Morgunblaðið - 11.10.1973, Side 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. OKTÓBER 1973.
Spiro T. Agnew;
Umdeildur og lit-
ríkur stjórn-
málaferill á enda
Spiro T. Agnew er nú ekki
lengur varaforseti Bandaríkj-
anna. Hann er dæmdur maður,
með 10 þúsund dollara sektar-
dóm og 3ja ára biðtfma án eftir-
lits, sem þýðir, að gerist hann
ekki brotlegur við lögin þann
tfma, er hann laus allra mála.
Það er að segja laus mála við
dómsyfirvöld. Hann mun alltaf
bera þann kross að hafa verið
varaforseti Bandarfkjanna,
sem varð að segja af sér vegna
þess, að upp komst um skatt-
svik hans, meðan hann var f
embætti varaforseta. Brotið,
sem hann var dæmdur fyrir,
var skattsvik árið 1967, sem
þýðir að skattskýrsla hans fyrir
það ár, sem hann skilaði fyrir
15. aprfl 1968, hefur ekki verið
rétt.
Agnew sagði, að hann hefði
sagt af sér vegna þess, að hags-
munir bandarísku þjóðarinnar
krefðust þess, að mál hans yrði
afgreitt sem fyrst. Ef hann
hefði ekki tekið þessa ákvörðun
hefði mákið getað dregizt í 2—3
ár og dregið athyglina frá
mikilvægari málum, sem snertu
þjóðarheill.
Það var f byrjun september,
sem fyrstu fréttir bárust af því,
að saksóknarinn í Baltimore,
Marylandfylki, væri að rann-
saka feril Agnews, meðan hann
var framkvæmdastjóri Balti-
morehéraðs og síðar fylkis-
stjóri. Fljótlega fréttist, að ver-
ið væri að rannsaka sannleiks-
gildi ásakana á hendur varafor-
setanum, um að hann hefði þeg-
ið mútur og beitt fjárkúgunum
í starfi sínu í Baltimorehéraði.
Einkum átti þetta að hafa verið
f sambandi við verkútboð og
úthlutun verka á vegum fylkis-
ins.
Agnew brást hinn versti við,
þegar fréttirnar komu fyrst í
fjölmiðlum. Hann kallaði sam-
an blaðamannafund, þar sem
hann sagði, að hér væri um að
ræða „helv.......lýgi“. Hnn
væri algerlega saklaus og
myndi sanna það svo að engum
blandaðist hugur um. Hann
sagði, að þeir, sem lagt hefðu
fram ásakanirnar á hendur sér,
hefðu gert það af hreinni ill-
girni og að ásakanirnar væru af
pólitískum toga spunnar.
Það kom fljótt í ljós, að mál
þetta hafði djúp áhrif á Nixon
forseta. Hann var þá sjálfur á
kafi i Watergatemálinu, og
stjórn hans hafði þegar beðið
mikinn álitshnekki. Hann og
margir aðrir stjórnmálamenn
og fréttamenn veltu því fyrir
sér, sem snöggvast, hvort þetta
yrði rothöggið á Nixon sem for-
seta.
Á blaðamannafundi, sem
Nixon hélt um miðjan septem-
ber þar sem hann svaraði
spurningum fréttamanna um
Watergate, svaraði hann einnig
spurningum um mál Agnews.
Það var í fyrsta skipti, sem
hann minntist á málið oDinber-
Iega. Hann sagði þá, að hann
hefði alltaf haft óbilandi trú á
Agnew sem varaforseta og
hefði þá trú enn. Hann varaði
menn við að dæma Agnew sek-
an áður en dómstólar hefðu
gert svo, ef máiið á annað borð
kæmi nokkurn tima fyrir þá.
Ýmsir töldu þá, að Nixon
vissi fyrir víst, að Agnew væri
sekur. Þetta staðfesti forsetinn
raunar á blaðamannafundi nú
fyrir skömmu, er hann sagði:
„Asakanirnar á hendur vara-
forsetanum eru mjög alvarleg-
ar.“ Hann varaði enn við, að
almenningur dæmdi Agnew
sekan án þess, að sekt hans
hefði verið sönnuð fyrir dómi.
Hann hefur nú verið dæmdur,
og stjórnmálaferill umdeilds og
litríks persónuleika er á enda.
„Það er búið að eyðileggja
stjórnmálaferil minn,“ sagði
Agnew í viðtali við bandaríska
vikublaðið U.S. News and
World Report, sem út kom í
sfðustu viku og bætti við: „Það
er búið að eyðileggja mig.“ Skv.
dómsúrskurðinum er það að-
eins Agnew sjálfur, sem er
valdur að þeirri eyðileggingu.
Enginn veit, hvað hæft er í
ásökunum um mútuþægni og
fjárkúgun, málinu er nefnilega
lokið fyrir dómstólunum. Lík-
legast er, að Agnew hafi séð, að
hann kæmist ekki hjá því að
svara til saka fyrir gamlar
syndir og að gerður hafi verið
samningur við dómsyfirvöld
um útkomu málsins. Slíkt er
ekki óalgengt í Bandaríkjun-
um. Agnew játaði ekki sekt sína
fyrir dómaranum, hann sagðist
ekki myndu berjast gegn ákær-
unni um skattsvik. Dómarinn
sagði þá við hann: „Ég tek þetta
sem játningu," og kvað upp yfir
honum vægasta dóm, sem hægt
var að kveða upp.
Þetta var mikið fall fyrir upp-
rennandi stjörnu í bandarísk-
um stjórnmálum, því að það var
Agnew óumdeilanlega orðinn.
Kaldhæðni örlaganna var hins
Framhald á bls. 18
Agnew leikur golf með vini sfnum Frank Sinatra nú fyrir skömmu.
Hann sagði þá við fréttamenn: „Menn eru að reyna að eyðileggja
mig.“
Ferðamannatekjur
námu 1325 millj.1972
A ARINU 1972 voru beinar og
óbeinar gjaldeyristekjur vegna
eriendra ferðamanna, samkvæmt
upplýsingum Seðlabanka lsl„ kr.
1.325.000.000,oo og höfðu hækkað
um 101.870.516,00 kr. frá árinu
áður, eða um 8,3%. Þetta kemur
fram 1 skýrslu Ferðamálaráðs, en
samkvæmt útreikningi f skýrsl-
unni námu beinar og óbeinar
gjaldeyristekjur vegna ferðamála
7,9% af heildarútflutningsverð-
mæti landsmanna á árinu 1972.
Gjaldeyristekjurnar skiptast
þannig á aðila: Innlend flugfélög
589.700.000,00 kr., erlend flug-
félög 13.600.000,00, Fríhöfnin á
Keflavíkurflugvelli 84,600.000,00
kr., íslenzkur markaður h.f.
84.100.000,00 kr. og kaup banka á
erlendum gjaldeyri frá ferða-
skrifstofum, hótelum, erlendum
Framhald á bls. 18
Selfoss reyndist óskemmdur
SELFOSS, skip Eimskipa-
félagsins, átti að leggja
af stað f gær frá Seyðisfirði til
Hafnafjarðar og Reykjavfkur.
Gert er ráð fyrir, að sjópróf vegna
strands skipsins á Vestdalseyri 1
Seyðisfirði fari fram f Reykjavík
á föstudag. Kafað var undir skip-
ið, er það lá f Seyðisfjarðarhöfn f
fyrradag og gær, og kom í ljós, að
botn þess er óskemmdur, að sögn
Sigurlaugs Þorkelssonar, blaða-
fulltrúa Eimskipafélagsins. Sagði
hann, að ekkert tjón hefði heldur
orðið á farmi skipssins.
Mbl. leitaði í gær upplýsinga
um, hvort björgunarlaun yrðu
greidd þeim fjórum skipum, sem
drógu Selfoss á flot, tveimur Foss-
um Eimskipafélagsins og tveimur
varðskipum. Sjó- og verzlunar-
dómur mun verða að skera úr um
það, hvort þarna var um björgun
að ræða eða aðeins aðstoð, og f
framhaldi af þeirri ákvörðun að
fjalla um laun fyrir þá björgun
eða aðstoð. Samkvæmt siglinga-
lögum frá 1963 verður að taka
tillit til m.a. þeirrar hættu, sem
skipið, farmur þess og farþegar
voru í og þeirrar hættu, sem
björgunarskipin lögðu sig f.
Útlit fyrir hús-
næðiseklu í Vest-
mannaeyjum
FORMAÐUR og framkvæmda-
stjóri Viðlagasjóðs boðuðu
blaðamenn á sinn fund í gær til
þess að útskýra þær fréttatilkynn-
ingar, sem að undanförnu hafa
komið frá sjóðnum og þegar hafa
verið birtar. Taldi Helgi Bergs,
formaður sjóðsstjórnar, að tölu-
verðs misskilnings hefði gætt
vegna þeirra ákvarðana, sem sjóð-
urinn hefur tekið að undanförnu,
en þá átti hann við það þrennt, að
sjóðurinn hætti að annast fram-
kvæmdir f Eyjum, að sjóðurinn
greiddi staðaruppbót til þeirra,
sem búsettir eru f Eyjum og í
þriðja lagi, að sjóðurinn tilkynnti
að frá og með 1. nóvember skyldu
eigendur fasteigna f Eyjum taka
ábyrgð á eignum sfnum þar.
Helgi Bergs sagði á blaða-
mannafundinum í gær, að þær
ákvarðanir, sem teknar hefðu ver-
ið, væru tímamótaaðgerðir í sögu
sjóðsins. Sjóðurinn hætti hinn 1.
október að mestu að standa fyrir
framkvæmdum í Vestmannaeyj-
um, en það kvað hann gert vegna
þess, að bæjarstjórn Vestmanna-
eyja hefði ákveðið að flytjast út í
Eyjar og myndi nún nú sem eðli-
legur framkvæmdaaðili, taka við
framkvæmdum öllum. Flyzt
bæjarstjórnin til Eyja og tekur
við rekstri áhaldahúss bæjarins,
gatnagerð og öðru, sem nauðsyn-
legt er að vinna við. Viðlaga-
sjóður hefur þegar lokið við að
hreinsa hið byggilega svæði, sem
hann einsetti sér að hreinsa áður
en skammdegið skylli á, og sagði
Helgi Bergs, að lengur væri ekki
nauðsyn á vinnu vegna neyðar-
Framhald á bls. 18
Gullfoss
kvaddur 1
Glæsibæ
M/S GULLFOSS verður kvaddur
í Glæsibæ í kvöld (fimmtudag) í
hófi, sem hefst kl. 21.
í gær var unnið við að pakka
niður og flytja í land leirtau og
annað, sem tilheyrir Eimskipa-,
félaginu, þvf „Gullið“ mun nú að
öllum líkindum hafa farið sína
síðustu ferð fyrir það. I 23 ár
hefur Gullfoss verið flaggskip ís-
lenzka kaupskipaflotans, og þeir
eru ófáir farþegarnir, sem munu
minnast hans hlýlega, þegar hann
hverfur af fslenzkri skipaskrá.
Það er síðasta áhöfn skipsins,
sem stendur fyrir kveðjuhófinu á
morgun, en þangað er velkomið
allt gamalt starfsfólk og velunnar-
ar skipsins.
Skuld Viðlaga-
sjóðs við Seðla-
bankann 477 millj.
MIÐAÐ við reikninga
Viðlagasjóðs hinn 30. september
sfðastliðinn var477 milljón króna
halli á rekstri sjóðsins, og er sú
upphæð fengin að láni f Seðla-
banka tslands. Tekjur sjóðsins
námu þá 1.632 milljónum króna,
en útgjöld námu 2.109 milljónum
króna. Sjóðsstjórnin býst þó við,
að staða sjóðsins muni batna, þeg-
ar lfður lengra á árið, þar sem
skatttekjur sjóðsins berast seint
inn og mestur hluti þeirra sfðari
hluta árs.
Viðlagasjóður fær skattatekjur
á ársgrundvelli, sem eiga að nema
2.000 milljónum króna. Auk þess
fær sjóðurinn 1.500 milljónir, sem
Norðurlandaþjóðirnar gáfu Is-
lendingum vegna náttúruhamfar-
anna í Vestmannaeyjum og ríkis-
stjórnin afhenti sjóðnum. Aðrar
gjafir nema um 168 milljónum
króna. Samtals er því gert ráð
fyrir því að tekjur sjóðsins muni
nema, á 12 mánaða tímabili, 3.700
milljónum króna, en söluskattsár
sjóðsins er frá 1. marz til 28.
febrúar 1974.
Sjóðurinn hefur lagt 1.131
milljón króna í kaup á viðlaga-
sjóðshúsum. Reksturinn í Vest-
Sjópróf vegna
togarabrunans
TVEIR sérfræðingar frá fær-
eyska tryggingafélaginu, sem
tryggir færeyska togarann
Magnús Heinason, komu til tsa-
fjarðar I gærmorgun til að kanna
skemmdirnar á skipinu eftir elds-
voðann f þvf sl. þriðjudagsmorg-
un f tsafjarðarhöfn.
í viðtali við Mbl. sagði annar
þeirra, að þeir hefðu ennþá ekki
getað kannað skemmdirnar, þar
sem ekki væri búið að dæla úr
skipinu. Því væri ekki hægt að
taka ákvörðun að svo stöddu, um
hvort draga ætti skipið til Fær-
eyja eða gera við skemmdirnar
hér, svo að hægt yrði að sigla því
til Færeyja.
Sjópróf fara fram á Isafirði í
dag.
mannaeyjum hefur kostað fram
til 30. september 596 milljónir
króna og er þar einkum átt við
varnir og hreinsun. Annar kostn-
aður sjóðsins er svo 17 milljónir
og er þar m.a. innifalinn skrif-
stofukostnaður í Reykjavik. I
bætur hefur sjóðurinn greitt 102
milljónir króna, en þar sem fyrsti
gjalddagi bóta er 21. október
Framhald á bls. 18
Háskólarektor
biðst lausnar
MAGNtlS Már Lárusson há-
skólarektor hefur óskað eftir þvf
við menntamálaráðherra, að sér
verði, að fengnu samþykki forseta
Islands, veitt lausn frá prófessors
embætti þegar f stað og þar með
rektorsembætti.
Mbl. sneri sér til Magnúsar í
gær og spurði hann um ástæðuna
fyrir uppsögninni.
„Ég er nú það gamaldags emb
ættismaður, að ég vil engar upp-
lýsingar gefa á meðan lausnar-
beiðni mín með fylgiskjölum ligg-
ur fyrir ráðherra og forseta,"
svaraði Magnús.
„Hitt er það, að á fimmtudags-
Framhald á bls. 18