Morgunblaðið - 22.02.1969, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. FEBRÚAR 1®99.
17
ný og gömul verk 1 eigu safnsins
málverk, sem keypt voru þá,
eru nú í láni á sýningu í
Osló. Meðal þess, sem keypt
var til Listasafnsins á sl. ári
er „Bátur á heimleið" eftir
Gunnlaug Scheving og er það
ein stærsta myndin, sem safn
i'ð á nú; tveir sinnum þrír
metrar. Þessi mynd er á sýn-
ingunni í Listasafninu nú. Á
sl. ári keypti safnið 23 verk
stratx haldin sýning á þeim.
Listasafn íslands á grafíkverk
eftir þrjá íslenzka listamenn:
Jón Engiiberts, Braga Ásgeirs-
son og Einar Hákonarson.
Þá sýnir Listasafn Islands
nni flest olíumálverk, sem
keypt voru á sl. ári, en nokkur
' ':
irt'ámiii h
LISTASAFN Islands heldur
nú sýningu á um 200 lista-
verkum, gömlum og nýjum í
eigu safnsins. Dr. Selma Jóns-
dóttir, forstöðukona safnsins,
skýrffi fréttamönnum í gær
frá því, sem þarna er tii sýnis.
Sýningin verffur opin á sunnu
dögum, þriffjudqgum, fimmtu-
dögum og lau/ardögum milli
klukkan 13.30 og 16.
Fyrst ber að telja úrval
grafíkmynda í eigu Listasafns
ins. Fyrstu grafíkmyndir sín-
ar eignaðist Listasafnið 1947,
en þá gaf Chr. Gierlöff safn-
inu 14 myndir eftir Edward
Munch. Norskur útgerðarmað
ur gaf safninu 1951 50 norskar
grafíkmyndir, þar af 3 eftir
Munch, og á Listasafn Islands
því 17 verk eftir Munch.
Louis Foch, danskur maður,
gaf safninu 1953 34 dönsk
grafíkverk og einnig hefur
Frakkinn, Raymond Olivier
gefið Listasafni Islands grafík
verk.
Þá hefur safnið keypt
nokkur grafíkverk; á sl. ári
keypti það 40 graíkverk í
París og koma þau til safns-
ins innan skamms. Verður þá
Nokkrar grafík-myndir eftir Asger Jorn. Jorn gaf Félagi ís-
lenzkra myndlistarmanna þessar myndir og keypti Lista-
safnið þær af félaginu.
Dr. Selma Jónsdóttir viff mynd Gunnlaugs Scheving: „Bátur
á heimleiff."
eftir íslenzka listamenn.
Þá sýnir Listasafnið nú í
þriðja salnum olíumálverk
eftir ýmsa fræga listamenn;
íslenzka og erlenda og í fjórða
salwum hanga uppi verk eftir
íslenzka listamenn eingöngu.
Á þessari miklu og fjöl-
breyttu sýningu eru um 200
verk, að sögn dr. Selmu en
alls á safnið á 15. hundrað
listaverk.
Dr. Selma sagði, að aðsókn
að Listasafninu væri með
ágætum nú og kæmu iðulega
um og yfir 500 gestir um
helgar.
Á sl. ári fékk Listasafnið
850 þúsund krónur til lista-
verkakaupa.
Blaðamaður Morgunblaðs-
ins spurði dr. Selmu, hvort
hún vissi, hversu mikil verð-
mætaeign listaverk safnsins
eru og sagði hún, að það hefði
ekki verið reiknað en vissu-
lega væri gaman að kanna
það mál.
-)< OBSERVER * OBSERVER -K OBSERVER -j<
Ásfandið í Rússlandi:
Shelepin inn úr kuldanum;
Brezhnev úgnað
EFTIR EDWARD CRANKSHAW
SKOÐANAAGREININGUR
INN í Kreml, sem farið hef-
ur sívaxandi eftir innrásina
í Tékkóslóvakíu á sl. sumri,
hefur nú náð suðumarki.
Jafnvel þótt Brezhnev takist
að hanga í flokksritarastöð-
unni, hefur sá hluti komm-
únistaflokksins, sem hann er
fulltrúi fyrir, beðið veruleg-
an hnekki.
Þetta kemur bezt og skýrast
í ljós í hinum skyndilega og
þögula afturhvarfi frá Brezh-
nev-kenningunni svonefndu,
sem felst í því að það sé bæði
réttur og skylda kommúnista
að koma til aðstoðar hverju
því kommúnistaríki, sem ógnað
sé af gagnbyltingaröflum (þ.e.
öflum, sem Mostovu falla ekki
í geð). Þessi kenning semskaut
skelfingu í brjóst Rúmena og
Júgóslavar voru áhyggjufullir
vegna, og var post facto rétt-
læting á innrásinni í Tékkó-
slóvakíu, stakk algjörlega í
stúf við Krúsjeff-kenninguna,
sem byggðist á því að allir
kommúnistafloktoar væru jafn
réttháir og að hin ýmsu lönd
kynnu að velja sér miamun-
andi leiðir til sósíalismans.
Brezhnev-kenningin hefur
verið harðiega fordæmd af Ce
aucescu, leiðtoga rúmenskra
kommúnista, og Tító, marskál’ki
að afloknum fundi þeirra ný-
verið, og ennfremur hefur ít-
alski kommúnistaflokkurinn
gagnrýnt hana harðlega á
flotoksþingi sínu í Bologna.
Sú staðreynd, að Rúmenar
töldu sig geta sagt hug sinn
afdráttarlaust, er í sjálfu sér
merki þess, að þeir hafi vitað
að veðrabrigði væru í aðsigi.
Og reyndar kom á daginn, að
frá Moskvu bárust engin opin-
ber andmæli. Síðan gerðist það
í lok flokksþings ítalskra
kommúnista, að Ponomarev, gam
alreyndur sovézkur hugmynda
fræðingur, sem ofarlega er tal-
inn í valdatröppum Kreml, með
limur miðstjórnar sovézka komm
únistaflokksins, og jafnframt
álitinn hófsamur í skoðunum,
lýsti því eindregið og staðfast-
lega yfir, án þess að nefna
Brezhnev-kenninguna á nafn,
að Sovétríkin myndu halda í
heiðri allar flokksþingssam-
þykktir síðan frá Krúsjeff-tíma
bilinu. Óhugsandi er, að Pono-
marev hefði getað mælt svo án
samþykkis meirihluta miðstjórn
arinnar í Moskvu.
Það var ekki fyrr en á
föstudag í sl. viku i að önnur
rödd lét til sín heyra. Þann
dag birti málgagn sovézka hers
ins, blaðið „Rauða stjarnan"
grein eftir hershöfðingja einn
í Rauða hernum, sem líta má á
sem vörn fyrir Brezhnev-kenn
inguna, en var einvörðungu
studd 'hernaðarlegum rökum
(þ.e. að Sovétblokkin verði að
standa saman, og meðlimaríkin
verði að láta sér lynda minni-
háttar takmarkanir varðandi
fullveldi sitt I þágu varnanna)
En það er enn ekki vitað hvort
Leonind Brezhnev
— á í vök aff verjast
grein þessi var birt með það
fyrir augum að bjarga „andlit-
inu“ éða hvort hún var fyrsta
skotið í gagnáhlaupi á and-
stæðinga Brezhnev-kenningar-
innar.
Það er í ljósi þessa grugg-
Alexander Shelepin
— nýtt áhlaup á Brezhnev?
uga ástands, sem líta verður á
nýlega hafa birzt um ábyrgð
og skyldur leiðtoga í ýmsum
blöðum og tímaritum sovézkum,
svo sem „Trud“ og „Komsom-
olstoaya Pravda". Segja má, að
leyfilegt sé að álytota, að höf-
undar þessara greina hafi allir
verið gripnir áhyggjum vegna
mistaka flokksritara í flokks-
deildum borga og sveitarfélaga,
og reyndár myndu þeir sjálfir
segja þetta ástæðuna, væru þeir
um það spurðir. En ég á erfitt
með að trúa því, að á sama
tíma og allir vita að ágrein-
ingur er í æðstu herbúðum,
væri slíkt tvíræði í málflutn-
ingi leyft, þótt í öllu sakleysi
væri.
Þegar flokksleiðtogar eru
sakaðir um að hafa eininguna
að spotti, láta Miðstjórnina sig
engu skipta, slíta sig úr sam-
bandi við fólkið, sýna skort á
siðgæði o.s.frv., getur aðeins
verið um að ræða dulbúna árás
á æðstu yfirstjórn allra þess-
ara mála.
Þar sem eitt blaðanna, sem
um ræðir er „Trud“, málgagn
verkalýðsfélaganna og lýturyf
irráðum Alexanders Shelepins,
sem nýlega hefur verið að
koma fram úr skugganum í dags
ljósið, er manni skylt að leggja
saman tvo og tvo.
Mjög áþekkir hlutir áttu sér
stað, en að vísu á meira áber-
andi hátt, á þeim tíma er Krús-
jeff átti í höggi við Malen-
kov. Svo dæmi séu nefnd, gerð
ist það í apríl 1955, eftir að
Malenkov hafði misst forsætis
ráðherrastöðuna, en hafði enn
mikil völd í flokknum engu að
síður, að bæði „Pravda“ og
blaðið „Kommunist" birtu grein
ar, þar sem Krúsjeff, sem þó
var ekki nafngreindur, var al-
varlega minntur á að sem aðal-
ritari flokksins væri hann þjónn
hinna sameiginlegu hagsmuna.
Shelepin, sem upphaflega var
skjólstæðingur Krúsjeffs, en
sem yfirmaður leyniþjónustunn
ar gegndi síðar mikilvægu hlut
verki í að steypa hinum gamla
meistara sínum af stalli, hefur
áður staðið uppi í hárinu á
Brezhnev. Hann var einn hinna
áhrifamestu ungu manna í
og tókst það á tiltölulega skömm
Moskvu eftir fall Krjúsjeffs.
um tíma að hlaða að sér furðu
mörgum lykilstöðum innah
valdakerfis flokksins, og vann
leynt og ljóst að því að koma
Brezhnev frá. En síðla vors
1965 tapaði hann í þeirri bar-
Framhald á bls. 25
-jC OBSERVER -K OBSERVER ý< OBSERVER -jc