Morgunblaðið - 02.12.1969, Qupperneq 19

MOKGUíNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. DESEMBER 1909
19
Sören Sörens-
son sjötugur
Það var í ársbyrjun 1952, að
Sören Sörensson gerðist heil-
brigðiseftirlitsmaður og síðar
heilbrigðisfulltrúi héir í borg.
Hann var þá orðinn kunnur fyr-
ir margvíslegan fróðleik sinn,
m.a. á heilbrigðissviðinu, mála-
kunnáttu o.fl.
Sörnen annaðist í fyrstu al-
imennt heilbrigðiseftirlit, en síð-
an árið 1961 hefur hanm haft eft
irlit með hollustuháttum á vinnu
stöðum. Hér hefur háskólanám
hans í Bandaríkjunum komið að
góðu haldi og enn fremur óseðj-
andi fróðleiksfýsn hans og vilji
til að kryfja hvert mál til mergj
ar. f borg, þar sem nýjar iðn-
greinar eru stöðugt að skjóta
upp kollinum, og ný efni og
efniasambönd eru sú og æ tekin
í notkun, iðulega af mönnum,
sem kunna lítil skil á þeim, eða
hættum, sem þeim eru samfara,
er mikils virði, að við heilbrigð-
iseftirlit á þessum stöðum starfi
maður, sem af áhuga og sam-
vizkusemi kynnir sér vandamál
þeirra á þessu sviði og fræðir
startfslið um hugsanlegar hættur
eða skaðsemi á vinnustað. Með
fræðslustarfsemi sinni á iðju-
stöðvum og iðnaðar hefur Sör-
en aflað sér trausts og virðing-
ar starfsfólksins, og samtök
þess hafa opinberlega þakkað
þetta starf.
Saren Söremsson hefur verið
einkar farsæll í starfi. Hann
hefur grundað mikið tilveruna,
kynnt sér mjög kenningar
spakra manna um hana og býr
yfir mannþekkingu, sem margur
getur öfundað hann af. Með ró-
semi, velvild og sanngirni ber
hann fram kröfur sínar um bætt
an aðbúnað á vinnustað og fylg-
ir þeim eftir með lagni og festu,
sem mönnum hefur lærzt að
virða. Honum hefur því orðið
mikið ágengt í sínu vandasama
starfi, sem að verulegu leyti má
teljast brautryðjendastarf.
Sören Sörensson er mikils met
inin af eigendum og starfsliði
þeirra fyrirtækja, sem hann hef
ur eftiirlit með, og samstarfs-
menn hans hafa á honum miklar
mætur.
Sören er í dag þakkað af al-
hug samstarf og samfylgd, og
honum og eiginkonu hans ósk-
að alls góðs á komandi árum.
Jón Sigurðsson.
MÆTUR borgari, Sören Sörens
son, heilbrigðisfulltrúi, á í dag
sjötugsafmæli. Stóir er sá hópur
samborgara Sörens Sörenssonar,
sem eiga honum gott upp að
unna. Munu þeir margir senda
honum hlýjar og einlaegar árn-
aðaróskir á þessum merku tíma-
mótum í lífi hans, og þakka hon-
um fyrir það mikla og góða
starf, sem hanin hefir unnið á
ýmsum vettvangi, bæði á sviði
heilbrigðismála og þá ekki síður
fyrir margvísleg önnur störtf,
sem almennt hefir minna orðið
vart við, en verða eklki talin
miður merk fyrir það.
Ungur að árum átti sá, er þess
iar línur ritar, því láni að fagna,
að kynnast Sören og tengjast
við hanm vináttuböndum, sem
hafa haldist órofa síðan, um
þriggja áratuga skeið. Telur
hann þá tnaustu vináttu hafa
verið sér mikla gæfu á lífsleið-
inni, og finnst það hafa verið
sér foriréttindi frá hendi for-
sjómarinnar, að hafa átt þess
kost að umgamgast hann, og
mega ausa af vizkubrunni hans
og svala þorsta sínum eftir þekk
ingu á hinum innri rökum tilver
unnar fyrir útlistun Sörens.
Slík heimspekileg viðfangsefni
er honum einkar lagið að túlka
af djúpum skilningi, sakir glöggr
ar skyggni hans á leyndardóma
mannlífsins og víðtækrar þekk-
ingar á hinum göfugu fræðum
austurlanda til forna og fögrum
lífsviðhorfum þeirra, samtengt
haldgóðri vísindaþekkingu á nú
tíma vísu.
Sören Sörensson er fæddur í
Reykjavík hinn 2. desembeir
1899, af góðu alþýðufólki kom-
inin. Ólst hann að mestu upp
hjá vandalausu fólki, sem reynd-
ist honum vel. Hann mun
snemma hafa lært að temja sér
hógværð í lifnaðarháttum og
kröfum til þess, sem almennt er
talið til listisemda og þæginda,
enda aldarandinn annar á ung-
dómsárum og í uppvexti hans en
nú gerist. Á hinni miklu skóla-
göngu lífsins hefir hann ekki
farið varhluta af strangri ögun
Hins Mikla Lserimeistara. Hefir
á þeirri vegferð komið að góðu
haldi mikill innri styrkur hans,
auk hinnar miklu gæfu að kynn
ast og eiga samleið með víðsýn-
um og góðum mönnum. Hefir
þetta samanlagt án efa orð-
ið honum stoð til stöðugs
andlegs vaxtair og breiðari
skilnings, og stuðlað að hinni
þrotlausu þekkingarleit, sem
ávalt hefir einkennt líf hans.
Hið djúpa lífsskyn Sörens leiddi
hann snemma inn á svið líf-
spekilegra hugsana, og leitar að
grundvallarrökum tilverunnar.
í þeim efnum átti hann samleið
með mörguim hinna beztu manna;
má nefna þar á meðal Sigurð
Kristófer Pétursson, rithöfund
og fræðara, séra Jakob Kristins
son, fræðslumálastjóra og Sig-
urð Ólafsson, rakarameistara,
sem hann mat alla mikils, og sem
allir tóku við hann miklu ást-
fóstri og voru vinir hans á með-
an þeiirra naut við. Munu þeir
allir hafa haft mikil áhrif á
hann og verið honum mikils
virði í sambaindi við mörkun
lífsviðhorfanna.
Slíkur var dugur og djörfung
Sörens Sörenssonar, að ungur
setti hann sér það takmark að
afla sér læknisfræðilegrar mennt
unar, þrátt fyrir léttan sjóð hins
veraldlega gulls. Brauzt hann
af eigin rammleik til Vestur-
heims til náms. Tókst honum að
ná settu marlci, og afla sér stað-
góðrar þekkingar á því sviði, en
slíkt var mikið átak fyriæ efna-
lítinm mann, sem fáa átti sér til
stuðnings og liðveizlu í fjar-
lægu og ókunnu landi. Er það
til marks um góða hæfileika
Sörens, að honum tókst að vinna
sór braut þar vestra og starfaði
þar um nokkurt árabil við góð-
am orðstýr. — „En römm er sú
taug ar rekka dregur föðurhúsa
til“, og því tók dvöl Sörens
enda þar í vesturvegi. Kaus
hann að snúa aftuir til ættlands-
ins og helga því starfskraftana.
Þótt mótblástur hafi fylgt í kjöl
far þeirtra umskipta og orðið
honum veruleg riaun, gafst hann
ekki upp, og með fórnfúsum til-
styrk elskulegrar eiginkonu
sinnar, tókst að þrauka af hinn
erfiða hjalla.
Oft er svo að sjá sem að baki
þrenginga og strangra örlaga
leynist dulinn tilgangur forsjón
ariininar, þótt eigi verði slíkt
greint fynr en eftir á. Sérstæð
og óvenjuleg áhugamál og and-
leg yfirsýn, ásamt hinni góðu
menntun Sörens Sörenssoniar,
hafa veitt honum auðnu til að
leysa af hendi margvísleg og
örðug verkefni á vettvangi and-
legra og heimspekilegra bók-
meimnta. Hefir hann þar lyft
grettistökum, þótt slíku hafi
ekki verið haldið á lofti, sökum
lítillætis af hans hálfu. Vita þeir,
siem gjörst þekkja hann, að hér
er á ferðinini sérstætt framlag til
menningarmála, sem er þess vert
að því sé gaumur gefinn, enda
vart að efa að svo verði, þegar
betur er komið í ljós hvað eftir
hann liggur. — Það þarf ekki
stóra þjóð til að ala afburða-
menn, en sá er þetta ritar er
ekki einn um þá skoðun, að
Sörein Sörensson eigi heima í
þeim hópi hinma beztu sona
þessa lands, sem þá nafngift
verðskulda.
Það mun hafa mairkað djúp
spor í lífsviðhorf og þroskaferil
Sörens, er hann ungur las á er-
lendu máli hið rismikla heim-
spekiljóð hinna indversku San-
khya-Yoga fræða, Bhagavad
Gita, eða Ljóð Krishna, eins og
það nefnist á íslenzku. Varð
hann svo frá sér numinn af feg-
urð þess og stórbrotinni hugs-
un, að hann vann þess heit að
nema hið foma mál Indverja,
Sanskritf sem er frummál bók-
arinnar. Nam hainin þetta mál á
meðan hann stundaði nám sitt í
Vesturheimi. Vildi hann geta
flutt þjóð sinni hinn göfuga og
mikilvæga boðskap þessa ljóðs
og þeinra fræða, sem það felur í
sér með sem fullkomnustum
hætti, með þýðingu þess beint
úr frummálinu á íslenzku. Þetta
tókst honum, og hefiir hainin
þannig unnið tvöfalt afrek, og
gert skil erfiðu viðfangsefni með
einstökum og athyglisverðum
hætti. Geta víst allir verið því
samimála, sem til þek'kja, að þýð
ing þessa gullfallega og hrífandi
ritverks vizkumeistara forn Ind
verja, sé ekkert áhlaupaverk. —
Á þýðingu þessa ritverks hafa
margir austurlandafræðingar
menningarþjóða heims spreitt
sig. Eru til á þvi margar og
margvíslegar þýðingar á flestum
menningarmálum veraldar. Seg-
ir það nokkuð um mat manna á
gildi þess og hverjum vinsæld-
um það á almennt að fagna um
heim allan. — Þessa bók hefir
Sören Sörensson þýtt tvívegis,
sitt með hvorum hætti. Kom
fyrri þýðingin út 1939, en hin
1965. Sýniir þetta hvers hann
metur þetta djúpspaka og fagrta
ritverk, og hvað hann telur það
hafa að flytja íslenzkri samtíð.
Auk áðurgreindrar bókair hef
ir Sören þýtt á íslenzku ýms
önnur merk fræði- og heimspeki
irit úr Sanskrit, en einnig úr
Pali, en það er mál sem er nokk-
uð skilt Sanskrit, og sem talið
er að hinn heilagi Buddha hafi
talað. Þá hefir hann einnig þýtt
af ensku ýmsair bækur og rit-
gerðir; eru þar á meðal „Bólk-
in um Veginn“ eftir Lao Tse sem
‘eir heimsþekíkt, og „Líf í Al-
heimi“ eftir Derik D. Dempster,
M.A. og Kenneth W. Gatland,
verkfræðing, sem er yfirmaður
geymrannsókna Breta, um vís-
indi, trú og heimspeki. — Hefiir
Sören ritað formála að allflest-
um þýðinga sinna, auk margvís-
legra skýringa. Eru formálar
þessir hver um sig athygli verð-
air ritsmíðar, sem fengur er í að
kynnast, fyrir sakiir hinnar djúp
skyggnu lífsspeki, sem þar er
fram sett með auðskildum hætti.
Innsýn Sörens í kenningar hinn
ar fomu vizku, og tenging hans
á þeirri merkilegu þekkingu við
vísindalegar niðurstöður vestur-
landa, einkum í sálarfræði og líf
fræði, er verulega athyglisverð.
Þeim er þetta ritar er kunnugt
um til viðbótar, að Sören hefir
íekist að þýða af Sanskrit á
enska tungu, eitt af torskild-
ustu ritum fomrar austurlenzkr
ar heimspeki. Hefir hann þar
náð að vinna afrek á heims
mælikvarða, samkvæmt umsögn
viðurbeninds erlends sérfræðings
í austurlanda fræðum. Hefir
Sören þar tekist það sem engum
hefir tekist áður, en það er að
skila þessari þýðingu á skiljan-
legt mál fyrir vesturlandabúa.
Hafa þó færustu fræðimenn á
þessu sviði barist við þetta við-
fangsefni firá upphafi, án þess
að ná til fullnustu horfnum
merkingum vissra lykilorða í
hinu gamla og löngu „dauða‘
fornaldair máli. Er hér um afrek
íslenzks marnis að ræða á sér-
stæðu menningarlegu sviði, unn
ið í kyrbþey á íslenzku heimili
norður á hjaira veraldar.
Mairgskonar hugðarefni hafa
dregið Sören Sörensson til sín
um dagana. Fyrir sterkan um-
bótavilja í málefnum samfélags-
inis hefir hann ritað og þýtt fjöld
an allan af greinum um ólíkustu
efni. Einnig hefiir hann átt hlut
að útgáfu rita til að koma á
framfæri hugmyndum og
fræðslu. Þá hefiir listhneigð h ans
m.a. komið fram í snilli hans sem
áhugaimanns í gerð ljósmynda og
kvikmynda af ýmsum tegundum.
í því, sem öðru, er hanin tekur
sér fyrir hendur beir allt að sama
brunni. Allt verður að gjör
kanna og þekkja, svo aruggt sé
að bezti áraniguir fáist. Hálfkák
er ekki þolað. Gefur þessi af-
staða lærdómsríkt fordæmi þeim
sem slíku kynnast.
í sambandi við skyldustörf
Sörens Sörenssonar ber sam-
starfsmönnum hans saman um,
að hann hafi sýnit einstæða við-
leitni til umbóta í heilbrigðis-
háttum þar sem hann hefir ver-
ið til ráðuneytis og eftirlits. Er
natni hans og nærgætni við
brugðið, enda þótt oft hafi verið
við ramman neip að draga í
þessu sambandi, sökum skorts á
skilningi á leyndri hættu fyrir
heilsu manina við vinnu beinra,
en leiðbeiningar um slík efni
hafa verið meðal hinna sérstöku
verkefna hans. Góðvild hans og
þrautsegja hafa áunnið honum
traust allra og virðingu. í starfi
sínu hefir hann ekki farið troðn
ar slóðir, og hefir staðgóð lækn-
isfiræðiþekking hans þar komið
að ómetanlegum notum.
í sambandi við heilbrigðismál
hefir áhugi Sönens ekki verið
bundinn við stairí hans eitt sam
an, til þess spannar sjóndeildar-
hringurinn of vítt svið. Hann
hefir ekki getað lokað augunum
fyrir hinni miklu sóun á lífi og
heilsu manna, almennt séð, í
spennu nútíma samfélagsins. Hef
ir honum runnið til rifja þekk-
ingarskortuirinn meðal fólks á
lögmálum sálarlifsins og þeirri
grundvallar þýðingu sem þessi
þekking hefiir fyrir almenna
líkamlega heilbrigði og hanr-
ingju einstaklinganna. Hefir
hann lagt sig verulega eftir að
fylgjast með vísindarannsóknum
firemstu manna á sviði læknavís
indarana síðustu áratugina, í sam
bandi við ábirif þessarar miklu
spennu og ofálags í menningar-
samfélögum nútímans, til heilsu
farslegs niðurrifs. Þá hefir hann
lagt áherzlu á að kynna sér og
finna ráð og aðferðiir vísinda-
legs eðils, er gætu orðið til úr-
bóta og hjálpar í þessum alvar-
legu vandamálum nútíðarinnar.
í þessu sambandi hefir hann
komist að merkilegum niðurstöð-
um, sem geta orðið til mikils
gagns fyrix einstaklingana, séu
þær hagnýttar með réttu móti.
Yrði slíkt að veruleika myndi
það vera verðskuldaður árangur
af áralangri vísindaviðleitni, og
myndi án efa gleðja þennan
mannvin öðru fremur.
Þótt nokkuð hafi teygzt úir
þessu afmælisspjalli, taldi sá er
þessar línur ritar, að á slíkum
tímamótum í æfi Sörens Sörens-
sonar mætti ekki öllu lengur
kynrt liggja, hvern skerf hann
hefir lagt til íslenzkra menning
armála á ýmsum sviðum. Hér er
á ferðinmi slíkt firamlag að það
ber aðalsmerki, og er lagt af
mörkum með þeim hætti, að það
ber að hafa í hávegum.
Ég vil að lokum flytja Sören
Sörenssyni, fyrir mína hönd og
fjölskyldu minnar, hjartanlegar
og einlægar hamingjuóskir í til-
efni þessa afmælisdags, og veit
ég að margir verða til að taka
undir þær óskir. Vil ég nota
tækifærið og þakka þessum vini
mínum, ásamt elskulegri eigin-
konu hans Elínborgu, allt það
góða, er þau hjón hafa flutt inn
á lífsvegu okkar á umliðnum ára
tugum. Megi Faðir lífs og ljóss
vernda þau og heimili þeirra og
gefa þeim enn langan æfidag til
árangursríkra starfa.
Sveinn Ólafsson.
Yfirhjúkrunarkona
óskast ráðin að Sjúkrahúsinu Selfossi frá 1. febrúar 1970.
Uppl. um stöðuna gefur yfirlæknir sjúkrahússins, Óli Kr. Guð-
mundsson, í síma 99-1505.
Sjúkrahússtjóm.
Vestmannaeyjakaupstaður
óskar að ráða:
1. Viðskiptafræðing eða lögfræðing.
2. Mann með verzlunarskólapróf eða hliðstæða
menntun.
Nánari upplýsingar gefur undirritaður.
Símar: 2010 og 1001 (heima).
Bæjarstjórí.
122 - 24
|: 3 02 80-322 62
UTAVER
NYLON-GOLFTEPPI
GLÆSILEGIR LITIR
DL
w
O staðgreiðsluafsláitur