. apríl
1968 vítir harðlega þá afstöðu
neytendafulltrúa í sexmanna
nefnd að neita um eðlilegan og
rökstuddan dreifingarkostnað á
mjólk og mjólkurvörum. Veldur
þetta því að nú vantar mikið á,
að verðlagsgrundvallarverð ná-
ist. Krefst fundurinn þess, að
þetta verði leiðrétt við þá verð-
lagningu, sem nú er til meðferð-
ar í sexmannanefnd. Ennfremur
vítir fundurinn þá óskiljanlegu
afstöðu fulltrúa neytenda að
taka ekki til greina við verð-
lagningu á fernum sannanlega
kostnaðarliði og skorar á það að
breyta um afstöðu í þessu máli.
Aðalfundur Mjólkursamsöl-
unnar haldinn í Reykjavík 23.
apríl 1968 skorar á fjármála- og
viðskiptamálaráðuneytin að
lækka tolla og aflétta hömlum,
sem þau hafa sett og valda því
að ekki mun verða unnt að taka
í notkun nógu afkastamiklar vél
ar til þess að fullnægja eftir-
spurn eftir hinum nýju mjólkur
umbúðum sen nefndar eru fern-
ur. (Frá Mjólkursamsölunni í
Reykjavík)
' er tvímælalaust sá, er Páll
ísólfsson lét flytja Oratoríu
Haydn’s eða Sköpunina eins
og hún heitir á íslenzku,
hinn 18. desember 1939. Tón-
leikar þessir voru þá haldnir
i bifreiðaskála Steindórs
skammt frá Selsvörinni og
sóttu þá á þriðja þúsund
manns. Segja má að þetta sé
fyrsti stórkonsert sem hald-
inn sé á íslandi sé miðað vfð
fjölda áheyrenda. Flutningur-
inn var að okkar dómi stór-
kostlegur, en þetta var í
fyrsta sinn sem Öratorian
var flutt hér.
— Konan mín söng eiít
aðalhlutverkið í verkinu,
Evu. Ég söng í Kátum félög-
um, sem aðstöðuðu ásamt kór
Tónlistarfélagsins og Hljóm-
sveit Reykjavíkur. Hljóm-
burður í þessum skála var
stórkostlegur og man ég að
milli atriða. hírðumst við í
bílum að tjaldabaki.
Að lokum sögðu þau hjón
og á þeim mátti heyra að
sannfæring fylgdi orðunum,
að ekkert væri betra í þessu
lífi, ekkert betri andleg sem
líkamleg næring en söngur-
inn. Satt er það að þau hjón
hafa lifað lífinu við söng og
þeir sem hitt hafa þau hljóta
a'ð sannfærast að þau hafi lög
að mæla.
Mynd þessi var tekin framan við Dómkirkjuorgelið af Halli Þorleifssyni og konu hans,
Guðrúnu Ágústsdóttur, á annan í páskum, ásamt dr. Páli Isólfssyni.