Morgunblaðið - 26.07.1972, Page 5

MÖRGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. JÚLÍ 1972
D
STUD. RER. POL. ÁGÚST EINARSSON, HAMBORG
Harður f undur
um landhelgina
í Bremerhaven
AHt er ennþá óljóst um hvort út-
færsla landhelginnar verður að
veruleika, en 6 vikur höfum við'
þó til stefnu. Hvort stjórnin
ber gæfu til að leysa málið far-
sællega, er ennþá óvist, en við
vonum það.
Ekki er þó hægt að bregða
stjórninni um aðgerðaleysi,
varðandi kyniningu landhelgis
málsins, ef marka má yfirlýsing-
ar hennar á innlendum vett-
vangi. Stöðugt er skýrt firá því,
að alltaf sé verið að senda efni
og greinar til erlendra blaða og
fréttastofnana. Reikna má með,
að einhver hluti þessa greina-
iflóðs hafi borizt til Þýzikalands,
en því miður höfum við, Islend-
ángar, búsettir í Þýzkalandi
ekki orðið neitt varir við þessi
miklu ritafköst íslenzkra yfir-
valda. Einu greinamar i þýzk-
um blöðum, sem lýsa þe'ssuím mál
um frá íslenzku sjónarhomi, eru
greinar örfárra Islandsvina, en
hins vegar eru fjölmiðlar óspar-
ir að miðla þýzkum almenningi
af röksemdum Þjóðverja í land
helgismálinu, og er þá ekki allt-
af gætt, eins og oft vill verða í
viðkvæmum deilumálum, að
sannleikurinn sé í heiðri hafð-
Þar sem þetta mikilvæga mád
er mál allra Islendinga, og Is-
lendingar, sem búsettir eru er-
lendis, hafa oft betri aðstöðu til
kynningar slíkra mála, og eru
kunnugri allri tilhögun i land-
inu sjálfu, þá ákvað Bandalag
íslendinga í Norður-Þýzkalandi
(BIND) að kynna landhelgismál
ið á eigin vegum. Þessi „her-
ferð“ hefur gengið vonum fram-
ar og hefur í persónulegum sam-
tölum og birtingu greinagerða í
blöðum náðst umtalsverður ár
angur, sem náði hápunkti á al-
mennum borgarafundi, sem hald
inn var um landhelgismálið í
Bremerhaven, miðvikudaginn 12.
júli s.l. Þar vor-u viðstaddir höf-
uðandstæðingar okkar, forsvars
menn útgerða- og fiskiðnaðar-
mála í Þýzkalandi, auk fulltrúa
þýzku stjórnmálaflokkanna svo
og fulitrúar þýzku ríkisstjómar
innar. Einnig voru yfirmenn
þýzku hafrannsókna.stofnunar
innar viðstaddir. Alls voru mætt
ir hátt i 200 manns.
Franz Siemsen, formaður
BIND, stjómaði fundinum og
frummælendur af Islands hálfu
þeir dr. Jakob Magnússon
fiskifræðingur, og Gylfi Guð
mundsson, hagfræðingur, rök
studdu hina fyriirhuguðu út
færslu landhelginnar í 50 mílur,
hvor á sínu sviði. Dr. Jakob
sýndi fram á fullnýtingu fisk
stofnanna, sem sæist skýrast
á því, að þrátt fyrir aukna
sókn, þá minnkar aflinn á Is
landsmiðum. Dánarkvótinn hjá
gotþorski, er um það bil 70% og
4/5 hluta þess valda veiðar, og
þes.si mikla sókn veldur því, að
stór hlut þorskstofnsins nær
aðeins að hrygna einu sinni
Fiskifræðingar eru sammála
um, að einhverjar ráðstafanir
verði að gera nú þegar til
vemdunar fiskstofnunum. Gylfi
Guðmundsson skýrði með tölum
mikilvægi fiskveiða fyrir Is
lendinga og að alþjóðasamþykkt
ir lægju fyrir, að strandriki
hefðu eignarheimild á land
grunni sinu, en allt er óljóst um
fiskinn, sem syndir fyrir oían
botninn. Það væri réttur Is
lendinga að hagnýta sér eign
sína, m.a. til að viðhalda þeim
lífiskjörum, sem við búum við
nú. Skv. nýjustu tölum tapa
Þjóðverjar 30—40% af fersk
fiskafla sinum við útfærslu
landhelginnar.
Framsögumenti bentu á
helztu rök Islendinga í málinu
oig að loknum framsöguerindum
hófust frjálsar umræður og
hifinaði þá heldur betur í kolun-
um. Formaður þýzkra togaraeig
enda, dr. Genschow, fliutti langa
ræðu, og réðst harkalega á rök
íslendinga. Lýsti hann afleiðing-
um útfærslunnar fyrir fiskiborg
iimar, Bremerhaven og Cux-
haven, og taldi þær verða geig-
vænlegar. Stórfellt atvinnuleysi,
togurum verði l'agt og fyrirtækj
um lokað. Islendingar sýndu
engan skiining á afleiðingum út
færslunnar fyrir erlendar þjóð
ir, þótt þeir væru stöðugt að
fara fram á skilning sér tii
handa vegna sérstöðu íslands,
sagði dr. Genschow. Ofveiði-
vandamál bæri ekki að leysa
með einhliða ráðstöfiun Islend-
inga, heldur á alþjóðlegum ráð-
stefnum, og kvótakerfi undir al
þjóðlegu eftirliti væri bezta
lausnin. Dr. Genschow sagði að
það kæmi spánskt fyrir sjón-
ir, að Ísíendingar væru orðnir
boðberar friðunarráðstafana, en
þeir hefðu ásamt Norðmönnum
og Rússum gjöreytt síldinni i
Norður-Atlantshafi með dráps-
veiðiaðferðum, herpinót, og
væru að fara sömu leið með
loðnuna. Það gekk eins og
rauður þráður i gegnum umræð-
umar af þýzkri hálfu, að Is
lendingar hefðu ekki sýnt neinn
lit á friðunarráðstöfiunum og
þeim væri nær að setja takmark
anir á sjálfa sig, heldur en að
útiloka útlendinga frá íslands-
miðum.
Veiðar síðustu ára (1968—70)
sýndu, að hlutur íslendinga í
aflamagninu hefði aukizt á
kostnað útlemdinga. Almennt
álit Þjóðverja var, að samning-
urinn 1961 hefði verið freklega
brotinn af Islendingum, og ef af
útfærslunni yrði, þá myndi ekki
borga sig lengur fyrir Þjóðverja
að senda ferskfisktogara til
Norðurhafa. Prof. dr. Schmidt,
forstjóri þýzku hafrannsókna-
stofnunarinnar, frægur visinda-
maður, sagði, að það væri vis-
indalega sannað, að íslenzki
þorskstofninn væri það vel á sig
kominn, að engar ástæður væru
fyrir hendi til slíkra aðgerða,
cin-s og úfcfærslu landhelginnar i
50 mílur. Eftir þssi orð próf.
dr. Schmidt, sem eru að mörgu
leyti í samræmi við skoð-
anir islenzkra fiskifiræðinga, er
engin fiurða, þótt leikmaður
spyrji sig, hvaða tilgangur sé
eiginlega með þessari útfærslu
af hálfu Islands, en ofveiðirök-
in eru helztu rök okkar fyrir út
færsiunni. Dr. Jakob og prof.
dr. Schmidt rasddu lengi faglega
hlið málsins, en sammála urðu
þeir um, að vemdunarráðstafanir
væru nauðsynlegar, þótt hins
vegar greindi menn á um leiðir.
1 umræðunum var m.a. vakin at
hygli á því, að isl. rikisstjómin
hefði sagt samningnum frá 1961
iöglega upp á grundvelli Vínar-
samkomulagsins, en það var af
háifu Þjóðverja talin siðferðis-
lega og lögfræðilega vafasöm
ráðstöfun. Þjóðverjar upplýstu
á fundinum, að skv. tilkynningu
íslenzku rikisstjómarinnar til
Haag, Bonn og London, þá
myndu Islendingar ekki mæta
Haag. Þessi tilkynning hefur
ekki ennþá verið gerð almenn-
ingi heyrinkunn. — Þetta olli
mikilli ólgu hjá fundarmönnum
og mikið var um frammiköl'l ut
Framliald á bls. 23
Harður fundur um landhelgis niál í Bremerliaven.
TJARNARBÚL ■ LOKAAFANGI
Erum aö hefja sölu á síðustu b nerbergja íbúðunum við
Tjarnarból ♦ Þessar glæsilegu íbúðir seljast tilbúnar
undir tréverk. ♦ Til afhendingar á næsta sumri.
♦ Aðeins ein íbúð er á stigapalli. ♦ Bílgeymsluréttur.
Sýningaríbúð
ó stnðnum
Skip & fasteignir
Skúlagötu 63, sími 21735
Eftir lokun 36329