Morgunblaðið - 03.12.1975, Page 31

MORGUNBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 3. DESEMBER 1975
31
— Arvakursmenn
Framhald af bls. 32
vakur ásamt Ægi sem dró togar-
ann út. Var hann síðan dreginn
inn til Seyðisfjarðar og þangað
kom síðan dráttarbátur og fór
með togarann til Englands.
Port Vale er í eigu Consolidated
Fisheries í Grimsby og var togar-
inn búinn að vera 12 daga að
veiðum þegar varðskipið skar á
víra þess. Talsmaður brezka sjó-
hersins lét hafa eftir sér í London
að Port Vale hefði ekki þegið
verndina sem veitt væri að her-
skipunum út af Austfjörðum og
gaf í skyn að annar togari væri að
veiðum einn sfns liðs út af
Norðurlandi. Samkvæmt upplýs-
ingum landhelgisgæzlunnar hélt
Port Vale strax eftir þetta atvik
áleiðis austur með norðurlandi í
átt að meginflotanum. Alls voru í
gærkvöldi 49 togarar að veiðum
hér við land, og henti ýmislegt til
þess að þeir væru að færa sig
norður um. I fiskibæjunum í Eng-
landi var hins vegar sá orðrómur
á kreiki í gær, að skipstjórnar-
menn brezku togaranna og
verndarskípa þeirra væru að
íhuga að skipta sér í tvo hópa,
þannig að annar veiddi fyrir
Norðurlandi en hinn fyrir
Austurlandi eins og áður.
— Nokkur von
Framhald af bls. 2
um greiðslujöfnuðinn í heild á
næsta ári — en grein verður gerð
fyrir þeirri spá, þegar lánsfjár-
áætlun 1976 verður lögð fram á
Alþingi — er reiknað með að
gjaldeyrisstaðan gæti batnað um
2.000 milljónir króna ef þessi spá
rættist, en hún er í meginatriðum
samræmd þeirri þjóðhagsspá, sem
lýst er í þessari skýrslu.
Þá segir einnig í skýrslunni að í
Þjóðhagsspá 1976 hafi verið gert
ráð fyrir 5% samdrætti í fjár-
munamyndun á árinu, en sfðan
hafi innflutningsáætlun í ljósi
almennrar þróunar efnahagsmála
verið lækkuð fyrir skip og flug-
vélar um einn milljarð króna og
sé þá heldur ekki gert ráð fyrir
neinni viðbót við þegar kunna
kaupsamninga, og að með hlið-
sjón af því að ýmis atriði í fjár-
festingahorfum hafi skýrzt kæmi
i ljós að niðurstaðan af þessu sé
sú að nú sé eigi gert ráð fyrir 5%
samdrætti fjármunamyndunar
heldur 9 til 10%.
— Hækkun
Framhald af bls. 32
verðlagsgrundvallar hækkar
um 4,6% en þessi tilfærsla
kemur ekki fram í hækkuðu
verði á landbúnaðarafurðum.
Sú hækkun, sem hins vegar
hefði átt að verða á verði til
bænda um þessi mánaðamót er
1,16% og er hún vegna
hækkaðs tilkostnaðar við fram-
leiðsluna.
Gunnar Guðbjartsson, for-
maður Stéttarsambands
bænda sagði í samtali við Mbl.
í gær, að fulltrúar fram-
leiðenda í Sexmannanefnd
hefðu fallist á þessa frestun á
verðhækkun landbúnaðaraf-
urða að fenginni yfirlýsingu
rfkisstjórnarinnar, þarsem
tryggt er að verðhækkanir
þær, sem koma áttu til fram-
kvæmda 1. desember s.l. komi
til framkvæmda strax eftir 20.
marz á næsta ári. Sagði
Gunnar að fulltrúar fram-
leiðenda vildu með þessu
leggja áherslu á þá skoðun
sína að halda yrði niðri verð-
hækkunum en þessi ákvörðun
hefði verið tekin í þeirri von
að aðrir hópar í þjóðfélaginu
sýndu sömu hófsemi.
— 78 sóttu
Framhald af bls. 32
og er við það miðað að 40 rit-
höfundum verði veitt viðbótarrit-
laun, 300 þúsund krónur hverj-
um, en heimild er til smávægi-
legra frávika. Nefndin skal ljúka
störfum fyrir 15. desembér.
— Ford
Framhald af bls. 1
Fyrr í dag átti Ford viðræður
við Teng Hsiao Ping aðstoðar for-
sætisráðherra í „andrúmi þrúg-
uðu af ágreiningi vegna detente-
samnings Bandarfkjanna og
Sovétríkjanna" eins og segir i
Reuterfrétt. Aður en fundur
þeirra hófst sagði Ron Nessen,
blaðafulltrúi Fords, að Banda-
ríkjaforseti myndi setja skoðanir
og afstöðu Bandarikjamanna
fram af fullri einurð, meðal
annars lýsa hollustu sinni við að
áfram yrði unnið að þvi að draga
úr spennu milli Bandaríkjanna og
Sovétrikjanna. „Þeir munu ekki
telja okkur hughvarf" sagði
Nessen.
Þegar fundinum lauk var ekki
gefin út opinber yfirlýsing að
öðru leyti en þvi að tekið var fram
að rædd hefðu verið ýmis
aðkallandi alþjóðamál og hefðu
viðræður verið mjög gagnlegar.
Fundinn sátu ásamt Ford þeir
Henry Kissinger utanríkisráð-
herra, George Bush, sendifulltrúi
Bandarikjanna í Peking, og
Philip Habib, aðstoðarráðherra
um málefni Austur-Asíu. Af hálfu
Kínverja voru viðstaddir þeir
Chiao Kuan Hua utanríkisráð-
herra og aðstoðarutanríkisráð-
herra Wang Hai Jung.
— Guðmundur
Framhald af bls. 3
við formælingar þessa skip-
stjóra og annarra má geta þess
að við heyrðum á tal brezkra
togaraloftskeytamanna, þar
sem þeir voru að ræða um það
að orðbragð brezku skip-
stjóranna væri til skammar, því
við værum aðeins að gegna
skyldustörfum okkar og hefð-
um m.a. bjargað tveimur brezk-
um togurum sem voru þarna á
veiðum. Þeim þótti ástæðulaust
að láta þetta orðbragð bylja I
talstöðvunum þótt deila mætti
um réttmæti landhelginnar.
Þann 19. nóv. komu dráttar-
bátarnir 3, anzi mikil skip,
sterkbyggð með tvær 1700 ha
vélar og geta snúið á punktin-
um. „Nú skuluð þið kasta,“
sögðu verndararnir við brezku
togaraskipstjórana, „við skul-
um passa ykkur.“ Brucella var
strax til, en þá höfðu togararnir
ekkert veitt um tíma, og bjó sig
undir að kasta. Við fórum þá á
móti honum og ekki kom hann
trollinu f sjóinn. Þá varð úr að
þrír dráttarbátar ætluðu að
reyna að passa einn togara við
veiðar. Eitt dráttarskipið
spurði þá togaraskipstjórann
hvað þeir þyrftu að vera nærri
togaranum til að hindra að-
siglingu Týs. „Ef þú ætlar að
passa þetta helv...“ svaraði
togaraskipstjórinn „þá þarftu
að vera 40 fet frá skipshlið
okkar,“ en Týr er 33 fet (lOm)
á breidd og ég átti þannig að
hafa nokkur fet upp á að
hlaupa.
Þann 21. klipptum við á Real
Madrid, en útslagið á getuleysi
dráttarbátanna kom þann 23.
nóv. Þá voru 10 beztu brezku
fiskiskipstjórarnir að veiðum
um 35 mflur norðaustur af
Langanesi ásamt dráttarskip
unum Lloydsman og Stellu
Polaris, sem gættu þeirra. Þar
var m.a. togarinn Ross
Reevance, gamli Freyr, en
hann er glæsilegasfi brezki
togarinn á Islandsmiðum, stór-
hættulegur vegna ganghraða
sfns. Þeir hífðu allir upp þegar
við komum og þarna hófst 21
klukkustundar eltingaleikur,
þvf við sigldum þarna í þann
tíma á fullri ferð f kringum
þessa 10 togara. Við fórum
ávallt yztir og fremstir á eftir
togarahópnum, þá Lloydsman
og síðan Stella Polaris og þegar
togararnir ætluðu að kasta
sigldum við þrívegis inn í alla
súpuna. „Hann er alls staðar,"
gall þá við í talstöðvunum hjá
þeim og um síðir slakaði Lloyds
man á, því hann var að verða
olíulaus af þessum snara
eltingarleik. Þetta var rothögg-
ið á getuleysi dráttarbátanna og
þeir voru því afskrifaðir eftir 7
daga sem gæzluskip. Nú við
komum t.d. að 24 togurum út af
Digranesi og þeir hífðu allir
upp, en töluðu mikið saman um
að fylkja liði og umkringja okk-
ur og ganga frá. Það voru bara
12 sem vildu spreyta sig á þessu
og sigldu að okkur, en við gát-
um alltaf fundið smugu út úr
hringnum með aðstoð
tölvuradarsins nýja, það var
sama hvernig þeir sóttu að
okkur. Þeir gáfust upp um síðir
og eftir það var farið til at-
kvæðagreiðslu um það hvort
sigla ætti út úr landhelginni ef
herskip yrðu ekki kvödd á vett-
vang. Ég hélt nú að ég væri
búinn að heyra öll blótsyrði í
brezku sjómannamáli, en þar
skjátlaðist mér. Þegar sumir
skipstjórarnir vildu halda
áfram að veiða i stað þess að
sigla út úr 200 mílunum, fengu
þeir yfir sig slfk blótsyrði hinna
og landráðaskammir að engan
veginn er hafandi eftir þótt
fróðlegt hafi verið að heyra
hina ýmsu orðaleppa. Síðan
komu herskipin eftir 10 daga
frá upphafinu."
„Hvernig leggst framhaldið í
þig?“
„Þetta verður erfitt, vanda-
mál og þreytandi barátta. Þetta
er ójafn leikur. Við verðum
alltaf að vera með sömu skipin,
en þeir skipta stanzlaust um
skip og mannskap. Við þurfum
að fá styrk frá landsmönnum til
að drífa þetta áfram, þetta á
ekki að vera einkamál land-
helgisgæzlunnar, heldur
þjóðarmál. Þessi barátta á sér
stað mun lengra frá laridi en
síðast, mest á 30—50 mílunum
og þetta er mikið álag á mann-
skapinn og skipin líka. Þetta
byggist á óhemju keyrslu og
þeysingi. Það sem gerði að við
gátum beitt okkur svo mikið
framan af var hið góða veður,
en þetta verður erfitt i vetur
nema með áþreifanlegri sam-
stöðu þjóðarinnar og með slíku .
tel ég að við getum unnið þetta
á tiltölulega skömmum tíma,
því að þess er einnig að gæta að
brezkir sjómenn eru ekki
ánægðir með herskipavernd-
ina, þeir vilja ekki láta segja
sér hvar þeir eiga að fiska og
þessi 9 brezku herskip bjóða
upp á 100x50 mílna svæði til
veiða, en það er ekki það sem
fiskimönnunum Iíkar." — á.j.
— Lúðvík
Framhald af bls. 2
verulega liðinni tíð. Svarar
ekki kröfum tímans.
— Það var sú tíð að 60 tonna
bátur var mikið skip á íslands-
miðum. Þessir bátar voru topp-
skip á síldveiðum og þóttu úr-
valsskip á vetrarvertíð. Það er
sama hvert þú ferð núna, þú
sannfærir engan mann um að
þetta séu nothæf skip i þessar
veiðar. Svona hefur þróunin
verið
— Metverð
Framhald af bls. 1
á ýsu hækkaði sömuleiðis um
sjö af hundraði og fengust 127
krónur fyrir pundið.
— Nýr forseti
Framhald af bls. 1
inn af dögum í desember 1973.
Franco hafði og tilnefnt hann
aðstoðarforsætisráðherra þeg-
ar hann gerði breytingar á
stjórn sinni fyrr á þessu ári.
Fernandez Miranda er sext-
ugur að aldri. Hann var próf-
essor í lögum við spánska há-
skóla í þrjátiu ár áður en hann
sneri sér að stjórnmálaafskipt-
um árið 1969 og hefur síðan
gegnt mörgum trúnaðarstörf-
um. Hann var áður félagi i
Falangistaflokknum sem
Franco sameinaði í flokk sinn
eftir borgarastyrjöldina.
— Holland
Framhald af bls. 1
fastmótaðar kröfur hefðu verið
settar fram. Hann sagði einnig að
ekki myndi það þolað að
ræningjarnir færu úr landi með
neinn gíslanna.
Ræningjarnir sem eru fimm
talsins og voru mjög vel vopnum
búnir tóku lestina er hún var á
leið frá Groningen til Amsterdam.
Ræningjarnir skutu á lestarstjór-
ann og særðu einn farþeganna.
Síðan söfnuðu þeir öllum far-
þegunum saman i einum vagn-
anna og hótuðu að drepa gíslana
alla, um fimmtíu talsins, ef ekki
ýrði gengið að kröfum þeirra.
Ræningjarnir eru öfgamenn úr
hópi Suður-Molucca i Indónesfu
og hafa þeir látið að sér kveða í
Hollandi síðustu mánuði, Um
þrjátíu og fimm þúsund Suður-
Molukkar munu vera búsettir í
Hollandi og hefur talsmaður
útlagastjórnar þeirra þar í landi
heitið stjórnvöldum allri aðstoð
sem samtök Molukka geti veitt og
fordæmt verknaðinn harðlega.
Moluccaeyjar tilheyra
Indónesíu og liggja milli Astraliu
og Nýju Gíneu. Eftir áð Indónesía
fékk sjálfstæði árið 1949 fluttust
tugir þúsunda Molucca til Hol-
lands, þar sem þeir telja sig ekki
eiga samleið með Indónesum og
hafa löngum eldað við þá grátt
silfur.
Þegar ljóst var í dag hvað gerzt
hafði sló öflugt lögreglulið hring
um svæðið og reynt var að hefja
samningaviðræður við ræningj-
ana. Þeir kröfðust þess að
lögreglumaður, klæddur nærföt-
um einum fata, kæmi á þeirra
fund til viðræðu og var orðið við
þeirri beiðni. En í kvöld var allt
mjög á huldu um kröfur þeirra og
fréttum bar ekki alls kostar
saman um hver væri gangur mála.
Eftir að sá frestur rann út sem
ræningjarnir gáfu lögreglu og
stjórnvöldum, myrtu þeir síðan
gíslana tvo og ekki er talið úti-
lokað að fleiri kunni að hafa verið
drepnir inni í farþegalestinni.
— Kjaramál
Framhald af bls. 17.
8. Opinberir starfsmenn fái
fullan og óskoraðan
samningsrétt um laun sin,
með sömu réttindum og
skyldum og aðrir launþeg-
ar. Bændur hafi einnig full-
an samningsrétt um sín
launakjör.
Bændur hafi einnig fullan
samningsrétt um sín launa-
kjör.
9. Niðurgreiðslum á vöruverði
innanlands verði breytt í
greiðslur sem miðist við
fjölskyldustærð.
10. Lífeyrissjóðakerfið verði
endurskoðað í nánu sam-
ráði við samtök launafólks
með því markmiði að
sjóðirnir og almannatrygg-
ingarkerfið geti veitt öldr-
uðum og öryrkjum eðlileg
eftirlaun. Allir lífeyrissjóð-
ir veiti hliðstæðar bætur
eftir þvi sem frekast verður
við komið. Undirbúin verði
stofnun lífeyrissjóðs allra
landsmanna.
11. Hraðað verði undirbúningi
og framkvæmd yfirlýsingar
fyrrverandi ríkisstjórnar
frá febrúar 1974 um félags-
legar íbúðabyggingar.
Verðtrygging húsnæðislána
umfram hóflegt vaxtalág-
mark verði afnumin.
12. Fólki sem býr í sinni einu
eignarfbúð sem keypt hefur
verið eða byggð af eiganda
á síðastliðnum 5 árum, skal
innan tiltekinna marka gef-
inn kostur á að breyta
lausaskuldum sínum i föst
lán, sem veitt verði með
hagstæðum kjörum. Þá skal
því fólki einnig heimilt að
minnka við sig húsnæði án
þess að söluhagnaður verði
skattlagður.
13. Bætur þeirra bótaþega
almannatrygginganna, sem
telja verður láglaunafólk
verði í engu skertar og sam-
ráð haft við verkalýðshreyf-
inguna um breytingar á al-
mannatryggingakerfinu.
14. Þegar ekki er lengur þörf á
innheimtu sérstaks sölu-
skatts til Viðlagasjóðs verði
söluskattsinnheimtan
lækkuð sem því gjaldi
nemur.
Fallið verði frá ráðgerðri
800 millj. kr. lækkun á toll-
um um næstu áramót vegna
EFTA og Efnahagsbanda-
lags samninga.
Af hálfu verkalýðssamtak-
anna lýsir kjaramálaráðstefn-
an þvf vfir að samtökin muni
taka fullt tillit til þess við gerð
nýrra kjarasamninga á næstu
vikum, hvort stjórnvöld og at-
vinnurekendur vilji í reynd
taka upp framangreind stefnu-
mið og framkvæma þau í sam-
ráði við verkalýðshreyfinguna
eða hafna þeim og þar með
þeim grundvelli sem verkalýðs-
samtökin geta hugsað sér að
byggja á frið á vinnumarkaðin-
um á allra næstu tfmum.
Fari svo mót eðlilegum von-
um ráðstefnunnar, að framan-
greindri stefnu verði hafnað,
hlýtur verkalýðshreyfingin að
svara slfkri svnjun með þvf
eina úrræði, sem henni er þá
eftir skilið að beita samtaka-
mætti sfnum af fyllstu hörku
til að endurheimta þegar í stað
með beinum kauphækkunum
a.m.k. jafngildi allrar þeirrar
kjaraskerðingar, sem skjól-
stæðingar verkalýðssam-
takanna hafa mátt þola á þessu
og s.l. ári.
Kjaramálaráðstefnan telur
nauðsynlegt við rfkjandi
aðstæður, að verkalýðsfélögin
mæti atvinnurekendum og
ríkisvaldi í þeim kjarasamning-
um sem nú standa fyrir dyrum
sem ein órjúfandi heild hvað
snertir meginatriði samnings-
málanna, en jafnframt að sér-
kröfur og sérmálefni hljóti við-
eigandi meðferð einstakra
félaga eða landssambanda.
Því ákveður ráðstefnan að
kjósa 18 manna viðræðunefnd
og henni til samráðs, halds og
trausts fjölmenna „baknefnd“
eftir nánari ákvörðun ráðstefn-
unnar. Er nefndum þessum
falið að haga svo störfum að
viðræður um nýja kjara-
samninga geti hafist hið fyrsta,
og að þær stefni að þvf að niður-
stöður geti legið fyrir svo fljótt
sem aðstæður frekast leyfa.“
komulagi. Lægstu kauptaxt-
ar verði hækkaðir sérstak-
lega.
3. Ráðstafanir verði gerðar til
að halda dýrtíðaraukningu
innan ákveðinna marka t.d.
10 15% á ári.
Til að ná framangreindum
grundvallarmarkmiðum verði
m.a. gerðar eftirfarandi ráð-
stafanir.
1. Áhersla verði lögð á að nýta
til fulls framleiðslugetu
þjóðarinnar og auka á þann
hátt þjóðarframleiðslu og
þjóðartekjur. Sérstaklega
verði lagt kapp á að auka
útflutning framleiðslu og
framleiðslu, sem sparar er-
lendan gjaldeyri.
2. Tekin verði þegar í stað upp
aðhaldssöm stjórn í gjald-
eyrismálum og komið í veg
fyrir óþarfa gjaldeyris-
eyðslu jafnt í innflutningi
sem og öðrum greinum.
Settar verði reglur um
tímabundnar takmarkanir
og/eða breytingar á að-
flutningsgjöldum á inn-
flutningi á vörum, sem ekki
geta talist nauðsynlegar.
Strangar reglur verði settar
til að koma í veg fyrir
undanskot gjaldeyris og all-
ir undantekningalaust
skyldaðir til að skila strax
og hægt er, gjaldeyri fyrir
útflutning. umboðslaun og
þjónustustörf.
3. Dregið verði úr rekstrarút-
gjöldum ríkissjóðs og
ótímabærum framkvæmd-
um ríkisstofnana, en þess
þó gætt, að nauðsynlegar
framkvæmdir og félagsleg
þjónusta verði ekki skert.
Hagur lifeyrisþega verði í
engu skertur.
4. Skattalögum og reglugerð-
um verði breytt þannig, að
fyrirtæki beri eðlilegan
hluta af skattbyrðinni.
Fyrningum verði breytt og
það tryggt að einstaklingar
sem hafa með höndum at-
vinnurekstur greiði ávallt
skatta af persónulegum
tekjum sínum. Eftirlit með
söluskattsinnheimtu verði
aukið. Samtímaskattur
verði tekinn upp svo fljótt
sem kostur er á.
5. Vextir verði lækkaðir nú
þegar og áhersla lögð á að
bæta lánakjör framleiðslu-
fyrirtækja.
6. Þjónustugjöld opinberra
aðila verði ekki hækkuð á
samningstímanum.
7. Allar sjálfvirkar verðlags-
hækkanir verði úr gildi
numdar, þar á meðal á
hvers konar þjónustu og bú-
vörum. Lög og reglur um
verðlagsákvæði og verð-
lagseftirlit verði endur-
skoðuð með það fyrir aug-
um að ná sterkari tökum á
þróun verðlagsmála.
Hámarksverð verði sett á
sem flestar vörur og breyt-
ingar háðar markaðsathug-
unum og athugunum á af-
komu fyrirtækja.