Morgunblaðið - 28.04.1970, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 38. APRÍL 1970
23
í óbyggðarferð
á snjósleðum
— Dagsbrún
Framhald af bls. 32
þainniig brieyttir verði giruim-
klaiup og feaiupigrteiðsiuivísiiltala
ver'ði setit á 100. NaiuiðlsymiLeg-
ar ieiðiréttiinigar verði gerðar á
regluim uim útreifcndinig verðlagls-
uppbótar á feiaiupið og nmum
félaigiið gera némiari greiin fyrir
þieim síðar.
Öll yfirvimma verði greiidd mieð
80% áiaigi á daigviiniruuikiaupið eiins
og niætur- og helgidaigavinma er
imú, en sérstakur eftirvinmiuitaxti
verði felldur milðlur.
Þá eru ýmsar tilfærslur milli
kaiuptaxta, þianmig að tiltiekin
störf færiisit í hærri kaupigjialds-
flokka.
Einimig eru ýmsar aðrar breyf-
iinigar á siammimgumuim varðamdi
aiukin réttimidi veikamanma, svo
sem um aufcniar greSðslur í veik-
irndia- og slysaitilfellum, að verka
mienn haldi áuinmiunm réttinduim
vegnia starfsaldurs þó að þeum aé
saigit upp vegnia sanmdrattar, kaup
tryigginigu fyrir verkamemn í fiislk
iðnað'i o.fl.
Þá kaus fumdurimn mefnid, er
stairfi mieð stjórm féiaigsims að
samninigaigeirð.
Kröfur félagisiinis haifla mú verið
afhemtar saimnimgisiaðilum þess^
og ódkað eftir alð sammimigisvið-
ræður hefjisf hið fyrsta.
Enmfremur samþykkti fundur-
inn eftirfarandi ályktamir:
1. Pumidur í Verkamiammafélag-
imu Dagsbrún, haldin 26. apríl
1070, lýsir situlðmimgi sínum vlð
tagsmumábaráttu íslemzikra náms
mianmia heima og erletndiis. Fumd-
urinm lleggur áberzlu á, a® fj'ár-
tagBisituðniinigur við mámsmenn
verði svo ríflagur, að emigin
hætta sé á að fraimhialdlsmienmt-
um verði forréttimdd himmia efnia-
meiri í þjóðfélagimu.
2. Fund-ur í Verkamannafélag-
inu Dagsbrún, haldinn 26. aprS
1970, mótmælir harðlega frum-
varpi því um húsmiæðismáfl. sem
rikiisstjórnin hefur lagt fram á
Alþingi, þar sem gert er ráð
fyrir, að skertur verði ráðstöf-
unarréttur lífeyrissjóðanna á Vi
af ráðstöfumartekjum þeirra em
Húsnæðismálastofnum rikisins
verði falið þetta fé sem hún get
ur síðan ráðstafað til aðila ut-
an verkalýðshreyfingarinnar.
Lífeyrissjóður Dagsbrúnar-
manna var stofnaður með samn-
imgum við atvinnunekendur og
rlkisstjórnina í maí 1969. Líf-
eyrissjóðiurinm er því eign Dags-
brúnarmanna og því mótimæla
þeir harðlega hvers konar sberð
ingu á ráðstöfumarrétti félags-
ins á fé sjóðsins.
Einnig mótmælir fundurinn
eindregið frekari íhlutun ríkis-
valdsina um ráðstöfun á fé at-
vimnuileysistryggimg,asjóðs sem
líka er árangur af samningum
launafólks og atvinmurekenda
og skýlaus eign verkalýðsins.
Ennfremur krefst fundurinm
þess að Alþingi afnemi him rang
látu víeitöluákvæði á lánurni
HúsnæðismáilaiStofnuniar ríkis-
ins.“
3. Félagsfundur Dagsbrúnar
haldinm 26. apríl 1970, gerir þá
kröfu á hendur rfkisstjórn og
Alþingi að beindr skattar á verka
fólki verði lækkaðir, t.d. með
hækkun persónufrádráttar, breytt
um skattstiga eða öðrum þeim
ráðstöfunum, er verða mættu til
lækkunar á sköttum ver'kafóikis.
4. Fundur í Verkamannafélag-
inu Dagsbrúm haldinm 26. apríl
1970, mótmælir harðiiega yfir-
lýs'ingu þeirri sem undirrituð
var í Straumsvík 10. júní 1969
af nokkrum forystuimönm.um í
Verkalýðshreyfingunni varðandi
vinnustöðvun í áliðjuverinu, án
þess að hún væri rædd í við-
komandi félögum.
Fumdurinn telur að rmeðþeirri
yfirlýsingu sé raunverutega ver-
ið að svipta starfsfóik iðjuvems-
ins, helgasta rétti verkafólfcs,
verkfallsréttinum.
FIMM félagar úr Flugbjörgun
arsveitinni á Hellu fóru um helg
ina á tveimur snjósleðum upp i
óbyggðir. Fluttu þeir snjósleð-
ana fyrst upp að Þórisvatni á
bílum, en þaðan var svo ekið á
sleðunum um Illugaver upp í
Tungnafellsjökul. Var þar gist
um nóttina.
Á laugardagsmorgun var svo
ferðinni haldið áfram, og var
frostið um 16 stig, þegar menn-
imir fóru á fætur. Ekki áttu þeir
þó í neinum erfiðleikum með að
koma sleðunum í gang um morg
uninn, heldur lögðu þá strax á
Vatnajökul. Óku þeir niður eft-
ir honum að Jökulheimum, en
þar var áð. Síðan var ekið beint
að Þórisvatni, ekið yfir það á
ís, og aftur að bílunum.
Þeir félagar fengu ágætt veð-
ur fyrri daginn, en hinn seinni
var snjómugga, og oft erfitt að
átta sig á leiðinni, — hið ákjós-
— Akveðnir
Framhald af bls. 31
og tóku Valsmenn oft óþyrmilega
á honum, án þess að dómaramir
skiptu sér af því. En ef Jón
slapp laus augnablik, var það
segin saga að föst skot hans höfn
uðu óverjandi í netinu. Einar
Magnússon kom einnig ágætlega
frá þessum leik, svo og hinn bráð
efnilegi leikmaður, Magnús Sig-
urðsson. Er þá ótalinn þáttur hins
unga markvarðar, en það er
ekki fjarri sanni að segja að hann
hafði fært liði sínu sigurinn í
þessum leik. Markvarzla hefur
oft verið höfuðverkur hjá Víking
um, en nú sjá þeir vissulega
fram á bjartari tíma í þeim efn
um.
Þrátt fyrir hina ágætu ein-
staklinga sem Valur hefur á að
skipa kemur oft furðu lítið út
úr leik þess. Þó er sóknarleikur-
inn oft mjög skipulega og
skemmtilega uppbyggður. Fyrr
eða síðar hlýtur að koma að því
að liðið blómstri og nái veruleg-
um árangri. Til þess hefur það
öll skilyrði. Beztir í þessum leik
voru þeir Bjami Jónsson, sem sí-
fellt ógnar með hraða sínum og
dugnaði, Bergur Guðnason og
markvörðurinn Finnbogi Kristj-
ánsson.
Dómarar í leiknum voru Val-
ur Benediktsson og Óli Olsen.
Verður þeim tæpast hrósað, en
þó verður að segja að samræmi
var í dómum þeirra og hvorugt
liðið hagnaðist á yfirsjónum
þeirra. Gremja Valsmanna í leiks
lok er að vissu leyti skiljanleg,
þar sem vitanlega átti að bæta
við tímann, eftir hina ólöglegu
töf Víkinganna. En ekkert réttlæt
ir þó framkomu þeirra við dóm-
arana.
Mörkin skoruðu: Víkingur: Jón
6, Einar 4, Magnús 3, Guðjón 1.
Valur: Bergur 5, Ágúst 2, Bjami
2, Jón 2, Ólafur 1, Gunnsteinn
1.
anlegasta veður með tilliti til til
gan,gs þessara æfinga. Voru
þeir fimm-menningar mjög á-
nægðir með það hversu snjó-
sleðarnir reyndust vel í ferðinni.
Þeir höfðu með sér talstöð og
voru allan tímann í radíósam-
bandi við umheiminn.
Myndin var tekin af leiðangr-
inum í Jökulheimum.
Framhald aí hls. 10
og sé spor aiftur á bak í menn-
inigarmálum þjóðarinnar. Allt
slíkt er að okkar áliti, sem að
minni hluta álitinu stöndum, úr
lausu lofti gripið.
Við se-m að þessu áiliti stönd-
um teljum, að mörg þaiu störf
sem frekar eru við hæfi kvenna
séu mjög mi'killvæg, bæði fyrir
valflerð einstaklinga og þjóðar-
heildar og geri þær kröfur til
undirbúningsmenntunar, að efcki
beri að horfa í nokkiurn kostnað
við það, að til hennar sé vandað,
og mundi samþyfckt þessa frum
varps verða mikilvægt spor í pá
átt.
Að lokum vék Ólafur Björns-
son að röksemdium sem komið
hefðu fram gegn frumvarpinu og
sagði m.a.:
Vikið hefur verið að kostnað-
arhlið þessa máls. Á því má
v-ekja athygli að kostnaður við
framkvæmd þessa verðiur auð-
vitað, eins og hvað ÖU önnur
slík beimildarlög snertir, háð
ákvörðunum fjárveitingavalds-
ins hverju sinni. í öðru lagi má
á það benda, að nauðsyn er að
byggja yfir Kvennaskólann pg
starfsemi hans hvort sem er. Það'
hefur verið nauðsynlegt, vegna
mikililar aðsóknar að grípa til
verulegra a ðga ngst a km a rk an a,
þannig að ef meiningin er ekki
beinlínis sú að leggja Kvenna-
skólann niður, heldur að gera
honum kleift að fullnægja eftir-
spurninni, þá þyrfti byggingu
hvort sam væri.
Auður Auðuns sagði m.a. í
sinni ræðu: f mníum huga eru
það meginrök gegn frumvarp-
iniu, að með því er horfið frá
þeirri stefnu, sem hér hefur ríkt,
og sem nýlega hefur verið lög-
fest, að menntaskólar skuli vera
samskólar. í jafnréttisbaráttu
kvenna hefur eimmitt krafan um
menntunarjafnrétiti verið megin-
uppistaðan. Aðskilnaður kynj-
anna á sama m'enntastigi, með
sérskóla fyrir stúikur, þar sem
áherala er lögð á eitflhvað sem
kallað er „sérstakar menntun-
arþarfir kvenn.a“ er undirstrik-
un á hefðbundnum skioð'unum
um verkaskiptingu kynjanna í
þjóðféalginu, sem hefur á marg-
víslegan hátt orðið konunni fjöt-
ur um fót í sókn hennar til jafn-
réttis og bættrar aðstöðu. Þetta
gerir unga konan í dag sér ljóst,
og hefur andstaða gegn frum-
varpi þessu verið mikil hjá
þeim.
— Gervihnöttur
Framhald af-bls. 1
Dr. Thomas Paine, forstöðu-
maður geimferðastofnunar
Bandaríkjanna, sagði á fundi
með fréttamönnum að enn sem
komið væri, væri ekkert hægt að
segja um vísindalegt gildi hnatt
arins sjálfs. Samkvæmt þeim
fréttum sem borizt hafa frá
Kína, virðist sem hér sé að'eins
um fljúgandi „diskótek“ að
ræða, Vaf.alaust séu þó einhvers
konar tæki í hnettinum, önnur
en plötuspilarinn,
Sumir úestrænir sérfræðing-
ar telja ekki útilokað að þetta
sé njósnahniöttur, sem eigi að
fylgj ast með Rússum, og vernda
Kína fyrir skyndiárás af þeirra
hálfu. Rúsisar geta þó varla
kvartað því þeir hafa skotið á
loft 335 Kosmos gervihnöttum
síðan 1962, og líklegt má telja
að góður hluti þeirra fylgist
með Kín verjum,
í rússneskum fjölmiðium var
aðeins stuttl’ega skýrt frá þessu
sboti Kínverja, enda rússnesk
yfirvöld sjálfsagt lítið hrifin af
því. í fyrsta lagi hafa þau í
mörg ár haldið því fram að Kín-
verjar væru svo uppteknir af
menningarbyltingunni og Mao-
dýrkun, að þeir hefðu ekki tíma
tifl að sinna neinum tæknimál-
um. í öðru lagi er Moskva i að-
eins 3.200 kilómietra fjiarlægð frá
kínversku eldflaugastöðvunum í
Sinkiang.
Það hefur verið bent á það,
að sérskólafyrirkomulagið sé alls
staðar á undanhaldi. Hér á hins
vegar að ganga á móti þróun-
inni. Fyrir utan það, að samskól
ar skapar nákvæmlega jafna
menntunaraðstöðu, þá hafa þeir
einnig það gildi að í þeim kynn
ist unga fólkið viðhorfum hvers
annars, og má segja að það sé
raunar nauðsynlegur undirbún-
ingur þess sem við tekur þegar
kemur út í lífið og á að fara að
starfa hlið við hlið.
Þá tel ég einnig rétt að halda
sér við gildandi lög hvað lýtur að
aðskilnaði gagnfræðaskóla og
menntaskóla. Ef á annað borð
ætti að fara að veita gagnfræða
skóla rétt til þess að útskrifa
stúdenta, þá væri auðvitað viti
meira að velja stærri skóla, en
Kvennaskólinn er, minnsti gagn-
fræðaskólinn í Reykjavík. Stærri
skóli myndi þó gefa einhverja
möguleika á valfrelsi og fjöl-
breytni í námi og hægt væri að
framkvæma það án gífurlegs
tilkostnaðar.
Það hafa verið færð ýmis rök
fyrir því að Kvennaskólinn ætti
að fá að útskrifa stúdenta, og
m.a. tengt við 100 ára afmæli
skólans, sem nú er ekki langt
framundan. Það er rétt að skól-
inn á merka sögu, en við verð-
um að meta hlutina eins og þeir
eru — hann er einn af gagn-
fræðaskólunum í Reykjavík. Við
skulum horfa á hitt líka, að það
væri hægt að gera hvem ein-
asta gagnfræðaskóla, með góðri
stjórn, að úrvalsskóla, ef hann
fengi að velja inn nemendur eft
ir einkunum. Og þegar við tölum
um góða skóla ber einnig að líta
tU. þess hvernig meta beri það
hugtak.
Mér koma í hug orð eins
ágæts skólamanns hér í Reykja-
vík, þar sem hann bendir á það,
að ef það eigi að meta gæði
skóla, þá sé sanngjarnast og eðli-
legast að meta hann eftir því,
hvað skólanum tekst að vinna
úr þeim efnivið, sem honum er
fenginn í hendur. Og ég býsit
við að þar sé haft í huga, að skila
áleiðis þeim nemendum sem
minnst hafa fengið vegamestið
frá forsjónarinnar hendi.
f lok ræðu sinnar sagði Auð-
ur Auðuns: Við erum það bund
in vananum og um leið sögunni,
og þar með sögu menntastofn-
ana, að það villir stundum fyrir
okkur, þegar við eigum að taka
upp mál og dæma um það. Um
Kvennaskólann vil ég segja það,
að hann er alls góðs maklegur
- Willoch
Framhald af bls. 1
Gerðist þetta á landsfundi flokks
ins, sem haldirm var um helgina.
Á fundi með fréttamiöninium
eftir landfiþinigjð mælti nýi
flokfcsledðtaginn mieð því, að
fWkfeair þeir, sem aðild ættu að
samsteypuistjóm lamdsiuis, eiflndu
till fluinidiar efltir næstu helgi, er
Vemstre héldi flökfesþimg sitt
og 'Skyldu leiðtogar þeirra ræða
þar viðhorfið í stjórnmálum
landls'in/s.
Willoch lagði mikla áherzlu á,
að Höyre gæti áfram hialdið
þeim tveimur ráðherraiembætt-
uim, emibættum utanríkiisráð-
herra oig verzlunarmiálairáðlherm,
sam Sfeiptu sérstaklega miiklu
máli í viðræðum um markað®-
málin. Han-n lagði ennflremiur
áherzlu á, að Höyre væri á entg-
an' hátt lengra til hægri en flokk
urinin var á'ður.
— Vietnam
Framhald af bls. 1
hemaðaryfirvöld í Suður-
Vietnam að sóknin verði ekki
minni að umfangi en Tet-
sóknin alræmda fyrir tveim-
ur árum. í skjölum sem
fundizt hafa í herteknum
vígjum, hafa verið fyrirskip-
anir að þessu lútandi. Tekið
er fram að hér sé ekki verið
að gera snögga tilraun til
hernaðarsigurs, heldur verið
að reyna að eyðileggja friðar-
áætlanir, og þá ákvörðun að
láta Suður-Vi-etnama taka við
stríðsrekstrinum.
og sannarlega mætti gera þeim
ágæta skóla eitthvað til heiðurs
á 100 ára afmæli hans. En hinu
er ég algerlega andvíg að þess
afmælis sé minnzt með því að
stíga spor aftur á bak í okkar
skólamálum.
Magnús Jónsson, fjármálaráð-
herra, sagði m.a. í sinmi ræðu:
Það sem skiptir máli hér er það,
hvers eðlis skólakerfi ofckar er
og í annan stað hvort það þjóniar
þeám tilgangi að betri áranigur
náist með þeirri braut, sem hér
er lagt til að farið verði út á eða
ekkd. Það er ómótmælamleg stað-
reymd, að mieininteskólainám er
almemnit mám, sem ekki er fólg-
ið í sérhæfinigiu, Þeirri grumdivall
arreglu heflur verið fylgt í skóla-
kerfiruu að mienmitasfcólanniir sóu
samiskólar, og það eru mömg ár
síðan það voru löigtð ákveðin
plön eða áætlanir gerðar um það,
hverniig ætti að bygigja upp
mieninibasikóla í lamdiinu tii að full-
nægja þörf þess fólks, sem vildi
stuinida men'ntaskólanám.
Það er alveg ljósit, að ef á að
fara inin á þá braut að veita gagn
fræðasfeólum almeminit rétt til að
útsfcrifa stúdemiba, þá er farið
inn á braut, sem er ófyrirsjéain-
legt hvaða aflieíðinigar myndi
baf a. Það eru vissulega til miarg-
ir ©óðir gagmfræðaakólar, sem
einmig gætu gert kröfur í þessu
■efnii, oig það yrði erfifct að standia
gagn því, ef þetta frumvarp yrði
samiþykfat.
Eitt ætti að vera alveig ljóst,
að það er glórulauis fásdnnia að
byggja þrjá maninitaisfcóla hlið
við hlið hér við Tjörniimia í
Reyfcjavifc. Það væri þá niær að
byggja miemmtaskóla í Reykjamies
kjördæmi, eða einhvers staðar
annars staðar þar sem skólarnir
væru efcki hver ofám í öðrum.
Þetfca skapar ekki aðeimis vamidia-
mál, að því leyti, að niamendjur
þurfi að sækja úr ótalmörgiuim
áttum 1 einn stað, heldur heflur
eimmiig komið í ljós, að þetta
skapar félagsleg vaindaimál inn-
am Skólammia, sem hafa mismunv-
andii alðstöðu.
Þá vék fjármálaráðlherra einm-
ig að ko'Stnaðiarhlið miálsdins og
'sagði þá m.a.:
Ef frumvarp þetta verður
saimlþykkt, stöndum við andispæn
is því að þurfa að leiggja út 1
byggimgu, sem kostar að öllium
líkimdium 40 milljónir króna.
Þetta hlýtur óhjákvæmilega að
hafa áhrif á uppbyggirugu
misnmtaiskóla í laimdirau alimemmt
og draga þá úr því, að það sé
hægt að gera þau áfcök sem þarf
aimmars steðar á þessu svJði.
— Alþingi