Morgunblaðið - 14.08.1976, Qupperneq 14

14
MOHC.L'NBLAÐIÐ. LAUOAKDAGUH 14. Aí’.ÚST 1976
fHttrgtmMafrtfe
Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Askrif targjald 1000,00
í lausasölu 50.
hf Arvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson
Þorbjörn Guðmundsson
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, simi 10100
Aðalstræti 6, sími 22480
kr. á mánuði innanlands.
00 kr. eintakið
o vi) aó st-^ja daglega
v * greina fjölmiðlar frá
uniferðaróhöppum eða um-
ferðarslysum. Við ljáum
þessum fréttum augu eða
eyru stutta stund í dagsins
önn — en drögum ekki
nógu oft réttar ályktanir af
þeim, þegar þær snerta
okkur ekki persónulega
eða vini og vandamenn.
Langoftast eru þessi um-
ferðaróhöpp minniháttar í
þeim skilningi, að þau leiða
ekki til meiðsla á mönnum,
þó að eignatjón sé í flestum
tilfellum óhjákvæmilegt.
Mörg þeirra leiða þó til
meiðsla á fólki, stundum í
þeim mæli, að ævilöng ör-
kuml hljótasí af. Þegar
verst gegnir leiða þau til
dauða — og sagt er að fleiri
menn hafi beðið bana í um-
ferðarslysum á þessari öld
í mannheimi en í tveimur
heimstyrjöldum, sem yfir
mannkynið hafa gengið á
sama tíma.
Okkur er öllum nauðsyn-
legt að leiða hugann að
þeim umferðarslysum, sem
eru daglegt fyrirbrigði i
lífi þjóðarinnar. Þá megum
við gjarnan minnast þeirr-
ar staðreyndar, að fjöldi
umferðaróhappa leiðir til
manntjóns eða ævilangra
örkumla. Umferðaróhappi
lýkur ekki með tryggingar-
bótum einum saman í öll-
um tilfellum, heldur harm-
sögu einstaklings eða ein-
staklinga, sem enginn
mannlegur máttur fær
bætt, þó að góður hugur og
heilbrigð samfélagsleg við-
brögð geti mildað sorg og
örlög þeirra, er fyrir verða
og af lifa.
Langflest umferðarslys,
bæði á þjóðvegum og í þétt-
býli, orsakast af of hröðum
akstri eða af því að umferð-
arreglum er ekki hlítt, þ.e.
af tillitsleysi. Þetta þurfa
bifreiðarstjórar að leggja
sér rikt á minni. Það er of
seint að hugleiða þetta eft-
ir á, þegar slys er orðið. Og
margur sá, sem tjóni veld-
ur, verður sjálfur fyrir sári
á sál, sem seint eða aldrei
gær. En aðgát og umferð-
arreglur ná einnig til gang-
andi vegfarenda, sem á
stundum bjóða hættunum
heim með kæruleysi. Og
ábyrgð fullorðinna á börn-
um í umferðinni má oftar
koma fram í meiri aðgát og
eftirliti. Mestu máli skiptir
þó að fræðslukerfið haldi
uppi stöðugri umferðar-
fræðslu, frá því börn koma
fyrst á skólabekk og upp
úr, þann veg að hver ein-
staklingur hafi greipta í
hug sér þá hegðan, sem
honum ber að virða í um-
ferðinni, hvort heldur
hann er akandi eða gang-
andi.
Dagblööin skýrðu frá því
í gær að verulg fækkun
hafði orðið á árekstrum og
umferðarslysum í Reykja-
vík á þessu ári miðað við
sama tíma á liðnu ári.
Fyrstu sjö mánuði þessa
árs urðu 1720 árekstrar í
Reykjavík á móti 2119 á
sama tíma í fyrra. Á þeim
tíma slösuðust 133 manns i
umferðinni í Reykjavík á
móti 176 i fyrra. Þetta er
þróun í rétta átt, þvi einnig
í fyrra urðu árekstrar
færri en árið þar á undan,
þó bílum fari stöðugt fjölg-
andi í borginni. Þessari
þróun ber vissulega að
fagna.
En við skulum samt ekki
gleyma því að engu að síð-
ur urðu árekstrarnir 1720
á þessu sjö mánaða tíma-
bili, eða á milli 240 og 250 á
mánuði og yfir 8 á dag að
meðaltali, í höfuðborginni
einni. Við skulum heldur
ekki gleyma því að 133
manns slösuðust á þessum
tíma vegna umferðar-
óhappa, aöeins hér í
Reykjavík, og sú tala er
nokkru hærri, sé miðað við
landið allt. Örugglega hefði
meiri aðgát í akstri og
meiri tillitssemi í annarra
garð getað komið í veg fyr-
ir mörg þessara umferðar-
óhappa og slysa á mönnum.
Nú fer sú árstíð í hönd,
sem reynzt hefur mesti
slysatíminn í umferðinni,
skammdegið. Það er
skemmst að minnast frétta
frá því i fyrrahaust, þegar
hvert banaslysið rak annað
í umferðinni. Þau umferð-
arslys verða ekki aftur tek-
in, fremur en önnur slik.
En þau mega gjarnan
verða okkur öllum til varn-
aðar, minna okkur á, að
alltaf er þörf varúðar og
tillitssemi í umferðinni, en
aldrei fremur en í skamm-
deginu. Og við skulum
jafnframt minnast þess að
hægt er að komast langt í
umferðaröryggi, ef fólk er
samtaka um að hlíta sett-
um reglum og sýna tillits-
semi. Um það vitnar sú
þróun í rétta átt, sem
minni slysatíðni ber vott
um, þó enn megi og þurfi
betur að gera. Við skulum
varðveita sól í sinni í um-
ferðinni, þótt skammdegi
fari íhönd, halda vöku okk-
ar í aðgát og tillitssemi við
náungann, og lofa hvurn
dag að kveldi, sem líður án
þess að umferðin valdi
tjóni meðbrærðum okkar í
borginni.
Umferðin og skammdegið
bankok — „öeir munu lúta
stjorn iildunna- «n þorps-
hiifúinnja cins «k artrir Thai-
lendinttar. Viú raunum Kera
áætianír um ad skapa þeim
bjarta frarntíð í þessu landi.
Þeim verður veitt atvinna,
biirnum þeirra verrtur séð f.vrir
menntun «íí þar fram eftir ííiit-
unum.4'
Þessi tilvitnun í rærtu innan-
rfkisrártherra Thailands varrtar
ekki hinn fjiilmenria h«p
flóttamanna frá Laos,
Kambódíu «>> Víetnam sem býr
í flóttamannabúrtum mertfram
landamærum, heldur er hér átt
virt annan hóp, sem eifíinlejía
ætti að heyra siipunni til. Þart
er 9.3. deild hers kínverskra
þjórternissinna, Ku«mintan>í.
Hún flúrti undan sinursælli
framsókn hersveita Mao Tse-
tunf> í Yunnan hérarti í surtur-
hluta Kína á árunum
1949—1950. Fyrsta athvarf her-
mannanna var Burma, en sírtan
héldu þeir inn í Thailand að
norrt-vestanverrtu. Þótt þeir
hefrtu þurft art láta undan sífta
voru þeir hinir bjartsýnustu «k
ætlurtu sér art safna kriiftum, en
halda því næst inn í Yunnan,
hefja þar mikla sókn til sifturs
«K „frelsa" art lokum allt me}>in-
land Kína.
Stjórnvöld í Tapei «}>
Washinston stiíppurtu í þá
stálinu op styrktu þá fjárhafjs-
lega. Hernartaryfirviild í Thai-
landí voru þeim afar eftirlát og
köllurtu þá ,,au};u «}> eyru"
landsins ge}>n uppreisn
kommúnista. Þeir reyndu
stundum að hrinda áformum
stnum í framkvæmd :;kömmu
eftir komuna til Thailands, en
fóru ávallt halloka.
Dálítill hópur manna úr
KuomintanK, sem kallaður
hefur verirt Fyrsta herdeildin,
hefur stundart njósnir í Kína.
Lanut er hins ve}>ar sírtan
Fimmti herinn, sem stofnartur
var í Chien}> Hai hérarti í
norrturhluta Thailands «« þrirtji
herinn, stofnartur í Chiens Mai
hérarti, hafa beitt sér }>e}>n Maó
formanni erta barizt ge}>n
kommúnistum í Thailandi Fyr-
ir liinMU urrtu þeir þess áskynja,
art lan}>tum arrtvænle}>ra er að
stunda framleiðslu «}> dreif-
inpu á ópium, morfíni «}>
heróini heldur en art berja á
kommúnistum. Þeir hafa
reyndar státart af herferrtum á
hendur „Kaurta Meo“ ætt
flokknum, en þeir hafa þar fátt
annart }>ert en art setja upp
vej>atálmanir «}; heimta inn
skatt. I Chienj; Kai héraði hafa
uppreisnarmenn hreirtrart um
þar jafnvel úi eijjin mynt og
einn þrirtji hluti Shan-
hérartanna er á valdi
kommúnistaflokks Burma, sem
nýtur sturtninss frá Peking.
(iestjíjafar Kuomintan}< í
Thailandi hafa fyrir löngu gert
sér grein fyrir því, art lítill dug-
ur er í þessu landvarnarlirti og
komirt hefur verirt upp ströngu
eftirliti með því. Þart er ekki
lengur á vegum varnarmála-
rártuneytisins í landinu. heldur
er innanríkisrártuneytið ábyrgt
fyrir því.
Samkvæmt heímildum thai-
lenzkra yfirvalda eru Kuomin-
tang-hermenn í landinu um
11.000 að meðtöldum konum og
börnum, En alll er snertir þetta
fólk, virrtist hjúpað leyndar-
dómsblæ, og enginn veit með
vissu, hvart þart er margt. Þart
hefur búirt um sig í afskekktum
fjallahérurtum og óboðnum
gestum er þar illa tekirt.
Þart er jafnvel ekki Ijóst
hverjir tilheyra þessum hópi
með réttu. begar 9.3. herdeildin
flúrti frá Yunnan komu all-
margir óbreyttir borgarar frá
Kína í kjölfar hennar. Margt af
þessu fólki hefur síðan mægzt
virt Thailendinga og lagað sig
að þjórtfélagsháttum. Hins
vegar eru þeir fleiri, sem fylgt
hafa Kuomintang og aðstoða þá
virt ræktun og dreifíngu á ópí-
um eða starfa í sérstökum
vinnslustörtvum, sem komirt
hefur verirt á fót við landamæri
Burma, Kínverjar í Bankok
telja, að um 50.000 ríkisfangs-
lausir Kínverjar dveljist á um-
ræddum sværtum.
Fyrir skömmu var um 11000
iSkb THE OBSERVER
Eftir
Brian Eads
manns úr þessum hópi veittur
ríkisborgararéttur í Thailandi.
Mun sú ákvörrtun yfirvalda
hafa byggzt á því, að það væri
bezta lausnin eins og nú væri
komið málum.
1. júlí 1975 tóku Thai-
lendingar upp stjórnmálasam-
band við Kínverska alþýðulýð-
veldið og sleit jafnframt stjórn-
málasambandi við Formósu-
stjórn. Aðstæður i Suð-
Austur-Asíu hafa gerbreytzt á
skömmum tíma. Bandaríkja-
menn eiga þar iítil ítök lengur,
og valdastreitan stendur milli
Kínverja og Sovétríkjanna.
Thailendingar vilja fara bil
beggja og halda hlutleysi sínu,
en þart samræmist þvf ekki, að í
ríkinu dveljist hópur
hermanna, sem talar digur-
barkalega um að hernema
Peking, enda þótt enginn taki
mark á því.
Af þessum sökum hefur verið
ákveðið art veita Kuomintang-
lirtinu flóttamannavist í Thai-
landi. Þeir sem búa á svæðum,
þar sem kommúnistar seilast til
valda, fá að-bera létt vopn, en
artrir verrta afvopnartir. Liðið
hefur til þessa haft góðan
vopnabúnart, þar á meðal öflug-
ar loftvarnabyssur, sprengju-
vörpur, vélbyssur og ýmislegt
fleira. Allt verður þetta gert
upptækt. Síðan hefur fólkið
verið hvatt til þess að láta af
ópíumframleiðslu, og snúa sér
þess i stað að búskap og
verzlun.
Thailendingar vilja með
þessu móti laga sig að breyttum
aðstæðum í alþjóðamálum og
vissulega er það góðra gjalda
vert. Hins vegar eru ekki
horfur á að vandinn sé leystur
með þessari nýju tilskipun.
Margar ríkisstjórnir í Thai-
landi hafa reynt að stemma
stigu fyrir aðgerðir Kuomin-
tang með markvissum áætlun-
um, en allt hefur komið fyrir
ekki. Þeim hafa verið afhent
stór landsvæði til ræktunar, en
búskapurinn hefur algerlega
hvílt á kvenfólkinu og karl-
mennirnir haldirt áfram við
sína fyrri irtju. Þeim hefur áður
verirt fyrirskipart áð láta vopn
sín af hendi, en ekki hafa þeir
afhent annað en gamla, aflóga
og ryðgaða grípi.
Arið 1973 var þeim boðinn
ríkisborgararéttur í Thailandi,
en það voru aðeins 5.000, sem
tóku þann kostinn og gáfu sig
fram virt yfirvöld.
Undanfarin ár hefur ópíum-
verzlunin i Thailandi verið að
langmestu leyti í höndum hópa
af Shan-ættflokknum. Hins
vegar eru Kuomintang
öflugustu samtökin, sem starfa
sjálfstætt art þessari grein. Illa
launaðir thailenzkir embættis-
menn, lögreglumenn og her-
menn þiggja með glööu geði
mútur frá þeim og greiða hina
hrjóstrugu leið frá Gullna
þríhyrningnum til Bankok, sem
ópíumið er flutt eftir og þaðan
á markaði í Hong Kong,
Amsterdam og Niw York. Yms-
ir háttsettir aðilar í landinu
hafa flækzt inn í þetta mál, og
þræðir ópíumsölunnar liggja
yíða.
Vafalaust munu aðgerðir
Thailendinga hafa einhver
áhrif. Pekingstjórnin fagnar
því, að Kuomintang-liðið skuli
hafa fengið thailenzkan ríkis-
borgararétt og mun láta Thai-
lendinga njóta þess á einhvern
hátt. Um þessar mundir berjast
stjórnvöld í Burma af alefli
gegn eiturlyfjavinnslu og dreif-
ingu í landinu. Þar með ættu
Thailendingum að vera hægari
heimatökin með að ná tökum á
þessu gífurlega vandamáli í
landinu. Ef til vill gætu þeir
komið í veg fyrir dreiiingu á
ópíum frá Gullna þríhyrningn-
um, en talið er að þaðan komi á
ári hverju 700 tonn af þessu
efni. En yfirmenn Þriðja
hersins og Fimmta hersins, þeir
Lee van Mai hershöfðingi og
Tuna Shi-wen hershöfðingi, eru
báðir aldurhnignir menn og
jafnan hefur reynzt erfitt að
kenna gömlum hundi að sitja.
Vafalaust þarf annart og meira
til art £4 þá til að breyta um
hátterni en að bjórta þeim ríkis-
borgararétt í Thailandi.
sig á stórum sværtum og gefa
Kínverskir þjóðemissinnar
stunda ópíumsmygl í Thailandi