Alþýðublaðið - 05.10.1958, Blaðsíða 11

Sunnudagur 5. október 1958
&lþl«nbia«il
U
Hreinsum góifteppi,
dregla og' mottur úr
ull og cocus o. fl.
Gerum einnig við.
Gólfíeppagrðin
Skúlagötu £1
Sími 17-36!
Sundæfingar hefjast í Sund.
höllinni þriðjudaginn 7. októ
ber og verða sem hér segir:
Börn: Þriðjudaga og fimmtu-
daga kl. 7 e. h.
Fullorðnir: Þriðjudaga og
fimmtudaga kl. 7,30 e. h.
og föstudaga kl. 7 e. h.
Þjálfari er Helga Haralds-
dóttir.
Stjómin.
SKIPAUTGCRB RIKjfSINS
'jiS i
M.s Sfejaldbreið
til Ólafsvíkur, Grundarfjarð-
ar, Stykkishólms og Flateyjav
á Breiðafirði hinn 9. þ. m.
Vörumóttaka á morgun.
Farseðiar seldir á miðviku-
dag.
LEIGUBILAR
Bifreiðasíöð Steindórs
Sími 1-15-80
BifreiðastöS Reykjayíkur
SímÍ 1-17-20
Bókhi&ðustíg 7
Sími 19-168. ..
Yfir 400 bifreiðar til
sölu hjá okkur. Ávallt
stærsta úrVal og hröð-
ust sala. Nýir verðlistar
komu fram í dag.
Kynnið yður
haustverðið. •
R. J. :
Nr.ll
deyr aldreg:
an
Bókhföðustíg 7
Sími 19-168. Í!
á hönd brúðarmóður. Þá voru
minni drukkin og skálar tæmd
ar og blaðaljósmyndarar setn
virðast hafa eitthvert óskiljan-
legt hugboð um það hvort
brúðurin sé fögur eða ekki,
höfðu þyrpzt þarna að og tóku
myndir í ergi og gríð. Þetta
var líka frétt út af fyrir sig,
— háttsettur hermaður í liði
Frjálsra Frakka gengur að
eiga stúlku af ensk-frönskum
upptuna. Og þar sem Etienne
gat aðeins mælt við bláða-
mennina á frönsku, sagði Vio-
iéttá þeim með stolti í rödd af
öllum afrekum hans og svað-
ilförum, sárum hans og heið-
ursmerkjum. Etienne gaf Vio-
iettu gullarmband fagurt í
brúðkaupsgjöf.
Ekki gat hjá því farið, að
hveitibrauðsdagarnir yrðu
heldur í styttra lagi. Þeim
eyddu ungu brúðhjónin í gisti-
húsi einu litlu skammt fyrir
utan Aldershot. Og fáum dög-
um síðar sigldi Etienne með
herdeild sinni, en Violetta
settist að heima í Brixton hjá
foreldrum sínum,
5. KAFLI.
Skömm heimadvöl.
Fyrir hina hröðu rás atburð-
anna síðustu vikurnar hafði
allt viðhorf Violettu breytzt í
einni svipan, — hugsanir henn-
ar, útlit, lífið sjálft var allt í
einu gerbreytt orðið. En sá,
sem valdið hafði öllum þessum
breytingum, var allur á bak og
burt og allt tómt og þögult
eftir. Nú var ekki lengur um
skjót bréfaskipti að ræða, ekki
við því að búast að hringt
heyrðist dyrabjöllunni og hann
stæði úti fyrir með rósavönd
í höndum; ekki framar til í
málinu að hún yrði að hraða
sér sem mest hún mátti til að
skreppa með honum í strætis-
vagni eða brautarlest. Það var
staðreynd, sem ekki varð móti
mælt, að hver dagurinn sem
leið fjarlægði þau hvort öðru,
ofurseldi þau hvort um sig
þeim örlögum, sem þau fengu
ekki í ráðið.
Etienne var á siglingu mörg
þúsund mílur, fyrir Cape Horn,
síðan norður með austurströnd
Afríku, þar sem ekki var leng-
ur unnt að sigla um Miðjarð-
arhaf. Mussolini, sem skorizt
hafði í styrjaldarleikinn þann
10. júní, þegar örlög Frakk-
lands virtust að fullu ráðin,
hafði nú tekið að vinná að því
að rætast mætti sá .stoltar-
draumur hans að korra á fót
rómversku keisaradænú -r réði
ríkjum fyrir botni M: 'ijarðar-
hafs. Hann hafði þc heri
mikla, reiðubúna til á 3 breyta
þeim draumi í veruu ». -— í
Abbesíníu, Eritreu, Sömail-
landi og við egypzku landamsES?
in, og það var honum uigjan-
legt öryggi að vita að nú gæti
ekki franskur her ráðist á
fylkingararm hans frá Túnis.
Herflugvélar hans og nazista,
réðu nú lögum og lofum á Mið-I
jarðarhafinu.
Nokkru áður en Etienne lét
farnir að láta til sín taka á
þessum slóSum, en hvort þang-
að hinar frönsku hersveitir
yrðu sendar varð ekki vitað.
Hann reit konu sinni löng bréf,
skrifaði á kort til tengdafor-
eldra sinna og Roys, en þess
hafði verið vandlega gætt a3
hvergi sæust nein staðanöfn á
bréfum hans eða kortum, svo
ekki yrði unnt að fá neina hug-
mynd um það, hvert hersveit-
irnar værn að halda. En loks
var þeim skipað á land í Astn-
ara, og loks héldu þær suður
á bóginn gegn itölsku hersveit-
unum í Abbesíníu.
En þeSsi strjálu þréf og kört
voru Yiolettu ekki næg hugg-
un, — hún varð að fylla hið
mikla tóm, sem myndast hafði
umhverfis hana, er hann hélt
á brott, með því að vinna, —
og þó hafði Etienne einmitt
sagt henni, er hann kvaddi, að
hann vildi ekki að hún færi að
leggja á sig mikla vinnu. Hann
barðist, en vildi vita hana lifa
rólegu og virðingarverðu lífi,
svo sem bar konu fransks liðs-
foringja. Laun þau, sem franski
herinn greiddi henni, — fimm
sterlingspund á viku, — áttu
líka að nægja henni til þess.,
Hún reyndi eftir því sem hún
gat að fara að óskuip hans, —
já, svo sannarlega var það fast-
ur ásetningur hennar, þegar
leiðir þeirra skildu, að fara
bókstaflega eftir þeim, — en
þegar frá leið var henni það
með öllu óþolandi að sitja auð-
um höndum og ofurselja hugs-
un sína áhyggjum og kvíða. Því
var það, að eftir nokkrar vik-
ur frá brottför hans fór hún að
vinna sem símastúlka í nýrri
stöð, skámmt frá Sankti Páls
dómkirkjunni. Þetta var um
sama leyti og loftárásirnar á
Lundúnir hófust fyrir alvöru.
Var það ásetningur þýzku
hernaðaryfirvaldanna að leggja
höfuðborgina í auðn, og lama
þar með allt brezkt hversdags-
líf, én þessar glæpsamlegu á-
rásir hófust snemma í septém-
ber, og var borgin öll ger-
myrkvuð um -leið og árásirnar
hófust, — raunar kom það líka
fj'Tir að sprengjufluvélarnar
kæmu líka yfir borgina um há-
bjartan dag. Violetta sat kyrr
við starf sitt á hverju sem gekk.
Hún fékkst aldrei til a5 leita
skjóls í loftvarnabyrgi, og hún
gekk um göturnar heirn til sín
eins og ekkert væri um að vera'-
þegar sprengjuregnið dundi
'haröast á boTginni. Oft sótti
hún kvikmyndasýningar, venju
léga í fylgd með Winnie, vin-
stúlku sinni, og oft sátu þær
lengi kvölds í veitingahúsum
og skemmtistöðum, sem' sóttir'
voru af hermönnum, hlýddu á
söng frægustu skemmtikráfta
og dönsuðu og drukku með
hermönnunum, og tókst þá
stundum a5 draga úr mesta
sársaukanum og leiðindunum,
og sökum loftárása og sam-
göngutruflana gat svo farið að
þær yrðu að dveljast nætur-
langt á skemmtistaðnum ásamt
hermönnunum, eða í loft-
úr höfn voru herir Mussolinisvarnarbyrgjum í grennd við
hann. Winnie minnist einnar
slíkrar nætur. Hún segir að
Violetta hafi setið og reykt,
þegar sprengjuregnið var sem
ákafast, og þegar eldar tóku
að brenna víðsvegar í næsta
nágrenni, hafi hún beðið þjón-
inn að færa þeim meira kaffi
og drukkið.það hægt og rólega,
rétt eins og ekkert hefði í skor-
izt.
Svo að segja á hverjum
morgni höfðu bætzt við stórir
flekkir í borginni, þar sem hús
voru hrunin og brunnin eftir
sprengjuregn næturinnar, en
björgnarflokkar leituðu særðra
og fallinna í rústunum og
sjúkrabílarnir voru sífellt á
ferðinni. Desembermorgun
nokkurn, þegar þær gengu eft-
ir Stockwellstíg á heimleið úr
næturgleði, sáu þær hópa
manna umhverfis gamla skól-
ann. Var hann hruninn að
miklu leyti, og herbergiS, þar
sem Violetta hafði setið barn
yfir lærdómsbókunum, var' í
þeim hluta, sem fallinn var.
Þrem vikum síðar, á aðfara-
nótt sunnudagsins 29. desem-
ber, var vinnustaður hennar
og hverfi það lágt í rústir af
sprengjúm nazistanna, og virt-
ist þa3 aðeins fyrir kraftaverk
að St. Páls dómkirkja skyldi
sleppa ósköddum. Þá nótt voru
heilar götur lagðar í auðn.
Violettu og starfsstúlkunum,
sem með henni unnu, var veitt
leyfi frá stöðvum í nokkrar
vikur, eða þangað til símstöð
hafði verig komið upp í stað
hinnar föllnu. Henni var loks
valinn staður í köldurn og rök-
um kjallara og urðu stúlkurn-
ar oft að sitja flötum beinum
á steinlögðu, ísköldu gólfinu
við starf sitt, svo klukkustund-
um skipti, en allar héldu þær
áfram starfinu eins og ekkert
hefði í skorizt þrátt fyrir það.
Violetta var nú ákveðnari í
því en nokkru sinni fyrr að
láta skrásetja sig . í herinn, en
móðir hennar nauðaði sífellt á
því að hún mætti ekki gera það
án þess að spvrja Etienne, eig-
inmann sinn leyfis. Hann hafði
látið mótbárulaust að hun ynni
við símastörfin, en ekki varð
beinlínis sagt að hann leyfði
það. En hvorki Violetta sjálf
né móðir hennar voru í minnsta
vafa um að hann mundi bein-
línis ganga af göflunum ef
hann vissi það, a5 hún vrði oft
áð sitfa klukkustundúm sam-
an, oft meira að segja nætur-
langt, flötum beinum á ísköldu
'og röku, steinlögðu kjallaragólf
inu, án bess áð hafa svo mikið
sem fjöl uiidir sér. Og hvað
þa3 snerti að hún gengi í ein-
hverja af' kvennasveitum hers-
ins, — hann hafði svo að segja
látið þannig um mælt í bróf-
um sínum, að hann mundi fá
leyfi til að skreppa heim það
sumar, og móðir Violettu sag5i
að hún mætti vita það, að það
yrðu honum þung vonbrigði ef
hún væri þá öll á bak og burt
með hersveit sinni. Engu að
síður skrifaði Violetta honum
það í næsta þréfi, að hún teldi
Bretland eiga heimtingu á að
hún legði enn meira í sölurn-
ar fyrir það á þessum örlaga-
tímum, og vildi hún því taka
beinan þátt í sjálfri styrjöld-
inni. Það væri að sínum dómi,
sagði hún, ekki aðeins heilög
skylda sín, heldur og það eina.
sem gæti forðað því að hún sál -
aðist úr leiðindum. Og það væri
einlæg von sín að hún þyrfti
ekki að gera það án hans leyfis.
Á meðan hún toeið svars
hans, fór hún til frænku sinn-
ar í Hereford til að losna við
slæman og þrálátan hósta, sem
kjallarasetan hafði valdið
henni. Þégar þangað kom var
hún svo heppin að einn af
kunningjum hennar, Norman,
var heima í hvíldarlieyfi, og
skemmtu þau sér konunglega.
Hann átti bifhjól, og þeysti á
því um allar jarðir með hana
fyrir aftan sig, og hvarvetna
bauðst þeim hin bezta skemmt
un. Hún var einmitt að koma
heim úr einni slíkri ferð, þeji'
ar hennar beið símskeyti, sem
komið hafði þá daginn áður.
Það var frá Liverpool, og til-
kynnti henni að eigmmaður
hennar væri kominn þangað i
rúmlega viku leyfi. Hún tók
saman pjönkur sínar og hrað-
aði sér sem mest hún mátti til
Liverpool.
Endurfundum þeirra var
ekki unnt að lýsa. Hin skyndi
lega heimkoma hans, án þess
að um nokkra kveljandi bið
hefði verið að ræða, varð til
að auka enn meira á yndi
þeirra. Eftir að hafa barist í
heilt ár undir eyðimerkursól-
:nni var Etienne orðinn kol-
brúnn á hörund og hraustleg-
ur, og karlmennska hans meiri
en jafnvel fyrst, er þau kynnt-
ust. Hann hafði barist í Abbe
síníu þetta ár. Háð margar og
sigursælar orustur og ekki einu
sinni hlotið skrámu. En leyf-
ið sem hann hafði til umráða,
var aðeins ein vika.
Nú vildi hvorugt þeirra um
styrjöldina hugsa. Etienne var
kunnugur í Liverpóol þar sem
hann hafði verið þar við her-
æfingar eftir að hann kom fá
Narvík. Hann tók á leigu hið
bezta herbergi í gistihúsi þar
í borginni, og þar hófust nú
þeirra seinni hveitibráuðsdag
ar. Þau snæddu niðri ■ í mat-
salnum, sóttu leikhús og kvik-
myndasýningar og dönsuðu
fram á hótt. Og fyr en varði
kom kveðjustundin. Etienne
lagði af stað m'eð flugvél til
Kairó, cn áður en þau kvödd
ust hafði hún haft sitt fram, —
hann hafði gefið henni leyfi
til að ganga í hsrinn. Og flug
vél hans var varla horfin sjón
um þegar hún hraðaði för sinni
til Lundúna td skrásetningar.
Styrjöldin var nú orðin
grimmilegri en nokkru sinni
fyrr. Og það var orðið henni
um leið nærstæðara en nokkru
sinni fyrr fyrir það, að ástvin
ur hennar dvaldist hjá henni
um stund, en síðan hafði styr
jöldin krafizt hans aftur. Þati