Morgunblaðið - 18.04.1973, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. APRlL 1973
23
ELÍN JÓHANNESDÓTTIR
MINNINGARORÐ
Fædd 16. júní 1909.
Dáin 13. april 1973.
Allt okkar líf frá fæðingar-
stundu stefnir að andláti. Kn
samvistir við gott fólk efla þrá
okkar eftir lengra lífi þeirra,
sem við metum mest, og við lok-
um úti frá hugsun okkar missi
þess. Þess vegna vaknar alltaf
sorg og saknaðarsársauki í vit-
undarlífi okkar þegar einhver er
kallaður mitt úr dagsins önn svo
ailtof fljótt frá okkur og jarðn-
esku vináttutengslin eru rofin
fyrirvaralaust. Þannig varð mér
við og mínu fólki öliu þegar
okkur barst fréttin um lát frú
Elínar Jóhannesdóttur, konu
Bergsveins Ólafssonar, móður-
bróður míns. Það var líka svo
stutt frá þvi að hún auðsýndi
okkur systkinunum huggunar-
hlýju á sinn nærfærna hátt við
andlát móður okkar. Aðeins ör-
fáir erfiðir baráttudagar við
sjúkdómsmein breyttu öllu. Hún
kvaddi jarðlífið og við njótum
ekki lengur gjafmildi góðrar
meiningar sem hún veitti okkur
svo oft og rikulega úr vænum
hjartasjóði sínum. En minning-
arnar bið ég Guð að hjálpa mér
að geyma méi til gagns og upp-
byggingar í djúpri virðingu og
þökk fyrir það, að mér og minni
konu, okkur öllum systkinunum
og heimilum okkar veittist sú
vináttuauðlegð, sem frú Elín auð
sýndi okkur alla daga í mínu
minni. Aðeins örfáa af mörgum
minnisverðum þáttum langar
mig að minnast á frá liðnu dög-
unum í þessari kveðjugrein.
Ungur stóð ég við dyr á heim-
ili þeirra hjónanna Ránargötu 20
°S þrýsti á dyrabjölluhnappinn.
Hún stóð að vörmu spori I dyr-
unum opnum, bauð mér inn í
heiimiiKshiliýj'una, rétti mér hönd
síma, fíngerða, fastmótaða hönd,
mikilla og góðra verka, til þess
að leiða mig inn til þess að eiga
indæla stund á fagra heimilinu
þeirra. Sama var raunar um okk
ur öll systkinin ævinlega. Og
ómælanlega mikils virði okkur
að vita um hve hjartanlega vel-
komin við vorum alltaf til
frænda og frú Elínar. Einnig
það að kynnast víðsýni og vits-
munastyrk vel menntaðrar ís-
lenzkrar höfuðborgarkonu, sem
1 svo mörgu víkkaði og stækk
aði sjóndeildarhringinn og vakti
athygli á svo mörgu góðu og
gagnlegu í tali sinu.
Ég man að hún beindi athygli
minni að því hve áriðandi er að
auðsýna nærgætni öllum mönn-
um í þjónustu, leiðbeiningu og
uppörvun. Einmig 1 orðaátðkum,
snerpuumræðum og deilum. „Að-
gát skal höfð í nærveru sálar“,
var leiðbeining hennar oft og
einatt.
1 síðasta samtali mínu við frú
Elínu á heimili hennar rifjaði
hún upp löngu liðna stund, sem
leið í návist afa míns Ólafs Berg
sveinssonar, bónda og bátasmiðs
í Hvallátrum á Breiðafirði. Þá
kom hún í fyrsta sinn í heim-
sókn i Breiðafjarðareyjar með
Bergsveini. Þau voru tvö ein á
tali, afi minn og hún, og hann
horfði svo mikið á hendur henn-
ar og talaði um þær við hana.
Áreiðanlega las gamli maðurinn
örlög þessara handa og blessaði
þá þegar það sem þær áttu eftir
að gera fyrir hann og fyrir fleiri
nákomna henni, aldna og unga
með hlýrri aðhlynningu. Hann
var víst að tala um sögu góðra
handa sem göfugur hugur stýrði
til svo margra góðra hluta. Hann
gladdist af að sjá hlýjar dóttur-
hendur og mildar móðurhendur.
Ég efa ekki að margir kunnugir
minnast nú þeirra þátta I lífi
frú Elínar, þegar hún fór mild-
um kærleiksrikum höndum um
þá sem hún annaðist af svo frá-
bærri fórnfýsi á heimili sínu,
fagra hlýja heimilinu þeirra
hjónanna, sem var svo gott að
gista. Til liðinna stunda á því og
í allri annarri kynningu við frú
Elínu leitar hugurinn á þessum
dögum. Fyrst og fremst eru það
stundimar á hlýju fögru heim-
ili hennar og Bergsveins frænda
sem við systkinin og fjölskyldur
okkar hugsum til og þökkum
fyrir að okkur gafst að njóta,
eins og við líka hugsum til þess
í hjartans einlægustu þökk, sem
hún auðsýndi okkur af uppörv-
un og samhug í veikindum móð-
ur okkar á næstliðinni tíð. Það
sem okkur veittist í vináttu, hlý-
hug og hollum orðum gefur vís-
bendingu um hvers böm hennar,
tengdabörn og barnabörn eiga
að minnast og hafa misst. Guð
blessi þeim minningamyndir
þeirra og styrki þau i sorg
þeirra. Frændi minn góður! Orð
breyta engu um þína hagi. En
við minnumst þín í bænum okk-
ar.
Ég horfi um öxl og þegar
minningamar streyma fram
finn ég og veit að mannkostir
og gagnmerkt ævistarf frú Elín-
ar Jóhannesdóttur, eins og ég
man það og þekki munu ævin-
lega vera mér ímynd þess sann-
asta og sæmdarauðugasta, sem
ég þekki meðal þjóðar minnar.
Blessuð sé minning hennar.
Gísli H. Kolbeins.
ing!n ’jm þig mun ávallt vsrða
björt í hugum okkar.
,Vér sj'áum- hvar sumar rennur
með sól yfir dauðans haif
og lyftir í eilífan aldingarð
því öl'liu, sem Drottinn igaf.“
Hrefna Tynes.
KVEÐ.JA FRÁ STYRKTARFÉ-
LAGI LANDAKOTSSPÍTALA
FRÚ Elin Jóhannesdóttir var
fyrsti formaður Styrktarfélags
Landakotsspítala. Félagið var
stofnað er sjúkrahúsið átti í
miklum þrengingum og barðist
fyrir tilverurétti sínum, en til-
giangur þess er að vinna að mál-
efnum spítalans og rétta systrun
um hjálparhönd v/ð líknarstörf.
Það var mikið lán fyrir félagið
er hún i upphafi tók að sér for-
ystuhlutverkið og mótun félaigs-
ins var að mestu hennar verk.
Verður henni aldrei fuliþakkað
það óeiigingjama starf, er hún
þá leysti af hendi. Er hún lét af
formiannsstörfum vann hún
áfram að hjeilum hug fyrir fé-
lagið og til hennar var alitaf gott
að leita ráða og ráðleggingar
hennar reyndust ávallt farsælar.
Félagskonur minnast frú Elín-
ar með virðönigu og þakklæti og
munu aldrei gieyma þeim yndis-
stundum er þær áttu með henni,
er hún af alúð leiðbe'ndi þeim.
Styrktarfélagið vottar eftirlif-
andi eigdnmanni frú Elínar og
fjölskyldunni samúð sina.
Styrktarfélag Landakotsspít-
ala.
KVEÐ.JA OG ÞÖKK FRA
SKÁTUM
Þar sem góðar konur ganga
um —
glampar af kærleika Guðs. —
Endurskin gætum við sagt —
eða neisti? En hverju nafni, sem
það nefnist, þá er mér óhætt að
segja, að líf Elínar Jóhannesdótt
uir var eins og neisti frá eilífum
eidi Guðs. Sá nedsti, sem alls
staðar vildi vera til góðs — sem
ávallt var viðbúinn að leysa úr
hverjum vanda — og sem alls
staðar verkaði sem afligjafi á
starfsvlja annarra.
Þetta er minningin, sem við
skátarn’.r eigum um góða og
trygga skátasystur. Nú er hún
„farin heim“, eins og við skátar
segjum um látna ástvind — „far-
in heim til Guðs.“ —
Hún er horfin sjónum okkar
— engin kemur i hennar stað —
stórt skarð hefur myndazt i
skátahópinn.
Göfuig og mikilhæf kona er
skyndilega hrifin á brott. Eftir
er tómið — þetta tóm, sem í
fyrstu er örvæntingarfullt — þar
t'i roðar fyrir nýjum degi — hin-
um edna sanna morgni lífsins.
E'tt er vdst að endalok hinna jarðn
esku ára getur ehginn umflúið,
sem fæðzt hefur inn í þennan
heim. — Dvölin er misjafnlega
löng, en henni lýkur — þar eru
allir jafnir. Er' þá ástæða til að
syrgja? Ef til vill ekki. — En
söknuðurinn gerir aldtaf vart við
sig. Hann veldur harrhi þangað
til vonin um upprisu er orðin að
vissu. — Þangað til við skiljum
að „fyrir þér er einn dagur sem
þúsund ár, og þúsund ár dagur
ei meir.“ —
Á mér hvil r mikill vandi —
að eiga að túlka hugia og tilfinn-
inigar okkar Reykjavíkurskáta i
garð hinnar látnu skátasystur —
Elínar.
Orð verða ætíð svo smá, en
verða samt að reyna að segja
það, sem inni fyrir býr. Og hún,
sem þakkirnar á að fá
vildi ætið láta sem minnst
á sér bera. En alltaf var
hún glöð, þegar eitthvað
heppnaðist og árangur v£irð góð
ur. — Hún var þó frábitin þvd
að vera í sviðsljósinu, ef svo
mætti segja, en á bak við var
hún alls staðar óþreytandi.
Elín var ein aif fyrstu kven
skátum þessa lands, og i áratugi
hefur hún verið aðal driffjöður-
in i þeim hópi úr Kvenskátaifé
lagi Reykjavíkur, sem mest og
bezt hafa staðið vörð um fjárhag
til alls konar starfsemi fyrir
skáta, og eflt hann á alla lund
Elín hafði ætíð næman skiln
ing á því, að æskulýðstfélag, er
byggist nær eingöngu á bömum
og unglinigum, getur ek'ki verið
án stuðnings þeirra fullorðnu. —
Og hún lagði mikla áherzlu á,
að vanda þyrfti til verka á öilum
sviðum, ef vel ætti að takast.
Hún beiitti sér fyrir útvegun
húsnæðis að Ha'llveigarstöðum,
og voru kvenskátamir fyrstu
konurnar, sem þangað fluttu,inn.
Var þar rekið öflugt skátastiarf
um árabil, jafnt af eldri sem
yngri.
Hún og hennar hópur tóku við
Hafravatnsskálanium i n'.ður-
níðslu — skálinn var stækkaður,
lagfærður, málaður og prýddur
-- lóðin girt og trjágróður gróð-
uirsettur o. m. fl.
Ég veit að það er ekki í anda
Elínar að vera með svonia upp-
lýsingar, þó ég hafi aðeins drep-
ið á það helzta — en ég vonia að
hún fyrirgefi mér.
Það er aftur á móti í hénniar
anda að hvetja gamla skáta til
umhugsunar um það, að þeim
beri að styðja við bak þeirra
uingu og hjálpa þeim til þroska
— vera aflið á bak við, eins og
hún var og mun verða sakir sínis
fordæmis.
Frá Bandalagi ísl. skáta —
Skátasambandi Reykjavíkur —
Reykjavíkurskátum, og síðast en
ekki sízt frá þinum eigin hópi
úr gamla Kvenskátafélagi
Reykjavkur — Félagi eldrd kven-
skáta — berdst nú hlýjar kveðj-
ur og innilegar þakkir fyrir alit,
sem þú varst okkur, kæra skáta-
systir.
Fyrir þér er nú runninn upp
nýr dagur. — Við biðjum Guð að
blessa þér hieimkomuna og biðj-
um eftirldfandi ástvinum þi^um
blessumar Drottins.
Að þessu sinni sjáum við þi'g
ekki á sumardaginn fyrsta — þú
ert þó samt ekki fjarri. Minn-
ELÍN JóhiamniesdótJtir fæddist á
Séyðisfirðd 16. júni 1909. For-
elidrar hennar voru hin kunnu
og merku hjón Jóhammes Jó-
hannesson bæjarfógeti og al-
þ'lngisforiseti og frú Jósefina
Láruisdóttir Blöodials sýslumanns
á Komisá' i Húniaivartn'ssýsllu. Ár-
ið 1918 varð Jóhammes bæj-
arfógeti í Reykjaivik og fluttist
Elin þá með foreddrum símum
og systkiinum til höfuðborgar-
irrnar. Hún hóf nám í hinum
adimennia Menntaisikóla og lauk
stúdenitsprófi þaðan i júní 1929.
Innriitaðist hún í liæknadeild há-
skólanis og lauk prófum 1930 i
efnafræði og forspjal'lsvisi'ndum.
23. febrúar 1932 giftis't hún
Bergsveini Ólafssyni augnlæknd
frá Hvallátrum á Breiðafirði.
Þau Effin og Bergsveinn eigniuð-
usit þrjú börn: Jóhannes lækni,
Ólaf sikipasmið og Guðrúnu
Láru.
Fjödskyldu sinni og ættfólki
sýndi Elín svo einstaka um
hyggju og ræktarsemi, að orð
fór af. Aldraða foreldra haufði
hún á heimidii simu í mörg ár
og annaðist þau af hdýju
og áistúð. Hiin ágæta hús-
móðir, með elskuilegri aðstoð
manns sdns, gerði heimlli þeirra
hjóna að miðsitöð fjölskyldunn-
ar. Þar var safmazt saman á
hátíðasitundum, svo sem atf-
mælisdögum bæjarfógetahjón
anna. Elin var ætttfróð og ætt-
rækin og hafði yndi af því að
rækja frændsemi og félags-
skap.
Félagsliyndi Elínar kom með-
al annars fram i því, hve mik-
inn og vinkan þáitt hún tók í
skáitahreyfingunnii og hlaut hún
þar viðurkenningu og hin æðstu
heiiðursmenki.
Við skólasystkin EMnar og
samstúdentar frá 1929 höfðum á
henrni alveg séristakt d'ádiætd'. Hún
hafðii þetta undarlega og óskýr-
anlegia aðdráttarafl, sem oft er
ka'Hað persónutöfrar; aililir sótt
ust eftír saimvistum við hana og
öilum dieiið vel í návist hennar.
Hjartaihlýj'an streymdl út frá
hennli, eins og hún villdi taka
affla í faðm sér. Hún var glöð
og káit og Iiundin léifct. Það hlaut
svo að fara, að hún yrði far-
sæl og vimsæl.
Bergsveiini og bömum þeirra
og öðrum ásbvinum sendum vdð
inndílegar samúðarkveðjur.
Giinnar Thoroddsen.
A MORGUN er sumardagurinn
fyrsti. Minnisstæður og harla
kaldrarnalegur vetur er að baki.
Það var ein'kennileg reynsla að
dveljast erlendis þennan vetur,
engu líkara en fast væri effir
þvi gengið að aldrei bærust nema
ömurleg tíðindi frá þessari ein-
mana eyju hér norður á mörkum
draums og verudieika. Margir vin
ir hafa hnigið í valinn. Fréttir af
látí þeirra komu því ver við við-
kvæma kviku sem tfjarlægðin frá
íslandi var meiri. Allt hefur
þetta verið eins og dulráður
draumur, en þó harður veruleiki.
Áminning. Nú síðast fáum mínút
um áður en stigið var upp
í flugvél til að loka hringnum,
koma heim til þessa lands þar
sem allar elfur Ifcfs okkar ei@a
sór upptök, þar sem ferðin hófst
og ferðinni lýkur hvemig sem
allt veltist, barst okkur síðasta
fréttín og mesta áfalldð: að hún
sem hafði verið okkur sem önn
ur móðir hefði e'nnig verið költ-
uð á brott. Horfin af þessum
heimi.
Ella frænka var hún kölluð af
okkur systkinabörnuim hennar,
mökum okkar og börnum. En
hún vax meira. Hún var verndar-
vængur lítiidi fjölskyldu og hús
hennar og Bengsveins Ólafs.son-
ar læknis að Ránargötu 20 var
okkur annað heimili. Griðastað
'Ur. Þar voru jólin eins og þau
sjálf, hlý og björt. Þar var hitzt
á sumardaginn fyrsta til að gleðj
a®t yfir birtu og ljósd. Á þeim
déigi teingdi Ella frænka fortið og
nútíð. Þar komu saman frænd-
fólk og vinir, glöddust og fögn-
uðu. Það var arfur úr foreldra-
húsum henmar. Skapgerð hennar
og hjartalag var í ætt við þenn
an dag.
Matthias Johannessen.
SVAR MITT f 'i
EFTIR BILLY GRAHAM )
ÉG fór á fund sálfræðings, og hann hvatti mig til að halda
fram hjá eiginmanni mínnm. Síðar skammaði hann mig,
af því að ég vildi ekki vera rnanni minum ótrú. Hvað verð-
ur um okkur, ef þetta eru ráðin, sem við fánm hjá sál-
fræðingum okkar og kennurum?
ÉG held, að sálfræðingur yðar þyrfti að hitta geðlækni.
Ég þekki marga sálfræðinga og geðlækna, og ég tel
þennan mann ekki vera fulltrúa þessara stétta. Ég
fæ ekki skilið, hvaða orsakir hafa knúið hann til þess
að gefa yður slíkt ráð. En hverjar, sem þær voru, er
þetta rangt. Sálfræði og sálsýkisfræði eru ekki „ná-
kvæm vísindi", og því geta fulltrúar þeirra sett fram
alls konar hugmyndir, sumar góðar, aðrar fjarri öllu
lagi. Hið sama má segja um presta.
Það er engu líkara en siðleysi sé að ná tökum á öll-
um sviðum þjóðlífsins og það svo mjög, að því er lík-
ast sem farsótt geisi. Þetta smýgur inn í alla þætti
lífs okkair og er nú að brjóta sér leið inn í listir og vís-
indi. En enginn skyldi undrast. Biblían segir, að í lok
tímanna muni menn verða ofurseldir „ósæmilegu hug-
arfari“ og lögmálsbrotin muni magnast. Allt bendir til
þess, að menning okkar sé komin að endalokunum og
að við séum lent í siðferðilegri ófæru, sem við kom-
umst ekki upp úr. Sumir félagsfræðingar, eins og
dr. Pitirim Sorokin, telja, að við séum svo fjötruð í
hinni siðferðilegu hnignun, að við eigum enga von um
lausn.
Samt trúi ég því, að við eigum von, meðan umbreyt-
andi máttur Krists er að verki í heiminum. Margir trúa
því, að endurvakning kristinnar trúar sé einia von
heimsinis. Ég er einn þeirra.