Morgunblaðið - 31.07.1973, Qupperneq 17

17
MORGU'NBLAÐIÐ — ÞRIÐJUDAGUR 31. JÚLÍ 19TT3
Áhöfnin á Gissnri hvíta.
Þessi mynd var tekin í Skagen tftlið frá vinstri: ísak Valdimar sson, skipstjóri, Þórður Víglutuls
son, stýrintaður, Sveinn Kristinsson, Sigurður Hálfdánarson, Ragnar Seheving, stýrimaður,
Þorsteinn Hálfdánarson, Svavar Ólafsson, Bjarki Þórlindsson, vélstjóri, Hinrik Halldórsson, Ei-
ríkur Ólafsson, vélstjóri, Haraldur Jörgensen kokkur og Reynir Jónsson. — Ljósm. Mbl. Þór-
leifur Ólafsson.
Nótin dregin. Þó svo að veður sé gott, þá er betra að vera í
stökkunum, þar sem sjórinn rennur viðstöðidaust úr garninu.
r þegar
stað, sem nýlega var keyptur
þangað frá Hornafirði, en sem
kunnugt er lenti þessi bátur á
hliðina og varð fyrir miklum
skemmdum þegar Skipalyftan á
Akranesi lét sig fyrir ©inu og
hálfu áiri síðan. Gert var við
bátinm á Seyðisfirði, og lauk
þeirri viðgerð að fullu siðari
hluta júnímánaðar. Kaupendur
bátsins eru sjö ung'r Narðfirð-
ingar, og eru sex þeirra á bátn
um, en þessir menn allir hafa
verið meira og minna saman á
sjó áður.
En þetta var nú útúrdúr. Við
héldum áfram i góðu le'ði í átt
að Færeyjum og eftir 19 tíma
sigiingu voru eyjarnar komnar
vel inn á radarinn, og um leið
byrjaði að bræla. Þegar við
komum að 'junurn var kom-
irm þó n< ’ ' ' >r og vind-
styrkurinn '.ta sjö til átta
vindstig. S 7 n 'r um sund-
ið á miílí Sa •* ieyjar og Suður-
eyjar, en i ’ en u sund' eru þær
fra:gu eyjar Stóri- og Litli-
Dimon, sem meiira að segja í
þokunni þarna í sundtnu voru
fallegir. Veðrið skánaði ekkert
og er v'ð komum á miðin tæp-
um tveim sólarhringum eftir
að við lögðum úr. höfn á ís-
landi var komin bræla á þeim
slóðum, þar sem íslenzku bát-
amir höfðu haldið sig vestur af
eynni Foulu, sem er vestasta
eyja Hj altlandseyjaklasans.
Þarna sáum við strax nokkur
rússnesk sk'p, þar á meðal eitt
15—20 þúsund lesta móðurskip,
þá gat að líta nokkra færeyska
síldarbáta og marga báta frá
Noreg'. Þarna á miðunum urð-
um við að slóa i rúman sólar-
hring en er leið á seinni daginn
fór veður að skána og hægt var
að byrja að leita.
Erfitt aö eiga við
hana
Eftir því sem leið á dag'nn
batnaði veðrið, og þegar búið
var að leita i smá tíma, fóru
síldartorfur að koma inn á sjálf
leitarann. Voru þær skoðaðar
betur jafnóðum, en þær fyrstu,
sem fundust voru á of djúpu
vafni og því ekki kastandi á
þær, en það kom að því að ein
torfa fannst nær yfirborðinu.
Og skynd'lega var kallað „klár-
ir“, þetta gamalkunna orð, sem
þýðir að nú eiga allir að koma
á dekk. Fljótt gekk að koma
skottinu út fyr'r, og þegar bát-
urinn var kominn réttur fyriir
vindin var kallað ,,lagó“ og nót-
in byrjaði að renna út. Þessar
nútíma síldarnætur eru engin
smáfyr'rtæk’, og fyr'r 15 árum
eða svo, hefði varla nokkum
mann órað íyrir því, að næturn
ar ættu eftir að vera 300 faðma
langar og 100 faðma djúpar.
Þetta fyrsta kast okkar gekk
ekfci sem bezt og endaði það
með því, að við þurftum að
snurpa á öðrum, sem kallað er,
en það þýðir að ekki er hægt
að spóla vírnum inn á báðar
tromlumar samtímis. Nótin
rifnaði einnig í þessu kasti og
það tók okkur langan tíma að
gera aftur klárt fyrir næsta
kast. Margir færeyskir bátar
voru að kasta þarna í kringum
okkur, en árangurinn var mis-
jafn. Torfurnar voru farnar
langar leiðir áður en búið var
að snurpa og sumar voru
reyndar komnar út af sjálfleit-
aranum áður en báturinn var
komimn hrimgiinn. En þeir, sem
á annað borð náðu torfunni,
fengu yfirleitt ágætis köst. Fær
■eysku bátarnir, sem þanna
voru, ísuðu síldina ekki í kassa
til manneldis, heldur voru þeir
á bræðslufiskiríi, og sigldu þeir
með aflann til Fuglafjarðar,
þar sem síldin er brasdd. Þeir
bátar, sem fiska síldina til
bræðslu þurfa miklu meiri afla
til þess að ve'ðarnar bargi sig,
en þeir sem stunda kassaveið-
arnar. Af þessari ástæðu eru
margir á móti bræðsluveiðun-
um, þar sem þær koma miklu
meira við stofninn, sem ekki
getur talizt sterkur um þessar
mundir.
Annað kast'ð okkair gekk
heldur ekki of vel. Torfan
slapp, en nú vorum við fljótir
að spóla nótina inn ag stuttu
se'nna yar kastað aftur.
Hún er inni
Að þessu sinni, slapp torfan
ekki, alia vega náðum við
hluta af henni, og eftir röskan
hálftima var búið að þurrka að
silditnni, og nú var farið að
dæla s-íldinni nn á dekkið. Sild
Haraldur kokkur og Þórður stýrimaður ræða saiviau á lami-
stiminu.
ardaslumar eru ekki lengi að
dæla 40 tonnum, tekur þær að-
eins nokkrar mínútur. En nú
var aðalstarfið eftir, að koma
sildinni í kaissana. Fóru nú
flestir niður í lest, og strax var
byrjað að kassa áWina. Þetta
er mikið verk, og tekur það
ekki skemur en 10—12 tíma að
setja síld í 2000 bassa. Raða
þarf öllum kössunum upp jafn
óðum og sildin er sett i þá, og
kasta þarf ís í botninn ag eins
ofan á síldina um leið, ag hún
er kornin í þá. Svona gengur
þetta þangað til annað hvort er
búið að setja í þá alla eða síld-
in úr kastinu er 'búin. Við þessi
störf þurfa menn að vera snögg
ir ef eitthvað á að ga.nga, og
hér þýðir ekkert að vimna eftir
neinu timavinnuketrfi — hl-ut-
dmir verða að ganga betur en
það.
Að fimm tómum loknum var
síildin komin í kassana, og
SÍLDVEIÐAR
í NORÐURSJÓ
2. grein
reyndust 950 kassar hafa verið
í þessu kasti. Ekki var kastað
aftur eftir að búið var að taka
sildina inn, þar sem síldin hafði
lagzt við botninn stuttu seimna.
Og nú gátu menn farið og laigt
sig, aðrir en þeir, sem áttu
vakt. Sildin gaf siig ekki aftur
fyrr en um kvöldið, ag í fyrsta
kastinu búmuðum við. í öðru
kastinu gekk allt miklu betur
til að byrja með. Torían virtist
öll véra inni, en því miður ri’fm
aði nótin af einhverjum ástæð-
um er við vorum að verða bún-
ir að draga. Um leið fór nótin
á svarta kaf, og sOdin flæddi
bæði út um gatið á nótinni og
yf-ir korkateininn. Það var því
ekki svo lítið bast, við gizkuð-
um á 200 tonn. — En þvi mið-
ur slapp megnið af sSldinni og
náðum við aðeims silld, sem var
nóg til að fylia 800 kassa. Nót-
in rifnaði það illa, að við gát-
um ekki gert við hana um borð
og þvi var ekki hægt að kasta
aftur tid að fylla þá 350 ka-ssa,
sem eftir varu um borð. Það
var þvi ekkert að gera en að
leggja af stað til Danmerkur,
sem er um tvegigja sólarhriniga
sigling.
Beðiö fyrir utan
landhelgi
Á meðan strákarnir voru
niðri að koma síldinni í kassa,
var lag-t. af stað í átt til Dan-
merkur á hægri ferð. Stefmam
var sett á milli Megineyju
(Mainiand) Hjaltlandseyjaklas-
ans. og Fjáreyj-u, sem er 15 mll-
-um sunnar. Ekki var hægt að
setja á fulla ferð strax, þvi v-ið
náliguðumst landhelgi Bretlamds
óðfluga og ekld var enn búið að
ganga frá allri síld'.nni. Það er
víst betra að fara ekki inn fyr-
ir brezka landhelgi um þessar
mundir — á meðan ekki er bú-
ið að ganga frá aflanum — það
er ekki vist að íslendingar yrðu
meðhöndlaðir neitt blíðlega ef
þeir yrðu teknir fyri-r iinnan
brezka land-helgi á meðan
þors'kasti'íðið við Breta varir.
Þegar við vorum í 14 míina
fjarlægð frá ströndinni, var
slegið af og beðið þar i hálf-
tóma, á meðan strákarnir luku
við að koma sildinmi í kassana.
Eins og á Costa del
Sol
Það er lítið að gera fyrir
áhöfnina á þessum löngu stím-
um. Helzt gera menn sér það
tii dundurs að lesa, en þegar
Mða tók á anna-n sólarhring sigi
ingarimnar, þá brauzt sólin fram
úr skýjunum og um leið hlýn
aði óðum. Menn fóru nú að
koma sér út á dekk og sleiik-tu
sólina, eftir beztu getu, enda
varð brátt næstum óbæridegur
hiti i borðsalnum, maður hélt
helzt að við værum að koma að
Miðjarðarhafsströnd Spánar.
Þetta lagaðist þó, þegar vél-
stj órarn'ir voru búnir að koma
fyrir aukaviftu, og þá kepptust
menn við að sitje í svalanum,
sem kom frá viiftunni. Við kom-
um til Skagen í Da-nmörku -um
miðnæturskeið á sunnudags-
kvöldi, og þá var hitinn nærri
20 gráður, og þótti okkur veðr-
ið svalt m-iðað við það, sem vair
fyrr um daginn. Strax og kom-
ið var í höfn vajr hafizt handa
við að koma síldarkössunum í
land. Kössum er landað á þax
tii geiðum brettum, og eru sett
ir 10 kassar á hvert bretti. Yfir
leitt gengur iöndunin mjög vel,
ag á bryggjun-ni eru alltaf hafð
ir iyftarar tii að færa brettin
jafhóðum og þau koma á land I
markaðshöllina, en í Skagen
tekur höllin 13 þúsund kassa.
Aðeins einn annar íslenzkur
bátur var að landa i Skagen er
við komum og var þvl ekki
mjög mikid sild á markaðnum
þar, Nokkrir bátar voru þó í
Hirtshals, þannig að samtaLs
voru um átta þúsund kassar af
síld á markaðnuim. Það fór
sem Danimir höfð-u spáð, að
verðið á sildinni yrði ekkert sér
staklega hátt, samt fengum við
1,17 danskar kr. fyrir hvert kíló
og heildarsalan nam rúmum
1100 þúsund íslenzkum, sem
hefði þótt mjög gott í fyrra, en
bara sæmilegt á þessu sumri.
— ÞÖ.
Iliiirik l'a'i ir einn sildarkassann
til.