Morgunblaðið - 17.05.1969, Blaðsíða 19

Morgunblaðið - 17.05.1969, Blaðsíða 19
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. MAf 1969 19 Eldhúsdagsumræðurnar Sveinn Bjiimsson við eitt verka sinma, sem hann kallar: Á neta- veiiðum. (Ljí.ism. Mbl.: Sv. Þorm.), Sjávarmyndasýriing Sveins Björnssonar OPNUÐ I HAFNARFIRÐi Í DAC í GÆRKVÖLDI fór fram síðari dagur eldhúsumræðna — út- varpsumræðna frá Alþingi. Hér á eítir fer frásögn af ræðum ræðumanna Framsóknarflokks- ins, AlJjýðuflokksins og Alþýðu- handalagsins við umræðuna. Eysteinn Jónsson (F) ræddi m. a. uim a/tvimniumálin og sagði að ríkisstjórniki hefði ekkert gert ti'l að bæta úr því ófremd- anástandi er í þeim ríkti. Þess í stað væri miakað álöguim á brýn- ustu nauðsy'nijar fóiks, og laiuin þess iækkuð, ef miðalð væri við það sem áðuir var. Eyateinn sagði, að fvrir 10 árum hefði haguir atvLnniuifyrirtaekja verið mun betri en nú, þrátt fyrir að þá hefðu viðiakiptaikjör og sjáv- araifli ekki verið þjóðdnini eiinis haigstæð. Rikiisstjórniin hefði al- gjöriiega vamrækt uppbygginigu atvinffi'uviegainna, en setti allt sitt toaust á erienit fj'ármagn og láns- fé. Algjör forserada fyrir þeirri uippbyggimgu, sem nú væri niauð- symleg á ístondi væri breytit Stefna í lánamiáluim, samifara stjórn á gjaldeyris- og fjárfest- inigarmál’Um. Eysteiran sagði að sMk stefniuibreytinig þyldi enga bið, og að ríkisstjármin ætti nú að láta fara fram kosninigar, svo þjóðin gæti va'lið sér nýja og hæfari leiðtoga. Bjarni Guðbjörnsson (F) gerði sfávarúbvegsmáiin eintoum að uim'talsefni og sagðd að sveiflur í sjávarafia hérlemdis væri fremur ragla en umdan- telknin'g, og því væri ekki hægt fyrir ríkisstjórnimia að Skjóta sér á ba>k við það að minmi sllld veiddist en á mestu uppgripaár- unium. Bjarni saigði að gemigis- feilingairniar, sem hjálpa hefðiu átt sjáv'airúbveginium, hefðu reynzt honum bja'margreiði og útg er ð a rmienm æ'btu í miktlum erfiðleifcum að standa í Skilutm mieð þau llán er þeir hefðu tekið till kaiupa á afivinnuitækjum sín- uim. Greindleigt væri að rílkis- st'jórnin hefði efcki skynjað að sjávarúbveguirimn væri enm líf- æð íslenzku þjóðarinnar, og þvi bæri henmi að segja aif sér. Benedikt Gröndal (A) sagði að Tme'gin-'íijónarmið stjórnara'nd- 'Stæðirigia nú væri að bfJása að gleeðuim óánægjumnar Hana teldu þeir nú attkvæðunuim betri. Allt- a.f væri bægt að vera óánægður og íslending'ar hefðu á sl. þrem- ur áruim orðið fyrir ýmswm ytri áföiBum, sem alliir væru óánægð- ir með. En það væri skamimbýni að telja að framsólknarimenn og komimúnisitar hefðu igetað forðað frá þeirn erfiðleikum. Benedikt sagði að margt gætum við einn- ig verið ánægðir með. Við byiggj- um nú við forða frá igóðu árun- uim og hann hefði létt mifcið und ir með þjóðinni í erfiðleifcunutm. Óánægja gæti verið 'til góðs þeg ar henni væri beint inn á já- fcvæðar brauitir, ag við þyrflbum nú að láta hana verða aflgjaifa 'tiil nýrrar sóknar til bættra lífs- fcjara. Benedikt ræ'ddi síðan áætl anagerðar, s&m hann saigði vera áfcjósaniegasita hag.itíórnartæfci nútímans og vafcti atlhygli á því að hið opimbera hefur í vaxandi mæli beiitt sér fyrir hvers konar áætlanagerðuim. Nefndi Bene- dilkt 'titl seim dæmi vegaáœitlun, háfnaráætllun og landshliutaáæt- anir. Að 'Iiókuim ræddi svo þimgimað- urinn uim ihlu'tverk Alþýðufflioikíks ins. Saigði hann að flolklkurinn hefði ætíð barizt fyrir haigsmun- um í'S’I'enzíkrar alþýðu á jálkv'æð- an og árangiursríkain 'háibt. Nefna bæri að Alþýð'uiflokkuTÍnn hefði lagt á það hclfuðáherzlu er síð- asta genigisfsT'inig var igerð að bætur a’mannatrygginiga yrðu hæfckaðar og saigði ennfrem- ur að Eggert G. Þorsteinsson félia'gsimiáH'anáðrerra heifði með einu pennaii.r Iki hiséktkað bæ'bur a'tvinniuileysistryig'lginganna veru- lega í ve'tiur, og þanniig . ýnt sikiln irng á 'vandarraáliuim þeirra er æbbu v ð a.1 vi 'nuleysi að etja. Ragnar Arnalds (K) hóf miál sitt á því að gagnrýna form út- varpsumræðna frá Ailþingi, sem hann sagði að væri orðið algjör- lega úrelt. Síðan ræddi hann um sjónvarpið og sagði það skoðun sína að s'tanfsmenn þess sýndu mikla h'liutdrægni í fréttaf'lutn- imgi og hefðu sérdeiiiis mikið dá- Læti á ráðherrunuim oig Atlants- hafsbandal'aginu. Ragnar vék síðan að efnahags- málunuim og sagði að því yrði efcki á móti mælt að hérlendis væru nú þjóðai’tekjur á mann hœrri en víðasit hvar annarst stað ar. Eigi að síður lifði almenning ur i landinu við helmingi verri lífskjör heldlur en aimenninigur nágrannailanda okkar. Astæða þessa væri röng stjórnarsteifna, sem 'sniðin væri eftir kerfi ófhefts kapitalisima. Þessi stef'na hefði orðið þjóðinni dýr'keypt og þiátt fyrir að hún gæti sýnillega ekki staðizt þr'áaðist rílkisstjórnin við og reyndi að beita hrassalækn- inguim. Ragnar sagði að raú þyrfti að hefja nýja uppbyggingu sem m.a. ætti að vera fóligin í aulkn- uim áæriunar'búsfcap, þjóðnýtingu oilliu- og tryggingiaféiaga, fjár- feistingarsitjórn o.fll, Einar Ágústsson (F) sagði að þrátt fyrir met vertíð væriu at- vinnuvegirnir þannig seftir að þeir teldu sér ekki flært að greiða þau l’aiun, sem væru samnings- bundin. Þannig væri r'öng stjórn arsbefna undanfarinna 10 ára bú- in að leika þjóðina. Siðan vék Einar að húsnæðiismáilunum og sagði að honfur væru mjög óg'llæsiilegar að óbreytbum að- jtæðum og t.d. akfci von um að hLuti þess fót'ks sem nú hefði sótt þrátt fyrir met-vertíð væru at- lián til Hlúsnæði'jmiállas'tafiunar- innar, feragu þau aflgreJdd fyrr en 'á árirau 1®71. Benti ■hann á að Framisóknar- menn hefðu á Alþimgi flliutt fnurn vörp þar s®m gert væri ráð fyrir nýjuim ’tefcujöfliunarleiðum fyrir byggingansjóðinn. Að lotoum vék svo þingmaðurinn að heiTbriigðis- mlálum og taf'di að þar sitoorti mjög á nau'ðjynlega heiMar- sil'jórn. Jón Ánmanin Héðiinasoin (A) nædidi í upphafi máls síns kjara- deilurnar og sagði iað alimenning- ur í laradinu gerði niú þá kr.öfiu að samið yrði án taifar. Nauðsyn- legt iværi að tryggj'a (h'»g hinna lægst lauinuðu í þeim kjarasiamn inigum. Sagði Jón ,að vinnuideil'a þes,si hefði staðið óeðlilega lengi, og gera yrði þ.á Ikröfu að slíkair vinniuaðferðir við iausn ivinniu- deilna heyrðu aftirleiðis fortíð- irani tii. Jón sagði ,að á undan- .giengnum ’góðær.is’árum íhefði hag sæM þjóðarinnar aukizt rnjög miikið,, og imenn ættu því erfitt ■með að sætta sig við minni feng. Allt launakerfið .væri nú miðað við uippgrip isíldveiðannia og því æbtu 'atvinniuvegirnir í erfiðleito- um. Nauðsynlegt væ.ri fyrir okk- ur að auba fjöllbreytni .atviinrau- ivegarana og það ættum ivið m. a. ■að gera með þeim imóti að raýta Ibetur þann afla sem í iand 'kæmi. Vitanlaga imiundi það toosta töluverða viðbótarfjiárfest- iragu, era Iharaa rraættum við ekki 'horfa í. Saimfceppni færi stöðugt 'vaxaradii og vœru t. ‘d. Niorðimenn að ná .undir sig vei'gaimiklum mörkuðum er ísLendingar hiafðu setið að áð'ur. Jón Ármann sagði að í raæstiu a lþ i n.g i .skosn i n g u.m mundi fþjóðin gera það upp tvið sig Tivort hiún veldi þá stjórra- imiálame'n.n sem hefðu þenti- •stefniu að aðalamenki, eins og 'stjórn.ara.ndstaðian raú, eðia þá 'setn vildu tak,a.st á við varadann “lOg reyna að finnia lei'ðir tii að 'leysa hanin. Ábyrgir yi.nstri menn. m'uradu veita ALþýðu- flokknum brautargenigi, því að ; 'hann ,he£ði sýnt ábyrgð sín,a í ’verki og Ih'Oipiaði ékki af ,hól,mi þe,gar 'vanda væri að ihönd.um. Gills Guðm(undt«oin (K) sagði að á undanförnum árum .hefðu i hundruð miLlj óna fairið í súg- ! inn, hérlendis vegna óskipula'gðr- Gils Guðmundsson (K) gerði athugasemd við ummæli Bene- dikts Gröndals um að Egig- ert G. Þo,r,steinisson 'hefði staðiið fyri.r hækkun atvinnuleysisþóta. Saigði GiLs að bæturnar hefðu verið ihæk'kiaðar samfcværrat s,am- kiomulagi er gert 'var við .verka- lýðsflélög'in fyrir ári síðan. Gils s'agði, að ríkisstjórnin ,h,efði með efraahagsstefnu sinni gefið gróða öflunuim Lausan tauminn en van- ræ'kt að byggja upp veigamikl'a þætti undirstöðuatvin'niuveg'a okkar oig drepið niður iðnaðinn með hömlulausium inraflutraingi. Að lokum gerði þingmiaðurinn ubanríikismiálin að umtalsefni og sagði að tilllögur Alþýðulhanda- Lagsmanna uim úrsögn úr NATO 'hefðu vierið lítils ivirtar á Al- þingi í vetur, þar sem þær ihefðu ýmist 'verið svæfðar eð,a ekki teknar á dagskrá. Sagði Gils að ’þeim íslendinguim sem vildu að við sbæðum ,uta>n við hernaðar- blokkirraar færi stöðugt fjölg- aradi og væri ungt fólk þar í fararbroddi. Þóratlinin Þórarinsso'n (F) sagði að ríkisstjórnin hefði í 'uppfhafi efalaust 'viljað vel, en 'segjia .miætti að .henni hefðii imis- 'tefcizt flest. Hún ihefðá t. d. fellt •gengi íslenzku krónunnar 4 sinn ■um og út á við 'væri lítið álit á ‘gjialldmiiðli okkar. Næsti ára- 'tugur mundi neynast okkur erfið tþolraun. Á honum þyrftuim við ;að fylgjast með þeirri öru þró- •un sem verða m,un,dli, og auk iþeiss vinraa það upp sem tapazt Ihafði á þessuim áratug. Til þess að >við gætium tékið þátt í þess- ari uppbyggirigu og þróun þyrftu að fcoma til .nýir menn og ný forys'ta 1 s-tjórnmálum la'ndsins. if Frao .sók n,a r f lokk n. um h'efði jafraan verið löglð áherzla á s'tjórnsiemii og reglusemi og enn- fremiur að knatar þjóðariranar ■yrðu s'amieinaðir. Flokfcurinn 'hefðii í vetur lagt fr,am á Alþtagi mótaðar tillögur sínar, og flokk- urinn 'vaeri raú stærsti fltofckur frjálslyndra iraanraa á Islandi. Emil Jónsson, utanríkisráð- herra sagði að eftir að ’hið al- varlega ástand hefði skapazt 1 marfcaðsmálum og aflabrögðum hefði rikisstjórnin orðið að sporna við fótum og gera óvin- sælar ráðstafanir Úr þessum erfiðleikum reyndi stjórnarand- staðan að gera sem miranst, en víst mætti telja að þeir hefðu ekki betiur igetað leiyst þennan vanda ef þeir hefðu haldið um stjórnartaumana. Þeir hefðu sett fram stefrau sína með óljóst orð- uðum tillögum, eða hreiraum yf- irboðum sem óhugsandi væri að standa við eða gera að veru- leika. Hins vegar væri það kom- ið skýrt fraim að stefraa Fram,- sóknarflo'kksiras væri nú aulkin haftapólití'k. Utanríkisráðherra sagði að stjórnarandstöð'uflokkarnir væru í lítilli samstöð'U og iranan flókka þeirra réði meira persóraupot fyr ir sjálfan sig, heldur en störf að lausn vandan>ála eða tillögu- gerð um lausn þeirra. Karl Guðjónssion (K) s.agði að hinar svokölluðu stóriðjiufram- kvæmdir rí'kisstjórnariranar 'hefðu ekki allair heppnast 'betur en a>vo að ausa yrði úr ríkissjóði hundr uðum milljóna króna til að bæta upp töp sem orðið hefð'U á refcstr inium. Stjórnarstefnan hefði á unidanförnuim árum mótazt af vanmati á getu íslenzfcra atvinirau vega og ókunniugleik á þeim. Að- gerðir til að mæta aðsteðjandi vanda mótuðust af fumi og fáti og ætt væri aftur og aftur út í samia fengið, sem væru gengisfell inigar er aftur leiddu svo til ó- friðar á vinmumarfcaðiraum, þjóð inini til óbætandi tjóras. - BÆNDUR Framhald af bls. 12. ári, kemur í ijós, að hæfctkunin nemiur ,kr. 1,83 á lítra. Um kjöt er það að sagja, að það heflur hækkað á sama tírma uim kr. 15.26 á 'fcg. Þá 'hðfur gen.gishneyt- í DAG ikl. 4 opniar Sveinm Bjöms son listmálari, xnálverkasýningu í Iðnskólanum í Hafnarfirði. — Kallar hann þetta Sjávarmynda- sýningtu, en öll vi®fanigsefnin eru frá sjó og úr sjó. Sýninjgin Verð- ur opin friá 17.—26. maí, kl. 2— 22 daglega. Á sýnimgunni eru 34 myndir. — Ég hef ekki gýnt hér í Ha.fn arfirði síðan 1961, sagði Sveinn, er við litum inn á sýrainig'una til hans í gær. Annars er þetta fjórða sýningin hér í Hafnar- firði, í Reykjavík hef ég sýnt átta eða tíu sinmurn, en auk þess í Danmiörku og Þýzkalandi. — Myndirnar á þessari sýningu éiga það samimarkt, að vora sjávanmynidiLr, en þær eriu mál- aðar á ýmsum tíroum, sumar eru nýjar, en suroar eru a'llt upp í raíu ára gamlar. — Og hivaða verð er á þeim? — Þær kosta frá sex þús'und og állt í 45 þúsund, en þær eru ekki allar til sölu. Sumar eldri myndanna eru í eirakaeign. — Málarðu mest sjávarmynd- ir, Sveiram? — Nei, eiiginlega roála ég mest ifantasíur og siumair myndanna á þessari sýningu eru sjávarfantais ‘íuir eiras og þú sérð. En ég ihef alltaf málað sjávanmyndir jafn- ingin valdið því, að verð á ull oig gærum hefur hæfcfcað veru- lega. Ég vil því áættla, að á árinu 1969 miu’ni bændiur búa við batn- andi 'hag í verðlagsmiáOium, ef hófs er gætt í fjárfestiragarmáll- um oig sö'iuféllög ofclkar kosta kapps um að feilia starfsemi sína oig refcstur að kröfum 'tímans og þörflum hverju sinni. Þar eigum við vissulega verk að vinna og von um árangur ef ’takasit mætti að fulilvinna meir en orðið er hinar ýmsiu vörutaguradir áður en þær eru láltnar af hendi. Mér þy'kir rétt að verja ör- Stuttum tíma til þess að ræða uim sku'ldir bænda og þær að- gerðir, sem 'ákveðnar hafla verið til fyririgreiðsillu þeiirra, sem þar starada hölöuim fæti. Eins og áð- ur var sagt fcil hæstv. landbúnað arráðherra 'HaTðærisne'fnd að kanna etfnahag bænda og skila ál'iiti um það efni. Álit nefndar- in.nar liá fyrir í vetur og er mjög vél uranið og gllögigt. Þar kemuT fram að rannsókn netfndairinnar tók tiil 4.769 bænda og reyndust þeir slkuilda að meðailitaili 262 þús und fcrónur. Ég ætla að etf litið er á þessa tölu eina, þá þyfci þeissar sifculdir ekki ýkja-háar, en þess ber að gæta, að etfnahatgur bænda er ’mijög mijjatfn. Þetgar svo tekið er tfillitf tfil tökna þeirra og skutld arupphæðir bornar saman við þær, þá Ikemur í ijós, að 77,7% bænd'a eiga ókki í greiðlslliuertfið- leilkum og eriu því vetl settir etfna Tega. 112% 'bænda búa við sæmi- lte'gt rekisitraiörygg'i, 6.1% þeirra skulda meira e.n .hæfilleigt getur tadizt og þurfa því aðstoðar við, tfrarot. Ég bynjaði að roála á sjón ’um, en gjó stundaði ég len.gi, enda hafði ég búið mlg ágætlega undir það og er skipstjóralærð- ur á togara. — Er einhver S'érstakur ís- lenzkur málari sem þá hefur' dálæti á? — Ég get nú kannski ekki sagt að þar sé raeinn sérstakur, en ég hef ákaflega rnikið diálæti á Kjarval, einnig Jóni Engil'berts og Gunralaugi Scheving. Ég lærði reyndar fyrst hjá Gunnlaugá ISaheving og málaðd stumdium í 'vinraustofu hains. Hann hafði gaman af við'fangsefnum minum og hvatti mig óspart tii að mála. — En eru eirahverjir erleradir málarar, sem þú ert hrifiran af? — Ég er hrifinn af mörgum döniS'kum málurum, og ég get nefnd til dæmis Henrik Heeruip, Carl Hen.rik Pedersen og As'ger Jorn. Við göragum raú með Sveini um sýningarsalina og virðurn tfyr ir okkur myndirnar. Nöfnin gefa lauslega huigmynd um viðfangs- efni hvers kyims: Þorskveiðar og landsýn, Á netaiveiðum, FrjáLst er í sjávarsal, Mokveiði. En nötfu. in geta einnig ver.ið óræðari: Hulduifólksveiðar, Maríuveiðar, Við viljum frið, og Verndareng- ill hafsinis. en 3,4%, eða 160 bændur, enu ni'jög illla settir og er hætt við að ýmsir þeirna búi nú við þau úkill- yrði, að éklki verði komið til mót.s við þarfir þeirra eftir venjuleg- um leið'Um. Sú skuldasöfn.un, sem nú he£- ur orðið hjá bænduim, á sér víð- ast hvar eðlilegar orsakir. Mlá þar t:il nefna, að vegna erfiðs tíð- arfars, sérJtaklega þrjú síðuistu vor, sem hafa verið óvenju-köLd, hefur tilJkostfnaður við búreikstur i.nn orðið milklu meiri en v«r uim árabill, bæði í auknum fóð- urbæ'tislkaupuim og mieiri áburð- arnolfcun. Bændur hafa og á fá- um áratuigum gjörbreytt búslkaip- anaðstöðu altlri, með stóraukinni vélvæðingu og fjárfestfingu í byggi'graum og ræktfun, enda sér þejs gilögg meifci, þar sam fram- leiðsla búvara hefur vaxið veru- lega, en æ færri hendur vinraa við þau framii'eiðslustörf. Oig þóbt rífci'svaLdið hafi tryggt eðlilegt lánsfé tfil þessarar fjárfestingar, þá he.fur uppbygginig atfvinnuiveg arins verið svo hr'öð, að eklki var möguilegt að eigið fjármaign. bæinda nægði til 'miótfraimlags. Á þessiu þingi voru siett lög um breytimgiu á lausaskuiltdu.m bænda í föst lán. Þessi Hög em 'hlliðsitæð lögum uim sama efni frá 1962, en þau 'iöig hatfa orðið þeim, er þeirra nutfu, hin gagn- legustfu. Reigluigierð uim fram- kvæmd laganna verður setft inn- an tíðar og er 'Mfclieigast að unnt verði að hefja tframtovæimd lag- anna siðla sumars eða á Ikom- andi haustfi. J n

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.