Morgunblaðið - 13.04.1975, Blaðsíða 48

Aætlunarstadir: Blönduós — Siglufjörður I Gjögur — Hólmavik Búöardalur — Reykhólar 1 Hvammstangi — Flateyri —Bíldudaiur | Stykkishólmur —Hif í Sjúkra-og leiguflug um allt land ^ \ Símar: 2-6060 & 2-60-66. LESI0 ~r~- *•?"•««»'Sm “"-T7"*E3aaSaJ DflGlEGR
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. APRIL 1975
Stóru happdrættin
vinna hundruð millj.
kr. á óselda miða
HROGNKELSATÍÐ — Góð rauðmagaveiði hefur verið að undanförnu en
grásleppan er eitthvað seinna á ferðinni.
LJósm. Mbl.: Sv. Þ.
TALSVERT umtal hefur veriö um stóru happdrættin meðal fólks, þar
sem stærsti vinningur í Happdrætti DAS, DAS-húsið að Túngötu 12,
Alftanesi, kom upp á óseldan miða. Hefur happdrættið ákveðið að um
húsið verði dregið í desember næstkomandi og vegna þessa kannaði
Morgunblaðið hve mikið brögð væru að því að stóru happdrættin ynnu
á óselda miða. I Ijós kom að upphæðir þær, sem happdrættin vinna
þannig skipta hundruðum milljóna króna og eins og söluhlutfall f
Happdrætti Háskóla tslands er I dag, munar þar mestu, og getur
| upphæðin verið á bilinu 350 til 400 milljóna króna.
Páll H. Pálsson, framkvæmda-
stjóri Háskólahappdrættisins,
sagði að happdrættið spilaði á þá
miða, sem ekki seldust, og kvað
hann hlutfall óseldra miða nú
vera á bilinu 35 til 40%. Er það
óvenjuhátt hlutfall, vegna þess að
trompmiðarnir voru 125% aukn-
ing miða, þar sem hver trompmiði
er fimmfaldur á móti 4 miðum,
sem voru áður. Heildarverðmæti
vinninga í ár er 1.360.000.000.—
króna, sem eru 70% af andvirði
miðanna — ef allir væru seldir.
Samkvæmt lögum greiðir
happdrættið 70% veltunnar 1
vinninga, sem þýðir, að ef aðeins
Málmblendiverksmiðian í Hvalfirði:
Skaðleg áhrif á lífríki ekki veru-
leg að mati Náttúruverndarráðsins
asta hreinsibúnaði, sem völ er á,
— Líffrœðistofnun Háskólans framkvæmir rannsókn á lífríkinu
NATTÚRUVKRNDARRAD sendi
hinn 9. apríl sl. lleilbrigðiscftir-
liti ríkisins álitsgcrð vcgna f.vrir-
hugaðrar málniblcndivcrksmiðju
í Hvalfirði, þar scm kcmur fram
það mal Náttúruvcrndarráðs að
ha'ttan á skaðlcgum áhrifum á
lifríki vcgna mcngungar af völd-
um vcrksmiðjunnar „cr ckki
vcruleg cf allar tiltcknar varúðar-
ráðstafanir cru gcrðar, og minni
cn af öðrum málmblcndiiðnaði.
cins og scgir í brcfinu. Er álitS-
gcrðin að vcrulcgu lc.vti byggð á
fcrð tvcggja íslcnzkra scrfræð-
inga til Norðurlanda til að kynna
scr hliðstæðan iðnrckstur þar-
lendis. í brcfi sfnu lcggur Nátt-
úruvcrndarráð tnnfrcmur
áhcrzlu á mikilvægi þcss að vist-
Hótað að kyrrsetja
Dagnýju í Grimsby
SJÖMENN f Grimsby hótuðu að
kyrrsetja skuttogarann Dagnýju
frá Siglufirði f höfninni þar í
fyrradag. Togarinn átti að
leggjast að bryggju f Grimsby til
að landa 70 lestum af heilfrystum
fiski. Dagný er nú á leið til Is-
lands með fiskinn og endirinn
verður líklega sá að honum
verður skipað á land í Siglufirði
til geymslu.
Dagný seldi fyrr f þessari viku
tæpar 77 lestir af fsfiski fyrir
ágætis verð í Ostende f Belgfu.
Þaðan hélt skipið sfðan til
Grimsby með 70 lestir af heil-
frystum fiski, sem fiskkaup-
maður þar var búinn að kaupa á
föstu verði og var togarinn þvf
aðeins að flytja honum sem eig-
anda aflans þennan fisk.
Jón Olgeirsson ræðismaður f
Grimsby sagði í samtali við Morg-
unblaðið í gær, að kvöldið áður en
Dagný var væntanleg til Grimsby
hefðu tveir fulltrúar sjómanna
hringt í sig og hótað að kyrrsetja
skipið, ef tilraun yrði gerð til þess
að leggjast að bryggju éða landa
aflanum. Þá hefði hann haft sam-
band við útgerðarmann skipsins
og þeir ákveðið að snúa togar-
anum frá, til þess að losna við
hörku.
Jón sagði, að enn væri allt við
það sama i fisklöndunarmálum i
Englandi. „En ég held að það
rakni úr þessu máli um mánaða-
mótin. Þann 21. april á að halda
sérstakan ráðherrafund sem
fjallar um þetta. A þeim fundi á
að gera sérstakar ráðstafanir, sem
vonazt er til að sjómenn geti sætt
sig við, en þeir hafa hótað að
Framhald á bls. 47.
fræðileg rannsókn á umhverfi
verksmiðjunnar fari fram sem
fyrst og hefur iðnaðarráðherra
þcgar faliö Líffræðistofnun Há-
skóla Islands að framkvæma slfka
rannsókn hið fyrsta.
I samtali við Morgunblaðið í
gær sagði Gunnar Thoroddsen,
iðnaðarr.áðherra, að fyrir nokkru
hefðu þeir Vilhjálmur Lúðvíks-
son, efnaverkfræðingur, og Hjör-
leifur Guttormsson líffræðingur,
farið til Noregs til að kynna sér
rekstur málinblendiverksmiðja
þar um sióðir, sem starfað hafa
utn nærri hálfrar aldar skeið. 1
frainhaldi af skýrslu sérfræðing-
anna tveggja hafi Náttúruvernd-
arráð sent frá sér álitsgerð, og
segir þar in.a.:
íslenzkt vist-
kerfi viðkvæmt
„Náttúuverndarráði er ljóst, að
öliuin iðnrekstri fylgir e.inhver
ineng in, þótt beitt sé fullkomn-
og þekking á skaðseini iðnaðar-
inengunar er enn takmörkuð.
Verður þvi ætíð nokkur óvissa, er
meta skal áhrif slikrar mengunar,
og þau áhrif geta verið háð stað-
bundnum aðstæðum. Jafnfraint
liggur fyrir að tæki til varnar
inengun frá iðnaði er enn mjög í
þróun og iðnaður inisjafnlega á
vegi staddur í þessu tilliti. Upp-
lýsingar uin stöðu mála kunna því
oft að virðast mótsagnakenndar.
Reynsla af áhrifuin af völduin
iðjuinengunar er takinörkuð hér-
lendis, svo að menn verða að
styójast við þekkingu og upplýs-
ingar erlendis frá, er nýjar iðn-
greinar koina til sögu. Aðstaða til
eftirlits og sjálfstæðra rannsókna
vegna inengunaráhrifa hefur
einnig verið af skornum skammti
og þarf að ráða bót á hvoru
tveggja, ekki síst ef haldið er
áfram á bríiut störiðju og áður
óþekkts iðnrekstrar í landinu.
Ber sérstaklega að hafa í huga, að
lífríki landsins býr við sérstæðar
aðstæður og almennt verður að
gera ráð fyrir, að íslenst vistkerfi
Framhald á bls. 47.
seldust 65% miða, ætti happ-
drættið aðeins að greiða 70% af
65% seldra vinninga. Myndi þá
heildarverðmæti vinninga
minnka stórlega. Sagði Páll að
miðað við 40% miða seldust ekki
myndi happrædttið geta átt von á
því að vinna á þá um 544 milljónir
króna.
Páll sagði að annar þýðingar-
mikill liður væri í þessu*máli. Er
það, að þegar dráttur hefst
klukkan 13 hinn 10. hvers
mánaðar þá er alls ekki ljóst,
hvaða miðar eru seldir og hverjir
óseldir. Umboðin eru 99 og tekur
talsverðan tíma, stundum allt upp
í hálfan mánuð, að fá upplýsingar
um það utan af landi. Þá eru
einnig 5 mismunandi miðar í
hverju númeri. Stundum eru
miðarnir dreifðir víðs vegar um
landið og er þvi ekki unnt að
hætta við aó draga viðkomandi
númer út. Hugsanlegt að aðeins
einn miði þessara 5 með sama
númeri sé seldur. Þess vegna er
ekki hægt að koma þessu fyrir á
annan hátt. Páll sagði að gagnvart
viðskiptavininum væri þessi hátt-
ur fullkomlega heiðarlegur, þar
sem happdrættið sjálft legði i
púkkið, en spilaði aftur á móti
með. Þá gat Páll þess að hann
skildi mjög viðbrögð vegna þess,
sem gerðist hjá DAS, þar sem
1 ramhald á bls. 47.
Víðtæk leit
að huldu-
manninum
Leitarflokkar frá Seyðisfirði og
Borgarfirði-eystri hófu leit að
huldumanninum i Loðmundar-
firði I birtingu i gærmorgun.
Morgunblaðið ætlaði að hafa sam-
band við þá ( Stakkahlið um
hádegisbilið I gær, en þá vildu
þeir ekki ræða við blaðamenn.
Erlendur Björnsson, sýslumað-
ur N-Múlasýslu, sagði hinsvegar
Framhald á bls. 47.
„Fréttaskýring
Novosti:
Dulbúin hótun
1 garð íslendinga?
I SVONEFNDRI „fréttaskýringu“ eftir mann að nafni Spartak Beglov,
sem skrifar á vegum sovézku fréttastofunnar Novosti (sem jafnframt
er þekkt fyrir áróðurs- og njósnastarfsemi) og birt er I Timanum (gær,
virðist annars vegar sett fram krafa um stjórnmálalegan stuðning
Islendinga við Sovétrfkin á samstarfsvettvangi Norðurlanda og hins
vegar haft f hótunum um, að viðskiptaþvingunum verði beitt, ef ekki
verði orðið við þessum kröfum.
I grein þessari, sem birtist á bls.
7 í Tímanum í gær, er fjallað um
opinbera heimsókn utanríkisráð-
herra Islands til Sovétríkjanna og
sameiginlega yfirlýsingu, sem
gefin var út að loknum funduni
hans og hins sovézka starfsbróður
hans. I þeim kafla, sem fjallar um
lokayfirlýsinguna segir svo: „Sér-
stök athygli var vakin á þýðingu
hinna jákvæðu breytinga, sem nú
eiga sér stað til eflingar friðar í
Norður-Evrópu, en á henni hafa
þær þjóðir, er eiga heima á þess-
um slóðum, brennandi áhuga. Þar
sem slfkur áhugi var látinn f Ijós,
getur sovézka þjóðin með réttu
vænzt verðskuldaðs mats á hlut-
verki og stöðe lands sfns f sam-
bandi við samstarf rfkja Norður-
Evrópu: „Hin feitletraða setning
bendir til þess, að Sovétríkin telji
Isig geta, á grundvelli tilvitnaðr-
|ar yfirlýsingar, krafizt stuðnings
Islendinga við einhvers konar
þátttöku í samstarfi rikja Norður-
Evrópu, en þar er Ifklega átt við
samstarf Norðurlandanna en
fram hafa komið af hálfu Sovét-
manna raddir um, að þeir eigi
rétt á aðild að Norðurlandaráði.
Enda segir greinarhöfundur i
beinu framhaldi af tilvitnuðum
kafla: „I sambandi við fund
Norðurlandaráðs, sem nýlega-var
haldinn í Reykjavík, hefur
sovézkur almenningur fundið til
þess, að i höfuðborgum Norður-
Ianda er mismunandi afstaða til
mála er varða samvinnu við
Sovétrikin. Vissir aðilar halda, að
Framhald á bls. 47.