Morgunblaðið - 20.06.1971, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. JÚNÍ 1971
Margháttuð þjónusta og aðstoð
Útflutningsskrifstofu iðnaðarins
Fyrir skömmu birti Útflutn-
ingsskrifstofa Félags islenzkra
iðnrekenda ársskýrsiu sána fyr-
ir tímabilið 1970—1971.
Er í skýrslu þessari marghátt
aðan fróðleik að finna um starf-
semi þessarar nýju skrifstofu,
sem hefur það meginhlutverk að
efla útflutning á íslenzkum iðn-
aðarvðrum. Kemur i ljós að
verkefni skrifstofunnar hafa leg
ið á mjög mörgum sviðum, en
meginstarfið hefur greinilega
verið að kynna islenzkar iðnað-
arvörur erlendis með þátttöku í
mðrgum vörusýningum, auk ann
arrar kynningar, svo sem í blöð-
um og öðrum fjölmiðlum. For-
stöðumaður skri fstofunnar hef-
ur verið frá byrjun Úlfur Sig-
urmundsson hagfræðingur.
Hér á eftir birtist sá kafli
skýrslunnar, sem fjallar um al-
Mest
aukning
frá íslandi
Hlutdeild Norðurlandanna , í
innflutningi frystra fiskflaka til
Bretlands er nú 91% en var 86%
árið 1969. Hlutfallslega hefur
orðið mest aukning á innflutn-
ingi frá íslandi eða sem nemur
169%. Þessi aukning á að
nokkru leyti rót sína að rekja
til aðildar okkar að EFTA, en
eins og kunnugt er þá féll nið-
ur 10% tollur á íslenzkum fisk-
flökum í Bretlandi þegar við
gerðumst aðilar að EFTA 1.
marz 1970. Um leið var gerður
samningur um lágmarksverð fyr
ir freðfiskflök innflutt frá
EFTA-löndunum og hefur orðið
mikil verðhækkun á þeim.
Árið 1970 nam innflutningur
frystra fiskflaka til Bretlands
48,251 tonni og hafði aukizt úr
43,905 frá árinu 1969 eða um
10%. Sýnir eftirfarandi tafla inn
flutninginn árið 1970 skipt eftir
löndum og til samanburðar töl-
ur frá árinu 1969.
1969 1970
TONN TONN
Danmörk 7.015 7.769
Færeyjar 899 1.007
Isiand 726 1J951
Noregur 28.999 33.300
önnur lönd 6-267 4.224
Samtals 43.905 48.251
1969 1970
menna starfsemi skrifstofunnar.
Þegar er komið í ljós að góður
árangur hefur orðið af starfi
þessu og hefur skrifstofan
reynzt íslenzkum iðnaði nokkur
lyftistöng og mun verða lögð
enn meiri áherzla á þessa hlið
mála i framtíðinni.
Kaflinn um hina almennu
starfsemi skrifstofunnar fer hér
á eftir:
ALMENN STARFSEMI
Starfsemi skrifstofunnar er að
mörgu leyti með svipuðum hætti
og hjá sambærilegum stofnunum
á Norðurlöndum, þó I mjög
smækkaðri mynd sé. Reynt er að
laga alla þjónustu og starfsemi
eftir þörfum íslenzkra iðnfyrir-
tækja, hvort sem þau eru Mtil
eða stór. Vegna smæðar ís-
lenzíkra iðnfyrirtækja og líka
vegna þess hve lítið iðnfyrir-
tæki hafa átt við útflutning, er
lögð áherzla á eflingu einstakra
iðngreina fremur en einstakra
útflutningsmarkaða.
Hér hefur verið um að ræða:
a) Vefjar- og fataiðnað
b) Húsgagnaiðnað
c) Málmsmíði er þjónar
sjávarútvegi
d) Matvælaiðnað
e) Aðrar greinar iðnaðarins
(silfursmíði, keramik).
Útflutningsskrifstofan býður
upp á ýrniss konar aðstoð og
þjónustu jafnt fyrir þá, sem eru
að hefja útflutning í fyrsta sinn,
sem og fyrir þá sem lengra eru
Strand brezka togarans,
Cesars, skammt fyrir utan fsa-
fjarðarkaupstað hefur aö von-
um vakið mikla og verðskuld-
aða athygli. Upp hefur komið að
íslenzk yfirvöld eru alg.jörlega
vanbúin að fást við olíumeng-
un, sem oft á sér stað við slík
strönd. Til þess vantar bæði
tæki og sérþjálfað lið.
VEKUR TII. VARÚÐAR
Ekki er að efa að þessi at-
burður verður tLI þess að kom-
ið verður upp varnartækjum og
komnir á þessari braut. Þjón-
ustuna má flokka á eftirfarandi
hátt:
1) Markaðskannanir og
upplýsingar
2) Kröfur og þarfir á erlendum
mörkuðum •
3) Útflutningsskjöl og
tollmeðferð
eyðingarefnum olíu á þeim stöð-
um, sem hættast er við slíkri
röskun. Isafjarðardjúp er ein-
mitt dæmigerður slíkur staður.
Þar er mesta æðarvarp á Is-
landi, og hafa sumir æðarbænd-
ur mörg hundruð þúsundir
króna á ári í tekjur af varp-
inu einu saman, Af þvi sést að
hér eru ríkir hagsmunir í
hættu.
STÓR SÝNING
Merk nýjung I þessum efnum
kom fram á hinni miklu norsku
Nýtttækihreins
arolíuúrsjó —
Tollfrelsið mikilvægt
Segir fyrrverandi fiski-
málaráðherra Noregs
Þegar norski fiskimálaráð-
herrann Einar Moxnes, Iét af
störfum fyrir nokkru, er
Borten-stjórnin fór frá, átti
hann viðtal við norsk biöð
um áiit sitt á fisksöluniálum
Norðmanna og aðild þeirra
að Efnahagsbandalagt Evr-
ópu.
— Við höfum orðið varir
við aukinn skilning á kröfum
okkar að því er sjávarútveg
Inn varðar, hjá stjórnendum
Efnahagsbandalagsins, sagði
Moxnes. (Þær kröfur eru
fyrst og fremst þær að önn-
ur EBE riki fái ekki að vetða
innan 12 milna Iandhelgi Nor
egs). Hvort okkar sjónarmið
verða samþykkt í Brússel vit
um við þó ekki ennþá. Ég
get bætt því við að þau önn-
ur lönd sem sækja um aðild,
þ.e. Bretland, Danmörk og ír
land hafa sýnt óskum okkar
varðandi landlielgina mikinn
skilning og veivilja.
— Mun ekki aðiid að EBE
hafa i för með sér hærra verð
fyrir norskan fisk á Evrópu-
markaðnum, fyrir þorsk, síld,
makríl, o.s.frv.?
— Við getum ekki reiknað
með því í dag, að norsk að-
ild að EBE munl hafa I för
með sér verðhækkun á
norska fiskinum. Margt er
enn óljóst í þeirri mynd. En
eitt liggur þó í augum uppi.
Með aðildinni fáum við toil-
frjálsan aðgang að markaðn-
um í EBE lönduntim fyrir
fiskafurðir. Og það er vitam-
lega geysitnikiil kostur, ekki
sízt fyrir frysta fiskinn.
4) Sambönd við umboðsmenn
erlendis
5) Viðskiptaferðir erlendis-
skrifstofur erlendis
6) Kynntog og
auglýsingastarfseiml
7) Kaupstefnur og
vörusýningar
8) Kynningarvikur og
söluherferðiir
Miðað við núverandi aðstæð-
ur eru fagkaupstefnur ein fljót
virkasta leiðin fyrir íslenzk fyr
irtæki að aðlaga sig útflutningi.
Vöruþróunin verður hröð og
þátttakendur eru fljótir að gera
sér grein fyrir, hvaða hönnun
er nauðsynleg til að varan verði
viðurkennd. Þá er auðvelt að
sjá í raun, hvaða verðlagning er
nauðsynleg til að gera vöruna
samkeppnisfæra. Að sjálfsögðu
verður að setja fram þá kröfu,
að framleiðendur sjálfir fari
rneð vöru sinni á sýningar. Þátt
taka í kaupstefnum hefur mikið
gildi við öflun nýrra viðskipta
sambanda. Nýjungar, breytingar
á smekk, kröfum og markaðsmál
um koma einna fyrst I ljós á fag
kaupstefnum. Útflytjendur
verða að fylgjast með öllum nýj
ungum og breytinguim, og vera
fljótir að aðlaga vöruna eft-
ir því sem við á. Þvl er nauð-
synlegt, að stjóm fyxirtækjanna
taki raunverulegt tillit till þeirr-
ar reynslu, sem af kaupstefnum
fæst, breyti eftir því, vandi þátt
toku sem mest og haldi söluher-
ferðinni áfram strax eftir að þátt
töku er lokið.
sjlávarútvegssýnimgu Norshipp-
ing 71, sem haldin hefur verið
að undanförnu i Osló. Er þess
vert að gefa gaum að þessari
nýjung fyrir Islendinga og skal
hennar því getið hér.
OLlUSKAFA
Fyrirtæki eitt í Osló, Skuteng
A.S. að nafni, hefur undanfar-
in ár gert sérstakar rannsókn-
ir á þvl hvemig vinna skuli
gegn ólíuskaða á hafinu. Nú sýn
ir þetta firma tæki, sem það hef
ur látið gera, sem safnar saman
olíunni á sjónum og hreinsar yf-
irborð hans þannig. Tæki þetta
er þess eðlis að unnt er að festa
það við hvaða skip sem er, nema
simábáta. Siglir síðan skipið fram
og aftur eftir þvi sem þörf kref
ur, og „skefur" ef svo má segja
ol'íuna af sjónum.
Jafnframt sýnir þetta firma á
sýningunni sænskar lengjur,
sem fljóta á sjónum og eiga að
vera til vamar olíumengun.
Tæki þessi hafa vakið athygli,
fyrst og fremst hið fyrra, vegna
þess að fram til þessa hefur
gengið mjög erfiðlega að hreinsa
o'líu úr sjó.
Vaxandi útfiutn-
ingur Finna
Útflutningur Finna fyrstu tvo
mánuði ársins jókst um 12,5%
miðað við sama tima í fyrra. Var
aukningin úr 1355 millj. marka
í 1523 millj. marka. Mesta aukn
ingin var á sviði vefnaðarvara
eða 23,5%. Stærstur hluti aukn-
ingarinnar var til EFTA landa
en einnig nokkur aukning til
EBE landanna. Aftur á móti dró
úr viðskiptum Finnlands við
Austur-Evrópu á þessum tíma.
Innflutningur Finna í febrúar
var 1,3% minni en í sama mán-
uði í fyrra.
i
Alþjóðleg
fjármagns
miðstoo
Orð einis af kunnusfiui
bankamönnum landsins, Jóns
Sólnes, um ofangreint efni
hafa vakið verðskuldaða at-
hygli. Það er ekld ýkja oft
sem bankamenn okkar leysa
frá skjóðunni á opinberutn
vettvangi og ræða nýjungar
og nýmæli, ef frá er talinn
Seðlabankastjórinn. Þess
frekar er orðum þeirra gef-
inn gaumur þegar þeir
kveðja sér liljóðs.
Hér skai ekki rakið hver
er tillaga hins norðlenzka
bankastjóra, þar sem viðtal
við hann um áformið birtist
fyrir skömmu í Lesbók. En
það þykir hlýða að segja fá
ein orð um hugmyndina hér
á þessari síðu, þar sem fjall-
að er jafnan nokkuð um efna
hagsmál og f jármái.
I sjáifu sér er iutgmynd-
iu og áformið afar einfalt. Að i
laða að erlent fjármagn, sem ■
hér gæti fundið griðastað, ef j
svo má að orði komast. Héri
væri sparifjáreigendum veitt-j
ur tryggur staður til þess að}
varðveita fjármuni sína, jafm'
vel á þann hátt að hver inni-
stæða bæri aðeins númer, en (
ekki nafn. Af þessu f jár í
magni væru engir eða sára-.
litlir vextir greiddir. Hagur '
viðskiptavinanna fælist fyrst (
og fremst í örygginu að vitaí
fé sitt í vörzlu heiðarlegra og|
virðulegra bankastofnana.!
Ólíkt er þvi faríð um erlent 1
sparif jármagn, sem fest hefur j
verið í itlutabréfum og fjár- (
festingasjöðum á iiðnum ár-|
um. Þar hefur hrun á kaup-
höllum síðustu misseri gert j
suma af þeim pappírum nær (
verðlausa. Slíkt gæti hér (
ekki orðið, og vifcanlega i
væru innstæðurnair reiknaA ;
ar i erleiidri mynt og þajnnig '
gi stgi.stry ggðar.
En hver er þá hagur okk-
ar íslendinga að opna land
okkar fyrir eriendu sparifjár
magni? I fyrsta lagi sá að
framkvæmd áformsUis kostar
okkur ekkert fé, aðeins nauð
syniega lagasetningu í þetm
efnum. 1 öðru lagl, og það er
meginkosturinn, myndu !s-
lenzkir bankar þannig fá í
hendur mikið fjármagn, sem
þeir geyntdu vaxtalaust eða
lítið, en iánuðu út með
8—10% vöxtum. Sjá allir
hver liagur er af siikri starf
semi, ef inmstæður skipta1
luindruðiim, eða e.t.v. þús- !
itndunt milijóna króna. Ekki
einungis eru vaxtatekjurnar
verulegar, heldur er þannig
tryggt lánsfé til þeirra marg-
visiegu frantkvænida í land-
inu, sem við verðum nú að fá
frá orldndunt lánnjstofminum.
Kunnasta dæntl slíkrar
starfsemi er auðvitað Sviss-
land. En æ fleirl ríkl hafa
séð Itér veiðivon og fylgt i
1 fótspor itinna hyggnu fjár-
máiamamta í Zúrich. Mnlta
hefur nýlega breytt lögum
sínum á þennan veg, Dan-
mörk einnig að nokkru leyti
og telja mættl fleirl smáriki
4 í þessum hópi. Hér er tvi-
mælalaust um bráðnterka hug
ntynd að ræða, sem fslenzk
peningayfirvöld ætfat að gefa
góðan gaum að, og kanna tit
hiítar og skýra opinberlega
frá áliti sinu á hugmynd
Sólness,
Það verður að tejlast starfs
skylda þeirra.