Morgunblaðið - 23.01.1973, Blaðsíða 21

Morgunblaðið - 23.01.1973, Blaðsíða 21
MORGUNBLAÐIÐ, URIÐ.TUDAGUR 23. JANÚAR 1973 21 Þórðardóttir, - Minning Auður Howie Fædd 5. októlíer 1942. Dáin 13. janúar 1973. ÞEGAR Auður Þórðardóttir er til graíar borin á úrsvölum þorra, hverfiur hugurinn að sum- angleði bjartari stunda á ævi hennar. Þegar nú er lokið löngu sjúkdóm.sistríði umgrar konu, li'f- ir minninigin um hin# dagiegu sigra, uim Mfsþrótt og fræða- gleði. Þegar Auður átti þritugs- atflmæli á sl. hausti, var auðsætt að tekið var að líða að ævilokum, en hún missti ekki þróttinn, bar- áittuiviljann, ag allt viðmót henn- ar og viðhorf til örlaga sinna bar vott um stórbrotinn og djúpsæ- an persómuleika. Meðfædd og þjáiiíuð skarpskyigigni hennar, dómgreind og hæfni til hliutlægs mats og rýnimgar s/Hæívðiusit ekki í þeirri eldskim að þurfa nú hin siðari árin að horfast í augu við sán eigin öriög, er ekki urðu um- flúin. Auður Þórðardóttir Howie var fædd 5. okt. 1942 í Reykjavik, dóit’tir hjónamna Þórðar Jasonar- sonar tæknifræðimgs og bygg- inigamieistara og k. h. Jónínu Þórðardóttur. Hún varð stúdent firá M.R. vorið 1962 og hélt þá til Edinborgar og hóf nám til M.A.- prófis hins æðra (M.A. Honours) í klassiskum fræðum, grísíku og latínu, og lauk hún því 1967. Hvarf hún þá heim og kernndi latimu hér við Hásikólann í tvo vetur. Sumarið 1969 giftisí hún James Gordon Howie, kennara i grískri tuingu og bókrmenmtum við Ed nborgarháskóla, hinum merkasta fræðimanni, og stofn- uðu þau heimili í Edinborg. Hóf hún þá nám í kennsLuifræðum í þtví skyni að heiga sig grísku- kennsliu í menntaskóla, em þegar þar var komið sögiu var sjúkdóm- ur sá, er hún þegar tók að kenna veturimn 1967—’68, kominn á það stiig, að ekki varð lengur fram hiaidið á starfsbrautinni, og •gekkst hún undir margiar aðgerð- ir á sjúkrahúsi í Edimborg. En þess ber líka að minnast, að margar voru gleðiistundirnar, emda voru þau hjón mjöig sam- rýmd og með þeim mikið jafn- ræði. Hugur hennar, viljafesta og kærteiksþeil bar hana uppi ásiamt trúarþreki hennar, ag var hún manmi sinum ómetanleg stoð í fræðastarfi hans og lifi, og öll- um þeim til yndisaiuika er sam- vistum voru við hana. Sá er þetta ritar, á henni margt að þafaka. Gordon sýndi henni ein- staka umhygigju, og er þau hurfiu himgað heim i síðasta sinn sl. haust, annaðist hann um konu sírna af stakri prýði og verður með sanni sagt, að hann haifi veitt henni hina fudlkomm- uistu hjúkrun til hinzta dægurs. Eimnig var samband Auðar og foreldra hennar með þeim eim- staka hætti, að holll hugvekja væri öllum foreldrum. Skal það ekki rakið hér. Auður sýndi snamma mikinn námsábuga. Á menntaskólaár- um sínum dvaldist hún þrívegis erlendis við málanám, og urðu tiuiragumál og þó eimkum bók- menmtir hemnar æðsta hugðar- efni. Tengdust saman í huga hennar viðfamgsefni ísdenzkra fombókmennta og klassískra fræða. Er hún hvarf til Edin- bongar tiil náms í grísku og lat- 1mu, setti&t húm á „skólabekk“ mieð námsmönnum, sem höfðu losið mikla grísku i menntasikóla, en hún byrjandi. Hefði þá þrek mangs námsmannsinis bilað. En Auður sýmdi þá þegar svo frá- bæra smerpu, sem var hemnar eigind, að brátt varð hún jafn- víg fiélöguim sínum og gerði margt frábærlega vel á náms- brautinni. Var það eitt, þótt ekki iverði fleira tíundað hér, mikið og eimstætt námsiafrek. Er hún hóf kennslu hér við HáskólamTi, gekk hún ekki heil til skógar, og þegar eftir fyrra konnsluárið gekkst hún undir sína fynstu að- gerð og síðan efitirmeðfierð er- Lend s. Má því nærri geta, að hún hafi ekki getað beitt sér sem skyldi við það verk, sem var hennar stærsta hjartans mál, að stuðla að þvi, að latínu- inám hér á landi verði anmað og meira en málfræðinám eifit sam- an. Bókrmenntir, lifsviðhorf bók- mennta og ijóðræn túMcun á veruleikamum voru þau verk- efni, sem hugur hennar beimd- ist að öðrum fremur. Taldi hún, að íslenzk fræðl þyrftu mjög á því að halda, að ástumdum klass- iiskra fræða griskra og latmeskra efldist hérlendis, væri endurvak- in, svo mjög sem íslenzkar fom- bókmienntir eru eðlisskyldar evr- ópskum bókmeruntaviðhorfium samtíðar þeirra. Auður Þórðardóttir var stór í lumd, skapföst og hélt einarðlega á máld slnu, ef henni fanmst rétt vera. Hún hafði tffl að bera skarpa dómgreind á viisindaleg viðfamgseifmi og var rýnin oig djúpsæ á manmlegt eðli. Vilja- fiestan tempraðist af fágiun per- sómuieikams og ljúfsemi lundar- fiarsins. Kristin viðhorf voru henni hugstæð, og er mangt minnilegt úr þeim samræðum, síðast rúmri viku áður en hún lézt. Saga grískra og latneskra fræða á íslandi er lömg. En hún er siitrótt. Nú í seinni tið verður vart auikims áhuga umgs fræða- fólks á þeim greinum. Það er því mikiil mannskaði að Auði . Þórðardóttur. Hún var ein fá- menns hóps þeirra í samtið vorri, er gert hafa þessi fræði að höf- uðviðfamgsefni i háskólanámi og starfað hafa að því að endur- vekja áhriif þeirra á islemzkt menninigiariíf. Henmi varð ek’ki auðið annars en að taka aðeins fyrstu væmgjatökin á þeírri þraut. En þó má ætla, að starf henrnar hafi ekki verið umnið fyrir gýig. Lif hernnar var þeim, er hemmi kynntust, sterk áminn- ing i þessu efni; viti, er lýsir fram á veginn. Þess má vænta, að aðrir verði til þess að halda þann veg áfram. Þórir Kr. Þórðarson. Á SÍÐASTLIÐNU vori þegar við hittumst til að fagma tíu ára stúdemtsafimæfli, söfcmuðum við gérstaklega einmar bekfcjarsyst- ur okkar Auðar Þórðardóttur seon við vissum að átti þá þegar við mifcil veikindi að stríða. Nú þegar við hittumst á ný er það eimmitt til að mimnast henmar sem er horfin frá okkur svo ótímabært. Hugurinm reifcar aftur til skólaáranma og ýmsar minmimg- ar leita á. Við minmums.t þess- arar hæglátu og hlýju stúlfcu, sem jafnan sfcaraði fram úr hvað náimshæfileifca snerti. Auð- ur var fremur hlédræg og naut sim bezt í fiámemmum hópi. En alltaf var gott að leita til henn- ar, þegar við vorum síðbúnar með heimaviinnuma, Átti hún einkar gott með að útsfcýra flófcna hluti, sem hún var lömgu búin að velta fyrir sér og skilja, — hæfileiki góðs kennara. Kennsla var lfika það starf sem ihugur henmar stóð til. Það má með sanmi segja að hún hafi verið stoit bekkjarims þegar hún að loknu sitúdemts- prófi tók á móti verðlaunum í latírau, þýzku og frönsfcu og hélt við það tækifæri ræðu á latínu. Hér sfcildu leiðir. Auður fór til námis til Edimborgar og lauk þar M.A. prófi í latínu og grísfcu. Hún kenndi síðan tvo vetur við Háskóla fslands, en fluttist þá til Skotlands og giftist þarlemdum manni James Gordon Howie. Það er sárt til þess að hugsa, að ung koma, sem svo vel hefur búið sig umdir lífið og framtíð- in virðist blasa við, skuli svo óvægilega hrifin burt. Við eig- um engin svör og enigin orð til huggunar, en reynum að tjá hug okkar með orðum Matthiasar. Þú, sem að hér hanmar það Ijós, sem var tekið frá þér trúðu því kærleikans kraftur kveikir það aftur. Við votturn ástvinum Auðar okikar innilegustu samúð. Bekkjarsystur úr M.R. „Eitt eilífðar smáhlóm með titrandi tár sem tilbiiður Guð simn og deyr.“ Sumar fegurstu jurtimar vaxa á heiðinmi inn milii fjalla. Þau sifiækka umhverfið með hrein- leófca siimum og glæsilegustu blómum og maður gleymir aldrei návist með slikum blómum. En sumarið er ekki langt og á þeim stutta fiíma lifia þau lifi sínu, lifa eðli sifit unz yfir þyrmir. Eimn þráður spunninm í óendanleika Guðs. Auður Þórðardóttir var burtu kölluð á sumri lífis sins. Glæsi- leg ung kona, gáfuð, viðlesin, tnaust og stórhuga. Burtu köll- uð og þá er erfifit að spyrja Guð. Þar sem maður mætti Auði brást það ekki að það var bros í augum hennar og hún bar miikla reisn og virðuleika af svo unigri konu að vera. I hversda-gsMfimu er það gott fólk sem maður þakkar mest fyrir og það veitir gleði að hitta það. Ég minnist kvölds i haust leið. Aukur og eiginmaður hennar, Goi’don, komu akandd í hlað í bíl með föður hennar. Þau voru að koma úr Þjóðleik- húsinu þar sem Skozka óperan hafði sýnt um kvöldið. Ung giæsileg kona sté út úr bilnum, fiigulegt fas, gleði í augum, en þó vissi hún hvert stefndi. Hvað getur verið sárara? En persónu- leiki hennar var óvenju sterkur og sá styrkleiki hafði aJdtaf fylgt henni. Auður kynntist eiginmanni sínum, Gordon Howie, í Skot- Landi fyrir nokkrum árum. Hún var þá við framhafcYnám þar í háskóla eftir glæsilegan náms- árangur hér heima með MA próf í klassísfcum fræðum, grisku og latiniu. Hér heima kenndi hún við Háskóla Isdands í fivo vetur, en hélt síðan aftur utan til frekara náms. Gordon Howie er kennari i grískri turagu og bókmermtum við Ediraborgarhásfcóla þar sem hann er mikils metiinn. Þau giftust 1969 og árið 1970 fluttu þau í eigið hús ytra. Þau eignuðust góða nágrarana, enda átti Auður mjög auðvelt með að tada við fólk. Þau hjón áttu miklar og stórar framtíðarvon- ir, enda ákaflega hænd hvort að öðru. Manni sínum var hún stoð í starfi hans, hafði gaman af að ræða málin af sanngirni og hreinskilni og starfsfélagar hains voru boðnir og búnir á heimili þeirra. Húsmóðir var húin frábær og herani var lagið að fá mikið út úr hverjum degi. Hún Lais góðar bækur og unni tónlist og það þurfti ekki stóra hdiuti til að vekja gleði hemmar. Þegar þau kynntust var hann keranari en hún nemi. Þó viddi húm addrei þiggja hjálip frá hon- um í náminu. Hún vildi spreyta sig sjálf og vanda símum var hún ekki vön að flika. Skömmu efitir að þau giffiust komu veifcindi hennar í ljós. Voru þar ýmist skin eða skúrir, en þegar ljóst var fyrir fáum mánuðum að hverju dró fóru þau heim til íslamds og Gordon fékk frí frá vinnu simni. Á heimili foreldra sinma, sqnmdarhjónanna Jónínu Þórð- ardóttur og Þórðar Jasonarson- ar, tækniifræðings og bygginga- meistara, var þeirra vin siðustu mánuðina, enda sambamd Auðar við fioreldra sína og fjölskyldu með eindæmum. Ef hægt er að hugsa sér samlyndi, þá var það til staðar og Auður hafði mikla ámægju af að fylgjast með bróð- urdóttur sinni, Rafcel, eins barn- elsk og hún var. Það var Auði mikiM. styrkur að dvelja hjá fjölskyldu sinni siöustu mánuðina, en að venju reyradi hún að gera gott úr hlut- unum. Þrátt fyrir eimlæga þrá tid lífsins, lét hún aldrei á neinu bera, hún fór í göraguferðir á meðan hún gat, faðir hennar fór oft með hana í ökuferðir, hún las mikið, ræddi stjómmál af áhuga og liífisvonin brást aldrei. The Daily Telegraph var uppáhaldsblað hennar ytra og Morgumblaðið hér heima. Vinir og vandamenn voru Auði mikil hjálp i þeirri ógn er að stefndi, en hún feðraðist ekki. Hún foar reisn sína unz yfir þvrmdi og helsitríðinu var lokið. Hún gengur ekki framar i þessu Lífi, bros augna heranar er minn- ing. Hún er einis og fegurstu blóm sumarsins, þau stækka um hverfið og sú stærð helzt í minrairagumná þó að þau séu horfin af vettvaragi. Þá er auð- veldara að spyrja Guð. Megi Guð almáttugur veita henni ró, en hiraum Lífcn, sem lifa. — á. j. Hví er nú visnuð vangarós og viðkvæm stirðnuð mund? Hví er nú brostið brúnaljós, er blikaði skært um stund? Hvi er nú sofinn svipur hreinn og saklaust hjarta kalt? Ég veit það ei! — þú veizt það einn, sem veizt í heimi allt. (K. J.) Hún Auður er dáin, — sú fregn kom mér þó ekfci á óvart. Ég hafði fylgzt með stríði henn ar úr fjarlægð, fylgzt með hetjulegri baráttu hennar við hinn skæða sjúkdóm. Kunnirags- skapur okkar var aldrei náinn en við fylgdumst alltaf hvor með annarri, allt frá þvi við fyrst kynntumst gegnum Dúddu frænku hennar, þá 8 og 9 ára gamlar. „Hún Auður frænka á Háteigsveginum“ eins og hún var alitaf kölluð í Tungu og í Hátúninu, það var einhver aðdá un og ljömi yfir nafninu, og ég man að ég var ósjálfrátt spenrat að sjá þessa Auði frænku, það hlaut að vera .sérstök manneskja sem talað var um með slífcum hreim. Og það skipti einu hvar fundum okkar bar saman, þá og siðar í Hfinu, hvort heldur var í sveitasælunni á Höfða, eða á göngum Menntaskólans, ætið gat ég sannprófað að sú aðdá- un var á góðum rökum reist. Þar sem Auður fór, fór dugmifc il og heilsteypt stúifca gædd flestu því bezta, sem unga konu má prýða. Er Menntaskólaárun- um lauk og létt var úr öruggri höfn foreldrahúsanna, tók við háskólanám í framandi landi. Við gerðumst báðar farfuglar og ósjaldara hittumst við og glödd- urrast saman á leið heim á jól- um, eða á heimleið á vorin, og ef til vi.ll urðu okkar tengsl sterkari fyrir það að við gitft- umst báðar yfir hafið, en vorum þó stöðugt á förum ,,heim“ og „heim“. En nú hefur hún hald- ið í förina miklu, sem við öll muraum leggja í að lokum. Eftir stendur hjartkær eiginmaður hennar, sem elskaði og studdi hana hvert spor að leiðarlokum, foreldrar, bróðir, mágkona og frænka, stór og liitil, sem öll eiga nú um sárt að binda. Orð ná skammt á slíkri stundu, en megi góður guð gefa þeim styrk og traust. Og minningin um góða stúlku, sem ætið var þeirra sólargeisli mun ylja þeirn um ókomna framtíð. Svo gengur allt að guðs vors ráði, gleðin og sorgin skiptast á. Þótt vinur hnígi Hk að láði og logd tár á hrelldri brá, þá huggar eitt, sem aldrei brást: Vér aftur síðar munum sjást. (Kristján Jónsson) Blessuð sé minning þín. Guðfinna Ragnarsdótir. Og því varð allt svo hljótt við heifregn þina, sem hefði klökkur gigjustrengur brostið. Og enn ég veit margt hjarta harmi Lostið, sem hugsar til þín alla daga Elsku Auður mín, hve bágt er að trúa því að þú sért horfln sjónum okkar, að göngu þinni sé lokið, við ástvinir þínir stönd um eftir i köldu tóminu og spyrj um hvers vegna? Hvers vegna varst þú hrifin frá okkur, svo ung og æsku- glöð, svo dugmikil og góðum gáf urn gædd. Við fáum vist seint skilið þá almættishönd sem slík högg greiðir. Bezta frænka mín, hve margs er ekki að minnast frá okkar sameiginlegu stundum, allt frá því að við litlar hnáit- ur lékum okkur saman og fram á þína hinztu daga, er við rædd- um um hinar mörgu hliðar maranlegs lífs, og þú ræddir af sliku raunsæi og innri styrk að ég fór ætíð sterkari af fiundi þínum. Og slík var einmitt ævi þín, þ ’ varst hinn eilifi miðlari og ljósgeisli þins umhverfis, gædd svo ríkri lifslöngun og bjart- sýni, enda famaðist þér vel og gæfusamlega á þinrai svo stuttu ævi. Námið var þér nautn og leikur einn, enda laukst þú stúdentsprófi með glæsilegum vitnisburði og varstu þar jafn slyng í öllum greinum. Ekki urðu heidur þröskuldar á vegi þinum í þinu háskólanámi í Ed- inborg, sem þú laukst með mestu sæmd. Hvarvetna gazt þú þér hið bezta vitsorð og með þirani ljúfu og hægu framkomu varanst þú hug allra sem kynntust þér, og veit ég að þar hefur Island átt fulltrúa, sem bar Landi sinu og þjóð fagurt vitni. En ekki sóttir þú aðeins námið til Skot- lands, þar kynntist þú einnig eiginmanni þinuim Gordon, og veit ég að allir eru mér sam- mála um að það var þitt gæfiu- rikasta spor. Þótt ljár sláttumannsins hefði þegar markað þig oddi sínum, gekkst þú óhrædd áfram, og þið Gordon stofnuðuð ykkar in dæla heimili í Edinborg, heim- iUð ykkar, sem var þér svo hjartfólgið og prýtt þinrai högu, nærfærnu og smekklegu hönd. En óveðursskýið við sjóra- deildarhringinn nálgaðist, sólin skammtaði geisla sina. Þú gekkst undir miklar og erf iðar aðgerðir, og hver slík að- gerð kveikti i brjóstum okkar veika von um að Hfi þinu yrði bjargað. Þú kunnir glögg skil á sjúkdómnum og alíri framvindu hans og ræddir áhrif og mögu- lei'ka aðgerðamna af sliku raun- sæi og rósemi að eraginn var þar af ósnortinn. Og hverja stundu stóð hann við hlið þér þinn elskulegi eigin- maður, og gaf þér sinn styrk. En enginn má sköpum renna, mannlegur máttur náði ekki að bjarga þírau uraga lífi. Þú kvadd ir þennan heim hinn 13. janúar s.l. í faðmi þinna elskulegu ást- Framh. k bls. 2S

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.