Morgunblaðið - 11.11.1969, Blaðsíða 11

MORiQUMHLAÐEÐ, ÞRIÐJUDAGUiR ltl. NÓVEMBER 1009
11
Aðkallandi verkefni
í sjávarútveginum
Álit sjávarútvegsnefndar 18. Landsfundarins
í STJÓRXMÁUAYFIRIA SINGII
landsfundar Sjálfstæðisflokksins
sem haldinn var á dögunum, var
í þætti um atvinnu- og mennta-
mál vísað til samþykkta um iðn-
aðarmál, verzlunarmál og bygg-
ingarmál, sem gerðar voru á sér
stökum ráðstefnum, sem áður
höfðu verið haldnar, svo og álykt
unar um sjávarútvegsmál, sem
sérstök nefnd á vegum Fulltrúa
ráðs sjálfstæðisfélaganna í Rvik
hafði samið og gert, og var dreift
fjölritaðri á landsfundinum.
Sérstök fjölmenn nefnd sjó-
manna, útvegsmanna og aðila
fiskvinnslunnar í sjávarútvegs-
nefnd, sem sátu landsfundinn,
fjallaði um þessa ályktun og
g-erði við hana athugasemdir,
sem fram koma í henni eins og
hún verður birt hér á eftir. Þyk
ir sjálfsagt að fram komi, hvort
sjálfstæðismönnum þyki nauðsyn
legt að stefnt sé í sjávarútvegs-
málum á sama hátt og birtar
hafa verið ályktanir fyrrgreindra
ráðstefna.
Eins og sjá má, er í ályktun-
inni ekki fjallað um dægurmál,
eða vandamál, sem við er að
eiga í dag og vænta má að lausn
finnist á bráðlega, heldur mál-
efni langrar framtíðar, sem langs
tíma og mikils fjármagns krefj-
ast, en hafa grundvallarþýðingu
fyrir vöxt og viðgang sjávarút-
vegsins.
Alyktunin er svo hljóðandi:
Þjóðin stendur í þalklkarslkuld
við ríkisstjófrnina og Alþingi fyr
ir þá djörfumg að gera fyrir sl.
áramót róttækar ráðstafanir tiil
að forða sjávarútveginum frá
‘hruni eítir hin miMu átföll, seim
hann haíði orðið fyirár frá miðju
ári 1966, atflabresti og verðfalli
sjávairafuirða erlendis. En það er
lilka ljósit, a@ stetfnt var að því, að
þær byrðar, sem á þjóðina voru
lagðar með þesisum ráðstöfunum,
yrðu eins léttbærar fyrir allan al
menning í landinu og verða
miátti. Þess vegna er nauðsynilegt,
að þjóðin geri sér grein fyrir því,
að ektkert má út af bera um atf-
koimu sjávarútvegsinis og eklki má
leggja á hann auiknar byrðar frá
því sem nú er, neima til komi
stóraukinn afli og batnandi við-
slkiptakjör.
Netfndin telur arðbæran rekst-
ur forsendu eðlilegrair þróunar
atvinnuvegarins og afð slík þróun
sé einnig forsenda góðrar af-
kotmu, eklki aðeins þeirtra, sem
útgerð, tfisBcveiðar og fiskiðnað
stunda, heldur og þjóðaœfheáldair-
innar.
Netfndin telur æslkilegt að ta’k
marfka rílkiaforsjá við mótun og
viðhald þeirrar umgjörðar þjóð-
félagsins- og etfnahagsmála, sem
geri vel reknum tfyrirtækjum
kleift að síkila maiuSlsynlegum
hagnaði, en ein megintforsenda
þess er stöðugt verðlag í land-
inu. Með þessu myndi fjánmuna
myndun í nýjuim fislkilkipum og
fislkiðnfyrirtælkjutm og búnaði
verða með eðlilegum hætti Og í
samræmi við raunveruiega þörf
atvinnuvegarins. — Netfndin tel
ur þó, að einis og nú standa tsakir
sé nauðsynlegt, að unnið sé síkipu
lega að endumýjun fiskidkipa-
stólsinis, en þess beri þó að gæta,
að hún sé fyrst og fremst miðuð
við þartfir atvinnuvegairiinis sjálfs
og verði jöfn og stöðug. Enntfrem
ur er ljóst, að eins og nú er kom
ið, er ólhjákvæmilegt aið ríkis-
valdið leggi verulega mikið atf
mörkum tál endumýjunar togara
flotanum, sem er ómissamidi þátt
ur í atvinnulífi landsmanna.
Framtíðarverkefni í sjávarút-
vegi eru mörg og margvísleg og
í framlhaldi af framianisögðu vill
nefndin nú leggja sérstaka á-
herzlu á eftirfarandi:
l. FRÆÐSLUMÁL
Fræðslumáluim í sjávarútvegi
hefj.r engan veginn verið sinnt
sem sikyldi og er það ekki vanza*
laust hjá þjóð, sem byggiir svo
mjög atfkomu sína á fislkveiðum
og fiskiðnaði. Nefndin telur
mjög aðkallandi, að allair hliðar
fræðslumála sjávarútvegsins
verði teknar til endurdkoðunar
og úrlausnar og bemidir í því sam
bandi á eftirfarandi:
í fyrsta lagi, að efld sé verk-
námskennsla gagnfræðaskólanna
m. a. með alhliða sjóvinnu-
k'-nmslu.
f öðru lagi, að tekin sé upp
byrninarkemnsla í véMræði, sigl-
ingarfræði, fjargkiptum og fiak-
iðjufræðum við fyrirlhiugaðar
frairwhaldsdeildir gagnfræðaiskól-
anna. Kennsla þessi geti komið
að noBtíkru í stað éða jafngilt að
nokkru þeirri kernnisfliu, sem nú á
sér stað í þeim skólum, ®em íyríir
eru í laindinu og fiákiðnskóla, er
stofnaður verður. Keinmsla þessi
myndi stig eitt eða tQeiri í nárni
umræddra skóla — Þetta myndi
leiða til þess, að ungt tfólk geti
niumið þeisisi fræði að hluta í
heámabyggðum sínum í ®tað þess
að sækja allt námið til eins sér-
skóla.
í þriðja lagi, að eigi verði leng
ur dregið að hefja undirbúning
aið ag stotfnun fjslkiðniskóla.
í tfj órða lagi, að telkm verði
upp 'kenmisla í fiskiiðntfræðum í
saimbandii við etfnatfræðiíkenmslu
í Háisfcófta felands.
í fimmta lagi, að etfnt verði til
kennslu í fiskífræðum við Há-
skóla íislands.
2. RANNSÓKNARMÁL
Netfndin lítur svo á, að mikil
hætta sé á, að íslendingar drag-
ist aftur úr öðrum þjóðuim í fisk
veiðum og þar með fiiskiðinaði, ef
eíkiki verða etfldar mjög frá þvi
sem nú er, rannsóknir í þágu
sjávairútvegsims, þ.á.m. haf- og
fisfciranmsðknir, fiskiðnaðarrann-
sóknir og skipatæfcnilegar og
veiðitæknilegar ranosólknir. Tel-
uar nefndin þörf á skipulagsbreyt
ingu þessara máiia. Strax Skal þó
tekið tfraim, að nefndin fagnar
þeim breytingum í betra harf,
sam vænta má með komiu nýs
haf- og fiskirannsófkmiaisfkips,
Bjarma Sæmundssonar, sem rílk-
isstjórnin hefir ákveðið að láta
smíða.
I 'haf- og fiskirannsóknum þartf
að taka upp kerfisbundnar, sam-
fell'dar 'haiframnsóknir og fidkileit
samlkvæmt áætlunum,-sem gerð-
ar séu til tveggja eða þriggja ára
eða jatfhvel lengri tíma, ef þörf
kretfur. Þannig þartf t.d. að ranm
saka ýmisa vannýtta tfisSkistotfna,
svo sem loðnu, spærlimg, sand-
síli o.fl., og veita nægilegt fé til
þessara rannsókna.
Sama er að segja um rækju,
ðkelfisk o.þ;h. Nauðsynlegt er að
ramnsaka stafnstærð dg stofinþol
þesisara sjávardýra, áður en hatf-
izt verður handa um að reisa sór
vir'k og dýr iðjuver til vinmslu
þeirra.
Jatfnfraimt þessu þartf a'ð halda
átfram og etfflá mjög alhlilða hatf-
og fisMraminsóknit.
Þá má vielkja afhygli á nauð-
syn þesS, alð hSS fymsta verði
haíizt franda utm vísindalegan
undirbúning bg skipúlega tfratm-
kvæmidaáætlun um þær aðkall
andi bneytingar, eem óhjákvæmi
lega verður að gera I Erystiiðm-
aðinutm vegna væntamQegrair nýxr
ar loggjatfar i srtairikaðalöxiduinuim
um majög hesrt matvælaetftirlit.
'Núverandi ÐiSÖáðntranmisókinir
þarf að efla hjá Rannsóknaistofn
un fisMðmaðarins, þannig að hún
geti sámmt betuir en Mú ýmsum
nýrannsóknutm, eftirfli sstörfum og
þjónustiu.
Einnig verði stotfnalðtar rann-
sóknasjóður sjávarútvegisimis, sem
'hatfi það hlutverfc að aðstoða íyr
irtæfci í sjávarútvegi og samtök
fyrirtækja eða einisabra greimia
við að koma á fót og halda uppi
eligin rannsóknutm. Fjölbreytni
og etftirspum á nútíma mörikuð-
um er söSk, að óhugsandi er ann
að en að fyrirtæki sjáltf — bæði
framleiðislu- og sölutfyrirtæki —
hatfi sjáltfstæðair rammisóknarstotfur
á eigirn vegum. ÍÞá er og aðkall
amdi að effia skipatækmilegar
rannsókmix, sam eru á algeru
fruimstigi.
MSkLu fé er nú variið til raam
sókna í þágu stóriðju og vatns-
virikjana. Er það veL En á sama
hátt verður að verja miklu fé til
rannsókna í þágu sjávaxútvegB-
ins, sem ætla má að verði um
ófyrirsjáamlega framtíð aðaimátt
arstoð íslenziks þjóðarbúskapar.
Og sjávarútvegurinm hefir þá sér
stöðu, að hann er yfirleitt við-
bragðsfljótur og nýjumgar í hon
I um geta sfcilað árangri og arði
mjög tfljótt. Fyrir hendi eru stór
v&rik tælki í sjávarútvegi, bæði
til sjós og lands, sem geta annað
mitklum viðlbótairveribeifinuini.
Þiað er skoðun nefndarinmar,
að sé rétt á haldið, mumd aiuflmar
raimsóbndr í þágu sjávairúvegs-
ins dkila miklum arði.
3. VERÐJÖFNUNARSJÓÐUR
Nefndin fagnair setningu laiga
um verðjöfinumairsjóð sjávaratf-
uriða og telur, að sjóðurimm hafi
mifcilvægu Mutveriki að gegna í
firamtíðinni til að jatfinia sveitflur
í útgerð og íirikiðnaði.
Netfndin skorar á ríkisstjórnina
að nota nú þegar heimild flögun
um til að stofnsetja deildir fyrir
cdlar greinar útfluttra sjávaratf-
uriða, enda verði þess gætt, að
einstöfc fyrirtæki eða fyrirtækja
Samsteypur, sem ná betri fram-
leiðsiu- eða söluáramgri en ömn-
ur, verði ékíki látin bæta atf sím-
um 'hlut þeim, sem lalkaxi árangri
ná.
4. LANDHELGISMÁL
Nefndin telur að nú, þegar
mjög er rætt um allþjóðlegar ráð
statfanir til að tafcmarka sólknina
í einstaka fiskistotfna, sé mauðisyn
legt að vera vel á verði. Fagna
ber baráttu ríkisstjónnarinmar tfyr
ir því, að rílki eimis og Island, sem
eiga lítfsafikomu sína mestmegnis
undir tfiSkveiðum, fá sénréttindi
til fiskveiða utan fiskveiðitak-
marfca landa sinna svo að þau
megi komast hjá efnahagshruni.
Er þeirri áskorun beint til þjóð-
arinnar, að hún stamdi sem einn
maður að baki ríikisstjóminni í
þessari baráttu.
Framtíðaratvinna
Iðnaðar- og verzlunarfyrirtæki í Reykjavík óskar að ráða nú
þegar ungan mann til skrifstofustarfa.
Skriflegar umsóknir með upplýsingum um menntún og fyrri
störf sendist afgreiðslu Morgunblaðsins merkt :„lðnaður &
verzlun — 8919" fyrir n.k. miðvikudagskvöld.
Afgreiðslumaður
Vanan kjötafgreiðslumann vantar til kvöld- og helgidagavinnu.
Þeir, sem vildu sinna þessu leggi umsókn inn á afgr. blaðsins
með upplýsingum um fyrri störf og aldur merkt: „Kjöt —
8621".
BYSSUR 06 SKOTFIMI
Fram til þessa hefur nær ekkert verið ritað um skotfimi og með-
ferð skotvopna á íslenzka tungu, enda þótt veiðar og skotfimi
séu mikið stundaðar hér á landi bæði í atvinnuskyni og sem
íþrótt og fjöldi sportveiðimanna sé hlutfallslega hærri en í flest-
um löndum Evrópu. Þessi bók er því brautryðjendastarf á sínu
sviði. Höfundur hennar er Egill Jónasson Stardal.
í þessari bók BYSSUR OG SKOTFIMI fjallar hann meðal
annars um sögulega þróun skotvopnanna, skotfimi sem íþrótt,
hirðingu og meðferð skotvopna, varúðarreglur, veiðar og nátt-
úruverd.
Þetta er ómissandi handbók þeirra veiðamanna er
stunda skotfimi.
Fæst í bókaverzlunum og beint frá útgefanda.
BÓKAÚTGÁFA GUÐJÓNS Ó GUÐJÓNSSONAR
Hallveigarstíg 6—8 — Sími 15434.