Morgunblaðið - 25.06.1970, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 1970

Útgefandi hf. Arvakur, Reykjavík,
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúí Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttasljóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Rltstjóm og afgreiðsla Aðalstraeti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Áskriftargjald 165,00 kr. á mánuði innanfands.
I lausasölu 10,00 kr. eintakið.
I
Á HVERJU STENDUR?
egar samningum við al-
mennu verbalýðsfélögin
var lokið og verkfalli þeirra
aflétt, töldu menn, að þar
með væri stefnan mörkuð í
kjarasamningum yfirleitt og
önnur samtök launþega
mundu skjótlega ljúka samn
ingum á sama grundvelli. Á
því hefur þó orðið nokkur
bið.
Menn eru að vonum undr-
andi á því, að hvert verkfallið
á fætur öðru skuli skella á,
þótt búið sé að marka hina al
mennu stefnu um kjarabæt-
ur á þessu ári, 15% kaup-
hækkun og fulla verðlags-
uppbót. Á þeim grundvelli
hefur fjármálaráðherra sam-
ið við ríkisstarfsmenn, og á
þeim grundvelli verður að
ætlast til, að aðrir semji.
Það kemur auðvitað ekki til
nokkurra mála, að einstakir
litlir hópar í þjóðfélaginu,
sem eru í aðstöðu til að
stöðva þýðingarmiklar grein-
ar atvinnulífsins, fái að kom-
ast upp með að knýja fram
meiri kjarabætur sér til
handa í skjóli þess valds.
Þetta er einföld staðreynd,
sem þessir hópar verða að
horfast í augu við. Ef þeir
þverskallast við að semja á
grundvelli þeirrar almennu
stefnu, sem mörkuð hefur
verið í samningum verka-
lýðsfélaganna, verður ekki
hjá því komizt að grípa til
aðgerða til varnar því, að
miklum hagsmunum sé fórn-
að vegna þrákelkni lítilla
hópa í þjóðfélaginu. í ein-
stökum tilfellum kann auð-
vitað að vera um sanngjarn-
ar sérkröfur að ræða, en
slíkt á að vera auðvelt að
leysa.
Það er krafa almennings í
þessu landi, að friður komizt
nú á í kjaramálum og að þeir
aðilar, sem enn eiga eftir
ósamið, semji þegar í stað á
grundvelli þeirra kjarasamn-
inga, sem gerðir hafa verið.
Ef um einstakar sérkröfur er
að ræða, sem sanngjarnt er
að verði athugaðar er engu
að síður eðlilegt, að verkföll-
um verði aflýst og að vinna
hefjist á ný, þótt ósamið sé
um slík smáatriði. Sú kjara-
bót, sem samið hefur verið
um, er mjög veruleg, 15%
bauphækkun og full verðlags
uppbót. Emginn þarf að vera
óánægður með að fá slíka
kauphækkun í ein-u lagi, og
þess vegna verður ekki séð
hvað þeim er að vanbúnaði,
sem nú eiga eftir að semja.
Þeir eiga væntanlega kost á
sömu samningum og aðrir
hafa gert, en á hverju stend-
ur?
Ráðagerð, sem fór út um þúfur
að liggur ljóst fyrir, að
töluverð andstaða var
gegn því í hópi kommúnista,
að Verkamannafélagið Dags-
brún, sem þeir ráða, gengi að
miðlunartillögu sáttasemjara
í síðustu viku. M.a. er vitað,
að Magnús Kjartansson, rit-
stjóri, gerði allt, sem í hans
valdi stóð, til þess að koma
í veg fyrir, að Dagsbrún
gengi að miðlunartiHögunni
og að hann lagði hart að for-
ráðamönnum Dagsbrúnar að
halda verkfallinu áfram.
Óhætt er að fullyrða, að
Magnús Kjartansson var ekki
að hugsa um hagsmuni verka
fólks, þegar hann lagði svo
fast að forystumönnum verka
lýðsfélaganna að halda verk-
fallinu áfram. Hann hafði
annað í huga. Von hans var
sú, að verkfallið stæði það
lengi, að boðað verkfall í ál-
bræðslunni í Straumsvík, sem
hafizt hefði í þessari viku,
mundi skella á með því gíf-
urlega tjóni, sem af því hefði
hlotizt. Eftir að hafa eytt
nær einu ári í að ófrægja
Búrfellsvirkj un, mesta mann-
virki íslendinga, og samning-
ana við álverið, gerði Magnús
Kjartansson sér vonir um að
hægt væri að stöðva rekstur
álbræðslunnar. Hann gerði
sér fulJa grein fyrir því, að
slík stöðvun mundi ekki að-
eins verða áfall fyrir ál-
bræðsluna í Straumsvík og
eigendur henmar, heldur
mundi verkfall í álverinu tor-
velda íslendingum enn frek-
ari stóriðju í landinu í sam-
vinnu við erlenda aðila. Að
því var sem sagt stefnt, að
sýna erlendum aðilum fram á
það, að við íslemdinga væri
ekki hægt að semja.
Þessi ráðagerð fór út um
þúfur eins og oft vill verða,
þegar öfgamenn stefna að að-
gerðum. sem engu heilbrigöu
fólki mundi til hugar koma
að standa að. Forystumenn
verkalýðsfélaganna, þ.á.m.
flokksbræður hans í Dags-
brún, létu frýjunarorð Magn-
úsar Kjartanssonar sig engu
skipta og féllust á miðlunar-
tillögu sáttasemjara. En
helzti leiðtogi kommúnista á
Íslandi hefur enn einu simni
ljóstrað upp um það með
hvaða hugarfari hann vinnur
að málum og hvem hug hann
ber til hagsmuna sinnar eigín
þjóðar.
Karuselli
stóliinn
hannaður at
Yrjö Kukkapuro.
Mörg skemmtilegustu
nútíma húsgögn
eru finnsk
eins og
þessi stóll.
SKRIFAÐ í framhaldi af
sýningunni Heimilið — ver-
öld innan veggja.
Þegar við tölum um hús-
gögn er ekki úr vegi að hug-
leiða hvers vegna í ósköp-
unum við fyllum íbúðir okk
ar af húsgögnum, — eða
færamlegum hlutum, á 20.
öldinni, — á svipaðan hátt,
og í svipuðu formi, og forn-
ar menningarþjóðir gerðu,
fyrir mörgum áraþúsund-
um.
Því hefur verið haldið fram
að ung hjón og íbúar sólar-
landsdns þurfi ekki nema
eina smekklega gólfmottu
til þess að vera hamingju-
söm. Flestir íslendingar láta
sig samt ekki muna um að
eyða allt að 50% af verði
þeirrar íbúðar sem þeir búa
í — í innbú til að gera
íbúðina íbúðarhæfa. Sú
spurning hlýtur því að
vakna — á hvaða stigi máls
hættum við að fá meiri
hamimgju fyrir peningana
okkar — eða eru öll þessi
húsgagnakaup nauðsynleg?
Gera stólar með drekafótum
og útflúri okkur hamingju-
samari eða plussmublur og
glerborð sem varla þola að
það sé andað á þau.
Þurfum við stássstofur með
fílabeinsskápum og persn-
eskum teppum sem ein-
göngu er lokið upp á tylli-
dögum til þess að gera okk-
ur hamingjusöm eða þurf-
um við yfirleitt nokkur hús-
gögn?
Sá möguleiki er auðvitað
fyrir hendi að breyta veggj-
Gestur Ólafsson ai
Húsg
á nút
heimi
um og gólfi í íbúðum okkar
lítillega, þanmig að fá fáum
öll þau sæti og borð og
rúm, sem við höfum not
fyrir, úr sarna efniviði og
húsið sjálft.
Eftir að við erum búin að
steypa hjónarúmið og borð-
stofustólama er samt hægara
sagt en gert að færa þau
til, eða losa okkur við þau
ef okkur langar til. — Við
erum sjálf stöðugt að breyt-
ast, á sama hátt og smekk-
ur okkar og lífsvenjur og
það er nauðsynlegt að geta
aðlagað beimilin þessum
breytingum að nokkru leyti.
Á sama hátt og böm þurfa
húsgögn við sitt hæfi, þurfa
einnig fullorðnir og gamal-
menni sórstaka aðstöðu inn-
an veggja heimilisims, sem
tiltölulega auðvelt er að
mynda með húsgögnum.
Okkur hættir oft til að
líta einungis á húsgögn frá
sjónarhóli okkar sjálfra, en
það er t.d. ákaflega óæski-
legt séð frá sjónarhóli barns,
þegar allt sem fer fram á
heimilinu gerist fyrir ofam
koilinn á því, án þess að það
geti fylgzt með því sem ger-
ist að nokkru marki. Eirnnig
er æskilegt við val hús-
gagna að tlllit sé tekið til
allra þeirra sem þurfa að
Stóll, sem Tutankhamim Egyptakóngur átti fyrir meira en 3000
árum. Form þessa stóls er mjög „módern“ þrátt fyrir háan ald-
ur. (Hönnuður óþekktur).