Morgunblaðið - 09.03.1972, Page 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. MAP.Z 1972
23
Kjnradónmr ogr málflutning-smenn aðilja: Frá vinstri; Haraidur Steinjmrsson, inálflutningsmað-
»r JiSHil, kjaradómsmonnirnir .1 ón Sigurftsson, Karl Guðjónsson, Guðnnundur Skaftason, dóms-
formaður, Jðnag H. Haralz og Benadikt Biöndal og Jón Þorsteinssom, sem (flutti málið fyrir
fjármálaráðherra f.h. ríkissj'óðs.
— Kjaradómtir
Framh. af bls. 32
víku'rborgar, kvaðst ekkert um
kjaradóminm vilja segja, nema að
svo hefði samizt um við starfs-
imaninafélag borgarinmar, að það
hilíitti úislkiuirði kjaradómís í þesis-
ari launiadeilu BSRB. Birgiir sagði,
að svo yrði og um ömnur félög,
aam borgin semdi við: Hjúkirun-
arfélag íslands og Lögreglufélag
Beykj avikuir.
OF LÍTIL HÆKKUN
„Ég vil fyrst benida á, að hætok
unin er dæmd laagri en við telj-
uim rétt vera,“ sagði Ragnar Ingi-
mairtsson formaður Bandalags há-
skölamaminia. „Það hafa orðið al-
nnenniar launahækkanir í landimu,
sem ekki ætti að þurfa að deila
um. Útkoma þessa kjaradóms er
«6, að ríkisstairfsmenm og eintoaini-
lega háskólamerm halda áfram að
vera miun verr launaðir en þeir,
sem eru á frjálsa vinnumiarkaðn-
uim
Niðurstöður kjaradóms nú eru
þó hagstæðari fyirir háskóla-
menin, en þær feröfur, sem BSRB
lagði fram fyrir okkur fyrst, en
aem kunnugt eir var þeim kiröf-
uim breytt fyrir þrýstiing frá
Bandalagi háskólaimianina.
Breytingar kjaradóms á starfa-
aldri tel ég mjög jákvæðar, sér-
staklega fyrir háskólamenn, sem
mairgir hverjir eiga stutta starfs-
ævi til tekjuöflunar og því er
þeim milkið í mun að komast sem
fyrst upp í efri flokkana.
Ég tel og mikils virði, að kjara-
dómur fór þá leið að dæma ekki
efiri flokikana úr leik við aimenmu
kauphækfkunina,
Ég vil hér nota tækifærið og
vara við órötostuddri útjöfnun
fcrónutölu í umiræðum um kjara-
mál. Hún er að miínu viti hættu-
leg, því það eir mangt fleiira, sem
spilar hér inn í en brúttótekna-
taian ein.
Loks vil ég undirstrika það, að
hsekkunin er of lítil og bætir
ekiki úr þeim vanda, sem þegar
er orðinm, við að fá sérfræðinga
til starfa í þágu rítoisirus.“
ÞEGAR AFKOMUHORFUR
ÞJÓBARBÚSINS
ERU HAFÐAR í HUGA
Fonsendur dómis meirihluta
kjairadóms eru eftirfarandi:
„Með rammasamningi Alþýðu-
samibamds íslands og samtaka
vinimuveitenda 4. desember 1971
var saimið um lauinahætokun I á-
föngum, sem í heild verður að
telja alimenima og verulega kaup-
breytimgu í skilniingi 2. mgr. 7. gr.
laga nr. 55/1992, og ber því að
fallast á toröfu sótonamaðila um
endurskoðun kjarasamnings hans
og vamaraðila frá 19. desember
1970. Jafnframt telur dómurimn,
að óhjákvæmilegt sé að meta
kaupbreytingar sammingsins í
heiid, og fellsit því ekki á frávís-
unarbröfu vaimaraðila.
Dómiurirun hefur kynnt sér
flramlögð sðkniar- og varnargögn
og aflað sér viðbótargagna og
upplýsimga. Dómiurinn hefur litið
til allra tiltætora upplýsinga um
samningsbundin kjöir þeirra,
sem viinna störf hjá öðrum en
rikimu, sem sambærileg má telja
við stöirf ríkisstarfsmianma. Um
þetta efni liggja fyrir ýmisir sér-
sammfingair, sem gerðir hafa verið
í framihalidi af rammasamningn-
um frá 4. desember 1971, auk
hanis sjálfs, svo og gerðadómur
um kjör verzlunarmarmia.
Þá hefur dómurinn kynnt sér
eftir föngum ahnenna þróum
kaupgjalids og tekna riíkisistarfs-
manina og annarra stétta síðuistu
ár og áratugi.
Dómurinm hefuir sérstaklega
kyrnint sér þær breytingar á kjöir-
um ríkisstarfsmanma, sem urðu
með samnimgi BSRB og fjármála-
ráðherra frá 19. desember 1970,
bæði eLnis og þær voru metnar
um þær mundiir, seim samnimgur-
inm va,r undirritaður, og eins og
þær eru wú metrtar.
Dónvurinin hefuir eninfremur
kynnt sér tiltæk gögn um af-
komuhorfur þjóðarbúsina, eink-
um að því er varðar þróun inn-
lendrair eftiirspurnar í kjölfar
kjarasamminiga siðuatu tveggja
ára.
Það virðist augljóslega megin-
stefma laga mr. 55/1962, að gerðir
kjaraaammingar stairadi með sem
mimmstum breytingum tvö ár í
semn. Hirns vegar virðist það til-
gengur 7. gr. laganna að gera
kieift að endurákoða kjairasamm-
inga, ef veigamifclar breytingair
verða á kjörum anmarra launþega
á samraingstímiabilimiU, er valdi
verulegu og almeranu misraami
gagnvart ríkisstarfsmönnum, að
teknu tilliiti til allra kjara og
kjarabreytinga þeirra á sama
tima.
Breytingar á kjörum ríkisstarfs
mamna í kjölfar endurskoðunar
skv. 7. gr. laganma hljóta að taka
mið af ákvæðum 20. gir. laganna.
Þaranig verður að ætla, að
ákvæði 3. tl. þessarar groiraar
geti, ef svo ber undir, tatomiarkað
þá leiðréttingu kjara, sem sam-
airaburður við aðra stairfshópa
kynrai að gefa tilefrai til. 1 þessu
sambaradi virðist dómmum rétt að
benda á, að almenm laumabreyt-
img opinberra starfsmanma á
þessu ári gæti leitt til áframihald-
aradi laumialkapphlaups milli laum-
þegahópa inmbyrðis. Jafnframt
virðist ljóst, að frekari almenraar
launabreytimgar á þesau ári
hefðu alvarleg áhrif á afkomu
þjóðarbúsims í heild.
Þegar öll þessi atrið’i eru virt
í samihengi, þykir rétt að taka til
greirna fyrsta lið kröfugerðar
sóknaraðila, enda hefur varnar-
aðili tjáð sig reiðubúimn til slíkr-
ar kj airabreytimgar.
Þá þýkir það saningjarnt og
horfa til æskiiegs samræmis að
flýta gildistöku lokaáfanga
kjarasaimnings málsaðila, sem
uradirritaður var 19. desember
1970, frá 1. júLí 1971 til 1. júmt
1972. Emnfremur þykir rétt, að
starfsaldursákvæði 17. gr. samn-
ingsiras breytist á þanm veg, að í
stað starfsaldurshækkana eftir 6
ár og 12 ár í starfi komi þær
eftir 1 ár og 6 ár í starfi, arada
virðist einkum muniur á kjöruim
í saimbærilegum störfum hjá rík-
iirau og öðrum á lægra starfsald-
umssikeiði. Þá þykir hæfilegt, að
grunmilaun allra ríkisstarfsmanmia
hæklki um 7% frá 1. marz 1973
til þess að samræma kjör þeirra
kjörum araraarra. Br þá haft í
huga, hvenær kjarabreytimgar
hafa þegair verið ákveðnair á al-
meraraum vinmuimarkaði, og sú
megirastefraa laga nr. 55/1962, að
kaupgj aldsákvæði samninga hald
ist mteð sem minmstum breyting-
um tvö ár í senm. Loks virðist
óæskilegt að valda verulegri
hreyfimgu á launamarkaði á þessu
ári umfraim það, sem orðið er,
þegair afkomuhorfur þjóðarbús-
iras eru hafðair í huga.“
DÓMSORÐ
Hér fara á eftir dóm'sorð kjara-
dóms; fyrst meirihlutans og svo
sératkvæði Karls Guðjónssonar:
„1) Grunnilaun skv. 1. og 2.
gr. gildandi kjarasamnings máls-
aðila, sem lægri eru en kr. 18.018
á mánuði, skuitu umreiknuð til
hæikkumar frá 1. desember 1971
að telja eftir sömu regluim og
gpeinir í 3. greim b-lið í kjara-
samniragi Alþýðusambamds ís-
lamdis ag Vinnuveitendasam-
bands Islandis o.fl. frá 4. des-
ember 1971.
2) Laumastigi skv. 1. gr. samn-
ingsins með áorðinni breytingu
skv. 1. lið hér að framan tekur
gildi 1. júní 1972 og breytast önn-
ur ákvæði samningsins til saim-
ræmis við það.
3) Svobreyttur launastigi skv.
1. gr. samningsins hækkar um
7% 1. marz 1973.
4) Starfsaldursákvæði samn-
ingsins breytast þannig frá 1.
júní 1972, að i stað 6 ára starfs-
aldurs komi 1 árs og í stað 12
ára komi 6 ára starfsaitdur.
Guðniundur Skaftason,
Jónas H. Haralz,
Benedikt Gröndal,
Jón Signrðsson.“
SKRATKVÆÐI KARLS
GUOJÓNSSONAR
„Á grundvelli þeirra gagna,
sem aðiíar hafa lagt fram fyrir
dóminn, hefur Kjaradómur á
eigin vegum borið saman laun
á aimennum vinnumarkaði og
laun starfsmanna í þjónustu rik
isins á sambærilegu sviði.
Ég tel að þessi samanburður
sýni, að laun ríkisstarfsmanna
liggi það mifcið undir launum
almenna vinnumarkaðarins, að
allur grundvöllur sé til að taka
krafur sókmaraðila málsins um
14% kauphækkun í sömu áföng-
um og ákveðnir eru í samningi
ASÍ og Vinnuveitendasambands-
ins frá desember 1971 til greina,
og að því hnigur mitt afkvæði
í dómraum.
Karl Guðjónsson.“
— Þorvaldur
Framh. af bls. 11
sparisjóðuraum. Um þeissar strafn-
amir báðar ættu að gLHia sömiu
reglur og sagði allþiragi iirnaður-
imn, að á hvoruga þeirra ætti að
leggja landsútsvar.
Aiþiragisimaðurinn vék næst að
þeirri huigimynd, sem hefði legið
að baki landsútsrvörunium, og
benti á, að þar væri um að ræða
ríkisstofnamir og oliufélögin, en
starfseimi þeirra og eignLr væru
um aUt land. Samkvæmt þessari
grundvallarreglu um lamdsútsvör
væri eragin samibærileg ástæða til
að ieggja á sparisjóðina. Svo
augljós't sem þetta virtist, væri
það þó ó.ljóst fyrir tMöguimönn-
um meirilhiiutans. Þeir gengju
meira að segja svo langt, að ekki
einu sinni 25% af landsútsvarmu
ætti að gamga til viðkomamdi
byggðarlags eimis og þó væri um
ríkisstofnanirnar og ohuifélögin.
Allliir sæju hrviillk fjarstæða slikt
væri.
Alþingismaðarirn ragði að !> k-
um, að þetta væri gott dæmi um
það, hvernig st.ióimarliða’ stæðu
að þeim loforðum að stuðla að
því að efla hinar dreifðu byggðir.
Þeir legðu firam tillöguir, er
stefndiu algjörliega í gagnstæða
átt.
— Minning
- Friðrik I>ór
Framh. af bls. 22
aradi, og var einm af gtofnend-
um unglinigahljómisveitar á Pat-
reksfirði, sem varð að taka að
sér það erfiða hlutverfc nútím-
ams að þóknast öldmuim og ung-
um.
Ég miraraist margra stunda,
Friðrik miran, í nábýli okkar er
við vorum börn, en fyrst og
fremst vil ég færa þér þakkir
miíraair frá ðkólaveru ofcfcar í
bairraa- og miðskóla Patrefca-
fjarðar. og ekki hvað sízt frá
skólaveru okkar í Iðraskólan-
uim á Patreksfirði, þaran tírna
sem við áttum samleið þar. Ég
veit ég mæli fyrir hönd dkóla-
systkina og allra okkar félag-
aniraa, þegar ég kveð þig með
þötok fyrir samleiðina á umdain-
geragnum árum, og bið þér góðr-
ar heimkomu til æðra lífs. Far
þú í friði friður guðs þig blessi.
Hafðu þökk fyrir allt.
Ég votta systkinum þínum og
fósturföður mína fyllstu samúð.
Ásgerður Ágústsdóttir.
— Mig dreymdi
Framh. af bls. 3
Hún fæddist og ólst upp í
Norður-Noregi, skammt norð-
ur af Narvik. Þar söng hún
við bergmál fjallshlíðanna
fram til 17 ára aldurs, er örlög
in tóku í taumaraa. „Það var
vorið 1940, sagði hún, þegar
konungur Noregs og ríkisarfi
flúðu undan niasistum ásamt
ríkisstjórniinni. Þeir dvöldust
nær mánaðaTtíma í heima-
byggð minni, áður en þeir
fóru áfram til Englands og
skiptu sér niiður á bæina. Með
al þeirra, sem gistu heimili
mitt þá voru nokkrir hers-
höfðingjar. Þeir höfðu farið
langan veg og staðið í ströngu
áður en þeir komust í hús og
voru örþreyttir. Þegar móðir
mín hafði útbúið morgun-
verð fyrlr þá eftir fyrstu nótt
ina heima, vissi hún ekki
hvemig bezt væri a«ð vekja þá.
En svo sagði hún við mig; „Nú
skalt þú, Asse, setjast við org
elið og leika og syngja ein-
— Matthías
Bjarnason
Fratmh. af Ws. 11
störf I þjóðfélaginu. Benti hairm
á, að ef veruiiega drægi úr virmu
aifli þetrra við hraðfrystiiónaðiinin
og aðrar gneiraar útflutningsat-
vianuveganna, gæti það haft
mjög alvarlegar afleiðingar og
dregið úr verðmæti útflutnings
og þjóðarframleiðsliu.
Um nokkurt árabit hefði lög-
gj'afinn metið virtnu þessa fóiks
og því verið veittur 50% frádrátt
ur frá lauraatekj um giftra kvenna
við skatt- og útsvarsálagningu.
Nú væni þetta fellt niður við á
lagningu útsvaris og gæti það
haft alvartegair aifleiðingar, af
því að ekkert hefði komið í stað
inm og engan veginn væri tekið
nóg tillit til persónufrádráttar,
eins og hann hefði áður vikið að,
og raefndi hanu í því sambandi
tvískötbun hjóna.
Þiragmaðurinn taldi ósann-
gjamt, að vaxtafrádráttur frá
tekjum við álagningu útsvars
væri felldur niður. Það væri
hnefahögg fraimiain í það fólk, sem
hefði verið að byggja húsnæði og
orðið að taka stór lán.
Þá vék hamin að sjómaraniafrá-
drættinum og sagði, að frádrátt
arhlunnindi sjómanna væru stór
tega stoert, þegar litið væri á þau
eins og þau væru í gildandi lög
um og miðað við eðlilega hækk
un skattvÍ3Ítölu og þess, sem
þeir hefðu notið í sveitarfélög-
um.
Loks vék hainn aið öldruðum
og rakti, hvernig hagur þe'trra
hefði verið stórtega skertur frá
því sem væri í gildaindi lögum.
t
Faðir minn og teragdafaðir,
Þórður Steinþórsson,
artdaðist á ELl'iheimilimi
Grund 7. marz.
Jarðarförin ákveðin síðar.
hvern fallegan sálm og við
skulium sjá, hvort þeir vaikna
ekki“. — „Eiran þeirra, sem
vaknaði við sálmasönginn var
yfirhershöfðinginn okkar,
Otto Ruge. Hann hafði sjálf-
ur numið sörag og tónlist og
hóf máls á því við foreldra
mínia, að ég þyrfti að fara til
Oslóar og lætia að syngja".
„Og svo vair ég semd þangað,
18 ára aðeirts — og eiginlega
gegn vilja mínum. Mér óaði
við þessu ferðalagi. Víst hafði
ég einhvem tíma hugsað um
það, þegar ég reikaði milU
fjallanna, að gaman gæti ver
ið að sjá Osló, en mig dneymdí
ekki um frægð“.
„Sönglistin er áhættusamt
lífsstarf og hefur valdið mörg
um sárum vonbrigðum. Hún
krefst mikilla fórna, svo að
ég hef jafnan gætt þess, að bú
ast ekki við of mifclu, ætia
mér ekki um of. Ég hef aldrei
sett mér nettt markmið, að-
eins hugsað um að viruna sem
bezt“.
Lárst Þórðardóttir
og Arni Ketilbjarnar.
Málflutningsskrifstofa
Einars B. Guðmundssonar,
Guðlaugs Þorlákssonar.
Guðmundar Péturssonar,
Axolls Einarssona.,
Aðalstraah 6, III. hæð.
Sími 26200 (3 línur).
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 24., 26., 28. og 31. tölublaði Lögbirtinga-
blaðsins 1971 á Alfbólsvegi 53. talinni eign Alfreðs Frið-
geirssonar. fer fram á eigninni sjálfri miðvikudaginn 15. marz
1972 kl. 11.
Bæjjarfógetinn i Kópavogi.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 73. og 75. tölublaði Lögbirtingablaðsins
1971 og 2. tölublaði sama blaðs 1972 á Kópavogsbraut 49
(íbúð). þinglýstri eign Guðna Stefánssonar, fer fram á eign-
inni sjálfri þriðjudagirtn 14. marz 1972 kl. 16,30.
Baejarfógetinn í Kópavogi.