Morgunblaðið - 20.06.1971, Síða 5

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. JÚNl 1971
5
Að áJWi margra vimjrawiteiMla
er mikilvægt, að þeim sé látið
eftir taisvert frumkvæði I þjáM-
un starfsmanma, þvl hfott sé váð,
a,5 stoímamiir, sem slíkt ættiu að
amnast, hafi ekki til að bera
fiwígjanleika til að rnæta þðrf-
iiim atviniraveganma. Á hinn bóg
imn er hætt við að þjðUifunar-
estarfsemim á vegmm eimkaaðila í
atvim.nulifinu taki ekki nægilegt
tiilit til ástamdsins á vimnumark
aðnum og ekki væri þá nóg
að gent, þega.r atvimnuástamd
væri s>lakt Þama þymfiti því að
samhæfa framtak einkaaðffla og
opombera aðila.
Á ráðstefnunni var dregin
skörp markalima milii þjálfunar
á veg’um stórfyrirtækja, sem
wenjulega er mj'ög vandað til og
hins vegar slkorts á viðunandi
þjálfun i litlum og mieðadstórum
fyrintækjum. Þjóðverjinn Dr. E.
Krause, forstöðumaður við Iðm-
þjáJf'umarstofmunina í Bonn
siagði í þessu sambandi: „ÖU
sfiærri fyrirtælki hafa gert sér
grein íyrir því að framhaJids-
þjáJfum starfsmanna er eim
Sieizta leiðim tií að viðíhalda og
bæta stöðu sína á markaðnum.
Sfænri fyrirtseki'n eru augljós-
lega betur sett að þessu leyti,
em hin lifiu og þau geta auðveld
tegar staðið undir kostmaðimum
af þjáifuninni. jÞess vegma vex
stöðugt þýðimg samieiginlegra
þjálfunarstofnana eins og
reknar eru af iðmaðar- og verzl
unarráðum, vitnnuveitendasam
tökum, verkalýðssamtökum og
öðrum opinberum- og einkastofn-
wmm.“
Að því er viðvíkur samningn-
um miili fmnska vinnuveitenda-
samibandsins og venkalýðshreyf
ingarinnar, sem áður var minnzt
á, eru tvö atriði hans talin
haía sérstaka þýðingu. Annars
vegar spurningin um að sam-
ræma þarfir fyrirtækisins, p»ers
ómulegum ó.skutm þeirra, sém
þjóJfa á, og hins vegar er spurn
ingin um að standa straum af
námskeiðum og deila honum
miJJi hinna þrilggja aðila, ein-
staádinga, fyrirtækja og samíé-
Iiaigsins, sem heildar.
Það sjónarmið kom einnig
fram hjá þáfttakanda úr verka-
K-ðs h r e yf i ngu n n i, að það ætti
að vera hlutverk stjómvalida að
skipuleggja kerfi fyriir áfram-
haldandi þjálfun og menntun,
þar sem séð væri fyrir grund-
vaJJarskipulagi og fjármagni og
hinni lagaleg'U og stjórnmáJia-
legu hlið málsins. jÞetta stafaðS
af því, að það væri skylda
stjómvaJda að stufSa að sem
beztu jafnvægi mfflli framiboðs
og efltirspumar á vinnumiarkað-
imum út frá sjónarmiðum hag-
vaxtar og tækniþróunar. Sömu-
Jeiðis væri það skylda stjórn-
vaJida að auka tækifæri einstakJ
ingsins til menntunar og starfs-
ftama. Eiinnig væri það í verka
hring stjómvalda gegn.um ráðn
ingarskrifstofur og upplýsinga-
stofnanir að hafa á reiðum hönd
™ uppiýsingiar um tæknibreyt
ingar, fræðslustofnanir og
starfismögiuleika og alflt þetta
væni nauðsynlegt bæði fyrir
ski pulegg jendu r þjáJiunar og
menntunar og tillvonandi þátt-
takendur.
Hlutverk hins formlega mennta-
kerfis og kerf is fyrir
áfnsimhíildandi þjálfun og
riHinintiin.
í fflestum löndum mun ör út-
viikkun þjálfun’ar og menntunar
æskufóiks hajlida áfram og verða
ennþá ofarlega á baugi um
onoikkurt skeið. Samt sem áður er
iiiklegt að aðlkaJIandi þörf muni
Oeiða til endurskoðunar á skyn-
samlegustu ráðsföfun eða skipt-
Sngu fjárm,agns miUi þjáJfumar
og menntunar hiinna yngri og
hinna eldri. Aðgangur að þjáUf-
un og menntun síðar í Mfinu
kann að draga úr þrýstingn.um
á æskufólk til framhaldsnáms,
sem kann að reynast hafa vafa-
samt notagildi og sem leiða
ikann tiil skipibrots og óámægjiu.
Sú aukning á áfnamhaldandi
þj'áJiflun og memntiun sem er fyr-
íxsjáanJeg, mun leiða af sér
þörf en d ureki pul a gn Jngar á
skéílakerfíjiu íyrir æslkultfftinii
og sömuJeiðis þá takmöfkuðu
starfsemi fyrir þj'áJfun fuJIorð-
imnéu, sem þegar er fyrir hendi.
I gr.unnskóJum þarf að taka
meira með I reilkndngJnn en ver-
ið hefur undirbúning fyrir
starfsævina. Sjá þarf einstakl-
ingium fyrir möguleikum til að
sækj'a vínnu og stunda nám á
víxl til þess að öðlast reynslu
og þroska tiltöilulega snemma á
starfsævinni. 1 hinni almennu
menntun þarf væntanlega að fel
ast meiri undirbúningur fyrir
starflsævima og starfsmenntunar
skölar þurfa að gefa sig meira
að altmennri menntun. Gildi florm
legra menntaigráða mun væntan
lega mirrnka. Starfsmenntun og
almennri menntun veirður vænt
amlega bJamdað meira samam
bæði stjómunar- og félagslega.
Sænski ráðíherrann Moberg,
ræddi nokkuð það almenna við
horf, að áframhiald'andi mennt-
un kallaði á rneiri háttar breyt-
ingar á hinu hefðbundna skóla-
og háskóiakerfi. Hann sagði, að
þótt rétt væri að menntunin
væri eitt af hinum dynamisku
öflum, sem þróun nútftmaþjóðfé
liags byggðist á og að menntun-
arbyltingin væri jákvæður hlut-
ur, lagði hann áherzlu á, að
samt sem áður bæri stöðuigit
meira á þvi, að ung.t fólk flengi
ekki nægiliegan eða viðedgandi
undirbúning fyrir lífsstarfið.
Vegna hinna hröðu breytih.ga i
nútknaþjóðféiiagimu yrði sú
þekking, sem ungia fóJki/ð afllaði
sér á lamgri skólagöngu fljótt
í mikilvægum atriðum úrelt.
Auk þess væri hin langa sam-
fellda skólaganga oflt til lítils,
þvi að nemendumir fylitust
námsleiða og leiða yfir hinu ein-
angraða lófi, sem náminu fyilgdi.
Þess vegna værd það skoðun
margra, að öflun affis þess íróð-
leiks, sem nútimamaðurinn heíði
þörf fyrir, ætti að dreifast yíir
lengri fima og þá myndi ejkki að
eins nýtast betur það, sem tii
menntunarinnar væri lagit, heW-
ur miyndi einstaklingurinn einn-
ig fá meiri persónulega fulJnæg
Lngu heldur en nú værd í hinu
langa samifelJda æskunámi. Til-
gangur áfmmhaldandi þjáJfun-
ar og menntunar næðist ekki
með núverandi menntakerfi,
sagði Moberg að lokum, mennta
kerfið í heiJd breytist með sJikri
breytingu og sömuJeiðis ölJ hefð
tengd nárrá og viinnu.
Dr. Matthews frá menntamála
ráði Ba.ndarikjanna taldi, að
skóJakerfi sem veitti almenna
menntun og hefðd það að megin
markmiði að undirbúa eingöngu
þriðjung nemenda, þann þriðj-
unginn, sem héldi áfram i lanig-
skólanám, gegndi ekki hlutverki
síniu.
Guffing frá Símens í Þýzka-
landi taldi, að í rafmagnsiðnaði,
hvort heldur væri litið á iðnaö-
armenn eða háskölamenntað
fóllk, þá nægði sú þj'áifun og
meimtun, sem fóJk fenigi nú I
skólakerfinu engan veginn þeim
þöríum, sem ævistarfið krefðist.
Aðgangiir að áframhíi.Idandi
þjálfun og mutmtim: Hindrv.túr,
nýjair aðforðir í Ueamshi
fullorðiiuia.
Talsvert var rætt á ráðstefn-
unni um þörf á nýjum kennslu-
aðferðum til að mæta þörfum
föJks á ýmsium aldri og að milk-
ii áþyrgð hviWi á þeim, sem
önnuðust sMka fræðslu að gera
lærdóminn aðgengilegri og eftir
sóknarverðari.
Prófessor Sdhvartz írá Frakk
liandi lagði áherzliu á, að hinn
fullörðni þyrfti að íinna þörf-
ina íyrir aukna þjé&fun ©g
menntun og hún þyrftí að geta
farið flram sem næet heimiM
hans og að hann gætá notað frí-
táimann til sJikra hluta. Sömuleið
is þyrfti hinn fuHorðni að geta
tengt hina nýfiengmu þekkingu
Mfi sán-u og S'tarfi ási tafar.
Hann minntist á sáJfræðiiegar
hindranir eins og t.d. þá, að
margur fullorðinn maður, sem
teldi menntun sinni áíáltt myndi
óttast að hefja skóJanám á ný
og heíði ekki trú á, að það væri
unnt að byrja að nýju á námi.
Af þessari ástæðu þyrfti að gera
kennsluaðferðir og þjáJifun aljia
eins aðgen.gilega og unnt væri.
Það var ein ai meginn iðurstöð
um ráðstefnunnar, að ÖJI Jönd
yrðu að taka stefnumarkandi
akvarðanir gagnvart þvi, hvem
ig ráðstafa skyldi í framtíðinni
þeirri orku og því fjármagni,
sem ráðstafað er til þjálfunar
og menntunar þj óðf élagsþe gn-
anna.
Lokeiorð
Ég hef Jeitazt við að setja
fram í hnotskurn nökkur af
heSzfu atriöum, sem fram kom &
OECD-ráðstefnunni,
Það er augljóst, að það «ro
mörg sjónarmi'ð, sem koma við
sögu, þegar raett er ixm mark-
mið og leiðir, frumikvæ®, skijna-
lag og fjsármögnun kerfts, sem á
að tryggja einstaklingmuim að-
stöðu og rétt til áíramihaídanidl
menntímar og þjáJfunajr yfir
starfsævina. St jór nmálamaaar-
inn, menntafrömuðuriinn, verfea-
lýðsiformginn og vmnuveitaaad-
inn sjá vandamálið frá éSfilkiaon
sjónarhomum, enda þótt þeiar
getd affir verið sammáJa sra noeg
inmarkmdð. Og þegar saæfnan
kania menn af ölikum þjt&ðera-
um til að ræða þessi rnáJ, Jpar
sem menntunarástand, skcto-
kerfi, atvínnuhætitir og iýðræiS*
kennd eru með ýmsum hætti, er
vart við að búast, að samstæð
mynd fáist af í r amkvæMJöar
stefnu.
Sannleikurínn held ég að sé
sá að hvert land verði að miejrka
eigin stefnu. Þetta er ekfeá verk-
efni, sem verður Jeyst I fijót-
heitum heldur tekur miöarg áir.
(Moberg nefndi 1980). Hver á
að hafa frumkvæðið ©g bwiraiir
ig á að vinna að þessu ?
Heimsþekktir
hollenzkir
vindlar...
EINNIG FAANLEGIR:
HENRIWINTERMANS londres
CELLOCAFECREME'CAFE CREMETIPPED
SENORITAS PERFECTSHORT PANATELLAS
Höfum fyrirliggjandi
hljóðkúta og púströr
í eftirtaldar bifreiðir
Bedford vörubila ................ hljóðkútar og púströr.
Borgward ......... .............. hljóðkútar.
Bronco .......................... hljóðkútar og pöströr.
Chevrolet vörubila............... bljóðkútar og púströr.
Chevrolet fólksbíla ........... hljóðkútar og púströr.
Dodge fólksbíla .................... hljóðkútar og púströr.
D.K.W. fólksbila ................ hljóðkútar og púströr.
Fiat fólksbfla .................. hljóðkútar og púströr.
Ford, ameríska fólksbíla ........ hljóðkútar og púströr.
Ford Anglia og Prefect .......... Mjóðkútar og póströr.
Ford Consul 1955—62 .......... hljóðkútar og púströr.
Ford Consul Cortina.............. hljóðkútar og púströr,
Ford Zephyr og Zodíac ........... hljóðkútar og púströr.
Ford Taunus 12 M, 15 M og 17 M hljóðkútar og púströr.
Ford F100 sendiferð&bila 6 og 8 cyl. hljóðkútar og púströr.
Ford vörubila F500 og F600 .... hljóðkútar og púströr.
Ferguson eldri gerðir ........... hljóðkútar og púströr.
Gtoria .......................... hljóðkútar og púströr.
Hillman og Commer fólksb. og sendiferðab. hljóðkútar.
og púströr.
Austin Gipsy jeppi .............. hljóðkútar og púströr.
International Scout jeppi ....... hljóðkútar og púströr.
Rússa jeppi Gaz 69 .............. hljóðkútar og púströr.
Willys jeppi .................... hljóðkútar og púströr.
Landrover bensín og diesel .... hljóðkútar og púströr.
Mercedes Benz fólksb. 180—190—200—220—250 hljóðkútar
og púströr.
Mercedes Benz vðrubila .......... hljóðkútar og púströr.
Moskwitch fólksbíla.............. hljóðkútar og púströr<
Opel Rekord og Caravan........... hljóðkútar og púströr.
Opel Kadett ..................... hljóðkútar og púströr<
Opel Kapitan .................... Mjóðkútar og púströr.
Rambler American og Classic .. hljóðkútar og púströr<
Renault R4—R8—R10 ............... hljóðkútar og púströr.
Saab ............................ hljóðkútar og púströr.
Scania Vabis L55 .................. hljóðkútar og púströr.
Simca fólksbfla ................. hljóðkútar og púströr.
Skoda fólksbila og station ...... hljóðkútar og púströr.
Taunus Transit...................... hljóðkútar og púströr
Toyota fóiksb. og station .. aliir hljóðkútar og púströr.
Vauxhall fólksbila .............. hljóðkútar og pústrðr. .
Volga fólksbila ................. hljóðkútar og púströr.
Volvo fólksbila alla ............ hljóðkútar og púströr.
Volvo vörubfla.................. hljóðkútar.
Mjög hngstætt verð
Setjum pústkerfi undir bíla.
Sími á verkstæðinu 148 95.
Sendum í póstkröfu um land allt.
FJÖÐRIN, laugavegi 168,
simi 2 41 80.