Morgunblaðið - 14.12.1975, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. DESEMBER 1975
Faðir okkar t
HELGI BENEDIKTSSON
skipstjóri fri Isafirði
andaðist á sjúkrahúsi Akraness 12. desember.
Fyrir hönd systkina Sigrlöur Helgadóttir
Útför eiginkonu minnar,
HELGU TÓMASDÓTTUR,
Hétúni 4
fer fram frá Fossvogskirkju 16 desember klukkan 13.30
Blóm og kransar afbeðin, en þeim, er vildu minnast hennar láti
Sjálfsbjörg njóta þess
Jón Sæmundsson.
t
Þökkum innilega samúð við andlát og útför móður okkar
RAGNHEIÐAR GUÐBRANDSDÓTTUR
Þorbjörg Danlelsdóttur,
Gróa Magnúsdóttir
og fjölskyldur.
t
Innilegar þakkir sendi ég öllum þeim, er auðsýndu hlýhug og samúð
við andlát og útför ástkærs eiginmanns mlns,
BRAGA ÓLAFSSONAR
verkfræðings
Fyrir hönd barna, tendgadóttur og sonarsona
Marta Ólafsson.
t
Útför eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður og afa.
ARNLAUGS Þ. SIGURJÓNSSONAR
f iskeftirlitsmanns
NjarSargötu 5, Reykjavlk
Þórey Helgadóttir
Teitur Arnlaugsson Helgi Arnlaugsson
Sigurjón Arnlaugsson Sjöfn Hjálmarsdótti,-
Ingibjörg Sigurjónsdóttir
t
Þökkum innilega vottaða samúð við andlát og útför
STEINS EMILSSONAR
jarðfræðings
Guðrún Hjálmarsdóttir
Rún Steinsdóttir James Triplett
SteingerSur Steinsdóttir Kristmundur Hannesson
Vélaug Steinsdóttir SigurSur Ingvarsson
Magni Steinsson FrlSa Þorsteinsdóttir.
t
Þökkum af alhug auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og útför móður
okkar, tengdamóður og ömmu,
SÓLVEIGAR JÓNSDÓTTUR
Stóra Lambhaga
Sigurður SigurSsson, SigrtSur SigurSardóttir, Jón Sigurðsson Sólveig Sigurðardóttir, og barnabörn. Guðrún Jónsdóttir, Haukur Óskarsson, Svandls Haraldsdóttir, Sigurður Björnsson

t Þökkum af alhug vinsemd og hlýhug við andlát og útför
GUÐFINNU ANDRÉSDÓTTUR
Isafirði
Pilmi Glslason
Steinunn Hermannsdóttir Gunnlaugur Þorbjarnarson
Helga Pálsdóttir
Unnur Hermannsdóttir Ólafur Ólafsson
Andrés Hermannsson Bjarnheiður DavlSsdóttir
Hulda Pálmadóttir Jón Pðll Halldórsson
Óskar Þórarinsson Katrln Glsladóttir.
börn og barnabörn
Ljóð gegn valdi
Sigurjón Björnsson
Páll Skúlason.
Bókmenntlr
eftir JÓHANN
HJÁLMARSSON
□ ÖLDIN OKKAR.
□ Minnisverð tfðindi
1951—1960.
Q Gils Guðmundsson
tók saman.
□ Iðunn. Valdimar
Jóhannsson 1975.
ALDIRNAR svokölluðu hafa
notið vinsælda. Ég býst þess
vegna við að margir muni fagna
framhaldi þeirra, en nýja bind-
ið greinir frá minnisverðum
tfðindum 1951—1960.
Menn greinir á um hvað séu
minnisverð tíðindi. Helstu
tíðindi eru að minnsta kosti
flest, ef ekki öll, saman komin i
þessari bók. Smærri tíðindin
má aftur á móti deila um. Hvað
þau varðar ræður mat Gils
Guðmundssonar. Að margra
Gtls Guðmundsson
dómi mun Gils vera vel til þess
fallinn að taka saman minnis-
verð tiðindi. Það hefur hann
sannað áður. Um samantekt
hans í þetta sinn en auðvelt að
vera honum ósammála. Benda
má á ótalmörg dæmi úr sögu
sjötta áratugarins, sem ættu
eklá síður heima í þessari bók
en ýmislegt annað. Það skal
aftur á móti ekki reynt i þetta
□ NAKTIR STÓÐUM VIÐ
□ 5 grfsk nútfmaskáld.
Q Sigurður A. Magnússon
þýddi.
□ Iðunn 1975.
Með þýðingum sfnum á verk-
um 5 griskra nútfmaskálda leit-
ast Sigurður A. Magnússon
einkum við að sýna okkur and-
ófsskáldskap, skáld í uppreisn
gegn ríkjandi valdhöfum. Það
er einkum herforingjastjórnin
alræmda, sem kallað hefur yfir
sig þessi ljóð, boðskap, sem fær
útrás í söng. Flest eru ljóðin
opinská, leyna ekki tilgangi sin-
um. Gforgos Seferis og Nikos
Gatsos eru að vísu fulltrúar
kynslóðar módernista, sem iðka
á köflum dálftið flókna tákn-
myndastefnu, en þegar kemur
að Jannis Ritsos kveður við
annan tón, að ekki sé talað um
yngstu skáldin Kostis Papa-
kongos og Kostas Kindynis.
Um félagslegt gildi skáld-
skapar er ávallt varasamt að
fullyrða. Það sannar til dæmis
Gíorgos Seferis því að eins og
Sigurður A. Magnússon segir
um hann í Inngangi er hann
„ekki baráttuskáld, en á sinn
torræða og hljóðláta hátt er
hann eigi að síður vitni i mál-
sókn þjóðar sinnar gegn ger-
ræðis- og kúgunaröflunum".
Um vanda hins táknræna skáld-
skapar, hinnar innhverfu listar
fjallar Seferis um f ljóðinu öld-
ungur á fljótsbakka:
Ég vil aðeins segja einföld orð,
megi mér veitast
sú blessun.
Þvf jafnvel sönginn höfum við
hlaðið svo margvíslegri
tónlist
sinn, enda er ólíklegt að dómur
Gils Guðmundssonar um öld
okkar sé úrslitadómur. Hann
hefur að öllum Ifkindum unnið
verk sitt samviskusamlega, það
er að segja eftir þeirri sannfær-
ingu, sem hann veit besta. Verk
hans dæmist þvf einkum eftir
því hvort hér er um skemmti-
legt lestrarefni að ræða og ekki
sfst með hliðsjón af myndavali,
enda eru myndir ómissandi
stoð ritaða málsins.
Eins og hinum öldunum má
fletta þessari sér til fróðleiks og
dægrastyttingar. Menningar-
mál fá eins og áður mikið rúm
Framhald á bls. 24
að hann sekkur smátt og smátt,
og list okkar höfum við skreytt
svo kirfilega
að gullið hefur grafið sundur
ásjónu hennar,
og kominn er tími til að segja
þau fáu orð
sem við eigum ósögð,
því á morgun vindur sálin
upp segl.
I ljóðum Nikos Gatsos er í
senn hrollkenndur súrrealismi
og sterkar rætur grískrar hefð-
ar. Gatsos er einnar bókar skáld,
en með þessari bók, Amorgos
(1943), hefur hann haft mikil
áhrif og er jafnan nefndur með-
al helstu nútfmaskálda Grikkja.
Ljóðin þrjú, sem Sigurður þýð-
ir eftir hann: Riddarinn og
dauðinn, Þeir segja að fjöll
skjálfi og I garði syrgjandans,
eru til vitnis um hve skáldskap-
ur Gatsos er hvorttveggja meitl-
aður og mælskur.
Jannis Ritsos er það gríska
skáld eftir Konstantín Kavafis
og Seferis, sem mesta athygli
hefur vakið utan Grikklands.
Hann þekkir grísk fangelsi
manna best, en hefur aldrei lát-
ið bugast. Vopn hanser skáld
skapur, sem með óvenjulegum
hætti sameinar klassískan ein-
faldleik grískra bókmennta og
nútímalegan ljóðstíl um leið og
hann vekur til umhugsunar um
geigvænlegt vald. Sigurður seg-
ir að Ritsos eigi „margt sam
merkt við Pablo Neruda. Hann
temur sér breiðan og orðmarg-
an stíj, og ljóð hans eru ekki
að jafnaði sérlega meitluð eða
fáguð ...“ Þessu til staðfesting-
ar er birt umsögn Vassilis
Vassilikos (höfundar skáldsög-
unnar kunnu Z), en þar segir
m.a.: „Til eru þeir sem gremst
að Ritsos gat samið langt Ijóð í
hraðlestinni milli Aþenu og
Píreus á sama tfma og aðrir
liggja heilan mánuð yfir einni
einustu ljóðlínu“. Þau ljóð, sem
ég hef lesið eftir Jannis Ritsos i
skandinavískum þýðingum,
þykja mér aftur á móti dæmi
um fágaðan ljóðstíl. Mörg
þeirra eru stutt eins og Löng
var leiðin hingað, Rétt fyrir af-
tökuna og örvænting Penelópu,
sem Sigurður þýðir. En ég er
ekki fyllilega dómbær um þetta
vegna þess að á frummálinu er
Ritsos mér lokaður heimur.
öðru máli gegnir um Sigurð A.
Magnússon,
Sigurður segir að þeir Kostis
Papakongos og Kostas Kindynis
séu af þeirri kynslóð, sem hafi
átt „drýgstan þátt í að vekja
Framhald á bls. 37
Tíðindi sögð