Morgunblaðið - 27.05.1972, Blaðsíða 28

28 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. MAI 1972

1 SAGAI N | maisret fær samvizkubit eftír seorses simenon
Á Quai des Orfévres rekur
venjulega hvert málið annað, án
þess að nokkurt hlé verði á
milli, ef þau berast þá ekki þrjú
og fjögur í einu, svo að starfs-
fólkið getur varla unnt sér
nokkurrar hvíldar. En einu
sinni eða tvisvar á ári gerist það,
að allt fellur í dúnalogn og ekki
þarf að sinna öðru en smávægi-
legum símtölum. Að vísu stend-
ur sá friður alltaf stutt og er
venjulega lokið áður en nokk-
ur hefur eiginlega veitt honum
athygli.
Þetta hafði einmitt gerzt dag-
inn áður, sem var reyndar
mánudagur, og mánudagar voru
yfirleitt frekar rólegir dagar. En
ástandið var óbreytt klukkan 11
á þriðjudagsmorguninn. Tveir
eða þrir starfsmenn úr upplýs-
ingadeildinni ráfuðu eirðarlaus-
ir um frammi á ganginum. Þeir
voru komnir til að gefa skýrsl-
ur sínar. Inni á skrifstofunni
sátu allir á sínum stað, nema
einstaka maður, sem lá heima í
inflúensu.
Þessu var líkt farið víðast
hvar í París þennan 10. janúar.
Fólk fór sér hægt eftir jóla-
haldið, samvizkan var farin að
segja til sín. Nú þurfti að fara
að borga húsaleiguna, og skatta
reikningurinn var á næsta leiti.
Loftið var þungbúið, í góðu
samræmi við grámann í mann-
fólkinu og litinn á gangstéttun-
um, og það var kalt í veðri. Þó
ekki nógu kalt til þess, að hægt
væri að gera það að um-
ræðuefni eða frétt í blaði. Þetta
var bara ömurlegur hrá-
slagi, sem sagði ekki til sín fyrr
en eftir nokkra stund ut-
an dyra.
Miðstöðvarofnarnir á skrifstof
unum voru funheitir, svo and-
rúmsloftið varð þungt og þjak-
andi. Við og við heyrðust smell-
ir og hviss í rörunum, furðu-
hljóð, sem áttu upptök sin í
kyndiklefanum í kjallaranum.
Starfsfólkið hafði snúið sér
að smáverkefnum, sem höfðu ver
ið látin sitja á hakanum eða
víkja fyrir öðrum merkari.
Gleymdar skýrslur voru dregn-
ar upp úr skúffum, farið var að
lesa úr gömlum línuritum og
rekstrarmál afgreidd.
Fólkið, sem útvegaði fréttir i
blöðin eða var sjálft fréttamat-
ur, var ýmist á Cote d’Azur eða
við vetraríþróttir í fjöllunum.
Ef ekki hefði verið búið að
fjarlægja gamla kolaofninn
á skrifstofu Maigrets, hefði
hann getað staðið upp við og
við til að bæta í hann eða skara
í eldinn. En sá gamli var
löngu horfinn.
Maigret fannst hann ekki vera
eins og hann átti að sér, enda
þótt hann væri ekki beinlínis
veikur. Þó hafði það hvarflað að
honum á leiðinni í strætisvagn-
inum frá Boulevard Richard-
Lenoir, að hann væri að fá in-
flúensuna.
Eða voru það bara áhyggjurn
ar af eiginkonunni, sem höfðu
þessi áhrif á hann? Vinur hans,
Pardon læknir í Picpus-
götu hafði hringt til hans
óvænt.
„Halló, Maigret . . . ég ætla að
biðja yður að segja ekki kon-
unni yðar frá því .. .
„Frá hverju?"
„Hún kom til min og marg-
bað mig að minnast ekki á það
við yður . . .‘
Það var tæpt ár síðan yfir-
lögregluforinginn hafði sjálfur
leitað til Pardons læknis og beð
ið hann að minnast ekki á það
við konu hans.
„Þér skuluð umfram allt ekki
fara að hafa óþarfa áhyggjur.
Ég er búinn að rannsaka hana
STJÖRNUGRÓF 18 SÍMI 84550
BIRKI
GLANS
MISPILL
OC FLEIRA
I þýðingu
Huldu Valtýsdóttur.
og það er ekkert alvarlegt . . .“
Maigret hafði setið með sömu
skýrsluna fyrir framan sig dag-
inn á'ður, þegar hann hafði átt
þetta samtal við lækninn, og þá
hafði hann verið alveg eins
þungur til höfuðsins og hann
var nú.
„Hvað segir hún, að sé
að sér?“
„Henni hefur fundizt hún
verða óeðlilega móð, þegar hún
gengur upp tröppur og fæturn-
ir þrútna, sérstaklega á morgn-
ana. En þetta er ekkert alvar-
legt. Blóðrásin er bara ekki í
fullkomnu lagi. Ég lét hana fá
lyfseðil upp á töflur, sem hún
á að taka með hverri máltíð. Ég
segi yður þetta, svo það komi
yður ekki á óvart, að ég skip-
aði henni fyrir sérstakt matar-
æði til megrunar. Hún þyrfti að
léttast um 8—10 pund. Það
mundi gera hjartanu auðveldara
fyrir.“
„Eruð þér viss um . . .“
„Ég fullvissa yður um, að eng
in ástæða er til að óttast. Mér
finnst bara betra að láta yður
vita. Væri ég í yðar sporum
mundi ég þó láta eins og ekkert
sé. Hún hefur mestar áhyggjur
af því að valda yður áhyggj-
um.“
Ef hann þekkti konu sína rétt,
hafði hún farið beint í apótekið
til að sækja meðalið. Sím-
talið fór fram um morgun-
inn. Um hádegið hafði hann
haft auga með konu sinni, en
hún hafði ekki tekið neinar töfl
ur svo hann yrði þess var. Sömu
sögu var að segja um kvöldið.
Hann hafði svipast um eftir með
alaglasi eða öskju í skúffum og
í eldhússkápnum.
Hvar hafði hún falið þær?
Hún hafði borðað minna og
sleppt ábætinum, sem hún var
þó vön að borða með beztu lyst.
„Ég held, að ég hefði gott af
að grennast svolítið," sagði hún
glettnislega. „Ég kemst ekki orð
ið í kjólana mína.“
Hann treysti Pardon. Hann
var ekki hræddur. En hins veg
ar var honum ekki allsendis rótt
eða öllu heldur gerði þetta
hann dapran. Honum hafði ver
ið fyrirskipað að taka sér
þriggja vikna hvíld árið áður.
Nú var komið að eigin-
konu hans. Þau voru sem
sé bæði komin á þann aldur,
þegar kvillar fara að gera vart
við sig og smáaðgerða verður
þörf. Þessu mátti líkja við gamla
bila, sem þurfti að senda á verk
stæði einu sinni í viku eða svo.
En í bíla má kaupa varahluti.
I þá má jafnvel fá nýja vél.
Þannig lét Maigret hugann
reika, þangað til Jóseph, gamli
umsjónarmaðurinn barði að
dyrum og opnaði, áður en Mai-
gret gæfist tími til að svara.
„Hér er kominn maður, sem
vill fá að tala við yður.“
Joseph gekk sínum hljóðlegu
skrefum að borðinu og lagði á
það miða. Á hann var skrifað
nafn með blýanti en Maigret
kannaðist ekkert við það.
Seinna mundi hann bara,
að þetta var tvíatkvæðisorð og
líklega með upphafsstafnum M.
Skírnarnafnið var Xavier. Það
mundi hann, vegna þess að það
var skírnarnafn fyrsta yfir
manns hans í Quai des Orfévr-
es, Xaviers gamla Guichards.
Undir nafninu stóð: Þarf nauð
synlega að ná tali af Maigret yf
irlögregluforingja.
Joseph beið. Eiginlega var full
nauðsyn á þvi að kveikja ljós
en yfirforinginn hafði ekki haft
hugsun á því.
„Ætlið þér að taka á móti hon
um.“
Maigret kinkaði kolli og
yppti öxlum um leið. Því ekki
það? Gestinum var vísað inn.
Þetta var maður um fertugt,
ósköp hversdagslegur í útliti.
gat verið hver sem var þeirra
þúsunda manna sem flykktust í
neðanjarðarlestirnar um sexleyt
ið á kvöldin.
„Ég biðst afsökunar á ónæð-
inu, yfirlögregluforingi en . . .“
„Fáið yður sæti.“
Gesturinn var dálítið tauga-
óstyrkur, þó ekki mjög. Ekki
meira en flestir þeir, sem komu
inn á þessa skrifstofu. Hann var
í dökkum frakka, sem hann
Blómaskáli Michelsen
Sérlega gott úrval:
Pottaplöntur,
afskorin blóm,
gjafavörur í úrvali,
blómaskreytingar
Blómaskálinn er
opinn alla daga til
kl. 10 á kvöldin
Blómaskáli
Paul Michelsen,
sími 99-4225
ve Ivakandi
0 Árna Björnssonar
stofnunin?
Háskólastúdent segir í bréfi,
að í athugasemd við bréf Guð-
bjargar Gunnarsdóttur, sem
birt var hér fyrir nokkrum dög-
um, þar sem rætt var um Víet-
kong-terroristaflaggið á Árna-
garði og fleira í sambandi við
Árnagarðshneykslið, hafi ver-
ið talað um Árna Magnús-
sonar stofnunina. Bréfritari
spyr, hvort þarna hafi ekki
verið um misritun að ræða;
hvort ekki hafi átt að standa:
Árna Bjömssonar stofnunin.
0 Lerkið dafnaði á
Freyjugötu
Jón Amfinnsson skrifar:
„Árið 1937 flutti ég inn dá-
lítið af trjám frá Danmörku,
þeirra á meðal lerki af síber-
ískum stofnl. Það hefur lifað
ágætlega, þótt mest af lerki hér
í bænum hafi ekki þrifizt og
drepizt. Þessar lerkihríslur, sem
ég gróðursetti vorið 1937, eru
nú orðnar um átta metrar á
hæð. Ekki hefur komizt í þær
skemmd eða brot, eins og sjá
má á Freyjugötu. Ég hef fengið
lerki víða að, frá Hallormsstað
og fleiri stöðum, og allt hefur
horfið sjónum okkar. Var ég
fairinn að halda, að bæjarloft
væri ekki heppilegt fyrir lerki.
Það er sennilega ekki hægt að
kenna því um, heldur afbæigða-
valinu. Þessi dörtsku lerkitré,
sem ég fékk frá Vilvorde, hafa
þrifizt ágætlega. Nú eru þau
farin að bera fræ. Væri sjálf-
sagt að hirða fræið til að sá
því.
— J. A.“.
— Hér mun átt við garðinn
við hið gamla hús Ásmundar
Sveinssonar á horni Mímisveg-
ar og Freyjugötu.
0 Maður, líttu þér nær
Skrifað er:
„Hinum hógværa, nýbakaða
uppbótarþingmanni á Alþingi
íslendinga, prófessor dr. phil.
Bjarna Guðnasyni (áður cand.
mag.), er meinilla við allt tild-
ur, snobb og alla íramhleypni.
Merkasta afrek hans á þingi í
vetur er tillaga til þingsálykt-
unar um afnám íslenzku fállka-
orðunmar.
Ég er hjairtanlega sammála
flutningsmanni um efni tillög-
unnar, en leyfi mér að benda
þingman.ninum á, að orðuveit-
ingin er smá-snobb miðað við
það stór-snobb, sem látið er við-
gangast hjá hinni nýju, titlum-
prýddu yfirstétt við Háskóla ís-
lands.
Það eru því tilmæli mín, að
þingsályktunartillögunni verði
breytt á þann hátt, að alþingi
feli ríkisstjóminni að beita sér
fyrir því, að allt titlafargan
háskólans verði jafnframt af-
numið. Hin ágæta greinargerð
próf. dr. Bjarna getux verið
óbreytt, nema hvað skjóta yrði
inn orðunum „titill", „doktor“
og „háskóli" þar sem við á.
Greinargerðin yrði þá sem hér
segir:
„Hvergi birtist hégóma.skap-
uriran jaifnberlega með íslend-
ingum og í sambandi við titla
háskólans og riddarakross himn-
ar íslenzku fálkaorðu. Þar
skemmta fyrirmeinn þjóðfélags-
iras sér við að sæma hver annan
titlum og riddarakrossi af
ýmsum stigum og gráðum.
Snobbið er sett í kerfi. Háskói-
inn og orðunefnd virana í göml-
um kannsellístíl og taka á móti
vinsamlegum ábendingum góð-
kunningja og flokksbræðra.
Veltur þá á miklu að eiga
steikan að. Af sjálfsögðu hafa
margir verið maklega dubbaðir
til doktors og riddara, en jafn-
víst er hitt, að margir þeirra,
sem doktorstitiliran og fálkann
ben-a, eru lýsandi vitni um fá-
nýtið. Og heilvita möninum
hlýtur að vera ljóst, að meðal
þeirra, er aldrei hljóta doktors-
titil eða heiðursmerki, eru
menn, er eiga eragu síður eða
jafnvel miiklu fremur skilið að
hreppa viðurkenningu en þ-úr,
sem hana hljóta. Kjarrainin er
sá, að engimin algildur mæli-
kvarði er til um skerf einstakl-
inganna til samfélagsitns. Hefur
fengsæll doktor eða fésýslumað-
ur í Reýkjavík skilað betra
starfi til þjóðfélagsiras en móð-
irin við Arnarfjörð, sem kom
18 börnum til marans við kröpp
kjör og ævisíirit? Er starfsmað-
ur í utairaríkisþjónustunmi eða
háskólanum maklegri opinberr-
ar viðurkeniningar etn verka-
maðuriran? Svari hver fyrir sig.
Eða skyldu það vera margir
Dagsbrúnarmennirnir eða Iðju-
fólkið eða sjómenininnir eða
húsmæðurnar, sem ástæða hef-
ur þótt að heiðra með doktorsL
titli eða fálkaorðu? í svona
snobbkerfi er minma metið lúið
bak en hvítar hendur. Að lok-
um tilvitnun frá meistara Jóni:
„ÉG VEIT, AÐ AÐEINS EINN
ASNI VERÐUR ÞÓ ALDREI
HESTUR, ÞÓ MENN SETJI
GULLSÖÐUL Á HANN, OG
SVO VERÐUR EINN DÁRI
ALDREI VÍS, HVERNIG SEM
IIANN MÁLAR SIG UTAN“.
— K.lígjugjarn maður
méff lúiff bak.
P.S. í alvöru tailað, prófeissor
doktor Bjarni: Heldurðu annars,
að orðurnar, sem aflakóngar
okkar geyma í ko>mtmóðuskúff-
urarai heima hjá sér, séu raokkuð
meira snobbfyrirbæri eða vetrr
fengraar en síklingjandi doktoxs-
titlar fyrir skólaritgerðir um
þetta eða hitt?
Sami“.
— ,Merkasta afrek hans á
þingi“, segir bréfritari. Eigum
við ekki að segja „langmerk-
asta“ eða „eina“?