Morgunblaðið - 30.09.1971, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. SEPTEMBER 1971
jr «**•>
Útgafandi hf. Árvakur, Reykj'avík.
Framkvaemdaatj'óri Hsraidur Sveinsson.
Rilstjórar Matthías Johannessen.
Eyjólfur KonráS Jónsson.
Aðstoðarritatjóri Styrmir Gunnarsson.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Arni Garðar Kristinsson.
Ritsljóm og afgreiðsla Aðalstraeti 6, simi 10-100
Auglýsingar Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Áskriftargjald 196,00 kr. á mánuði innanlands.
f lausasölu 12,00 kr. eintakið.
ALÞINGI
OG LANDGRUNNSSTEFNAN
Jóhann Hafstein, formaður
Sjálfstæðiisflokksins, setti
á þingi Sambands ungra
Sjálfstæðismanna um síðustu
helgi fram athyglisverða til-
lögu um það, hvernig haga
bæri útfærslu fiskveiðitak-
markanna nú. Hann benti á,
að eðlilegast væri, að íslend-
ingar miðuðu aðgerðir sínar
við landgninnsstefnuna, en
henni hafa þeir fylgt allt frá
því að lögin um vísindalega
vemdun fiskveiðimiða land-
grunnsins voru sett árið
1948. Heppilegast væri því að
miða útfærsluna nú við land-
grunnið allt, en heimila öll-
um þjóðum veiðar inn að 50
mílum á meðan verið væri að
mæla landgrunnið og ákveða
landgrunnsmörkin nánar.
Nokkrar umræður hafa
orðið um þessa tillögu Jó-
hanns Hafsteins og kommún-
istamálgagnið hefur gagn-
rýnt hana og m. a. nefnt hana
„sýndartillögu“. Því miður
leynir sér ekki, að kommún-
istar em argir yfir því, að
þeim hefur ekki auðnazt að
reka fleyg á milli lýðræðis-
flokkanna í landhelgismálinu
og víst er, að tillaga formanns
Sjálfstæðisflokksins verður
tekin til alvarlegrar umræðu
í landhelgisnefndinni.
Staðreyndin er líka sú, að
á Alþingi í vor var samþykkt
tillaga um réttindi íslendinga
á hafinu umhverfis landið.
Þar var 5 manna nefnd, sem
Alþingi kýs, falið að semja
frumvarp til laga um land-
helgina, sem hefði „ákvæði
um óskertan rétt íslend-
inga til fiskveiða á haf-
inu yfir landgrunninu, eins
og rétturinn til hafsbotnsins
hefur þegar verið tryggður
með lögum frá 24. marz 1969
um yfirráðarétt íslands yfir
landgrunninu umhverfis
landið.“ Með þessari ákvörð-
un Alþingis er landgrunns-
stefnan mörkuð og áréttaðar
margendurteknar yfirlýsing-
ar íslendinga um, að þeir
muni ekki sætta sig við neitt
minna en yfiiráð yfir land-
grunninu öllu, hvorki 50 míl-
ur né annað, um það er lýk-
ur.
Formaður Sjálfstæðisflokks
ins hefur lagt á það áherzlu,
að mismunandi skoðanir á
því, hve langt skuli nú ganga,
hvort miðað skuli við 50
mílna fiskveiðitakmörk eða
meira, verði ekki að ásteyt-
ingarsteini nú, enda ekki efn-
islegur ágreiningur á meðal
íslendinga um lokatakmark-
ið, landgranmsstefnuna. Þess
vegna hefur hann stungið
upp á þeirri leið, sem stjórn-
arsinnum ætti að vera kær-
komin, að við lýsum yfir
rétti okkar til alls lands-
grannsins, en ákveðum jafn-
framt, að fiskiskip annarra
þjóða megi fyrst um sinn
veiða upp að 50 mílna mörk-
unum, og komi þar engir
samningar til heldur einhliða
yfirlýsingar okkar. Samning-
ar þeir, sem ríkisstjúrnin
hefur lýst yfir, að hún muni
halda áfram við Breta og
Vestur-Þjóðverja, breyta auð
vitað engu í þessu efni, því
að þeir miðast við einhverj-
ar ívilnanir þessum þjóðum
til handa innan 50 mílna
markanna.
Landgrunnsstefnan hefur
verið yfirlýst markmið Is-
lendinga um lan-gt skeið og
æskilegt er að kvika nú ekki
frá henni. Formaður Sjálf-
stæðisflokksins benti á heppi-
lega leið og hana ber að
kanna til hlítar og athuga,
hvort ekki verður unnt að
ná um hana allsherjar sam-
stöðu.
Öryggis- og sjálfstæðismál
rins og að líkum lætur veld-
^ ur ábyrgðarleysið í ör-
yggis og sjálfstæðismálum
landsins mestum áhyggjum.
Ráðherrar vinstri stjómar-
innar era orðnir margsaga
varðandi afstöðuna til örygg-
is landsins og vama þess. Er
ekki að furða þótt ugg setji
að mönnum, er þeir hugsa til
þess, að engu er líkara en að
öryggis- og sjálfstæðismál
landsins séu höfð að leik-
soppi, bæði í valdastreitu inn-
an ákveðinna stjórnarflokka,
og éins á milli flokkanna.
Þess vegna er mjög mikil-
vægt, að stjómarandstaðan
taki þessi mál föstum tök-
um, bæði í umræðum hér
innanlands og erlendis.
Geir Hallgrímsson, vara-
formaður Sjálfstæðisflokks-
ins, ræddi um íslenzk vam-
armál á fundi þingmannasam
bands Atlantshafsríkjanna.
Hann kvaðst tala sem stjórn-
arandstæðingur og lýsti and-
stöðu við stefnu núverandi
ríkisstjómar, en kvaðst vona
einlæglega, að hún mundi
breyta stefnu sinni, meðan
á athugun málsins stæði.
Hann sagði síðan:
„Að sönnu er ekkert eðli-
legra sjálfstæðu ríki en að
endurskoða varnarmál sín á
hverjum tíma. En með hlið-
Flestum sem fara til Mallorca
er það efst í huga að liggfa á
ströndinni og sleikja sólskinið,
og svo að gæta þess að ekiki
safnist of miklar umfrajmbirgð-
ir af áfengi fyrir á eynni. Minn
draumur Um margra ára skeið
hefur hins vegar verið að fara
niður fyrir baðstrendurnar,
þ.e. að kanna Maliorca neðan
sjávar. Mér fannst að eftir að
hafa skreiðzt um kalda og
myrka Islandsála, hlyti það að
vera hámark hamingjunnar að
stinga nefinu í Miðjarðarhafið
og synda þar um í yl og birtu.
Ég fékk tækifæri til þess á
leiðinni til Möltu, því ég áfcti að
fara í gegnum Palma, til Val-
etta. Guðni í Sunnu hafði lof-
að að koma mér í samband við
náunga í Palma sem er álíka
galinn og ég þegar hafsbotn-
inn er annars vegar. Það kom
þó ekki til að þess þyrfti, þvi
ég hitti tvo Breta sem voru að
koma með fimmtíu feta segl-
skútu til Mallorca. Skútam hét
því fallega nafni Southem
Comfort og þeir félagar
voru að ferja hana til Palma
fyrir eigandann, sem ætl-
aði sjálfur að koma flugleið-
ina frá London, og rússa svo á
henni um Miðjarðarhafið.
Brefcarnir voru báðir ungir
menn, og hétu Tom og Jerry.
Þeir horfðu á mig ströng-
um augum þegar þeir kynntu
sig, og biðu eftir að ég. kæmi
með einhvem brandara um
mýsnar Tom og Jerry, sem við
könnumst öll við úr teikni-
myndunum, en ég stóðst freist
inguna og þar með var vinátt-
an innsigluð. Því miður var
myndavélinni minni stolið í
Róm, svo ég á enga mynd af
Southern Comfort, en hún er
fleyta eins og maður sér í
draumi öðru hverju, sér-
staklega ef maður hefur tekið
nokkur glös af Southern Com-
fort áður.
Við sigldum út frá Magaluf-
ströndinni og héldum í NA, þar
til við vorum komnir á móts
við Castell del Rey
en þar sögðu þeir Tom
og Jerry að væri mjög góð-
ur köfunarstaður. Ég hafði ver
ið svo forsjál’l að taka með mér
jakkann af froskbúningnum
mínum, þar sem ég hafði grun
um að þrátt fyrir öll hlýheit-
in á Miðjarðarhafi, gæti það far
ið kólnandi eftir þvi sem mað-
ur kæmi neðar í það. Þ.e.a.s.
lóðrétt. Siglingin tók um þrjá
tíma, og það var farið fyirir
mótor, þar sem vindur var ekki
nægur til að hafa Southern
Comfort undir seglum.
■— Hérna eruim við, sagði Tom
og drap á vélinni.
Jerry lét sér nægja að setja
annað ankerið niður, og South
ern Comfort snerist hægt fyrir
straumnum, þar til strektist á
festinni. Svo var byrjað
að tína til köfunartækin. Ég
hafði ekkert með mér annað en
jakka, sundfit, gleraugu og
hníf, en ég þurfti heldur ekki
annað en luniga og kút, og af
því var nóg til.
Á síðasta augnabliki, þegar
ég var búinn að spenna á mig
kútinn, minntist ég bók-
anna sem ég hafði lesið eftir
Jacques Yves Costeau, um við
ureignir hans við hákarla um
víða veröld. Ég mundi að vísu
ekki eftir neinni sérstakri há-
karlafrásöign frá Miðjarðarhaf-
inu, en þar sem ég hafði und-
ir engum kringumstæðum
áhuga á að komast á nokkurn
matseðil þarna syðra, spurði ég
með „kæruleysiiSlegu“ brosi
hvað væri af fiski þarna i sjón
um.
Tom og Jerry misskildu auð-
sjáanlega þennan áhuga minn,
þeir héldu að hann væri frá
náttúrufræðilegu sjónarmiði og
ég fékk þvi uppgefið fullt af
fiskanöfnum, en meðal þeirra
var ekkert sem hljómaði eins og
„shark“. Ég háði nokkra innri
baráttu um hvort ég ætti að
láta uppi að ég væri virkilega
hræddur við hákarla, eða
hvort ég ætti að demba mér
út i og láta sem ekkert væri.
Eins og við var að búast þeg-
ar sannur Islendingur var hann
ars vegar varð sú barátta ákaf-
lega stutt, og ég spurði: EN
HVAÐ MEÐ HÁKARLA?
Tom og Jerry ypptu öxlum,
litu hvor á annan og veltu
vöngum. Meðan þeir hugsuðu
upp viðeiigandi svar, varð loft-
kúturinn minn allt i einu ákaf
lega þungur, svo ég settist —
kannski væri réttara að segja:
lak niður, á þilfarið.
— Ja, sagði Tom.
sjón af aukinni athafnasemi
Varsjárbandalagsríkjanna á
norðurvæng Atlantshafs-
bandalagsins, teljum við
ósikynsamlegt, að Ísland verði
varnarlaust.
Er þá hvort tveggja haft í
huga, hagsmunir íslands og
öryggi þess og jafnframt ör-
yggi nágrannalandanna í At-
lantshafsbandalaginu. Við lít
um á það sem skyldu við okk
ur sjálfa, ekki síður en banda
menn okkar að leggja fram
okkar skerf til að áfram geti
haldizt friður og jafnvægi í
samfélagi Atlantshafsbanda-
lagsþjóðana. Við teljum einn-
ig óskynsamlegt fyrir eina
aðildarþjóð að draga sig ein-
hliða frá skuldbindingum sín
um við bandalagið, án þess að
því gefist kostur á að tryggja
sáms konar fækkun í herliði
eða athafnasemi hugsanlegs
andstæðings. Þetta er ekki
hvað sízt áhættusamt, þegar
það er haft í huga, að við
bindum nú vonir við, að ein-
hvers konar samkomulag ná-
ist um Berlín og varðandi
hugsianlega ráðstefnu um
öryggismál Evrópu.“
Á þingi Sambands ungra
Sjálfstæðismanna, sem haldið
var á Akureyri um síðustu
helgi, var stefnuyfirlýsing
ríkisstj órnarinnar í vamar-
málunum fordæmd og í álykt
unum þingsins segir m.a.:
„Aðild íslands að Atlants-
hafsbandalaginu er horn-
steinn öryggisistefnu íslands,
og hefur svo verið allt frá
stofnun bandalagsins. Virk
þátttaka íslendinga í banda-
laginu hefur verið skerfur
þjóðarinnar til hinnar já-
kvæðu þróumar á málefnum
Evrapu.“ Og í niðurlagi álykt
una,r um vamarmál segja
ungir Sjálfstæðismienn, að
aðild okkar að Atlantshafs-
bandalaginu og þátttakan í
vörnum þesis stuðli frekar en
nokkuð annað að því að við-
halda sjálfstæði landsins og
veita þegnunum öryggi.
í þessum yf irlýsingum kem
ur fram sú ábyrga stefna,
sem S j álf stæðisf lokkur inn
hefur markað í öryggismál-
um landsins, og ætlað verð-
ur að Alþýðuflokkurinn fylgi
svipuðum sjónarmiðum. Hér
í blaðinu hefur verið stungið
upp á því, að lýðræðisflokk-
arnir allir, sem styðja aðild
að Atlantshafsbandalaginu,
taki nú höndum saman um
það að reyna að marka sam-
eiginlega, ábyrga stefnu í
sjálfstæðiis- og öryggismál-
um landsins. Verður fróðlegt
að sjá, hvort Framsóknar-
flokkurinn og Samtök frjáls-
lyndra og vinstri manna fást
til slíks samstarfs.