Morgunblaðið - 14.03.1969, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. MARZ 1969
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. MARZ 1969
17
"Últgiefiandi H.f. Áwafcur, Eeyfejawife.
Hnamlcvæm.daati óri Harai'dur Sveinsaon.
•RiiBtjórar SigurSur Bjamason ifiná VigW.
Mattihías Jofhannesslen.
Eyjiólfiur Konráð Jónsaon.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fréttastjóri Bjöm Jótiannsson),
Auglýsinga'stjóri Árni Garðar KristinHSon.
Eifetjórn ag afgrei&la Aðaistræti 6. Sitná 10-10.9.
Auglýsingar Aðalstrœti 6. Sími 22-4-S9.
Ásfcriftargjald fcr. 160.00 á mánuði innanlands.
í lausasöliu kr. 19.00 eintakið.
VERZL UNARMÁLA -
RÁÐSTEFNA
Cíðustu þrjá daga hefur
Verzlunarmálaráðstefna
Sjálfstæðismanna staðið yfir,
en hún er haldin á vegum
Fulltrúaráðs Sjálfstæðisfélag-
anna í Reykjavík. Sérstaka
athygli hefur vakið, hve vel
'þessi ráðstefna er sótt, en
þátttakendur eru á annað
hundrað, atvinnurekendur og
launþegar í verzlunarstétt,
heildsalar og smásalar, svo og
áhugamenn um verzlunar-
mál. Er enginn vafi á því,
að ráðstefna þessi hefur orð-
ið til þess að skýra mjög í
hugum manna, þau vanda-
mál, sem verzlunin á við að
etja.
Umræður á Verzlunar-
málaráðstefnunni hafa glögg
lega leitt í ljós, að verðlags-
ákvæðin eru verzluninni
(þung í skauti um þessar
mundir. Á sl. tveimur árum
hefur verið gengið mjög
nærri hag verzlunarinnar,
bæði með lækkaðri álagningu
og einnig vegna þess, að
verzlunin hefur ekki fengið
að hækka verð á vörubirgð-
um sínum til samræmis við
hækkað innkaupsverð þeirra
í kjölfar gengisbreytingarinn
ar og þess vegna hefur fjár-
magn verzlunarinnar rýrnað
til muna.
Afleiðingarnar af hinum
ströngu verðlagshöftum
verða óhjákvæmilega þær,
að verzlunin verður að
lækka seglin, draga úr þjón-
ustu við neytendur, og fækka
starfsfólki, sem aftur skapar
hættu á atvinnuleysi í verzl-
imarstéttinni. Auðvitað verð-
ur verzlunin að taka á sig
þyrðar, eins og aðrir aðilar í
þjóðfélaginu þegar illa geng-
ur, en því eru hins vegar tak-
mörk sétt hvað langt má
ganga í því að þrengja hag
atvinnuf yrirtækj anna.
Skilningur fer nú vaxandi
á því meðal almennings að
atvinnufyrirtækin í landinu
verða að hagnast með eðli-
legum hætti til þess að at-
vinnulífið blómgist. Þess
vegna er þess að vænta, að
þær breytingar verði gerðar
á verðlagsmálum verzlunar-
innar, að hún fái á ný svig-
rúm til þess að starfa með
eðlilegum hætti. Það mun
sannast að slíkt verður laun-
þegum í verzlunarstétt og
neytendum almennt til hags.
ERLENDAR
SKULDIR
lll'agnús Jónsson, fjármála-
ráðherra, skýrði frá því í
fyrirspurnatíma á Alþingi í
fyrradag, að miðað við nú-
verandi gengi nema skuldir
þjóðarinnar við önnur lönd
12.372 milljónum króna, sem
skiptast þannig að 11.270
milljónir króna eru föst lán
til lengri tíma, en 1.102 millj.
króna eru stutt vörukaupa-
lán. Afborganir og vaxta-
greiðslur af erlendum lánum
munnu nema 2.260 milljónum
króna á árinu 1969.
Fjármálaráðherra benti í
ræðu sinni á, að frá árinu
1963 hefur skuldaaukningin
erlendis numið 3.220 milljón-
um króna, en frá sama tíma
hafa verið tekin lán til Lands
virkjunar, flugvélakaupa og
fiskiskipakaupa að upphæð
rúmlega 4.000 milljónir kr.
Hafa þvi lántökur til þess-
ara framkvæmda, sem allar
skapa eða koma til með að
skapa verulegar gjaldeyris-
tekjur, verið um 800 milljón-
um króna meiri en nemur
skuldaaukningunni.
Því hefur verið haldið fram
af stjórnarandstæðingum að
greiðslubyrðin væri alltof
mikil. í því sambandi er
tvennt að athuga. í fyrsta
lagi hefur hin háa prósentu-
tala nú, fyrst og fremst skap-
azt af því, að þjóðartekjurn-
ar hafa minnkað mjög veru-
lega vegna verðfalls, sölu-
erfiðleika og aflabrests. Ef
framleiðsla og útflutningur
þjóðarinnar hefðu verið með
eðlilegum hætti tvö undan-
farin ár, hefði aðeins þurft
að verja 7—8% af gjaldeyr-
istekjunum til þessara
greiðslna í stað 15% nú. 1
öðru lagi er á það að líta, að
4000 milljónir af hinum er-
lendu skuldum þjóðarinnar
eru vegna lána, sem tekin
hafa verið til Búrfellsvirkj-
unar, flugvélakaupa og til
kaupa á fiskiskipum. í öllum
þessum þremur tilvikum er
um að ræða fjárfestingu, sem
nú þegar gefur af sér veru-
legar gjaldeyristekjur, eða
mun gera það innan skamms
tíma. Skuldabyrðin, sem
vinstri stjórnin skildi eftir
sig, og nam 11% af gjaldeyr-
istekjum þjóðarinnar á árinu
1959 var hins vegar aðallega
yfirdráttar og lausaskuldir
ýmis konar, og þess vegna
var greiðslubyrði vegna
þeirra skulda mun þungbær-
ari en nú.
Frá
Tunglinu
líkist
Jöröin
vin
Er hún það

i raunmnn
— Jörðin sýnist vera sem dásamleg
vin í eyðimörk, sögðu bandarísku geim
faramir, þegar þeir héldu jólin hátíðleg
við Tunglið.
Og vel má vera að í samanburði
við Tunglið sé Jörðin ólíkt þekkilegri
hnöttur en ekki er víst, að allir Jarðar-
búar, sem nú eru um 3,2 milljarðar
talsins, vilji skrifa undir sitt „himnarikl
á Jörð".
Ef litið er í töfluna hér til hægri, kem
ur I Ijós, að sá, sem örlögin láta fæðast
í Afríkuríkinu Gabon, getur ekki vænzt
lengri lífdaga en 25 ára. Hann á ekki
möguleika á meira en 23.377 króna árs-
tekjum og möguleikar hans til lestrar-
náms eru ekki nema um tólf af hundr-
aði. — En örlögin eru öðrum hliðhollari.
t.d. þeim, sem fæðast i gjöfulu landi
sem islandi. Meðalævi islendings er 70
ár og hann hefur getað gengið út frá
þvi sem gefnu. að árstekjur hans nemi
rúmum 180.000 króríum. Meðaltekjur á
islandi voru 1968 184.000, sem er með
því mesta, sem „vinin" hefur upp á að
bjóða. Þegar talað er um meðalárs-
tekjur islendings, er átt við meðal-
brúttótekjur framteljenda.
Þriðjungur Jarðarbúa býr við styrj-
aldarástand. Vietnam-striðið hefur áhrif
á lif 329 milljóna manna og hanmleik-
urinn í Biafra setur merki sitt á Irf 55
milljóna. Fjörutíu milljónir i Miðaustur-
löndum eiga stöðugt styrjöld yfir höfði
sér og i Jemen, Rhodesíu og portú-
gölsku nýlendunum í Afríku eru átök
daglegt brauð milljónanna.
f tölfræðilegu tilliti er meðalaldur
mannkynsins 33 ár; tekjuvon hvers ein-
staklings 45.000 krónur á ári. — f
töflunni sést, hvernig þetta skiptist
milli heimshluta.
A hve mörgum sföð-
um er ritfrelsi?
Hve mörgum stöðum
einræði?
Hve margir eru ólæs-
ir eða óskrifandi?
Svör við þessu er að
finna hér á síðunni
i yfirliti yfir
Jörðina 1969
rasL'fl Fólks- fjöldi Stjórnar- far Rit- frelsi Meðal árs- tekjur Ölæsi í% Styrjöld eða friður Meðall líf- I aldur I
AFGHANISTAN* 13.800.000 Sterk konungsstjórn, engir fl. Nei 4.610 90% Friður Óþekkt
ALBANfA* 1.625.000 Kommúnistastjórn Nei 23.798 28,5% Friður 63
ALGIER* 10.453.600 Forseti, styrktur af hernum Nei 17.059 817, Friður 35
ARABlSKA samb.lýðv.* 30.000.000 Sterkur forseti, flokkseinræði Nei 14.110 80,5% í styrjöld við ísrael 51
ARGENTÍNA* 22.520.000 Herforingjastjórn Nei 62.444 13,6% Friður 63
ASTRALlA* 11.750.000 Lýðræði Já 155.318 Undir 1% Her í Vietnam 67
AUSTURRlKI* 7.073.000 Lýðræði Já 91.330 Undir 1% Friður 66
A-ÞÝZKALAND 17.000.000 Kommúnistastjóm Nei 137.814 Undir 1% Friður 68
BAHREIN 182.000 Furstadæmi, engir stjórm.fl. Nei 26.536 74,7% Friður Óþekkt
BANDARÍKIN* 196.842.000 Lýðræði Já 278.413 2,2% Vietnamstríð 66
BARBADOS* 250.000 Lýðræði Já 33.275 1,1% Friður 62
BELGlA* 9.556.380 Lýðræði Já 132.678 3,3% Friður 67
BOLIVÍA* 4.334.121 Forseti, styrktur af hemum Já 14.531 67,9% Skæruhernaður 49
BOTSWANA* 543.000 Lýðræði Já Óþekktar 78% Friður Óþekkt
BRASILlA* 87.209.000 Herforingjastjórn Nei 22.324 39,3% Friður 39
BULGARlA* 8.285.000 Kommúnistastjórn Nei 84.872 Undir 1% Friður 67
BURMA* 25.800.000 Herforingjastjórn Nei 5.663 42,3% Borgarastríð 40
BURUNDI* 3.000.000 Herforingjastjórn Nei 6.353 Óþekkt Friður 35
CAMBODlA* 6 260.000 Flokkseinræði Nei 9898 69,2% Friður 44
CAMEROON* 5.200.000 Lýðræði Já 10 436 Óþekkt Friður 34
CEYLON* 11.504.000 Lýðræði Já 11.642 22% Friður 61
CHAD* 3.400.000 Flokkseinræði Nei 5897 50% Friður Óþekkt
CHILE* 8.750.000 Lýðræði Já 41.909 16,4% Friður 49
COLOMBIA* 19.300.000 Lýðræði, komm.fl. bannaður Já 25.143 37,7% Skæruhernaður 44
COSTA RICA* 800.000 Lýðræði Já 31.953 15,7% Friður 61
DAHOMEY* 2.370.000 Forseti, styrktur af hernum Nei 5.780 Óþekkt Friður 37
DANMÖRK* 4 800 000 Lýðræði Já 157.061 Undir 1 % Friður 70
DOMINÍKANSKA LÝDV.* 3.500.000 Traustur forseti Nei 19.422 46,1 % Friður 56
EFRI-VOLTA* 5.000.000 Herforingjastjóm Nei 3.791 82% Friður 35
EQUADOR* 5.500.000 Veikt lýðræði Já 16 579 32,7% Friður Óþekkt
EL SALVADOR* 3.000.000 Lýðræði Já 21.177 51% Friður 56
ENGLAND* 51.000.000 Lýðræði Já 133.942 Undir 1% Friður 67
ETIOPIA* 22.500.000 Sterkt keisaravald Nei 3.873 Óþekkt L^hdamæraófriður Óþekkt
FlLABEINSSTRÖNDIN* 3.840 000 Flokkseinræði Nei 18.966 Óþekkt Friður 35
FILIPPSEYJAR* 27.000.000 Veikt lýðræði Já 20.428 28,1 % Her i Vietnam 48
FINNLAND* 4.500.000 Lýðræði Já 130.209 Undir 1 % Friður 64
FRAKKLAND* 46.500.000 Lýðræði Já 136.165 3.6% Friður 67
GABON* 470.000 Traustur forseti, einn flokkur Nei 23.377 87,6% Friður 25
GAMBIA* 315.486 Lýðræðí Já 6.154 Óþekkt Friður 43
GHANA* 7.945.000 Herforingjastjórn Já 25.143 20% Friður 38
GRIKKLAND* 8.500 000 Herforingjastjóm Nei 54.815 19,6% Friður 67
GUATAMALA* 4.575.000 Traustur forseti Nei 23.377 7G,6% Friður 48
GUINEA* 3.500.000 Flokkseinræði Nei 8.178 Óþekkt Friður 26
GUYANA* 675.000 Veikt lýðræði Já 24.079 24,1 % Friður 59
HAITI* 4.500.000 Einræði Nei 7.043 89.5% Friður 32
HOLLAND* 12.500.000 Lýðræði Já 120.253 Undir 1 % Friður 71
HONDURAS* 2.300.000 Forseti, styrktur af hemum Nei 17.538 64,8% Friður 44
INDLAND* 500.000.000 Lýðræði Já 6.962 72,2% Svæðisb. óeirðir 41
INDONESIA* 112.300.000 Herf.stj., komm.fl. bannaður Nei 7.582 57,1 % Friður Óþekkt
IRAK* 8.200.000 Forseti, styrktur af hemum Nei 19.867 85,5% í styrjöld við ísrael Óþekkt
IRAN* 25.700.000 Sterkur konungur, k.fl. bann. Nei 18.685 87,2% Friður 42
ÍRLAND* 2.800.000 Lýðræði Já 71.159 Undir 1% Friður 68
ISLAND* 201.975 Lýðræði Já 184.000 Undir 1% Friður 70
ISRAEL* 2.600.000 Lýðræði Já 101.977 15,8% 1 styrjöld við Araba 70
ÍTALlA* 53.600.000 Lýðræði Já 83.374 8,4% Friður 67
JAMAICA* 1.859.000 Lýðræði Já 37.697 18,1% Friður 62
JAPAN* 100.100.000 Lýðræði Já 69.826 2,2% Friður 68
JÓRDANlA* 2.100.000 Sterkt konungsvald Nei 16.965 67,6% 1 styrjöld við Israel 52
JUGÓSLAVlA* 18.594.000 Kommúnistastjórn Nei 57.400 23,5% Friður 62
KANADA* 20.630.000 Lýðræði Já 174 798 Undir 1% Friður 68
KENYA* 8 600 000 Sterkur forseti Já 8.483 Óþekkt Friður 40
KlNA 760.000.000 Kommúnistastjórn Nei Óþekktar 46.1 % Friður Öþekkt
KONGO* Brazzaville 870.000 Herforingjastjóm Nei 13.595 84,6% Friður 37
KUBA* 7.900.000 Kommúnistastjóm Nei Óþekktar Undir 1% Friður Óþekkt
KÝPUR* 614.000 Sterkt forsetavald Já 56.651 24,1 % Friður 63
KINSHASA* 13.600.000 Flokkseinræði Nei 9 173 84,6% Friður 37
Fólks- fjöldi Stjómar- far Rit- frelsi Meðal árs- tekjur Ölæsi í% Styrjöld eða friður Meðall iif-1 aldur |
KUWAIT* 468.000 Furstadæmi, engir stjórnm.fl. Nei 287.586, olíut. 53,2% Friður 68
LAOS* 2.300.000 Ríkisstjórn i skjóli hers Nei 8.330 Óþekkt Skæruhernaður Óþekkt
LlBANON* 1.750.000 Veikt lýðræði Já 29.835 20% Friður 65
LlBERlA* 1.000.000 Sterkur forseti Nei 12.882 91,1% Friður 60
LIBYA* 1.500.000 Sterkur konungur, engir stj.fl. Nei 60.021 87,1 % Friður Óþekkt
LUXEMBOURG* 334.790 Lýðræði Já 140.728 Undir 1% Friður 61
MADAGASCAR* 6.300.000 Veikt lýðræði Já 8.377 66,5% Friður 37
MALAWI* 4.000.000 Flokkseinræði Nei 4.118 93,5% Friður Óþekkt
MALAYSlA* 9.855.000 Veikt lýðræði Já 21.984 77,7% Friður 55
MALÍ* 4.700.000 Herforingjastjórn Nei 5.651 Óþekkt Friður 27
MALTA* 319.000 Lýðræði Já 41.488 42,4% Friður 67
MÁRITANÍA* 1.100.000 Flokkseinræði Nei 9.348 Óþekkt Friður 40
MAROKKÓ* 13.300.000 Sterkur konungur Nei 15.315 86,2% Friður 47
MAURITIUS* 700.000 Veikt lýðræði Já 18.194 38.4% Friður 58
MEXIKO* 45.671.000 Veikt lýðræði Já 39.382 34,6% Friður 55
MIÐ-AFRlKU-LÝÐV.* 1.466.000 Herforingjastjórn Nei 10.694 Óþekkt Friður 33
MONGÓLÍA* 1.100.000 Kommúnistastjórn Nei ðþekktar 4,6% Friður Óþekkt
NEPAL* 9.500.000 Sterkur konungur Nei 7.582 94,9% Friður 44
NICARAGUA* 1.700.000 Dulið einveldi Nei 27.437 50,4% Friður Óþekkt
NÍGER* 3.300.000 Flokkseinræði Nei 6.868 99,1 % Friður 37
NÍGERlA* 55.653.000 Herforingjastjórn Nei 6.575 40% (áætl.) Styrj. gegn Biafra Óþekkt
NORÐUR-KÓREA 12.500.000 Kommúnistastjórn Nei Óþekktar Óþekkt Landamærastyrjöld 47
NORÐUR-VÍETNAM 17.800.000 Kommúnistastjóm Nei Óþekktar 35,5% Vietnamstríð Óþekkt
NOREGUR* 3.700.000 Lýðræði Já 137.171 Undir 1% Friður 71
NÝJA SJALAND* 2.600.000 Lýðræði Já 155.633 Undir 1% Her í Vietnam 68
PAKISTAN* 93.720.000 Sterkur forseti Nei 8.330 81,2% Friður 53
PANAMA* 1.300.000 Herforíngjastjórn Nei 40.037 3C,1 % Friður 57
PARAGUAY* 1.800.000 Sterkur forseti Nei 16.637 25,7% Friður Óþekkt
PERU* 11.700.000 Herforingjastjórn Nei 19.586 39,4% Friður 51
PÓLLAND* 31.800.000 Kommúnistastjóm Nei 93.928 4,7% Friður 64
PORTUGAL* 9.234.000 Einræði Nei 33.333 38,1 % Nýlendustj. í Afríku i 60
RHODESlA 4.500 000 Minnihlutastj. hvítra manna Já 17.363 Óþekkt Skæruhernaður Hvitra: 66 Afrík.: 56
RUANDA* 3.300 000 Sterkur forseti Nei 6.318 Óþekkt Friður Óþekkt
RUMENlA* 19.100.000 Kommúnistastjóm Nei 66.187 11,4% Friður 65
SAUDI ARABIA* 6.000.000 Sterkt konungsvald Nei 13.174 79% Friður Óþekkt
SENEGAL* 3.500.000 Sterkur forseti Nei 16.006 94,4% Friður 37
SIERRA LEONE 2.183.000 Herforingjastjórn Nei 11.162 60% Friður Óþekkt
SINGAPORE* 2.000.000 Lýðræði Já 46.660 33,9% Friður Óþekkt
SOMALlA* 2.500.000 Lýðræði Já 5.441 93% Friður Öþekkt
SOVÉTRlKIN* 234.700.000 Kommúnistastjórn Nei 127.109 1,5% Friður 66
SPANN* 32.000.000 Einræði Nei 52.439 17.6% Friður 67
SUDAN* 13.000.000 Veikt lýðræði Nei 7.699 88% Borgarastríð Óþekkt
SVISS 5.500.000 Lýðræði Já 181.537 Undir 1% Friður 68
SUÐUR-AFRlKA* 18.200.000 Minnihlutastj. hvítra manna Nei 43.173 68,5% Friður Hvitra: 64 Afrík.: 44
SUÐUR-KÓREA 29.200.000 Sterkur forseti Já 10.319 29,4% Landamærastyrjöld 51
SUÐUR-ViETNAM 15.100.000 Sterkur forseti st. af hemum Nei 10.308 Óþekkt Vietnamstríð 35 (áætl.'
SVlÞJÓÐ* 7.760.000 Lýðræði Já 210.483 Undir 1 % Friður 71
SWAZILAND* 389.000 Sterkt konungsvald Já Óþekktar 77,2% Friður 48
SÝRLAND* 4.600.000 Flokkseinræði með herstyrk Nei 14.333 70,5% I styrjöld við ísrael Óþekkt
TAIWAN* (Formosa) 12.993.000 Einræði Nei 17.538 20% Friður 64
TANZANÍA* 12.231.000 Flokkseinræði Nei 5.686 Óþekkt Friður 35
TÉKKÓSLÓVAKÍA* 14.200.000 Hemumið af Sovétríkjunum Nei 113.455 Undir 1% Friður 67
THAILAND* 32.000.000 Herforingjastjórn Nei 10.472 32,3% Vietnamstríð 53
TOGO* 1.650.000 Herforingjastjórn Nei 7.582 Óþekkt Friður 31
TRINIDAD og TOBACO * 974.000 Lýðræði Já 47.713 26,2% Friður 62
TUNIS* 4.457.000 Sterkur forseti Nei 16.006 84,3% Friður 53
TYRKLAND* 31.391.000 Veikt lýðræði Nei 24.266 61,9% Friður 52
UGANDA* 7.700.000 Sterkur forseti Nei 7.160 74,9% Friður 50
UNGVERJALAND* 10.100.000 Kommúnistastjóm Nei 102.726 3,2% Friður 67
URUGUAY* 2.750.000 Sterkur forseti Nei 47.385 9,77, Friður Óþekkt
VENEZUELA* 9.350.000 Lýðræði Já 65.707 34,27» Skæruhernaður 66
V-ÞÝZKALAND 59.700.000 Lýðræði Já 132.818 Undir 17» Friður 67
YEMEN* (Norður) 4.500.000 Flokkseinræði í skjóli hersins Nei 8.424 607o(áætl.) Borgarastrið Óþekkt
YEMEN* (Suður) 1.500.000 Sterkur forseti Nei 10.413 557. (áætl.) Friður 35 (áætl.]
ZAMBÍA* 3.700.000 Sterkur forseti Já 17.293 58,67. Friður 40