Morgunblaðið - 03.12.1969, Side 10

10
MOROUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. DESEMiBER 196®
— Tíðarfar var ágætt í sum
ar og heyskapur gekk ágæt-
lega — sagði Kristján Þór-
hallsson, fréttaritari Mbl. í
Mývatnssveit, er við hittum
hann að máli eigi alls fyrir
löngu. Að vísu var spretta dá
lítið misjöfn og almennt hafa
hey ekki verið seld úr hérað-
inu. Víða — sérstaklega til
fyilla — var skúrasamt og
ótryggir þurrkar, en með nú-
tíma tækni er fljótlegt að
hirða. Ég gæti ímyndað mér
að svo ótryggur þurrkur
hefði haft sitt að segja í hey-
skaparmálum fyrir 10 til 20
árum, en hann gerði það ekki
nú.
— Jarðvegsgróðri fór öll-
um mjög vel fram í sumar —
sagði Kristján. Uppsikera
garðávaxta var í meðallagi
og fé var ákaflega vænt, með
Kísilgúrnum dælt úr vatninu,
gerð í Laxárdal og er því
með henni frelklega gengið á
eignarétt manna. Ég sé enga
ástæðiu til að gera áætlun 20
ár fram í tírnann uim raforku-
öflun og þótt hún líti vel út
á pappínnuim — getur þá
ekki eittlhvað annað orðið
hagkvæmara þá, t.d. gufu-
orkan?
Sjálfsagt er að fullnýta það
vatnsafl, sem nú er í Laxá til
raíorkuframleiðslu, án þess
þó á nökkurn hátt séu unnin
spjöll á henni og næsta ná-
grenni hennar. Jafniframt ber
að tryggja svo sem kostur er
örugga orkuíraimleiðslu þar.
Ég fæ ékfci Skilið, að það eé
þjóðhagslega hagkvæmt raf-
orkuver, sem stofnar í hættu
náttúru Mývatnssveitar,
Kísiliðjan stórkostleg
atvinnuuppbygging
gróðri hennar, fugla- og fisíki
l'íifi, svo og Laxárdal. Það
væri vitanlega óbætilegt
tjón, sem aldrei yrði í tölum
talið. Ég fullyrði að í Þing-
eyjarsýslum og víðar sé órofa
samstaða þessu til verndar.
Ég trúi eikki að til séu þeir
menn, sem með verfcutm sín-
um vilji stofna þessum nátt-
úruverðmætum í hættu, þótt
ef til vill sé unnt að fá ódýr-
ara raforkuverð í bili.
— En ef svo er þrátt fyrir
állt, að þessir menn eru til,
sem ætla að halda þessari
eyðileggingaráætlun til streitu
— er ég þess fullviss, að
nægileg samstaða er tiil þess
að hiindra slíka ðhæfu, —
sagði Kristján að lokuim.
— í Bjarnarflagi hefur
verið borað eftir gufu. Lokið
er við að bora eina holu og
vonazt er til að hún gefi góða
raun. Áætlað er að boraðar
verði 3 holur. Mikinn véla-
og mannakost þanf við þess-
ar framkvæmdir og utan um
Kísiliðjuna eru einnig ýms-
ar framkvæmdir. Vera má að
til séu menn, sem telja því
fé, sem þar er varið til fram-
kvæmda, illa varið, sérstak-
lega eftir að í ljós kom að á
síðastliðnu ári var milljón
krónu halli á verksmiðjunni.
En framleiðslan er enn lítil
og tæfcnilegar ástæður, sem
nú er að nokfkru leyti búið
að lagfæra, ollu þessu. Hefði
framleiðslan hins vegar orðið
um 2000 lestuim meiri á síðast
liðnu ári við eðlileg afköst,
hefði mjög lítill halli orðið.
Á þessiu ári er gert ráð fyrir
að framleiðslan verði um 8000
lestir eða að útflutningsverð-
mæti um 80 til 100 milljónir
króna. Þegar búið er síðan að
þrefalda afköst verksmiðjunn
ar svo sem ráð er fyrir gert,
ætti afkoman að vera trygg.
Ég er bjartsýnn á þetta fyr-
irtæki og vona að það eigi
góða framtíð fyrir sér, ef því
verður stjórnað með hagsýni
og fyrirhyggju og með góðu
starfsfólfci.
Kísiliðjan hefur skapað
mikla atvinnu í héraðinu og
er þess vegna stórkostleg at-
vinnuuppbygging. Ber því
að þakka öllum, sem af stór-
hug og framsýni hafa stuðl-
að að framgangi hennar.
— Eigi alls fyrir löngu var
gufuaflsstöðin gangsett á ný
í Bjamarflagi. Hún var ekki
starfrækt með fullum afköst-
um, vegna gufusfcorts, en úr
því hefur nú rætzt.
— Mikið hefur að undan-
förnu verið rætt og ritað um
svokallaða Gljúfurversvirkj-
un í Laxá. Það er í sjálfu sér
ekkert óeðlilegt, þótt fyrir-
hugað lokastig slíks mann-
virkis veki nökfcurt umtal
manna á meðal. Vitað er að
Suðurárveita veldur stórkost
legri jarðröslkun, svo og stíflu
Kristján Þórhallsson,
vænista móti víðast hvar.
Dilkþur.gi er vænni en í fyrra
en var þó góður þá.
— Atvinnuástand er ágætt.
Kísiliðjan er stærsti vinnu-
veitandinn og veitir atvinnu
bæði við rekstur og stæk'k-
un. Ýmsar byggingafram-
kvæmdir hafa verið á henn-
ar vegum. Um miðjan maí
var endurbyggð fyrsta
geymsluþróin. Hún var upp-
haflega byggð 1967, en lak
hráefninu. Önnur þróin var
byggð ’68 og var hún öll
fóðruð með plasti í botninn
og reyndist örugg. Lokið var
við þróna í júní og er byrjað
að dæla í hana fyrir nokkru.
Er nú nægilegt hráefni til. í
júní var einnig hafizt handa
við þriðju þróna.

(Ljósm. N. W Lund jr.)
Kísilgúrinn fullunninn til útflutnings.
Fréttir
Mývatns
sveit
Samtal við
fréttaritara
Morgunblaðsins,
Kristján
Þórhallsson
Sveinn Benediktsson:
í góðum félagsskap
fordæmdra
DÓMAR um íslenzka listamenn
í blöðum, tímaritum og á öðrum
vettvangi hafa oft þótt ærið
hæpnir og kreddukenndir og
stundum gæta þar annarlegra
sjónarmiða.
Þetta hefur einkum þótt vilja
við brenna, þegar gagnrýnend-
umir teija sjálfa sig listamenn,
sem standi þeim miklu framar,
sem þeir eiru að dæma í það og
það sinnið. Verk sín, sem helzt
eiru abstraktmyndir, finnst þeim
vera mjög vanmetin og þeirsjálf
ir eins konar píslarvottar.
Vex dómharka þessara gagn-
rýnenda í annarra garð
að sama skapi og sjálfsaumkun
þeirra, sem ef til vill er ekki al-
veg ástæðulaus.
Ragnar Páll Einarsson, einn
meðal hinna efnilegustu mynd-
listamanna af yngri kynslóðinni,
nú 31 árs að aldri, hefur nýlega
haldið málverfcasýningu hér í
borginni. Stóð sýningin frá 15.—
23. nóvember og var mjög fjöl-
sótt.
Hin mifcla aðsókn benti til
þess, að listamaðurinn hefði
þegar getið sér góðan orðstír,
enda seldust 57 af 65 málverk-
um, sem þar voru til söiu.
Hygg ég að mörg ár séu síðan
að íslenzikur myndlistarmaður
hafi hlotið jafn góðar undirtekt-
ir hér á landi með sýningu sinni
og Ragnar Páll nú.
Steggjudómur myndlistar-
gagnrýnanda Morgunblaðsins,
Valtýs Péturssonar, um sýning-
una, þó aðallega um sýningar-
skrána, virðist ekfci hafa dregið
úr aðsókn að sýningunni og sölu
myndanna, þótt til þess hafi auð
sjáanlega verið ætlazt af hinum
dómlharða gagnrýnanda.
Hinn ungi myndlistarmaður,
Ragnar Páll, má ekfci láta sér
bregða, þótt hann verði fyrir
aðkasti frá „listdómara“, sem
virðist hafa gert það að sérgrein
að niðra mörgum beztu listamönn
m þjóðarinnar. Valtýr hefur ekki
látið sér nægja að niðra mörgum
núlifandi listamönnum íslenzkum
öðrum en abstraktmönnum, held
ur einnig látnum listamönnum,
sem eru meðal þeirra sem beztan
orðstír hafa getið sér íslenzkra
listamanna. Um verk Sigurðar
Guðmundssonar, málara, sagði
hann m.a. í jólablaði Morgun-
blaðsins 1952, að þau hafi verið
„firekar algeng miðlungsverk frá
hans tíma“ og um Einar Jóns-
son, myndhöggvara á öðrum vett
vangi, að Ihann hafi eng-
inn listamaður verið. Ragn-
ar Páll er því í góðum fé-
lagsskap fordæmdra og má vel
við una. Hann hefur að mínu
áliti og margra annarra málað
margar ágætar myndir, einkuim
frá sjávarsíðu, ám og vötnum.
Hann hefur og málað góðar
mannamyndir, svo sem málverk-
in af Hannibal Valdimarssyni og
Jóhanni Jóhannssyni, skóla-
stjóra í Siglufi|rði, sem bæði
voru á sýningunni.
Það er þó mest um vert, að
Ragnar Páll er ennþá á öru fram
faraákeiði sem málari. Þær
glæsilegu viðtökur, sem sýning
hans féfck, veita honuim tæki-
færi til þess að skoða beztu lista
söifn álfunnar og komast í það
utmhverfi og andrúmistoft, sem
orðið hafa heMadrýgst fyrir
þroska fremstu listaimanna þjóð-
arinnar fyrr og síðar. Ragnar
Páll má ekki láta þetta gulllna
tækifæri sér úr greipum ganga,
bæði sjálfs sín vegna og ís-
lenzfcra listunnenda.
Því hefur stundum verið
haldið fram, að fátækt og kúgun
ís'lenzfcu þjóðairiininiair hiafi skapað
hér á landi betri jarðveg en víðast
hvar annars staðar fyrir þann
heimóttairhátt, að engum mætti
vegna betur en í meðallagi eða
vera öðruim fremri í einhverri
starifsgrein, án þess að eiga skil-
ið að verða fyrir aðkasti. Þessi
hugsunarháttur er sem betur fer
þverrandi með þjóðinni.
Því leiðara er það, að hann
skuli enn vaða uppi hjá
þeim, sem dæma að staðalldri um
myndlist í höfuðmálgagni Sjálf-
stæðisffloktosins, Morgunblaðinu,
þar sem slikra fordóma og
kreddusjónarmiða ætti sízt að
gæta.