Morgunblaðið - 06.09.1974, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. SEPTEMBER 1974
Hvers
vegna
Húna-
þing?
Skömmu fyrir þjóðhátíð Hún-
vetninga í Kirkjuhvammi, vegna
1100 ára afmælis íslandsbyggðar,
barst mér í hendur dagskrá
þeirrar hátíðar, vegleg og vönduð
svo sem vænta mátti. En nokkuð
brá mér í brún er ég leit áritunina
og sá að þar stóð Húnaþing sem
standa skyldi HUNAVATNS-
ÞING. Þetta kann í fljótu bragði
að virðast smáræði eitt, sem
óþarft væri að hnjóta um, en við
nánari athugun sést að söguleg
rök og málkennd segja að þetta sé
ekki tittlingaskítur einn.
Sögulegu rökin fræða okkur um
að Ingimundur gamli hafi fundið:
Beru hvíta med tvo húna, á ísum á
vatni þvf er hann gaf þá nafn og
kallaði Húnavatn og fjörðinn þar
norður af, austan Vatnsness
Vatnsfjörð. Þegar >vo lögskil og
héraðsleg samskipti voru upptek-
in og héraðsþing hófust var þing-
staðurinn ákveðinn að Þingeyrum
og þingið nefnt HONAVATNS-
ÞING og héraðið er til þess lá,
milli Skagatáar og Hrútafjarðarár
hlaut sama nafn, en ekki
Húnaþing. Hefi ég hvergi I forn-
ritum vorum rekist á dæmi þess
að það nafn væri notað, enda lat-
mæli eitt til óþurftar í rituðu
máli.
Gagnvart málkennd ber fyrst
fram að taka að ýms orð eru dreg-
in af nafnorðinu Húnavatnsþing
s.s. húnvetningur, húnvetnskur
o.fl. Til samræmis við hina tiltölu-
lega nýju nafngift, yrði þá að tala
um húninga eða jafnvel húna og
íbúar héraðsins yrðu þá húnskir
eða kennski hýnskir, og með allri
virðingu fyrir þeim þjóðflokki, er
svo nefndist, væri slíkt óviðfelld-
ið, enda villandi.
Víkjum svo til annarra héraða
og drögum dæmi þaðan. Hvernig
myndu Skagfirðingar taka því að
hérað þeirra væri í rituðu máli
kallað Hegraþing og þeir sjálfir
hegrar eða hegringar, og hvað um
þingeyinga væri þeirra hérað
Þingþing þeir sjálfir þingar eða
kannski þingarar. Með sömu for-
sendum yrði Árnesþing Arþing
og íbúar þess rangæingar rangar,
rangsarar eða e.t.v. rangingar.
Svona mætti lengi telja
óskapnaðinn.
Svo vill til að í prentun er bók
um HUNAVATNSÞING og er
mér tjáð að hún skuli heita Húna-
þing, enda er það jafnan svo að
ein villa býður annarri heim.
Þessi er raunar ekki ný af nál, því
sést hefir hún áður, m.a. hjá Páli
E. Olasyni í „Mönnum og mennt-
um“, en þar er að jafnaði talað
um Húnaþing. En þótt sá annars
ágæti fræðimaður hafi flaskað
þarna og sparað sér vatnið, I
þessu tilfelli, er engin ástæða
fyrir okkur heimamenn í
HUNAVATNSÞINGI að fóðra
þann asna sem I okkar búðir er
leiddur og limlesta hið forna og
fagra nafn héraðs okkar. Hafi
þeir óþökk er það gera, hvort sem
veldur vitsmunaskortur og
smekkleysi eða leti.
Það er sterkur þáttur þjóð-
legrar ræktarsemi og metnaðar,
að hin fornu örnefni og staðanöfn
á landi voru séu í heiðri höfð og
ekki limlest eða afbökuð. Þau
hittu oftast I mark og eru tákn-
rænt og listilegt ívaf í sögu lands
og þjóðar. Enda segir Tómas rétti-
lega „Landslag yrði lítils virði ef
það héti ekki neitt“.
Hér skal því skorað á þá er
ritstýra bók þeirri sem nú er í
smfðum um HUNAVATNSÞING
að láta hana heita því nafni —
réttu nafni — og heiðra þannig
þjóðhátíðarár okkar og fornhelga
hefð, en ekki þann asna, sem
hefst við i herbúðum okkar.
Látum hann veslast upp.
Leysingjastöðum 14. júlí 1974.
Halldór Jónsson.
VERTU VIÐBUINN
SLAGSM’ALUM !
SkiPverjarnir faula
ÚTayRÐIS ...
r GILLYVAR 7
EiNUM OF FLJOTUR
AÐ TELOA MIG
OffUKKNAÐAN,
PHIL. E'G VAK ORÐ-
INN SVNTUR'AÐUR
EN EG LÆRÐI
^ ADGANGA! A
KAMU
x-a |

UÚSKA
I KOTTURINN FEUX
smAfúlk
Jæja þá, takið ykkur nú á, þið
þarna!
Segið til, þegar þið getið gripið
hæðarboltana!
I THINK MAK3E, PERHAP5,
HOPEFyLLK, If everything
60E5 R16HTANP NOTHING
I/NPREDICTABLE HAPPEN5
POðSlOLK I GOT-IT'
Ég held kannski, ef til vill, von-
andi, ef ailt gengur að óskum og
ekkert fer úrskeiðis og ekkert
óvænt kemur upp, að þá gæti ég
hugsanlega gripið hann.
Þetta er ekki nákvæmlega það,
sem ég var að meina!
»■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■•■
FERDIIMAIMD