Morgunblaðið - 23.08.1972, Page 11
MOftGUNBLAÐIÐ, MIOVIKIJDAGUR 23. ÁGÚST 1972
ií
Dr. Gunnlaugur Þórðarson:
Misskilningur alþjóða-
dómstólsins á aðstöðu
íslenzku þjóðarinnar
Nú, þegair ábeaiid'n.g eöa „til-
imæli“ Alþjóðadónmat'ciHsiínis varð-
andi 50 sjómíina fístkveiðiland-
heigi íslands ligigur fyriir, er rétt
að srtaídra við og hugOeiða,
írvwniig bregðast sikiuM við til-
meoituim hains. Að vísu hef ég
ekfc enn hatft aðstöðu tiii að
ikiynna mér forsendur dómsiras til
tktttar.
KKTTARFARSLEG YFIRS.IÖN
f>að er skylda hvers manns í
lýðræðififþjóðfétegi að mæta fyr
3r rétti, sé honiuim stefmt. Teiiji
anaðuaniain, að dómsitóaíSnin sé
ekki beer að fjalla uim máSiið, ber
hoouffn að færa rök fyrir máli
sánu og seetia niðursrtöðu dómisdns.
Enginn gietur sagt siig úr lögum
við þjóðféla«gið sem sOá<kit og far
ið simu fram. Sama á við i sam-
tskiipfcuim þjóða, otókur bar
sikyflida tliil að mæta fyrir Al-
þjóðadómstóltn<uim og færa rök
að þvi, hvers veigna við fceOdum
hann efcki eiga vafid til þess að
kveða upp neinn bráðabipgða'úr
fáouið eða ábemdimigiu I máliinu
gagmvart lögbanrusbeiðni Breta
ag Vestur-Þ'jóðverja. Með þvt að
mæta ekiki, gSötuðum við og tæki
færi til þess að korna á fram-
færi margvísöeguim röknm, siem
hefðu getað haft þau ábrif, að
niðuirstaða tilmæla alþjóðadóm-
stóls'irKS hefði orðlð aMt anmiars
eðií.s. Jafnfraimt óvirðuim við
dómiinn óbaimliimi's með fram-
komiu oikkar.
Ef til vill á þessi ákvörðun
um að mæta efcki rót sína að
rekja til uppruna okkar. For-
feður okkar voru menn, sem
fara vildu sínu fram, hvað sem
öðru lieið og engium lúfca. Það
var reisn yfir þessu timabiffi,
guLilöJd íslendinga, er við þuinft-
um ekki að taika tifflliit til ann-
arra þjóða og það hefur aliltaf
verið 'Piikt i fari okkar. Þá skap
aði þassi þjóð menmimgarVerð-
mæti, sem væri hún stórþjóð.
Áliitið er, að um áarið 1000 hafi
Islendimgar verið orðnir allt að
100.000. t>á er talið, að í Noregi
haifi verið 300.000. Miðað við
það, að Norðmenn eru í daig
nærri 5 milljónir, ættium við Is-
fendiinigiar hllutíallsDeiga að vera
1,5 miiMjón í dag, en við erum
rúm 200.000. Við vituim öH, hvað
vaildið hef'Uir þessu, nátttúruham
farir og áþján haifia trölllriðið
þjóðirmi fram á síðuistu öld.
Öryggislleysi þjóðarinnar um
eiigin aifkomu var líka yfirþyrm
andi, en mitt i ailliri eymdlnni og
fátætótiinini lifði menninigin sánu
lífi með þjóðinni og hún háði
sirau þöglu freíJsisbaráttiu án
vopna og ofbeídis. Eragin þjóð
hefur sýrat lifi, marmlegu sem
öðru, mieiri virðíngu en ísfemzka
þjóðin, enda urðum við fyrstir
Dr. Gunnlaugur Þórðarson.
þjóða tifl þess t.d. að afnema
daiuða.refsingu endanftega. Slík
atriði etru auðvifcað heiOdarinn-
legig í rnálið, auk fjöiimairgra ainn
arra raka, sem ég og aðrir hafa
svo aft bent á.
Ef til vill er versta yfirsjón
okikar i þessu máli að vera ékki
búnir að afla formfegra viður-
toenninga sem flesfcra þjóðia á
50 sjómílna fisátveiðilandhelgi
okkar. Benfci ég á símiuim tiima á
nauðsyn þessa, og er mér touinm-
uigt um að tSí tals kwm hjá rikis-
stjórniraral að sérstötóum sendi-
manini yrði fai'Lð þetta verkafini,
en eikiki nnun hafa orðið úr fram-
tóvæmdiBm tit þessia. Nú gæti
málið orðið örðugra vlöfarags.
ANDSTÆÐINGAR OKKAK
Vikjutm aðeims fyrst að því, að
andstæðingair okkar haifa fyrir
skömmu borizt á baraaspjóbum á
þann hátt, sem enigiri merara'ragar
þjóð sæmir, og það svo, að báðar
munu bara þess merki um ókom
iran tíma sem íurðuifegs fyrir-
bæris.
FRIBARVERÐEAUN
Víkj'um örfáum orðuan að
Þjóðverjum. Fyrir örfaism árum
reyradu valdamenn þeirra að út-
rýma Gyðlragum aiitls staðar,
þair sem þvi var við komið.
Síðar hleyptu þeir af stað heims-
stj'rjödl í landvinraimgasikyni.
Þyrrradu þeir erigum, og mrsstu
íslend'mgar hlut fallsfega flerri
merm af þeirra vökiumn, en marg
ar styrjaldarþjóðárrrar. Við Islend
ragar höfðum a’Jdrei troðið iH-
sakír við Þjóðverja og urðum
fyrstir tiil þess að rétta þeirn
viraarhönd að liokirani styrjöld.
Þess vegraa kom það á óvarat,
þegar Þjóðyerjar undir forustu
Willy Brandts, sem er til þess
að gera nýbúinn að fá friðar-
verðlaun Nobels, gengu í bamda
lag við Breta til þess að vega
að Kfi fámerararar friðsamrar fisk
veiðiþjóðar. Ég nefnl sérstaik-
lega Willy Brandt, af því að ís-
lenzka þjóðin vænfti sér svo
Traiikits áf honum; hann var
sprotitiran úr hinum nafralausa
skara þjóðair sinnair og vegna
uppruma sims mátti vænta þess,
að bamn skiildi málstað okkar
betur en aðriir.
HEIB.AREEIKI I TAFUI —
„FAIR PLAY“
Bretum, frægiusítiu nýlendulkúg
urum frá fyrri tið, hafa Isliemd-
ingar kynnzt mitóiu befcuir en
fleistum öðrwn þjóðum veigna
hernáms þeirra hér, sem gert
var allgjöríllega í eiiginhagsmiuna-
skyra'. Mairgir islenzkir sfúden't-
®r gengu í þjónustu þeirra, er
í
þeir hemámu landið, og kwmrt-
ust þeim. Við trúðuim því þá, að
þeir berðust fyrir réttQælá og
frelsi hirana smæsfcu. „Heiðaa-
lei'toi í fcaifM,“ sem þeir telja <51
þjóðardygigða sinna, er buradimn
við það, að þeir fá'. að fara stou
fram, og þeir, sam halda vilja
fram siraum rétti, gegm þeirra,
hafa rangt við.
Fyrir ÁlþjóðadómEitióíkWBm
byggja þeár kröfur sínar um Iö(g
baran, þ.e. stöðvun á aðgwrðuam
okkar, m.a. á samningi, sem
faliinn er úr gildi, en forsenda
þess sarrvnirags var meðal annars
sú, að ef við færðum fiskveiði-
laradhelgi okkar frekar út, þá
skyldu þær aðgerðir standa
þar til alþjóðadómst'ódlinm hefði
tekið efnisafstöðu till mátlsáns.
Kom þetta m.a. fram í umræð-
um á Alþingi, t.d. i ræðum þá-
verandi ráðharra, m.a. Guðmund
ar 1. Guðmuiradssonar, Gunnars
Thoroddsen, Bjama Beraedikts-
sonar o.fL (Alþbl. 1960, D, 51,
230, 421, 459), sjá og gneiin próf.
Gunnairs Thoroddsen, hér i blaði
5. þ.m.
Aðkuonug't er, að Bretum va-r
skýrt frá þ&asrtnm skilnkigi ríkis
stjómar og A þlngis og hreyfðu
þeir eingum mótmælum þá, en
nú bregðast þeir. Þassum atrið-
um hefðum við iika þurft að
koma að hjá AlþjóðadómstóYi-
um, áður en haran samþykkti „til
mæS“ sin.
TILMÆLIN HIS EISA OG
BROT A VF' ILTM f
SAMSKL X)! Þ.IÓÐA
1 73. gr. samþykkta dómslns
segir: „Nú sækir annar aðila
ekki dómþing eða lætur fyrirfar
ast að flytja mál sitt, og getur
gagnaðili á krafizt þess, að
dómur dæmi málið honum í vil
eftir kröfu hans.“
Þó að Alþjóðadómsitólllinin haiS
ekki enin tekið efniisaíistöðu tift 50
, sjóm. fiskveiðiita'ndheClgiinnair, þá
bera hfn svc-nsÐradu tilmæl'i kieim
af þvi að haran muni ætla að
Framhald á bls. 21.
RÚMENÍU-HÚSGÖGNIN
RENNDIR-STÖLAR BORÐ - RUGGUSTÖLAR KOLLAR - HÁIR, LÁGIR
Ennfremur barnaruggustólar, barnahúsgögn, renndir kollar.
Folleg og
sérkennileg vnrn