Morgunblaðið - 03.05.1969, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. MAÍ 1960
Fyrsta kafiisalan í félagsheimili
Hallgrimskirkju er ó morgun
LANGT eir nú um liðið, síðan
kvenfélag Hallgrímskirkju hafði
kaffisölu fyrsta skipti til ágóða
fyrir starfsemi sína. Félagið þarf
ekki að kynna. Það hefir starfað
meira en aldarfjórðung og aldirei
verið verkfall né verkbann. Öli
þessi ár hefir félagið orðið að
leita á náðir annarra, þegar það
vildi hafa kaffisölu, og jafnan
orðið vel ágengt. Undanfarin ár
hefir kaffisalan verið í Silfur-
tunglinu, og bera eiganda þess
og framkvæmdastjóra þakkir
fyrir greiðvikni hans og hjálp-
semL Nú er loksins svo langt
komið, að kvenfélagið ætlar að
ráðast í að bjóða upp á kaffi í
eigin húsakynnum í norðurálmu
kirkjumnar. Skilyrðin eru raun-
ar enn ekki orðin svo góð sem
þau vonandi eiga eftir að verða,
en slíkt kemur ekki að sök, þeig-
ar allir eru í góðu skapi, kaffið
er gott og unnið er fyrir gott
málefni. Svo ætti það ekki að
spilla, að kvenfélagið getur nú
sem endranær haft góða sam-
vizku. Það er nýlega búið að gefa
kirkjunni forláta píanó, keypt
fyrir happdrættispeningana í
fynra, og var þó búið að gefa
200 þúsund krónur í „beinhörð-
um peningum“ til byggingarinn-
ar.
Mér þætti gaman að sjá fram-
RITSTJÓRN • PRENTSMIÐJA
AFGR EIOSLA • SKRIFSTOFA
SÍMI 10‘10D
an í þann manm, sem ekki hefði
ánsegju af að koma til móbs við
kvenfélagið á morgun, sunnudag
inn 4. maí, þegar kaffisalan fer
fram. Hefst kl. 2.30 og heldur
áfram fram eftir deginum. Tím-
inn líður fljótt, og áður en varir
kemuir að því ári, sem í tvenn-
um skilningi er merkisár í sög-
urnni, 1974. Þá eru ellefu aldir
liðnar frá upphafi íslandsbyggð-
ar og þrjár aldir frá því, að Guð-
riður Símonardóttir ®á ljóskross-
inn yfir dánarbeði séra Hall-
gríms. Árið 1'974 á Ijóskrossinn
að bera birtu frá hæsta kirkju-
turni landsins yfir fullgeTðri
kirkju, til tákns um mestu nauð-
syn þjóðarinnar, kristna menn-
ingu. Vonandi verður þá aðstaða
til að syngja guði lof með svo
mikilli og margbreytilegri hljóm
sveit sem dýrðlegust getur orð-
ið á ísiandi. í þessu efni vænti
ég raikils af stjórnarvöldum
landsins og allri alþýðu. En það
er eðli stónra hluta, að þeir gefa
hinu smærra mikla merkingu, —
og jafnvel kaffidrykkja í félags-
heimili kirkjunnar á vegum
kvenfélagsins á morgum er lóð
á vogarskálina. Ég þakka fyrir-
fram bæði kvenfélagskonum fyr-
ir þeirra þjónustu og almenningi
væntanlegan stuðning. Það er
gott að heita á Hailgrímskirkju,
eins og reynslan sýnir. En kiirkj-
an heitir einnig á fólkið — von-
andi með jafn góðum árangri.
Og að lokum: Kærar þakkir fyr-
ir gjafir, vinnu og fyrirbænir
'fyrir Hallgrímskirkju á liðnum
árum.
Jakob Jónsson.
Hilmar Ágústsson, verzlunarmaður, Hafnarfirði:
Frjálst framtak og menntamenn
RÉTT er að hvetja h'áskóla-
menntaða roenn í auknum mæli
til þátttöku í hinu frjálsa, sjálf-
stæða framtaki, þar sem þekk-
ing þeirra verði virkjuð í vax-
and mæli sem lyftistöng fyrir
atvinnulífið.
Núverandi ástand, að roennta-
menn eigi ekki vísa framtíð um
atvinnu sér saroi>oðna nema hjá
því opiinbera er óþolandi. Að
fjölga sífeLlt emfbættum á veg-
um hins opinbera til þes,s að
geta haldið í menntamenn okkar
þannig, að þeir neyðist ekki til
að flytja úr landi, er fylgifiskur
núverandi úrelts skipulags og
staðnaðra stjórnmála- og emb-
ættismanna, og ætti að heyra
fortíðinni til.
Við eigum að nýta tii hins
ýtrasta þekkingu langsikóla-
manna í þjónustu hins frjálsa
framtaks og um leið fyrir at-
vinnulífið í landinu. En til þess
að ,svo megi verða verður hug-
ur langskólamanna að hneygj-
ast i þá átt, og þeir að fá áhuga
fyrir að glíma við vandamál at-
vinnulífsins.
Menntamenn eiga jafnframt
að tala á auðskildu máli við
fólkið, en ekki búa til saman-
safn torskildra orða, oft með
erlendu ívafi og fjarlægjast
þannig .skilning og tiltrú hins
venjulega manns. Það er óþarfi
að nota nýtízku abstrakt mál-
far. íslenzkan hefir eins og hún
hafði gnægtir orðaforða yfir all-
ar þarfir þegna sinna, sem hvert
og eitt mannsbarn á að geta
skilið. Að sjálfsögðu eiga nýyrði
rétt á 9ér, en þau þarf að skýra
lá algengu íslenzku alþýðumíáli.
ISkrautyrði og prjályrði mega að
skaðlausu hverfa með ö,llu.
Menntamenn eiga að nota sem
minnst af línuritum og mæli-
kvörðum þegar þeir flytja ornál
sitt fyrir almenningi, en skýra
Iþess í stað mál sitt með látlausu
■orðavali og þá einföldum upp-
idráttum ef þurfa þykir.
Langskólamenn þurfa að gena
sér far um að eignast tiltrú al-
mennings en ekki að reyna að
sker,a sig of mikið úr eð'a ein
angra sig, svo ekki sé nú talað
um að hreykja sér. Menntahroki
er sennilega lítið útbreiddur
meðal íslenzkra menntaroanna.
Enda má segja: „Vei þeim sem
hreykir sér þótt þjóðifélagi'ð hafi
gert honum kleift að tileinka
'sér meiri þekkingu á vissum
sviðum en aðrir hafa notið“.
Menntamenn eiga að leiðbeina
Og miðla af þekkingu sinni af
alúð og lítillæti.
íslenzka þjóðin á að vera og
getur sannarlega verið stolt af
menntun þeirra þegna sinna,
sem í hógværð hagnýta þekk-
ingu sína til fnamfara, og nýrra
og stórra átaka til að treysta
atvinnumál og afkomu þjóðfé-
lagsins.
Það vantar kraft í stað deyfð-
ar, það skortir framtak. Heil-
steyptir menntamenn hlaðnir
þekkingu er afl, óvirkjað hér að
mestu, því miður hvað atvinnu
vegina snertir. Nú koðna hraust-
ir fulltrúar ísl. menntastéttar
niður á stjónnanskrifstofum eða
sem sölumiðlar fyrir eignir ná-
ungans, í stað þes's að hagnýta
orku sína og mátt menntunar-
innar til skapandi nýbreytni ís-
lenzks atvinnulífs.
ísl. menntamenn eiga ekki að
leggjiast í dvala um leið og þeir
öðlast hás'kólapróf. Þá fynst eiga
þeir að hefjast handa, þá er
komið að þ'eirra hlut að endur
gjaldia þjóðfélaginu hversiu það
hefur verið þeim híliðhollt, lyft
þeim og auðgað andlega, skapað
þeim varanleg verðmæti Nú
eiga þeir að endungj,alda sinni
ástkæru fósturroold hvernig hún
hefir borið þá sér á höndum að
þessum áfanga. Fátt er lofsverð-
ara en endurgjald til fósturjarð-
arinnar í þeirri mynd, ,að nýta
mátt sinn og þekkingu til heil-
brigðar og varaniegrar uppbygg-
ingar á frjálsu sjálfstæðu fram
taki í íslenzku atvinnulífi, og
laggja roetnað sinn í það. Sem
sjálfs'tæð þjóð skulum við órag-
ir notfæra okkur fyrirgreiðslu
og reynslu vinsamilegra erlendra
þjóða við að örva nýjar at-
vinnugreinar.
Hið virðingarverða þjóðskáld
Hannes Hafstein viðhafði þessa
hvatningu um aldamótin síð-
ustu:
„Vöknum og tygjumst,
nógu er til að sinna
hátt ber að steifna" .. o.s.frv.
Þjóðslkóldið var menntamaður
sinnar samtíðar. Megi íslenzkir
menntamenn nútíðarinnar til-
einka sér hvatningu þjóðskálds
ins í rík'um roæli í náinni fram-
tíð.
Hilmar Ágústsson.
Laxveiðimenn
Nokkur ódýr stangveiðileyfi til sölu í ácjústmánuði.
Upplýsingar í síma 20082 eftir kl. 5 næstu daga.
Losaraleg tengsl unglingastigs
viö framhaldsnám
GLER
Tvöfalt „SECURE" einangrunargler
A-gœðaflokkur
Samverk h.f., glerverksmiðja
Hellu, sími 99-5888.
Gæði í gólfteppi
Gólfteppagerðin hf.
Grundargerði 8. — (Áður Skúlagötu 51). Sími 23570.
Átthagafélag Strandamanna
býður öllum eldri Strandamönnum ^til kaffidrykkju í Domus
Medica kl. 3 á sunnudag 4. .maí.
Mætið vel.
STJÓRNIN.
Á fundi KenoaraíféLaigs Haga
skólia, höldnum 27. marz 1969,
voru gerðar tvær eftirfarandi
ályktanir:
Um unglingapróf og kennslu á
unglingastigi.
Við, kennarair Hag'askóla, telj-
um að unigl'ingapróf og keningla
á umglingastigi þuirfi rækil'egrar
enduirskoðuniar við, en uimisvifaiít
ið má gera ýrnsar nauðsyntegar
breytrogiar, ef skilnimgur og vilji
kenmara og fræðsliuyfirvalda er
fyrir hendi.
Við bendum á að í umræðuim
um skóL'amál síðustu misiseri hef
ur þess mjög gætt að afmödtouð
námsstig og einstakir þættir skól
starfs hafa verið gagnrýndir án
heiidarsýnar yfir Skólakerfið. í
gagnrýni sinmi á landspróf mið
skóla hafa menn t.d. ekfci kom-
ið auga á að ýmis vandkvæði
landsprófskenmslu stafa af los-
aralegum tengslum unglimgastigs
kenndlunnar við framihaldsnámið.
Að okkar dómi mætti nýta
mum betur námstímia uniglinga-
stigs og auðvelda þannig nem-
endum nám í landsprófs- og
gagnfræðadeildum og bæta náms
áramgur nemenda.
Við bendum hér á helztu ann
marka unglingaprófs og kennSllu
LÁN TIL m í SJÚKRAÞJÁLFUiV
Borgarstjórn Reykjavíkur hefur samþykkt að veita megi náms-
lán nemendum, sem stunda nú, eða vilja hefja nám í sjúkra-
þjálfun. Skilyrði fyrir lánveitingu er að lántakendur skuldbindi
sig til að starfa fyrir sjúkrastofnanir borgarinnar ákveðinn
tíma þegar að námi loknu.
Nánari upplýsingar gefur framkvæmdastjóri Borgarspítalans.
Umsóknir sendist Sjúkrahúsnefnd Reykjavíkur, Borgarspítal-
anum, fyrir 1 júní n.k.
Reykjavík, 30. 4. 1969.
Sjúkrahúsnefnd Reykjavíkur.
SAMKOMUR
K.F.U.M.
Starfi sunnudagaskóla og
drengjadeilda er lokið á þessum
starfsvetri.
Samkorrfa í húsi félagsins við
Amtmannsstíg annað kvöld kl.
8.30. Séra Lárus Halldórsson
talar. Tvísöngur. Fórnarsam-
koma. Alllr velkomnir.
Heimatrúboðið
Almenn samkoma á morgun
kl. 20.30. Allir velkomnir.
og einnig á brýnar úrbætur:
1. I samræmdurn greinuim (ís-
lenzku, reikininigi dönsku og
er»3ku) er umglinigaprófið stirðn
að í göm/I'u og úreltu formi, hef
ur óveruLeiguim breytinguim tek-
ið uim miargra ára skeið. Og þar
sem ken'nisLa hlýtur ævintegia að
veruLegu leyti að miðast við koim
aindi próf, eiga einistakir skól-
air eða _ kemnarar óhægt uim vik
að taka upp nýjungaæ í kieninsliu.
2. Mikilvægir þættir niáirns, sem
námsskrá gerir ráð fyrir, hafa
aldrei orðið prófefnd (t.d. tal-
æfingar í íslenztou og dömsfau).
3. Tenigsl Skortir mil’li toenin-
ara og prófsemjenda. Kenmarar
vita ekki hverjir semja prótfið.
Við teljum eðlilegt að prótfsamj
endum verði gert skylt að halda
fundi roeð kennuruim við upp-
haf og lok Skóiaárs og þar haíi
fcemniarar tiilílöigurétt uim gerð
iprófsiins.
4. Samræmingu ákortir miffi
ákól'a í keninis/lu einistakra greinia
<svo og heildarsamræmiingu. Þeissa
•samræmingu önnuðust nárosstjór
*ar til skaimms tímia, en startf
•þeirra hefur verið fellt niður.
Við leggjum til að námsstjóm
Verði aftur tekin upp hið bráð
'•asta í tengSLum við Skólaranin-
'sóknir.
5. Við bendum á að mikið skort
'ir á nægitega fjölbreytni kennslu
bóka. Afnema ber elnokuoarað-
stöðu einstakra keninsilubóka.
Kennairar fái aiukið frjálsræði um
val lesetfnis inmian þess rammia
'seim námsSkrá kveðúr á uim.
1 6. Það torveldar bæði faennsíLu
bg g’erð prófa að árlega setjaist
í unglingadeildir nememdur sem
'ekki hatfa þroska til að ná þar
'áramigri í námi. Nauðsymil/egt er
'að taka meira tillit til þroska
'nernenda og námshætfni þegar
'fLutt er mill’i skólastiga.
7. Við viljum hvetja til þess
áð námsskrá verði enduirskoðuð
úndir stjóm Skólaramnsðkna mieð
'hLiðsjóm atf námisskrám Landsprófis
(miðskóla og gagmfiræðáprótfs.
Um örðuga starfsaðstöðu kenn
■ara og vanrækt uppelishlutverk.
Við, kenmiarar Hagaókóla, lýs
um yfir þeirri skoðun okkar að
•við núverandi aðstæður sé ó-
hugsandi að skólaimir geti sinmt
'því uppeldiShLutverki sam allir
'aðilar, skóLayfiirvöld, kenmarar,
nemendur og foreldrar virðaist
samimáLa um iað þeir eigi að
rækja.
Kerour þar rmargt til:
1. KemtnsluSkyldia kenmiara er
óhófiega roikil og mieiri en í ná-
granmialön'diuim okkar.
2. Kenmiaralaum eru Lág, svo
að kenniarar hylLast tiL að vimma
aukavinmiu, eí þeir eiga henraair
kost.
3. Skólastarfið getfur keraraur-
um litLa sem enga möguil'eika tfl.
að aðstoða þá raememdiur sérstak
lega sem dregist haifia atftur úr
í námi af einihverjuim söfcuim. f
sturadaskrá kenmara er emigimm
tími ætlaður til viðræðma við
raemendur eða aðstandemdiur
þeirra. Slíkuim viðræðustumduim
miundi eðlilega fylgja nokkiur
kostnaður, og því viljum við
benda á að spara má útgjöld
vegna prófdómarastarfa á umgl-
ingaprótfi og ffeiiri prófuim með
því að prófdómiuirum verði eira-
luragis ætlað að kammia úrtak úr-
lausma og hafia eftirlliit roeð eim-
kummagjöf skó'Laninia.
4. Skólaihúsnæði þreiragir víðá
svo að skóiastarfinu að bskkjiar
deildir verða óhótflegia fjöJsraemm-
ar. Það gerir kerarauruim örðugt
að fylgjast með námi einstakra
raemienda og stendur í vegi fyrir
æskilegri fjöLforeytni kemirasllu
hátta.
Við vilj uim að lokum lýsa þeiari
Skoðun okkar að miegintforsemda
þess að verúllegar og alimemmiar
úrbætur verði gerðar í skóla-
mádum sé skilLniragur og vilji kernra
ara og nesraenda tiL að knýja þaar
fraim með mætti samtaka simma
og taka á sig aukraa ábyrgð sem
þeiim fylgir.