Morgunblaðið - 01.02.1975, Síða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. FEBRÚAR 1975
Á austanverðu Islandi liggur hérað eitt mikið og
fagurt, er ... hérað heitir; þar gjörðist saga sú, er
hér skal rituð. Hérað þetta er allfjölbyggt, en var þó
betur bæjum skipað á dögum Síðu-Halls, og sést nú
víða aðeins fyrir tóftum, þar sem sögurnar segja, að
verið hafi vel hýst höfðingjasetur. Sjón er sögu
ríkari, en eigi vitum vér, hvað veldur. Þeir^ sem
rita og ritað hafa um landsins gagn og nauðsynjar,
verða ekki á eitt sáttir um það efni; ætla nokkrir, að
hin fögru býli hafi lagzt í eyði sakir ódugnaðar
landsmanna, og hafa það til síns máls, að eins sé
landið nú „fagurt og frítt“ sem á fyrri öldum, þegar
Norðmenn tóku sér þar bólfestu, og enn sé þar víða
byggilegt, sem ekki er byggt. Þá eru aðrir, sem
kenna hafísnum og timbureklunni um, að landið sé
strjálbyggðara nú en á tíundu og elleftu öld; segja
þeir, að um þær mundir hafi enginn hafís komið, en
landið verið skógi vaxið frá fjalli til fjöru og nægur
húsaviður hvervetna. Það má vel vera, að hvorir-
tveggja hafi að nokkru leyti satt að mæla; en ekki á
mál það að dæma hér á þingi, fyrir því að annað er
efni bæklings þessa.
Upp af héraði því, er vér um gátum, gengur dalur
einn mikill og breiður, sem .. .dalur heitir. Fram af
dal þessum liggja aftur tveir minni dalir, er vér
köllum Fögrudali. Fagridalur hinn eystri er allur
vaxinn víði og vafinn í grasi; landskostir eru þar
góðir, en vetrarríki í meira lagi. Dalurinn er þráð-
beinn; fjöllin að honum ekki há; hlíðarnar iðgrænar
á sumrin og nær því klettalausar; hér og hvar
kvislast smálækir og gil ofan um hjallana. Eftir
miðjum dalnum fellur á mikil, það er jökulvatn lygnt
og þó ekki afarbreitt. Sá, sem stendur um morgun-
stund við dalbotninn í björtu sumarveðri við upprás
sólar, þegar skuggamyndirnar eru að þokast undan
sólarbirtunni, og lítur yfir dalinn endilangan, mun
ekki geta bundizt þeirra orða: Fagur ertu, dalur
fósturjarðar minnar, hér vil ég beinin bera.
Sex bæir eru í Fagradal eystri, og heita fremstu
bæirnir Indriðahóll og Sigríðartunga og standa því
nær hvor á móti öðrum, sinn hvorum megin árinnar.
Litlar samgöngur voru millum bæja þessara; sinn
átti hvora kirkjusókn, og sinn var í hvorum hrepp.
Áin er óvíða reið þar í dalnum, og fá vöð eru þar á
henni; á veturna leggur hana í mestu aftökum, en
ekki fjölgaði milliferðum fyrir það, með því bænd-
urnir voru heldur engir vinir; hvor bjó að sínu og
hafði mest mök við sína sveitunga. Enginn nábúa-
krytur var þó með þeim bændunum; áin skar svo
skýrt og greinilega úr landamerkjum hvorratveggja
jarðanna, að aldrei gátu risið deilur út úr átroðningi
eða slægjubletti, sem vant er að vera hneykslunar-
hella nágranna á íslandi; en forlögin höfðu hagað
því svo til, að bóndinn á Indriðahóli hafði hrepps-
HÖGNI HREKKVÍSI
Norsk æfíntýri
P. Chr. Asbjörnsen og Moe:
Kolagerðarmaðurinn
Jens Benediktsson íslenzkaði
og ekki fengið neitt brauð enn, en þjófinn skal ég nú
finna samt, en til þess verð ég að hafa góðan tíma og
mikið af pappír, því mikið þarf ég að reikna og
skrifa."
Já, hann skyldi fá nógan tíma og nógan pappír, ef
hann bara gæti haft upp á þjófnum.
Svo fékk hann herbergi út af fyrir sig í konungs-
höllinni, og það leið ekki á löngu, þar til fólk komst
að raun um að hann hlaut að kunna heldur meira en
faðirvorið, ekki fór hann með svo lítið af pappírn-
um, hann skrifaði svo mikið, að alls staðar lágu
hlaðarnir af útskrifuðum blöóunum, og enginn ein-
asti maður skildi orð af því, sem hann skrifaói, það
leit ekki einu sinni út sem stafir. En tíminn leið, og
ekki komst upp um þann, sem stolið hafði hringnum
konungsins. Þá fór konunginum að leiðast biðin og
sagði svo kolagerðarmanninum, að ef 'hann gæti
ekki fundið þjófinn á þrem dögum, þá skyldi hann
Játa lífið.
FEROIIVIAINID
1 iK

ÍTIc6tnor9unl«iffínu
&711 aot
Nei, pabbi þinn er á móti sjón-
varpi — segir þaó eyðileggja
fjölskyldulffið á heimilunum.
Verður mér ekki bráðlega
óhætt að fara þetta án netsins?
Syntu nú ekki of langt.