Morgunblaðið - 18.02.1973, Blaðsíða 7

fyrsta sinn í Köln
dans og leik
Ballett Brechts og Weills sýndur í
Sveinbjörg Alexanders lofuð fyrir
utmiirDæl'uaTi, að toonutnigliegi
ibaltefbtinn danski æltti eklki
að flytja slk verk. Bkki get-
ur hún jress nánar hvenær
þessi sýning var né hver
konumgurinn Var.
Nú hetur Heknuit Baumanin
aðalstjónnandi Kölnarball-
hafi aldrei hiöfðað eins stterkt
ti'l fólks og einmitt nú. Af
blaðaumsögnum má sjá, að
sýningin ' hefur vakið mikla
athygHi og hún hlytur góða
dóma. Sveintojðrg Aliexanders
fter með annað aðalhl'utiverk-
ið þar ag hlýtur I bMöðunum
Morg-unblaðinu hafa borizt
umsagnir nokkurra þýzkra
blaða um fyrstu og senniiega
eina veigamestu ballettsýn-
ingu KölnarbaUettsins í vet-
ur, en svo sem lesendum mim
kunnugt, er íslenzk ballett-
dansmær, Sveintojörg Alex-
anders, ein af helztu dönsur-
um þessa ballettflokks.
Ballettinn, sem flokkurinn
hóf starfsemi vetrarins með,
var „Sjö dauðasyndir smá-
borgarans“ eftir Berthold
Brecht og Kurt Weill. Hann
var saminn árið 1926 en ekki
frumsýndur fyrr en árið 1933
er Georg Baianchine færði
hann upp í París í saimvinnu
við höfundana. Þeir voru þá
nýlega flúnir undan ofriki
nasista i Þýzkalandi, en þar
höfðu þeir unnið mikið saim-
an. Var ballettinn Sjö dauða
syndir eitt af síðustu verkun
um, sem þeir gerðu í saimein-
ingu Brecht og Weill.
i hlutverki önnu H.
Svelnbjörg Alexanders
Þegar að l'eikslokum líður,
liítur Anm II til baka ag sér
hve tómlt ag heimskulegit líf
hermar hefur verið. Hún hef
ur staðizt dauðasyndi'rn ar sjö
og þar með toomið upp hús-
inu ýfi'r fjöllskyldu sína, sem
er harðánægð — en hún öf-
undar þá, sem .eru hamingju-
samir, — þá, sem halfa fallið
ifyrir dauðasyindunum. Hún
reynir að snúa við en tekst
ekiki.
Með hluitverk Önnu I fer
söngkona en dansmær með
hlutverk önnu II. Baumann
er hælt fyrir að haía í þess-
ari sýninigu gtætt þess, að Önn
umar tvær vœru svo likar,
að það yrði sannifiærandi, að
iþær væru tvíburasystur eða.
sama manneskjan, en það
mun halfa viljað brenna við í
iþessuim ballett, að í hluitverk
Önnu I væru valöar stæði-
legar óperusöngkonur, sem
yfingnaafðu bæði í sjón oig
raun balleriinuna í hluitverki
öninu II. Nú fór með hlut-
verkið umg og upprennandi
kabarettsönigkona, Doris Biter
ett að nafni, og hlýtur hún
mikið lbf fyrir sitt framílag.
Þess má geta, að í sýningu
Baianchin'es í Paris fór Loflta
Uenya með þetta hluitverk.
Meðal annarra blaða, sem
hæla þessari sýninigu Bau-
manns mjög er Stulttgarter
Zeitunig, sem segir sviðsetn-
intgu „'brililiant". önniumar
tvær fá rílfLegan skerf af lötfi,
þar sem annars sitaðar. Svein
björgu er þar meðal annars
hælt sérstakiega fyrir fjöi-
breytilega túllkun hinna
ýmjsu hliða á önnu H. Undir
það tekur „Die Wel't“, sem
segir, að hún hafi sýnt mikla
hæfileíka til skopieitos.
AOrar fréttir af Svein-
bjöngiu Al'exanders eru þær
helztar að hún dansaði ný-
lega sem gestur Múitverk
JúHu í ballettinum Rórnieó og
J úiía á notókrum sýninigum í
Bönn ag fékk þar mjög góð-
ar viðtökur. Mótherji hennar
í hlutveriki Rómeos var einn-
ig firá Köllner Tanz Forum.
Fyrir jölin dansaði hún einn-
ig í fyns'ta sinn „AUtegro
Brillianit“ Balanchines og
tótost afar vel.
Nýltega barst manni hennar
Grey Veredon, boð um að
semja fyrir hátíðasýning'u í
Manahester í Eniglandi tvi-
dans, sem Sveinibjörg og einn
af mótherjum Ihennar frá
Köln S'kyldu dansa og hafa
þau þeklkzt það boð. Er
Sveinlbjörg því störflum hlað-
in en þess má einniig geta, að
hún skrifar alla nýja ball-
etta, sem sýndir eru á vegum
Kölner Tanz Forum.
Elftir aðeins eina sýniingu á
balltettinum í Pari's var
hann laigður til hffiðár og etóki
endurvakinn fyrr en Balan-
Chine gerði það sijállfur mörg-
um árum síðar. Smlám saman
vaknaöi á honum áhugi og
hefur hann nú víöá verið
sýndur, þó að ekki hafi aliltaf
þött fara mikið fyrir ski'ln-
iingi manna á boðskap hans.
Marianma Kesting segir í
bók simni >um Berlthold
Brecht að sá, sem hvað bezt
viröist hafa skilið texlta þessa
verks, halfi veriö Danakon-
unigur, sem gengið hafi út af
frurnsýningu á baiillettinum í
Kauipmannlalhöfn með þeim
Sviðsmynd úr IbaHlettimim „Sjö d auðasyndir smáborganans'
ettsins færrt ballettinn í nýj-
an búninig. Hafði hann ekki
tfyinr verið sýndur í Köln, en
Baumann hefúr sett fram þá
skoðun, að efni balletltsins
einstakllega Iioflsarmleg utm-
raæli, etoki einasita fyrir dans
heldur ag er henná hælt fyrir
ötviræða túltounar- og ieik-
hælfileika.
Köinarbal'Iettinn gengur
undir naflninu KÖLner Tanz
Forum og er, að þvS er segir
í „Westdeutsdhe Al'gemeine
Zeiitung" einn af hielztu „pro
gressiv" ballettílotókum í
Vestur-Þýzkalandi. Hann hef-
ur jalfinan á verkefhaskirá
nýja baMetta jafnhliða þeim
sígildu ag floiktouri'nn heflur
fenigið sérstaka viðurkenn-
i'ngu fyrir það hve jálfngóöir
dansaramir séu — hópurinn
er ekki ýkja stór, en einvala-
lið, ef dœma má aíf umsögn-
um.
Hlellmut Baumann er aðal-
sitjömandi' floltoksins ag baiLl-
etthöfunduir en ausk hans
starfa þar þrir aörir ballett-
höfundar — einn þeirra er
eilginmaður Sveinbjargar,
Grey Veredon.
'Eitt helzta nýmœli við
þennan badlettflLokk er að
sögn blaða „jafniræði dansar-
anna" en það hugrtak segir
„Westdeutsche Algemeine
Zeitung" að nútíma leikhús-
fól'k þekki betur en orðið
dansarar.
Ballettinn „Sjö dauðasynd-
ir smátoorgarans" er hörð
gagnrýnd á hið kapitalliska
þjóðfélag, þar sem Brechit ttel
ur siðgæðið metið til fjár.
Hann fjallar um uinga banda-
tnilska sveittastúlku, sem Anna
heitir. Hún fter til stórborg-
arinnar í lteit að líflshamingju
og til að afla fjár fyrir Mtlu
húsi handa fjöiskyldu sinni.
Brecht setur stúlkuina fram
sem tvær manneskjur, tví-
burasysitur sem þróast hvor
með sínium hætti. Báðar toera
nafinið Anna — Anna I og
Ainna II. Anina I er raunsæils
manneskjan, söliukonan en
Anina II tiLfinningamanneskj-
an, varan, sem er rtil' sölu boð
in. Önnur fer efltir þivlí sem
heilinn segir, — hin lætur
gjáman hjartað ráða en tek-
ur sig svo á fyrir áhrif frá
hinni ag umhverfi þeirra.
Anna I verður eins konar um
boðsmaður Listakonunnar
Önn'U II, hún sendir hana á
hinn misjafna heimsmarkað,
sem hverja aðlra vöru.
Dauðasyndlimar, sem Brecht
tekur fyrir eru að hans áiilti
syndir í augum smáborgar-
anna aðeins en í hans auigum
og annarra góðra manna eru
þær dygigði'r, sem ekki flá molt-
ið sín í samfélagi féhyggjiumn-
ar. Syndimar eru leti (við að
tfremja ranglæti), srtofllt (yfir
því bezta í sjálfum sér), reiði
(yfir l'írtiimóitleg'ri fnamkomu
ag frekjiu), græðgi (að vilja
borða sig mettan), lauslæiti
(óeigingjörn ást), ásælni
(með rámurn ag svikum ein-
göngu) og öfund (í igarð
þeirra sem eru hamingjusam-
ir).
ftnnumair tvaer, Anna I og A nrui II — Doris Blerett og Sveln
björg Ale anders.