Morgunblaðið - 06.01.1973, Síða 12

12
MORGUNBL.AÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 1973
í veiðiferð með
Vestmannaey
EITT hið síðasta, scm gert
var, áður en fyrstu jiapönsku
skuttogaxamir voru afhent-
ir eigendum sinum, var að
fara í veiðiferð á einum tog-
aranum og prófa öll tæki.
Fyrir valinu varð togarinn
Vestmannaey. Náðum við tali
af Eyjólfi Péturssyni skip-
stjóra og spurðum hainn
frétta. Eyjólfur hefnr verið
skipstjóri á Hailveigti Eróða-
dóttur siðastliðiin ár, en hef-
ur nú dvailizt í Muroran i
Japan i nokkurn tima tii að
taka við Vestmannaey.
„Veiðiferðin gekk alveg
prýðilega og flest öll tæki
reyndust mjög vel,“ sagði
Eyjólfur. „Það eru aðeins
smávægilegar breytingar,
sem við skipstjóramir vilj-
um láta gera.“
I veiðiferðinni voru þeir
Eyjólfur af Vestmannaey,
Guðjón Kristjánsison af Páli
Pálssyni frá Hntfsdal og
Magni Kristjánisson af Bjarti
frá Neskaupstað, en þessi
skip, ásamt 7 öðrum, eru öll
smíðuð eftir sömu teikningu
og útbúin sams konar tækj-
um. Ferðinni stjórniaði Kan-
eda skipstjóri, sem fengizt
hefur við fiskveiðar um öll
heimsins höf í 20 ár. Hann
hefur verið Islendingum til
ráðgjafar síðan í haust við
útbúnað skipanna, bæði i
Reykjavik, Neskaupstað,
Tokyo, Núgata og Muroran.
Tii að uindirbúa sig undir
þetta ráðgjafarstarf fékk
Kaneda hraðþjálfun i ensku,
sem hann kunni ekki áður,
svo að nú eftir 6 mánuði
hefur hann náð aðdáunar-
verðu valdi á málinu og tal-
ar reiprennandi ensku krydd-
aða íslenzku, þegar með þarf.
Kaneda hefur starfað hjá
japamska útgerðarfélaginu
Taito Seiko, sem er eitt hið
stasrsta í heiminum, eins og
margt fleira í Japan. Það
gerir út þúsundir fiskiskipa,
alit frá smábátum, sem veiða
á heimamiðum, upp í stóra
verksmiðjutogara, sem
stunda veiðar á fjarlægum
miðum, jafnvel í grennd við
ísland.
Ég bið nú Eyjólf að segja
mér nánar frá veiðiferðinni.
„Við fórum af stað árla
morguns héðam frá Muroran
og stímdum 40 mílur i suð-
austur frá Muroram út í
Kyrrahaf. Auk okkar Islend-
inganna voru um borð full-
trúar frá öllum fyrirtækjum,
sem áttu tæki um borð i
skipinu, alls um 50 manns,
svo að þar var þröng á
þingi.
Þegar út var komið köst-
uðum við á 450 faðma dýpi.
Við köstuðum nokkrum sinn-
um og var afli, sem aðallega
var karfi og djúpsjávarfisk-
ur, heldur rýr. En það var
nú ekki tilgangurinn að fá
sem mestan afla, heldur
reyna tækin, og má segja,
að þau hafi yfirleitt reynzt
prýðilega. Togarinn er að
sjálfsögðu búinn öllum nýj-
ustu og fullkomnustu fiski-
leitar- og siglingartækjum."
Sú setning er nú sögð um
hvert nýtt skip sem kemur
til landsims. Það væri fróð-
legt að vita hvað liggur að
baki þessum orðum og ég
segi það við Eyjólf.
„Já, það er nú eins gott
að fólk haldi ekki að það
sé tómt pluss og gardinur í
brúnni," segir hann hlæjandi
og tekur að sýna mér tækin.
„Fyrst ber nú að nefna
dýptarmæli með inmibyggðri
fisksjá. 1 dýptarmælinum er
sú nýjung, að stækka má
botnritið sérstaklega, þannig
að greina má hvern stein og
kuðuing á botninum. Dýptar-
mæiamár eru reyndar tveir
af sömu gerð.“
Næst sýnir hann mér lítið
tæki i loftinu ofan við dýpt-
armælana og er greinilega
afar hrifinn af þvi.
„Þetta er ratsjá, þ. e. eins
konar f jarstýrður dýptarmæl-
ir, sem festur er ofan á troll-
ið. Ratsjáin sendir þráðlaust
inn í skipið nákvæmar upp-
lýsingar um stöðu trollsins
og hitastig við það.“
Næst dregur hann mig að
miðunar- og fjarskiptatækj-
unum.
„Hér er Ijósmiðunarstöð og
hér er lóranstöð og þessi tal-
stöð er með svokahað „single
side band“. Það hefur þá eig-
inleika, að hægt er að útd-
loka alla aðra á bylgjunni
en þá sem maður er að tala
við. Á venjulegum taJstöðv-
um heyrist oft ekki manns-
ins mál fyrir truflunum. Þá
er hér WHT-örbylgjutæki,
sem dregur stutt og er not-
að til að hafa samband við
nálæg skip. Báðar talstöðv-
amar eru damskar, en ann-
ars eru öll tæki japönsk. Þá
má segja frá því, að innan
skipsins er venjulegt kall-
kerfi og auk þess lokað sima-
kerfi með tól í hverjum
klefa.“
Ég fer nú að líta betur í
kring um mig, og hvar sem
litið er, eru mælitæki og
stjómborð af ýmsurn gerð-
um.
Hann sýnir mér sjálfstýr-
inguna, sem er sambyggð
gírókompásnum og segir
hann það einstaklega netta
smiði. Þar við hliðina er
stjórnborð fyrir vélina, sem
stjómað er beint úr brúnni.
Aftur í brúnni er svo stjóm-
borð fyrir spilin, sem öilum
er stjómað innan úr brú,
geysiimikið borð með ótal
handföngum, tökkum og
hnöppum.
Enn eru ónefndir tveir 100
rnílna radarar, annar tengdur
gírókompásnum, sjálfritandi
sjávarhitamælir, hraðamælir
Eyjólfur Pétursson
awnaanawMy ■.."vmmum
fcs..- írtiirr*^ -
Jóakim Pálsson
KRISTlN
BJARNADÓTTIR
skrifar frá Japan
miðað
mælir,
ur og
Ég sé
að þekkja tii hlítar
mörg og flókln tæki
við sjó, vindhraða-
afar nákvæmar kiukk-
svo mætti lengi telja.
að fiskiskipstjóri þarf
geysi-
til að
ná sern beztum árangri í
starfi sínu.
Á endanum spyr ég svo
um veiðarfærin sjálf.
„Ferðin var nú ekki sízt
farin til að prófa nýja gerð
af hlerum á trollið," sagði
hann, „og okkur leizt vel á
þá. Þá má geta þess að átaks-
mætar em festir á togvírana.
Trollið sjálft er úr sériega
léttu og sterku efni, svo að
það tekur minna en helming
þess pláss, sem eldri troll
taka. Það er líka dekkra en
Kaneda skipstjóri
ÉI fiskveiðiferðinni
venjulegt er, og ég er að
vona, að það verði fisknara,"
segir hann að lokum og bros-
ir við.
NÝR OG NÝR „PÁIX
PÁLSSON"
Einn þeirra útgerðarmanna,
sem er að sækja skuttogara
til Japan þeissa dagana
er Jóakiim Pálsson frá HnLfs-
dal. Jóakim hefur fengizt
við sjómermsku frá 12 ára
aldri, er hann fór að fara á
sjó með föður sínum Páli
Pálssyni.
Ég spyr Jóakim hvenær
hann hafi byrjað að fást við
útgerð.
„Það var nú 1939 að ég
keypti í félagi við fleiri menn
Pál Pálisson ÍS 102, sem var
15 tonn og haran var ég með
i 10 ár.“
„Páll Pálsson IS 102, er
það ekki nafniið á nýja skut-
togaranum ?“
„Jú, það er nú þannig, að
maður er nú að reyna að
halda í það, sem maður hef-
ur einu sinini eiignazt, góða
mín,“ segir hann og hlær við.
„Ég hef rekið fjóra báta áð-
ur mieð þessu nafni. Þeir
hafa verið skírðir í höfuðið
á föður mínum, sem verður
níræður á næsta ári. Þessi
fyrsti var 15 tonn, sá næsti
39 tonn, þá kom 58 tonna
bátur og frá 1961 1964 rak
ég einn 100 tonna, austur-
þýzkan með samia nafni. Eft-
ir það miisstum við nafnið,
en raú kemur það aftur með
skuttogaranum."
„Þú hefur fengizt við fleira
en útgerð."
„Já, þetta er raú allt saman
skylt. Frá því 1939 höfurn við
nokkrir menn rekið frystihús
í Hniifsdail, og allir þessir bát-
ar hafa verið réknir á vegum
frystihússdnis. Á meðan við
vorum með litla báta, voru
þeir fjórir, síðam þrir og nú
síðast tveir, Míimir og Guð-
rún Guðleifsdótitir."
„Guðrún Guðleifsdóttir, er
það ekki myradarbátur?"
„Jú, það er hún, gott sjó-
skip og vel smíðað, 264 tonn
að stærð."
„Hvað kemur þá til að þið
viljið skipta?"
„Ja, það er nú svona, við
fréttum að nágrannar okkar
myndu fara að skipta, svo
að við urðum að gera það
líka til að standast sam-
keppnina um góðan mann-
skap.“
„Ekki er nú hægt að leggja
góðum bátum, þó að aðrir
fái sér betri.“
„Það segi ég ekki,“ segir
Jóakim með áherzlu, „en hitt
er, að Vestfirðiragar búa við
erfiða sjóisókn og harðian vet-
ur. Að öðrum íslemdiragum
ólöstuðuim hatfa Vestfirðingar
mest brúk fyrir góð fiiskiskip
á sínum torsóttu og gjöfulu
fiskimiðum. Sjómennii’nir
okkar ei'u harðisæknir og
duglegir og eiiga adllt gott
skilið á sjó. Það hef ég ætíð
sagt, að laun þeirra sem á
sjóinn fara, eiga alítaf að
vera þetri en þeirra, sem taka
sitt á þurru.“
„Hvernig lízt þér snú á nýja
Pál?“
„Ja, ég verð að segja, að
hann stendur frámar ölum
miiinum vonum, og ég vona
að haran eigi eftir að bera
af öðrum skipum. Skipstjór-
inn okkar, Guðjón Kristjáns-
son, segist ekki hafa getað
gert sér i hugaríiund fyrir-
fram, hvíláik skip þetta voru.
Og hraðinn við smiíðamar er
slíkur, að Guðjón taidi af og
frá þegar hamn kom hingað
til Muroran 12. desem.ber, að
skipinu yrði lokið á tilsett-
um tiíma nú um áramótin."
„Jæja, Jóakiim, er þetta
fyrsta ferðin þín ttl Austur-
landa?"
„Já, og illu heilli Mklega sú
síðasta. Þetta hefur verið
einstaklega minraiisstæð ferð.
Japanir eru slikir öndvegis-
menn i viðiskiptum og beztu
gestgjaflar. Hér hafa alir hlut
ir verið útbúnir og lagaðir
til eftir óskum kaupenda um-
yrðalaust, án auikafjárútíáta.
Já, þeiir eiiga þajkkir skildar,
sem hafa komið þessum við-
skiptum á. Ég vona að það
framtak verði okkur og allri
þjóðimni tii góðs.“
RÉTTIIR MAÐUR Á
RÉTTUM STAÐ
BolM Magnússon hefur
dvalzt í Japan síðan i ágúst
sl. suimar og unnið að eftir-
liti með smíði 10 skuttogara,
6 hjá Narasaki í Muroran og
4 í Niigiata, fyrir hönd kaup-
enda. Bolli er skipatækni-
fræðingur að rraenrat. Hann
segist reyndar hafa lifað og
hrærzt í skipum hálft sitt líf.
BolM hefur haft nóg á
sinni könnu hingiað til, því að
hann hefur orðið að skipta
sér milli tvegigja skipasmíða-
stöðva. Tekur heilan dag að
ferðast á milll þeirra með
mörgum fararteekjum, flest-
um yfirfulilum, en umferðin í
eiinis þéttbýlu landi og Japan
er gífurleg. Hraðinn við
smíðarniar hefur verið svo
mikiill, að það hefur tekið
hann langan tíma að setja
sig iran i það, sem unnizt hefur
á meðan hann var í burtu.
Saimtal okkar Bolla vaið
stutt, en haran var i Núgata
Framh. á bls. 25