Morgunblaðið - 24.03.1971, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. MARZ 1971
13
„Ég held tvimælalaust, ttfi
þið séuð á réttri leið með upp-
byggingu skipasmíðaiðnaðar-
ins á lslandi,“ sagði Lennart
Axelsson, sænskur starfsmað-
ur XJNIDO — Iðnþróunarstofn
unar Sameinuðu þjóðanna —
en hann hefur dvalið hér á
landi síðan í janúarlok og
kannað ástand og liorfur inn-
an islenzks skipasmíðaiðnaðar.
„Uppbyggingaráætlunin frá
1964 er að minu viti mjög svo
hyggileg og skapar öruggar
forsendur fyrir hagkvæmri
uppbyggingu."
— Þess má geta hér, að í
uppbyggingaráætluninni frá
1964, var reikmað með þremur
stærri stöðvium til viðgerða og
nýsmíði og sex minni dreifðum
um aljt land. —
— Hvernig stendur Lslenzk-
ur skipasmiðaiðnaður að þín-
um dómi?
t—' Við verðum að gera okk-
ur íjóst, að breytingin frá
miníni tréskipunum yfir í stærri
skip og stá'lismíði hefur skapað
ým$a erfiðleika. Eri þessi þró-
un er það vel á veg koniin hér
á landi, að alls ekiki má snúa
við — heldur verður að halda
áfram á sömu braut. Og fyrir
þvi skikst mér að sé aiira vilji.
— Nú heyrist því stundum
fleygt, að íslenzk fyrirtæiki séu
of smá og of mörg. Kennir
þessa í skipasmíðunum?
— Frá framleiðslutæknilegu
sjónarmiði má segja, að skipa-
smiðastöðvarnar séu of marg-
ar og of smáar. Þannig verður
fjárfestingin á hvern verka-
mann tiltölulega mikil og auk
þess verður „yfiirbyggi!nigin“ —
tæknilegir ráðunautar og þess
háttar, mjög dýr, þar sam litjfl.
stöð kemst af með litlu minni yf
irbyggingu en stærri stöð.
Hvað þetta síðarnefnda varðar
má segja, að margar litlu stöðv
anna haffl hreinlega ekkd efni á
þeirri tækni, sam nauðsynleg
er.
En ef við lítum á hiina hlið-
ina — staðsetningu stöðvanna,
held ég að þær séu ekiki of
margar. Áætlunin frá 1964 var
ekki gerð út frá hreinu rekstr
artæknilegu sjónarmiði, heldur
réð fédagslega hliðin mikiu.
Stöðvunum var dreitft þangað,
sem vinnukraftur var fyrir
hendi, ti'l atvinnulegrar og fé-
lagslegrar uppbyggingar. Þess-
ar florsendur tel ég mjög mikil-
vægar og eins og islenzkt þjóð
félag skipast, vega þær þyngst
á metunum.
— En þarf ekki eitttwað að
gera til að auðvelda þessa upp
byg-gingu ?
—■ Vissulega má of-tast nær
gera eitthvað ti‘l bót-a. Það er
einkum tvennt, sam ég held að
hér þurfi að koma til.
Annars vagar verður að
halda örugglega áf-raim á þeirri
braut, sem gengin hefur verið
og sflíga skrefið.til fulls yfir í
hagkvæma stálskipasmiiði.
Framleiðslan verður að byggj-
ast á þeirri nýjustu smíðatækni
sem þekkist innan iðnaðarins,
og þær fjárfestingar, sem þeg-
ar hefur verið lagt í, skapa að
mimná -hyggju góðan grundvöiM
að núflíma skipasmíði á Islandi.
Hins vegar kemur svo tækni
kunná/ttan; það er að segja h-in
hreina tæknilega hlið, sem ég
nefndi „yfirbygginguna" áðan.
Ég legig eindregið til að kom-
ið verði á fót ein-hvers konar
tæknimiðstöð fyrir skipasmíða-
iðnaðinm. Þessi miðstöð myndi
veita stöðvunum fullkomna
tækniaðstoð — þá aðs-boð, sem
möngurn stöðvanna veitist nú of
dýnt að annast hverri fyrir sig.
Ég held að til þessarar mið-
stöðvar megi nota þær stofn-
anir, sem til dæmis eru þegar
fyrir hendi hér í Reykjavík, og
segjum svo tvo, þrjá erlenda
sérfræðinga tiil leiðbeiningar
og samræmingar.
Þessi miðstöð yrði nokkurs
konar -tæknimiðlun og hjá henni
gætu allar skipasmiðastöðvar
notfært sér þá fullkomnustu
tækni-þjónustiu, sem völ er á.
— Myndi þessi miðsflöð ekki
geta ham-lað ge.gn einstaklingn-
um í iðnaðinum?
— Nei. Á engan h-átt þyrfti
svo að vera. Það er ekki síður
nauðsynlegt innan skipasmíð
anna en annarra iðngreina að
hæfni og dugnaður einstakl-
inga fái að n.jóta sin.
Eins og ég hugsa mér þessa
miðstöð á hún engan vagin-n að
standa í vegi fvrir einstaklin-gn
um í iðnaðinum — heldiur
hjálpa honum til að fram-
kvæma hiugmyndir' sínar. Mið-
stöðin á að halda til h-aga öllu
þvi bezta, sem iðnaðurinn get-
ur bjargað sér við, og þróa það
honum til hagsbótar.
Ég vil svo benda á, að mið-
stöð sem þesisi getur auð-
veldlega falWð inn i uppbygg-
ingaráætlunina frá 1964 og
þarf á engan háit-t að breyta
henni. Ég held, að miðstöðin
yrði aðeins til bóta. Og hún
þyrfti að koma sem fyrst ti'l að
fulit gagn verði a-f fjárfesting-
um skipasmíðadðnaðarins.
— Hversu hæfu starfsliði
Slippstöðin h.f.
Akureyri
Vélsmiðja
- Seyðisf jarðar
r Dráttarbraut
MNeskaupstaðar
Skipasmíðastöð
Austfjarða h.f.
Eskifirði
M. Bemharðsson
h,tlsafirði
Skipavík h.f.Stykkish.
Þorgeir & EHert Akran. >w
Staísmiðjan h.f. R.vík vf
Stálvík h.f. Ghr.x
Batalón h.f.
Hafnf). Dröfnh.t.
Skipasmíðastöð
Njarðvíkur h.f
Skipaviðgerðir h.f.
Vestm.eyjum
Skip í smíðum og umsamii innanlands 1, janúar 1971
íliliil
v “W'W.:
Strandferðaskipið Hekla — 708 brl; st.i'rsti sigur íslenzk
skipasniíðaiðnaðar til þessa. Og möguleg útflutnings vara.
SKIP ASMIÐ JURN AR
VANTAR
TÆKNI-
MIÐSTÖÐ
— segir Lennart
Axelsson,
starfsmaður
UNIDO, sem
kannað hefur
íslenzkan
skipasmíða-
iðnað
lenzkar skipasmíðastöðvar nú
hef óg oft u-ndrazt, hversu mik
ffl metnaðuir mönnu-m er að
framleiða sem bezta vöru og
hvað þeir leggja mikið á sig
til að ná þvi marki.
Ég er ekki að segja, að eng-
in mistök eigi sér stað En ég
held, að þau megi rekja til
þess, að verkamaðurinn fær
ekki nógu glöggar upplýs-mgar
um, hvers af honum er kraf-
izt. í heild er h-æfni starfls-
ma-nna i skipasmíðaiðnaðin'um
íslenzka aidrei undi-r þeim kröf
um, sem ítrastar verða gerð-
ar, heldur oft á tíðu-m meiri.
— Má ekki reikna með að
breytingin yfir í st'álsmiðamar
hafi í för með sér sértiæfingu
innan iðnaðarins? Annars veg
ar þá trésmíði og hins vegar
stál-smiðina.
— Stá’-smíðin er án efa fram
Skipasmíðastöð og staður. Smíðanr. Tegund.
Bátanaust h/f., v/Elliðavog,Reykjat/ík. Skemmtib.úr trx
Bátastöð Jóns Jónassonar,v/Elliðav.Rvk. 1 Tréfiskiskip.
Þorgeir & Ellert h/f,Akranesi. 24
Þorgeir & Ellert h/f., Akranesi. 26 11
Skipavík h/f., Stykkishólmi. 10 »»
Skipavlk h/f., Stykkishólmi. H »»
Skipavík h/f., Stykkishólmi. 12 »»
Jakob Jónsson,Rifgirðingum,Breiðafirði. 1 »»
M.Bernharðsson,skipasm.stVh/f.,Isafirði. M
Trésm.verks t.Guðm.Lárussonar,Skagas tr. i 1»
Trésm.verks t.Guðm.Lárussonar,Skagas tr. 2 n
Haukur-Freysteinsson, Siglufírði. tt
Skipasmíðastöö K.E.A., Akureyri 10? »1
Skipasmíðastöð K.E.A., Akureyri. 104 »»
Slippstöðin h/f., Akureyri. 37 »»
Hörður Björnsson,Borgarfirði eystra. 2 11
JSkipasraíðas-töð Austfjarða,Seyöisfirði. 16 11
Skipasmíðastöð Austfjarða,Seyðisfirði. 17 »»
Dráttarbraut Neskaupstaðar,Norðfirði. 10
Dráttáirbraut Neskaupstaðar,Norðfirði. 12 n
Trésm.Austurlands h/f.,Fáskrúðsfirði. 23 11
Trésm.Austurlands h/f.,Fáskrúðsfirði. 24 »»
Trésm.Austurlands h/f..Páskrúðsfirðl 25 11
Skipaviðgerðir h/f., Vestmannaeyjum. 6 1»
Skipaviðgerðir h/f., Vestmannaeyjum. 7 »t
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 384 11
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 386 »1
Bátalónh/f., Hafnarfirði. 387 11
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 388 11
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 389 1»
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 390 n
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 391 1»
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 392 11
Bátalónh/f., Hafnarfirði. 394 »»
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 395 11
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 396 11
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 397 11
Bátálón h/f., Hafnarfirði. 399 11
Bátalón h/f., Hafnarfirði. 401 n
Bátasm.st.Jóhanns L.Gíslas.,Hafnarf. 24 »»
Bátasm.st.Jóhanns L.Gíslas.,Hafnarf. 25 11
Dröfn h/f., Hafnarfirði. 34 n
Eigandi afgr. tími. Aðalmál Lpp x B x D m. ca. Brl.
Sigurður Markússon,ReykJavík. 1971 8,25 X 3,25 X 1,3 7
óákveðinn óakv. 14 x 3,8 x 1,7 17
Sverrir Kristjánss.,Stykkishólmi. 1971 13,0 x 3,75 x 1,93 18
Oákveðinn. óákv. 13,o x 3,75 x 1,93 18
Óli J.Bogason o.fl. 1971 18,4 x 4,96 x 2,43 48
Hraðfrystihús Stolckseyrar. 1971 18,4 x 4,96 x 2,43 48
Sami og Henning Frederiksen. 1971 18,4 x 4,96 x 2,43 48
óákveðinn. óákv. 9,o x 2,7 x 1,1 6
óákveðinn óákv. 8,55 X 2,75 X 1,0 6
Elvar Valdimarsson.Skagaströnd. óákv. 13,o x 3,75 x 1,85 15
Einar Guðmundsson, Reykjavík. óákv. 12,8o x 3,95 x 1,75 18
óákveðinn. óákv. 10,5 x 3,lo x 1,4 10
Stefán Stefánsson, Dalvík. óákv. 11,6 x 3,26 x 1,5 12
Gunnl.Káras.ofl.Litla Árskógsandi 1971 14,4 x 4,2 x 2,o 22
Matthías Jakobsson ofl. Dalvík. óákv. 13,66 x 3,8 x 1,75 20
Eiríkur Gunnþórss.Borgarf.eystra óákv. 11,4 x 3,26 x 1,32 10
Vigfús Vigfússon.ofl..Hornafirði 1971 11,43 X 3,37 x 1,29 12
Stefán Guðmundsson, Eskifirði. óákv. 10,5 x 3,2 x 1,4 11
Guðmundur Jóhannsson ofl. 1971 12,2 x 3,62 x 1,65 3.5
Gunnar Vllmundarson.Neskaupstað. 1971 14,4x 4,2 x 2,o 18
Egill Guðl'augssonFáskrúðsfirði. 1971 10,5 x 3,28 x 1,4 10
Þorsteinn Jónsson, Reykjavík, 1971 15»4 x 4,35 x 1,84 26
Halldór S.Sveihsson, Reykjavík. óákv. 15,4 x 4,35 x 1,84 26
ólafur Davíðsson, Garðahreppi. 1971 12,5 x 3,8 x 1,5 16
ðlafur Þorgrímsson.ReykJavík. 1971 12,5 x 3,8 x .1,5 16
Gunnar Guðlaugss., Hellissandi. 1971 11,38 x 3,27 x 1,34 11
Guðm. Aðalbjörnsson,Húsavík. 1971 11,38 x 3,27 x 1,34 11
Þorsteinn Svavarss.ofl.Hafnarf. 1971 11,38 x 3,27 X 1,34 11
Pétur Guðmundsson ofl..Keflavík. 1971 11,38 x 3,27 X 1,34 11
Pálmi Hannesson ofl. Reykjavík. 1971 11,38 X 3,27 x 1,34 11
Sveinlaugur Hánnesson ofl.,Rvk. 1971 11,38 X 3,27 x 1,34 11
Finnbogi Björnsson, Garði. óákv. 11,38 x 3,27 X 1,34 11
Ingólfur GuðbJörnss.,Ströndum. óákv. 11,38 X 3,27 X 1,34 11
Sveinn Þorsteinsson,Reykjavík. óákv. 11,38 X 3,27 x 1,34 11
Gunnl.Reimarss.ofl.,Djúpavík. óákv. 11,38 x 3,27 X 1,34 11
Eyv.Sigurfinnss.of1.Grímsnesi. óákv. 11,38 X 3,27 X 1,34 11
Sigfús Jóhannsson,Grímsey. óákv. 11,38 X 3,27 x 1,34 11
Sig. Guttormsson,.Reyðarf irði. óákv. 11,38 x 3,27 x 1,34 11
Grímur Þórarinss.ofl.Þorlákshöfn óákv. 11,38 x 3,27 X 1,34 11
Kristján Einarsson,Reykjavík. 1971 10,4 x 3,33 x 1,38 11
Haraldur Jóhannsson, Grímsey. 1971 10,4 x 3,33 x 1,38 11
Hallgrímur Jóharmess..Keflavik. óákv. 16,4 x 4,55 x 2,15 36
t-iðin og er reyndar strax það
langt komin, að frá henni verð
ur ekki snúið.
Ég heid að trésmíðin minnki
og sjál-fsagt fer svo, að hiún
beinist þá til minni stöðvanna
u-m leið og stálsmiíðar verða
verkefni hinna stærri.
— Hvað með útfilutning á
skipum?
— Það er steflnt að því, að
iðnaðuirinn geti að uppbygging
unni lokinni fullnæg-t innlenda
markaðnum alveg og vel það.
Ta-kmark uppbyggingarinnar
er það stórt í sjáiflu sér hvað
tækni og mannahald snertir, að
vel gæti hiuigsazt að lengra
mætti fara. Og þá er það auð-
vitað útflutningur, sem þar
kæmi t-il sögiunnar.
Með aliri ykkar þeikkimgu á
fiskveiðu-m ættuð þið að geta
smíðað fis-kiskip, sem yrðu efíir
sótt um allan heim. Og það er
raunar verðugt og stórt verk-
efni fyrir iðnaðinn að koma is-
lenzkum fiskiskipum á fram-
færi erlendis, ef við leyflum
okkur að skoða máid.n utan frá.
Ég er þeirrar skoðunar, að út-
flutningur sé engan veginn
órauinliæfur möguleiki og
Framh. á bls. 16