Alþýðublaðið - 23.09.1958, Page 3

'Þriðjudagur 23. sept. 1958
lilþýSablaBi*
S
Alþýðublaðið
Útgefaudi:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Ritstjcrnarsímar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðufiokkurlnn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsson
Emilía Samúelsdóttir.
14901 og 14902.
1 4 9 0 6
1 4 9 0 0
Alþýðubúsjð
Prentsmiðja Alþýðublaðsins Hverfisgötu 8—10.
Firran og sannleikurinn
ÞJÓÐVILJINN á sunnudag kallar það firru, að komm-
únistar hafi ekki á síðasta Alþýðusambandsþingi léð máls
á öðru en kiósa einlita flokksstiórn í Alþýðusanrjbandi ís-
iands. Og svo kemur útskýringin: „Þessi firra hefur verið
marghrakm, meiriMuti þess þings bauð að sambandsstjórn
.vrði skipuð að meirihluta hægrj og vinstri sósíaldemókröt-
^m, en Alþýðufiokkurinn gaf sínum mönnum á þinginu
f v irskipun um að útiloka vinstri sósíaldemókrata frá Al-
pyðusambandsstjórn aðra en Hannibal Valdim,arsson“. —■
Raunar þarf ekki frekari vitna við en þessj tilvitnuðu um-
mæli Þjóðviljans, svo að öllum sé ljós sannleikurinn um
atburðina á síðasta Alþýðusambandsþingi, en að þessu
gefna tilefni er þó ekki úr vegi að segja söguna alla. Hún
er á bessa lund:
Meirililutinn á síðasta Alþýðusambandsþingi bauð upp
á, að sambandsstjórnarmönnum yrði fjölgað úr níu i
ellefu og að þar af yrðu þrír jafnaðarmenn, ella skyldu
tveir jafnaðarmenn fá sæti í níu manna santbandsstjórn.
Þetta átti að vera í samræmi við fylgishlutföllin á þing
inu samkvæmt mati Björns Jónssonar alþingismanns og
fleiri Moskvukommúnista. Atkvæðamunurinn á þessu
330 manna þingi reyadist hins vegar 6—11 atkvæði, og
má gleggst ráða af þeirri staðreynd, hver var samstarfs
vilji og einingarhugur kommúnista á síðasta Alþýðu
sambandsþingi. Þjóðviljinn er ekki öfundsverður af því
hlutverki að ætla að snúa þessum sannleika í lygi eins og
hann reynir í forustugrein sinni á sunnudag.
Þvættingurinn um hægri og vinstri sósialdemókrata
blekkir engan og er því naumast svaraverður. En hverjir
voru vinstri sósiáldemókratarnir, sem Alþýðuflokkurinn átti
svona bágt með að viðurkenna sem fulltrúa iafnaðarmanna
í Alþýðusan^bandsstjórn eftir því sem Þjóðviljinn segir? Jú,
þeir voru fyrirbæri á borð við Hannibal Valdimarsson og
suma aðra af frambjóðendum Alþýðubandalagsins í síðustu
'ilþingiskósningum. Alþýðuflokkurinn hlýtur að skipa þeirn
í aðra sveit en fvlkingu íslenzkra jafnaðarmanna, hvort sem
hlutaðeigendurn líkar betur eða verr. Þeim ætti að vera
bezt kunnugt, hvert þeir hafa rekizt.
Platan um þjónustuna við atvinnurekendur telst svo
langslitin, að li’ióðið úr h -ini er aðeins aðhlátursefni.
Vcrkalýðshreyfingin á auðvelt með að gera samanburð
á jafnaðarmönnum og kommúnistum í þessu efni. Hafa
verkalýðsfélögin. sem jafnaðarmenn ráða, verið ódeigari
þeim, sem kommúnistar drcttna yfir, að knýja fram kjara
bætur? Hvað seg:a félagsmennirnir í Sjómannafélagi
Reykjavíkur, Verkakvennafélaginu Framsókn, Hinu ís-
lenzka prentarafélagi, Múrarafélagi Reykjavíkur og Fé-
lagi islenzkra rafvirkia annars vegar og svo meðlimir
Dagsbrúnar hins vegar? Kommúnistum þýðir ekkert að
hafa þessi fíflalæíi í frammi. Hér sker reynslan úr, og
clómur hennar er óskeikull.
Nú finnst Þjóðviljanum lítið til um þá hugmynd, að
Alþýðusamband íslands sé óháð stjórnmúlaflokkum. En
hvað hefur Hannibal Valdimarsson sagt um það efni á und-
anförnum árum, og hvað lagði Þióðviliinn til Þessara mála,
meðan kommúnistar voru { minnihiuta í verkalýðshreyf-
ingunni og Alþýðusambandi íslands? Þetta er auðvelt að
rifja upD við tækifæri, ef kommúnistablaðið langar til.
Og um, misnotkun Alþýðusambandsins ættu kommúnist-
ar sem fæst að segja. Enn er í minni sú viðleitni þejrra að'
ætla að reka verkalýðshreyfinguna á Vestfjörðum úr Al-
þýðusambandi íslands til að tryggia sér þar völd eftir að
þeir voru komnir í minnihluta. Þá var Hannibal Valdimars-
son forustumaður vestfirzku verkalýðsfélaganna og talinn
óalandi og óferjandi af kommúnistum vegna þess eins, að
hann var þá enn jafnaðarmaður og á máli Þjóðviljans einn
af hægri sósialdemókrötunum í Alþýðuflokknum. Eða held-
■ ur Þjóðviljinn, að Hermann Guðmundsson muni ekkisvipinn
á Brynjóifi Bjarnasyni, handahreyfingar hans og munnferði,
þegar fyrrverandi þingmaður Sósíalistaflokksins og þáver-
andi forseti Alþýðusambands ís.lands neitað; að beita komm
únistísku ofbeldi í heildarsamtökum íslenzkrar alþýðu?
Fleira er svo sem hægt að tína til, en þetta m'yndi víst
nægja að sinni.
( Utan úr heimi )
ÞAÐ hefur ekki leynt sér að
undanförnu, að atburðirnir á
Formósusundi hafa ekki vakið
líkt því eins mikla athygli í V- !
Evrópu og það sem gerðist í
Líbanon og Jórdaníu á sínum
tíma. Orsökin liggur ljós íyrir,
— maður þarf ekki annars við j
en líta á landabréfið tii þess j
að fullvissa sig um að eiginlega I
sé þetta. allt í lagi, — þetta sé
svo fjarri. Auk þess veitist okk-1
ur svo örðugt að trúa Því að
kjarnorkustyrjöld geti brotizt
út vegna átaka um bessar smó- |
eyjar þarna undan Kínastrónd.
Engu að síður má ölium vera
það ljóst að hættan er þarr.a
mun meiri en hún var á Mið-
austurlöndum. Þarna eiga
Bandaríkin ekki við arabiska
pótentáta að fást, heldur standa ■
þau andspænis hinu mikla veldi
kom,múnista í Kína. Og Sovét-
veldin eru knýtt því rik, nán-
ari böndum en Arabankjurtum,
þar sem mestmegnis hefur ver-
ið um undirróðursstarf.senú að
ræða og vináttu á vfirborðinu
þótt hvorugur þyrði hinum að
treysta- Þess er mun meiri
hætta á að átökin á Formósii-
sundi valdi styrjöld, og að sú
styrjöld geti breiðst út og orð-
ið heimsstyrjöld.
Hættan er og enn meiri ein-
m.itt fyrir það, að bæði Banda-
ríkjamenn og Kínverjar virðast
til þessa hafa tekið svipaða af-
stöðu og vesturlenzkir blaða-
i lesendur. Hvorugur virðist hafa
viljað leggja trúnað á að hin-
um gæti í rauninni verið alvara
að hætta á styrjöld vegna þess-
ara smáeyja. Báðir hafa beitt
yfirskyni og blekkingum og báð
ir gengið svo langt að nú er sú
hættan mest að þeir geti ekki
snúið aftur án þess aðþolameiri
auðmýkt, en þeir telja sér fært.
Nú er svo komið að kommúr-
istarnir kínversku geta fyrir að
stoð stórskotaliðsins haldið uppi
ströngu hafnarbanni á eyjarn-
ar, svo öll mótspyrna hlýtur að
renna út í sandinn eftir tiltölu
lega skamman tíma. Til þess
að riúfa þetta hafnbann verða
bandarísku herskipin að fvlgja
birgðaskipunum alla leið til
hafnar, inn fyrir þj’iggja mílna
landhelgina. Ef á þau yrði skot
ið myndu þau verða að svara
með skotum á strandvirki og
flugvelli á strönd meginlands-
ins, og Þá má eins gera ráð fyr-
ir að þeir skjóti eldflaugum með
kjarnorkutundri. Þá eiga Kín
verjar aðeins um tvennt að
velja, — að láta af skothríð
sinni eða svara í sömu mynt
og virðast enda hafa búið sig
undir það, þar sem þeir hafa
nú fengið rússnesk kjarnorku-
vopn til notkunar. Jafnvel þótt
svo færi, að þarna yrði einung-
is um staðbundið kjarnorku-
stríð að ræða, — sem er ólík-
legt, — mundi það gereyða For
mósu og suðurkínversku strönd !
ina. Hættan er hinsvegar sú
að styrjöldin breiðist óðara út. j
Enda þótt allt virðist nú kom :
ið í eindaga lítur út fyrir að 1
Bandaríkjame.nn og Kínverjar
hyggist nú hefja samningaum-:
ræður og beita þar fyrir sig am-
bassadorum sínum í Varsjá. Ef
þeir komast ekki að neinu sam-
komuiagi verð’ur máiið að öll-
um líkindum tekið fyrir innan
vébanda Sameinuðu þjóðanna.
Það sem einkum er um að ræða
fyrst í stað er að finna ein-
hverjá færa leið fyrir báða ao-
ila til að fresta beinum vopna-
viðskiptum um nokkurt skeið,
þar sem hættulegur mótleikur
mundi leiða af sér enn hættu-
legri gagnleik, en þá munu
Eisenhower og Dulles liggja
undir haröri sókn frá nánustu
samstarfsmönnum sinum Og
talsmönnum helztu skoðana-
heilda í landinu, — cg ekki
hvað síst af hálfu ríkistsjórna
bandalagsþjóða sinna- Við get-
um búist við að Sovétstjórnih '
reyni að hafa samsvarandi á-'
hrif á kínversku stjórnina, en
þetta er að sjálfsögðu fyrst og
fremst undir því komið að kín-,
versku leiðtogarnir hafi ekki
þegar ákveðið að láta slag
standa og hætta á styrjöld, —
þótt aðrar ríkisstjórnir vilji fyr
ir allan mun komast hjá slíku.
Hver mundi svo vera orsök
hinnar nýju sóknar á eyjarnar
eftir margra ára kyrrð? Það er
auðvelt að benda á orsökina, ef
athuguð eru innnríkismál Kína.
Þar er um þá sömu orsök að
ræða og veldur því að flokks-
leiðtogarnir fylla málgögn sín
hatrömmum árásargreinum á
Júgóslavíu og endursko'ðunar-
stefnuna. Sú nýja stefna, sem
vi.ð tók Þegar sleppti „stefnu
hinna hundrað blóma,“ sem,
fræg varð á sinni tíð, krefst
járnaga og ótta við umheim-
inn. Þetta er hliðstætt því, sem
var á valdatíð Stalins, enda
þótt Stalin værj aidrei beinlínis
við kenndur harðvítuga árás-
arstefnu í utanríkismálum. —
heldur var stefna hans fvrst og
fremst varnarkennd og einangr
unarhneigð, eða allar götur til
1940. En hann þarfnaðist ótt-
ans og ofstækisins til þess að
geta skapað einhug og einbeitni
að lausn hinna torveldu vanda-
mála innanlands. Líklegt er að
ástandið sé svipað í Kína og nú.
1 En Stalin átti ekki í höggi við
neina aðra stjórn, sem taldi
sig réttan valdaaðila á Rúss-
landi, eins og stjórn Sjang Kai-
Sjeks á Formósu telur sig hina
einu réttu Kínastjórn. Og Kína
hefur auk þess enn sterkari að-
stöðu fyrir hið nána og trausta
bandalag sitt við hið volduga
heimsveldi, en að undanförnu
hefur Pekingstjórnin hvað eftir
annað kriúið Krústjov til að
láta æ meir að kröfum. sínum.
Kínverjar hafa sem sagt ekki
kært sig um að hagsmunum
þeirra yrði lengur fórnað til
þess að halda friði og samkcmu
lagi í heiminum. Og það er
fyrst og fremst rússneska að-
stoðin, sem gerir Kínver'jum
það kleift að láta til skarar
skríða.
Hinsvegar vitum við ekki hve
langt Krústjov hefur skuld-
bundið sig að fyigja Mao Tse-
Tung, — eða. hvort hann hafi
heitið honum fylgd út í styrj-
öld, ef svo vildi verkast. Og
svo er enn sú spurning hvort
Kínverjar séu í rauninni ekki
jafn óttaslegnir við tilhugsun-
ina um kjarnorkustyrjöld og
aðrar ríkisstjórnir, að þeirri
rússnesku ekki undanskilinni.
Júgóslavar saka Mao um að
setja allt sitt traust á vopnavald
og þeir endurtaka óvarfærnis-
orð eftir honum höfð, að íbúar
Kína myndu teljast 300 millj-
ónir að lokinni kjarnorkustyrj.
öld. Að undanförnu virðast Kín
verjar hafa lagt æ meiri á-
herzlu á einmitt þessi rök, og
j er jafnvel gefið í skyn í kín-
verskum blöðum, að þau muni
rétt. Nú er sem sagt haLð
taugastríð, þar sem kæruleysið
gagnvart kjarnorkustyrjöld er
eift helzta vopnið. Ef leiðtogar
heimsveldanna hefðu í raun-
mni þá aðstöðu, sem þeir láía
í veðri vaka, þá væri fyllsta á-
stæða til ótta. En því verður
ekki trúað, og við verðum að
reiða okkur á að óttinn sé jafn
sterkur í Washington, Peking
og Moskvu.
J. Sv.
Hreinsum gólfteppi,
dregla og mottur úr ull
og cocus o, fl.
Gerum elnnig við.
Gólfteppagerðin
Skúlaerötu 51
Sími 17360
H. F. Eimskipaiélag Islands.
THkynning til viiskipíavina vorra.
Vér viljum hérmeð t:lkynna heiðruðum viðskiptavinum vorum, að firmað Seeuwen
& Co.. Rotterdam. hefur ekki lengur á hendi afgreiðslu skipa vorra í Rotterdam og Amst
erdam. Við afgreiðslunni hafa tekið:
Mever & Co‘s Scheepvaart-Maatschappi j. N. V-, Wcstplein 9, Rotterdam. Símnefni:
REYEM. Sími: 117.580.
Óskast því öllum vörusendingum. sem fara eiga hingað ti] lands um Rotterdam,
framveg s beint til hins nýja afgreiðslufirma vors, sem að ofan greinir.
Reykjavík, 22. september 1958.
H. F. EIMSKIPA FÉLAG ÍSLANDS.