Morgunblaðið - 22.08.1969, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. ÁGÚST 1969
Kennedymálið, sjón-
varpið og blöðin
MORGUNBLAÐINU barst
fyrir skömmu grein, sem fjall-
ar um mismuninn á aðstöðu
sjónvarps og blaða, til þess
að gera skil málum eins og
Kennedymálinu. Mikið hefur
verið rætt um erfiðleika þá,
sem sjónvarpið á við að stríða
í málum sem þessum og kem-
ur það skýrt fram í eftirfar-
andi grein. Þykir blaðinu rétt
að birta greinina, en hún er
frá Intercontinental Features
og er eftir Nick Thimmesch:
Washington. — Sjónvarps-
ræða Teddy Kennedy styrkti
mjöð aðstöðu hams í sambandi
við dauða Mary Jo Kopechne,
en nú er almenningsálitið
ekki að verða honurn eins hlið
hollt. Orsafca þessarar breyt-
inigar er að leita til nákvæmra
frásagna og rannsókna, sem
starfsmenm blaða hafa undan-
farið unmið að og birt. I mál-
um sem þessu eru blöðin í
miklu betri aðstöðu en sjón-
varp til þess að brjóta atburð-
iraa til mergjar.
í stjómmálum er sjónvarp-
ið svo máttugt, að æðstu
mönnium stendur stuggur af
því. Kenmedy var hetja þús-
unda húsmæðna með hjálp
sjónvarpsins, en það gerði
Johnson hins vegar erfitt fyr-
ir. Þar sem sjónvarpið veikti
aðstöðu Nixons árið 1960, lét
hann sér það að kennimgu
verða og tryggði sér fylgi sjón
varpsins áðuæ en hann bauð
sig fram aftur. AUt þetta hef-
ur leitt það af sér, að fulltrú-
ar Hvíta hússins hafa sann-
færzt um mátt sjónvarpsins,
en alveg gleymt blöðunum.
En nú hefur slysið í Edgar-
town sanmað, að blöðin búa
enn yfir mikiu valdi og á
meðan sjónvarpið gleymdi sér
alveg við tunglferð þremenn-
ingannia, unnu blaðamenn af
kappi við rammsóknir í Edg-
artown.
Teddy Kennedy.
Hin óljósa frásögn Kennie-
dys sjáifs varð til þess að
blaðamewn fóm að kafa dýpra
í málið og leita gagraa í því
sambaindi. En það eru verk,
sem sjónvairpið á ekki auð-
velt mieð. Leitað var í gagna-
söfmum blaða og tímarita að
frásögnum um Kenmiedy. Við
þá leit komu frásagnir af
ýmiss konar atvikum úr iífi
Kennedys og fjölskyldu hans
fram í dagsljósið. Hvorki sjón
varp né útvarp ómökuðu sig
við að stamda í slíku. Þau
vöktiu aðeinis forvitmd almenn-
inigs en gerðu ekkert til þess
að leitast við að svala þeirri
forvitni.
Um það bil 80 blaðamenn
vom á sveimi í Edgartown
og lögðu svo fast að lögreglu-
stjóranum í bænum og sak-
sókniaramium, að þeir féllust
lokst á að halda tvo fundi
með blaðamönraunum daglega.
Blaðamennimir , hrdngdu eða
heimsóttu bæjarbúa í leit að
vitnum og afskipti þeirra ráku
á eftir Kemmedy að koma fram
opinibarlega. Sjónvarpsræða
sú, sem hann flutti, varð hon-
um til mi'killar hugarhægðar,
því að þúsundir samúðar-
skeyta bámst til hans og ýms-
ir tóku upp málstað hans.
En meðan þessu fer fram
ganga blaðamenm frá náður-
stöðum rammisókma sinna og
birta í blöðum öll smáatriði
varðandi málið. Alls staðar
eru sömu spurninigar lagð'ar
til grumdvallar og þær vekja
upp Kenmedymálið á nýjan
leik og sú vitneskja, sem
bandarísfcuæ almenningur hef-
uir öðlazt, er öll komin frá
blöðunuim.
Sjónvarpið leysti vel það
hlutverk að fræða aimenminig
um leið bílsinis sem Kenmiedy
ók, um jairðarför Mary og um
helztu umsagnir fólks, sem
telur sig hafa eittlhvað til mál-
anma að leggja, en dýpra ristir
það ekki. Fréttaritarar sjón-
varps hatfa viðurkeamt yfir-
burði blaða og tímarita í að
fjalila um atburðd sem þenn-
am. Sjónvarpið ræður vel við
atburði, sem eru að gerasit
fyrir allra augsýn, en á erfitt
með að fjalla uim óljósa at-
burði og af Leiðinigar.
Kemmiedy ætti því ekki að
taka of mikið mark á við-
brögðum íbúa Massachusetts
við ræðu hans. Bandairíska
þjóðin er enm að fá í hendur
frásaigndr af atburðinum og
margt kemuæ í Ijós við lest-
ur, sem vekur athygli þegar
á það er hlýtt.
Hinir sjálfsöruggu náumgar
í Hvíta húsintu, sem taila um
vimsældir forsetans í sjón-
vairpi og hið mikla vald þessa
fjölmiðlumiartækis, ættu að
íhuga afstöðu sína vegna
hiniraa þungu högga sem blöð-
in hafa t. d. gefið Abe Fortas,
hæstaréttardómara, Joe Nam-
ath, fótboltahetju, og eru nú
að gefa Teddy, öldumgadeild-
airþingmiamni.
Samband islands og Danmerkur
til fyrirmyndar í heiminum
— segir trú Bodil Begtrup sendiherra
FRÚ Bodil Begtrup, fyrrver-
andi sendiherra Dana hér á
lamdi, er komin til íslands til
vikudvaílar hjá vinum sínum,
frú Svövu og Ludvig Storr,
og þaæ hitti blaðamaður Mbl.
hana sraöggvast að máli
Frú Begtrup var sendiherra
á tslandi 1947 til 1956.
— Ég held að íslendingar
hafi orðið dálítið histsa, þegar
ég kom, að fá tvo sendiherra
í stað-inm fyrir einn. Maður-
inm minm, sem var með mér,
var fyrrverandi sendiherra 1
dönsku utaruríkisþjóniustunni,
segir frúin, og bætir við. —
Við voruim mjög ánægð hér.
Við ferðuðumst heilmikið —
með íslendingasögumiar í
hendiinmd. Dg ég haifði mikinm
áhuga á uppbyggingu í Skál-
holti og var reyndar boðið í
vígsiu kirkjuramar síðar. Við
eignuðumst marga góða vini,
sem mig lamgaði til að hitta
og því lagði ég leið mína hing
að nú. Það er eins og að koma
heim. Og það er indælt að
finna hvernig vináttan milli
íslands og Daramerkur fer vax
andi. Sambamd Danmerkur og
íslands hefur þróazt þaranig
að það er til fyrirmyndar í
heiminum. í öðrum löndum
finmst Dönum og íslendingum
þeir vera eins og landar.
Eftir að frú Begtrup fór frá
íslamdi, var hún í þrjú ár ráðu
raeytisstjóri í Kaupmammiahöfn,
og síðar 9 ár sendiheaTa í
Sviss. En nú er hún sendi-
herra Damia í Portúgal, kom
þanigað fyrir einu ári. Er við
höfum orð á því að það hljóti
að vera ólíkt að vera í þess-
uim löndum, segir hún:
— Já, Portúgafl. er mjög
ólíkt íslamdi. Alveg anraar
heirnur. En Portúgal er fall-
egt land, og þar er yndislegt
loftslag, hálfgildings hita-
beitisloftslag.
Hún kumini einnig mjög vel
við sig í Sviss.
— Sviss er miðpunktur í
Evrópu með öll sín alþjóð-
legu tumigumál og það getur
átt eftir að hafa mifcla þýð-
imgu fyrir uppbyggingu á sam
starfi Evrópuríkja. Það gerir
þetta larad svo áhugaverf.
Frú Bodil Begtrup átti sinn
þátt í tilkiomu manraréttinda-
skrár Sarraeirauðu þjóðanma og
vamn að því að hún varð að
veruleika. Við spuirðum hana
hvort hún hefði enn sömu trú
á herani.
— Þegar við vorum að
Frú Bodil Begtrup.
vinna að mammréttinda-
skránnd, fanrast okkur það
vera stórkostlegt, ef alflir í
heiminium gætu sameiniazt umi
réttindi og skyldur til hamda
mannikynrimu. Nú er maður
orðinn svolítið svairtsýnn, því
að þessi réttindi hafa verið
notuð til þess að hafa afskipti
af öðru fólki og öðrum þjóð-
um. Ég er nú að reyna að
skrifa rit um þróun mnamm-
réttinda, t. d. í Frakklamdi við
byitinguna, í Bandaríkjunum
og gagraum Sameinuðu þjóð-
irnar og það hafa orði félags-
legar fraimfarir. Svo er það
sorglega við þaði, að þefta hef
ur verið misnotað. En ég trúi
því saimt enn, að manmrétt-
indaskráin hafi haft mifcla
þýðinigu fyrir þróunarlöndin,
einkum fyrir konur. Það var
mikilvægt að fá aílþjóðlegam
mælikvarða á hvað er rétt.
Frú Begtrup var fynsta
danska konan, sem varð sendi-
herra. Nú er önnur kona orð-
inn sendilherra í Gharaa, og í
dönisku uitanríkisþjórausitunni
eru nú margar ungar koraur,
sem eru á uppleið, segir hún.
— Ég hefði gjarnan viljað
vera viku í viðbót á íslamdi,
sagði frú Begtrup að loteum.
— Mig laingair að gena svo ótal
margt. Mig lamigaði t. d. að
fatra miorður að Hóium í Hjailta
dal. Á morgun ætlia ég að
komia í nýja Handritahúsið og
svo ætla ég austur á Sitoklkis-
ejrri að hitta vin miran, Pál
ísóHsson. Ein vika er of stutt,
en ég hef ekki meiri tíma. Ég
veið að fara til Kaupmanma-
hafnar og svo áfraim til Portú-
gal.
Að tala við Norðurvíetnama
eins og að tala við stein
LE NGOC CHAN, sendiherra
Suður-Víetnam í London er
staddur hér á landi og í gær-
morgun ræddi hann við utan
ríkisráðherra um málefni
heimalands síns.
— Tilgamigur ferðar minnar
til ísl ands er eingöngu sá að
kyraraa það ástand, sem nú rík
ir í Suður-Víetmam, og vekja
athygli á því að stríðið og
friðuriran, sem við erum áð
berjast fyrir eru vamdamál,
sem varða alheim. — Þannig
fóruist sendiherramim orð á
fundi, sem hann hélt með
blaðaimöranium í gaer.
Aðspurður um það, hvort
rætt hefði verið um hugsan-
legt stjómmálasamband milli
íslands og Suður-Víetnam,
sagði hann að svo hefðd ekki
verið, en löndin væru vin-
veitt og myndi svo verða á-
fram.
Sendiherramm rakti í fyrstu
upphaf Víetnamstyrjaldarinn-
ar og lagði á það áherzlu að
orsakanna væri að leita í ár-
ásum og yfirgamgi komrnún-
isita frá Narður-Víetmam í S-
Víetnam. Suður-Víetmiaimar
hefðu tekið fyrsta skrefið í átt
til friðar í fyrra er þeir hættu
loftárásum á Norður-Víetraam
og næsta skref hefði svo verið
Parísarviðræðuirniar. Þar
'hefðu sjónatrmið Suður-Víet-
naim þegar komið fraim, en að
tala við Norður-Víetnam'a
væri eins og taflia við stein.
Aðspurðuæ um það, hvort
haran teldi persónulega að Par
ísarviðræðumar myndu bera
eirahveim árangur svaraði
sendiberraran þvi til að til
þessa hefði sem kunmugt er
ekki orðið saimikomufliaig um
anraað en að halda fundima og
lögun fuindarborðtedms. Suður-
Víetnam hefði þegar komið
með tillögur þess efnis, að báð
iæ stríðsaðilar hættu herraaðar
aðgerðum undir alþjóðlegu etft
irliiti, en þær hefðu ekki fenig
ið uradirtektir og friðar væri
ekki að vænta, fyrr en Norð-
ur-Víetraaimar hættu árásum
sínum á Suöur-Víietraam. En
þátttatea Norður-Víetnama 1
Parísarviðræðurauim sýndi þó,
að þeir gerðu sér grein fyrir
að þeir hefðu efldd von um
sigur í Suður-Víetnaim með
herraaðairaðgerðum eiraum.
Le Ngoc Chan sagðisrt vilja
tatea það fraim að Suður-Víet-
namar ættu við mörg irarabyrð
is vandaimál að stríða, en þau
ætti að vera hægt að leysa
ef enidir væri bunidiran á árás-
ir og afskipti kommúnista frá
Norður - Ví etnam.
Le Ngoc Chan, sendiherra
Sendiherraran lagði áherzliu
á að stefraa stjómiarinmiar í S-
Víetoam væri varanillegur frið
ur og samieining og þvi þyrftu
Framhald á bls. 20