Morgunblaðið - 13.05.1973, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. MAl 1973

Otgefandl
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjóri og afgreiðsla
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthfas Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Arni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10-100.
Augiýsingar Aðalstræti 6, sfmi 22-4-80.
Askriftargjald 300,00 kr. á mánuði innanlands.
1 lausasðlu 18,00 kr. eintakið.
f Tndanfarna daga hefur Ólaf-
ur Jóhannesson, forsætis-
og dómsmálaráðherra, átt
tíða fundi með yfirmönnum
Landhelgisgæzlunnar og skip-
herrum á varðskipunum
vegna vaxandi gagnrýni á
störf gæzlunnar og yfirstjórn
og óánægju meðal varðskips-
manna sjálfra. Ekkert hefur
verið sagt opinberlega um
þessi fundahöld, en Morgun-
blaðið skýrði frá því í gær,
að á þessum fundum hefði
verið ákveðið að gefa skip-
herrum frjálsar hendur um
framkvæmd gæzlustarfa,
þannig að nú mega varðskip-
in klippa á togvíra án sér-
stakrar heimildar og þau hafa
einnig heimild til togaratöku,
ef hún stofnar lífi varðskips-
manna ekki í hættu. Jafn-
framt er ástæða til að ætla,
að ríkisstjórnin hafi að und-
anförnu rætt um ýmsar aðr-
ar leiðir til þess að herða
gæzlustörfin á miðunum.
í sambandi við þessi við-
brögð rikisstjómarinnar nú
er fróðlegt að rifja upp frá-
sögn Jóhanns Hafstein á
landsfundi Sjálfstæðisflokks-
ins af tillöguflutningi sjálf-
stæðismanna á Alþingi um
eflingu Landhelgisgæzlunnar
og undirtektir stjómarliðsins
við hann. Jóhann Hafstein
sagði: „Við sjálfstæðismenn
fluttum á þinginu 1971—1972
tillögu til þingsályktunar um
byggingu varðskips og áætl-
unargerð um eflingu Land-
helgisgæzlunnar. Hún var
látin daga uppi. Við sjálf-
stæðismenn fluttum á sama
þingi frumvarp til laga um
eflingu Landhelgissjóðs með
50 milljón króna framlagi úr
ríkissjóði. Við endurfluttum
þetta frumvarp í þingbyrjun
í haust og skyldi hið árlega
framlag vera 75 milljónir
króna, enda mætti einnig
verja hluta þess til þess að
búa Landhelgisgæzlunni að-
stöðu í landi. í bæði skiptin
hefur stjórnarliðdnu þóknast
að láta þessi frumvörp til
laga um eflingu Landhelgis-
sjóðs daga uppi. Slíkur er
„einhugur“ þeirra í landhelg-
ismálinu, þegar um málatil-
búnað stjórnarandstæðinga
er að ræða.“
Fleiri dæmi mætti nefna
um sinnuleysi núverandi rík-
isstjórnar í málefnum Land-
helgisgæzlunnar. Þegar Við-
reisnarstj órnin fór frá hafði
verið ákveðið, að Landhelgis-
gæzlan fengi mjög fullkomna
starfsaðstöðu í nýju lögreglu-
stöðinni. En þá kom í ljós,
að vinstri stjórninni þótti
mikilvægara að láta Einar
Ágústsson og starfslið hans
fá aukið skrifstofurými svo
að um leið væri hægt að auka
olnbogarými Ólafs Jóhannes-
sonar og Hannesar Jónsson-
ar, blaðafulltrúa, í gamla
stjórnarráðshúsinu. Er vand-
séð hvers vegna meira lá á að
gera þessar breytingar en búa
Landhelgisgæzlunni viðun-
andi starfsaðstöðu. Til marks
um, að þetta skiptir nokkru
máli fyrir störf gæzlunnar er
rétt að vitna til ummæla
Péturs Sigurðssonar, for-
stjóra Landhelgisgæzlunnar,
í viðtali við Alþýðublaðið í
gær, en hann segir: „Okkur
verður margt fjarska erfitt
vegna þess, hve húsakynnin
eru dreifð. Það varð þungt
að missa af efstu hæð lög-
reglustöðvarinnar nýju.“
Af þessu má ljóst vera, að
þingmenn Sjálfstæðisflokks-
ins gerðu sér fulla grein fyr-
ir því, ári áður en útfærslan
fór fram, að efla yrði Land-
helgisgæzluna, ella yrði
ekki unnt að verja land-
helgina. Allar tillögur um
það efni hefur ríkisstjóm-
in hunzað og að auki
sýnt meiri áhuga á auknu
skrifstofuhúsnæði fyrir sjálfa
sig en að bæta starfsaðstöðu
Landhelgisgæzlunnar á þess-
um örlagatímum. Nú, þegar
liðnir eru um 9 mánuðir frá
útfærslunni, er ríkisstjóm
Ólafs Jóhannessonar alit í
einu ljóst, að það er ekki nóg
að tilkynna um útfærslu
landhelgi á pappírnum. Menn
verða að vera reiðubúnir til
að fylgja ákvörðunum sínum
eftir. Þess vegna hleypur hún
nú til og reynir að bæta fyrir
stjórnleysi . undanfarinna
mánuða. Hingað til hefur
ekkert verið gert annað en
að gefa skipherrunum frjáls-
ari hendur, enda má hverjum
manni ljóst vera, að athafna-
frelsi þeirra er mjög tak-
markað er þeir verða að fá
leyfi úr landi fyrir hverja
einustu víraklippingu.
Ástæða er til að ætla, að
svo lítið beri nú á milli Breta
og íslendinga að samningar
ættu að geta tekizt í land-
helgisdeilunni, ef vilji er fyr-
ir hendi. En það breytir engu
um nauðsyn þess, að gera nú
þegar ráðstafanir til að stór-
efla Landhelgisgæzluna og
ber að harma það, að vinstri
stjórnin skyldi ekki bera
gæfu til að samþykkja tillög-
ur Sjálfstæðisflokksins um
það efni, þegar á þinginu
1971—1972.
VANRÆKSLA I MALUM
LANDHELGISGÆZLUNNAR
Reykjavíkurbréf I
-----Laugardagur 12. maí---'
Hugsjón
í fyrirrúmi
Landsfundi Sjálfstæðisflokks-
ins er lokið. Þessi stærsti og öfl-
ugasti stjórnmálaflokkur lands-
ins hefur fylkt liði í baráttunni
við þau óheillaöfl, sem nú fara
með stjórn á Islandi. Varla
er unnt að finna nokkum mann,
sem stjómina styður og mun það
einsdæmi í stjómmálasögu þjóð-
arinnar. Jafnvel aliir ráðherram-
ir styðja ekki alltaf ákvarðanir
ríkisstjórnarinnar! 1 síðasta
Reykjavikurbréfi var sagt, að
þess væri að vænta að landsfumd-
ur Sj álfst æð isf 1 okks i ns yrði til
þess að styrkja stöðu hans, efla
hann í baráttumni við stjómvöld,
sem jafnvel Þjóðviiljinin slysaðist
til að kalla „fjandsamleg" alþýðu
manna í landinu, enda leikur A1
þýðubandalagið tveim skjöldum
í ríkisstjórninni eins og kumnugt
er og oft má sjá á málgagni þess,
sem liggur yfirleitt hundflatt fyr
ir öilum mistökum ráðherra
sinna.
Mörg mál voru reifuð og rædd
á landsíundi Sjálfstæðisfiokks-
ins. Fóru umræður allar fram í
anda þesis opna og frjáisa þjóð-
félags, seom nú er í deiglu, og
hefði verið ásitæða til að leyfa
fjölmiðlum að fylgjast með þeim.
í jarðvegi þessarar hugsjónar
um frelsi og lýðræði fléttast sam
an rætur Morgunblaðsdns og
Sjálfstæðisflokksins og munu
gera, meðan báðir aðilar halda
trúnað við þennan grundvöll
islenzks þjóðfélags, sem á mjög
undir högg að sækja nú um
Stundir.
Vafalaust hafa ekki allir átt
erindi sem erfiði á landsfund-
inn, ekki komið ölium málum sín
um fram eins og verða vill, og
mundu óska eftir því að sitthvað
hefði skipazt á annan veg en
raun varð á. En höfuðatriðið er
ekki persónulegar óskir ein-
stakra manna, jafnvel ekki for-
ystumanna, heldur hitt að aldrei
sé hvikað frá grundvallarsjón-
armiðum sjálfstæðisstefnunn-
ar og takmarki hennar. Allt ann
að, persónulegur metnaður,
einkahagsmunir og ekki síz.t for-
dómar ýmiss konar, verður að
sitja á hakanum, en hugsjónin
sjálf í fyrirrúmi. Sú varð og nið-
urstaða þessa landsfundar Sjálf
stæðisflokksins. Hann ber vott
um meiri einingu innan flokks-
ios en andstæðingar hans höfðu
vonað. Hitt er 'þó kannski mik-
ilvægast, að flokkurinn hefur nú
búið sig vel og rækilega undir
baráttuna við „fjandsamlegt rík
isvald", en hana verður að efla
á næstunni og er flokkurinn eft-
ir landsfuindinn vel í stakk bú-
intn til að hafa forystu í þeim
átökum. En enginn þarf að ótt-
ast að Sjálfstæðisflokkurinn
sýni ekki drengskap og heilindi
í þessum átökum. Hann er sterk-
asta lýðræðisafl með þjóðinni og
fylgi hans sýnir betur en allt
annað, hvernig kjósendur í land
inu virða starf hans og hlutverk
í íslenzku þjóðlífi.
Umbótaflokkur
1 landisfundarræðu sinni
minnti Jóhann Hafstein, formað-
ur Sjál fstæðisflokksins m.a. á um
mæli Jóns Þorlákssonar um
stefnu Sjálfstæðisflokksi'ns og
hlutverk og er ástæða tiil að vekja
sérstaka athygli á þeim nú, þeg-
ar alls kyns þröngsýnismenn
fylla opinberar stöður og nefndir,
en þangað haf a þeir komizt vegna
„vinstri tizku" sem nú er, góðu
heilli, á hröðu undanhaldi bæði
hér og víða annars staðar. For-
maður Sjálfstæðisflokksins
sagði:
„Hinn ágæti forvígismaður
Sjálfstæðisstefnunnar, Jón Þor-
láksson, víkur að þessum
viðhorfum með skýrum haytti í
grein, sem hann ritar í Morg-
unblaðið 30. maí 1929 um sam-
runa íhaldsflokksins og Frjáls-
. lynda fiokksins í núverandi
S j álfstæðiisflokk.
Þar segir m.a.:
„Þegar Ihal dsflokku rinn var
stofnaður í þingbyrjun 1924,
fannst mönnum almennt, að nafn
hans réttlættist af þeirri ihald.s-
semi i f jármálum, sem þá var sér
stakiega nauðsynílegt að
beita um stund til viðreisnar fjár
hag ríki'ssjóðs. Því verkefni var
nú lokið á skemm ri ííma en menn
höfðu vænzt, en þegar á árinu
1925 og síðan hefur flokkurinn
beitt sér fyrir fjöilda annarra
mála, sem öll miða til framfara
og umbóta á þ.jóðarhögum. Menn
eru því óvanir, að kenna þá
stefnu við „íhald“. Sú útskýring
var gefin, og að vísu tekin gild
af gætnum og grandvörum mönn
um, að „ihald“ það eða varðveizlu
hneigð sem þessi flokkur kenndi
sig við, ætti fyrst og fremst að
tákna varðveizlu núverandi þjóð
s'kipulaigs, með einstaklingsfrelsi
því og atvinnufrelsi, sem frjáls-
lyndir flokkar síðustu alda hafa
barizt fyrir og fengið firamgengt,
Frá Grin<
gegn þvx ofut-valdi ríkis og ráða
manna, sem hinir ófrjáUsu flokk-
ar nútímans, með sósíalista í far-
arbroddi, vilja nú endurvekja."
Hinum nýja flokki var svo val
ið það heiti, sem bezt samsvar-
aði stefnu hans og nefndu hann
Sjálfstæðisflokk. Sjálfstæðis-
flokkurinn er því samkvæmt
uppruna sínum flokkur einstakl
ingshyggju og frjálshyggju gegn
valdbeitingarkerfi sósíalism-
aras. Það er á þessu sviði, sem
Sjálfstæðisflokkurinn gegnir for
ystuhlutverki í þjóðfélaginu.“
*
Islendingar
heimskir?
Það vekur verulega athygli, að
á sarna tíma og uppvöðslusamir
framamenn 1 Alþýðubanda-
laginu gera harðar árásir á iand
helgisgæzluna og starfsmenn